Κωνσταντίνος Σύρμος's Blog

 

“Δεν έγραψα ποτέ ποιήματα. / Ότι διαβάζετε, / είναι ο τρόμος της ψυχής μου. / Δοσμένος σε παραλλαγές.” Αυτό βλέπουμε με το που ανοίξουμε την ποιητική συλλογή του Κωνσταντίνου Σύρμου (το απόσπασμα ανήκει στον Χ.Λάσκαρη, από τη ποιητική του με τίτλο “Ποιήματα”, εκδ.Μπιλιέτο, 1997). Και πράγματι, δεν θα μπορούσε να βρει πιστεύω καλύτερη εισαγωγή για το βιβλίο του. Όλος αυτός ο τρόμος λοιπόν, όλη αυτή η θλίψη διατρέχει αυτή τη ποιητική από την αρχή μέχρι και το τέλος της, με μικρά διαλείμματα ευδιάθετου στίχου ανάμεσα, που όμως δεν μπορούν να ισοσκελίσουν το μεγάλο ποσοστό της αρνητικότητας. Είναι θα έλεγα οι μικρές δόσεις χαράς που χρειάζεται ο καθένας μας για να αντέξει στο μαύρο που του επιφυλάσσει η συνέχεια.Αλλά είναι πραγματικά μαύρο αυτό που έρχεται; Ή μήπως εμείς το χρωματίζουμε; Εννοώ, μήπως εμείς είμαστε αυτοί που αρνούμαστε να δούμε ότι υπάρχει και η φωτεινή πλευρά και επιμένουμε να χρωματίζουμε την ίριδα μαύρη; Θα μου πείτε βέβαια, θ’ αλλάξει τίποτα αν εγώ το δω αλλιώς; Φυσικά και θα αλλάξει, όλα θα αλλάξουν αν εγώ, εσύ, ο οποιοσδήποτε, αποφασίσουμε να δούμε μόνο τα θετικά της κάθε κατάστασης. Αν κλείσουμε τ’ αυτιά μας στις σειρήνες και συνεχίσουμε το ταξίδι μας ανεπηρέαστοι. Κι ας επιμένει ο ουρανός να στέλνει βροχές και μπόρες. 
Απόσπασμα 1:
Οι ορίζοντες κατέρρεαν / χαμός ερχόταν κάπου από το βάθος / Ένα κομμάτι μαύρου ουρανού / ρουφούσε τον γαλάζιο
Ο αέρας εκσφενδόνιζε / στο έδαφος τα πουλιά / το ήδη γεμάτο σκουροκόκκινες στάμπες.
Αν αποκτήσουμε λοιπόν όλοι μας μια τέτοια φιλοσοφία, θα δούμε ότι ακόμα και τα πιο απλά πράγματα όπως ένας περίπατος ένα ηλιόλουστο ή και μη πρωινό, μια τυχαία συνάντηση, ένα χαμόγελο, μια θελκτική μορφή μπορεί να μας φτιάξει τη μέρα, να μας αλλάξει τη διάθεση. Δεν χρειάζονται πολλά, μόνο καλή παρέα και θέληση. Θέληση να διώξουμε τον αρνητισμό μας και να προχωρήσουμε ένα βήμα παρακάτω.

Απόσπασμα 2:
Θα βγω να κάνω / έναν περίπατο στην πόλη / κι εκεί το βλέμμα μου θα το τραβήξουν / τα μάτια της ή τα μαλλιά της
Κι όλη αυτή η μοναξιά / όλη αυτή η λύπη / που χρόνια άγγιζα / σαν να ‘ταν σώμα / Δεν θα ξανάρθει
Και θα φτάσουμε κάποια στιγμή στο σημείο όπου όλο αυτό το μαύρο που προανέφερα απλά δεν θα μας αγγίζει. Θα φτάσουμε σε ένα σημείο όπου δεν θα χρειάζεται να κλείσουμε τ’ αυτιά μας στις σειρήνες γιατί πολύ απλά δεν θα τις ακούμε. Θα καταλήξουμε σε μια κατάσταση όπου κανένα αρνητικό άτομο ή συναίσθημα δεν θα μπορεί να μας καταβάλει γιατί θα έχουμε ανέβει τόσο ψηλά που δεν θα το βλέπουμε. Κι όμως έλεγε κι ένας αγαπημένος καλλιτέχνης, από ’κει ψηλά “το μεγαλύτερο ανάκτορο, μοιάζει μ’ ένα μικρούλι τόπι”.
Απόσπασμα 3:
Όλοι μου φαίνεστε αόρατοι / με εμποδίζετε με την αφάνειά σας / θέλω να προχωρήσω / να μην τρακάρω στον όγκο σας
Δεν βλέπω πού είστε
Εμφάνεια λοιπόν, μια ποιητική που μέσα από το μαύρο της καταλήγει τελικά στο άσπρο. Μέσα από τη θλίψη της, πηγαίνει στην άλλη άκρη. Μέσα από τον τρόμο της, φτάνει τελικά στη λύτρωση. Ένα εξαιρετικό βιβλίο που θα σας “αναγκάσει” να ψάξετε πολύ βαθιά μέσα σας και να φτάσετε πολύ χαμηλά, για να σας δείξει μετά τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσετε για να βγάλετε φτερά και να πετάξετε. Γιατί πιστέψτε με, εκεί έξω υπάρχει μία θετική εκδοχή του εαυτού σας. Μένει μόνο να την ανακαλύψετε.

Βιογραφικό:
Ο Κωνσταντίνος Σύρμος γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ηράκλειο Κρήτης όπου και ζει. Ασχολείται με τη συγγραφή και την αρθρογραφία. Το 2012 συμμετείχε στιχουργικά στον δίσκο Σε τόπους που δεν ξέρω ενώ το 2017 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα Το μπλε τετράδιο. Η Εμφάνεια είναι η πρώτη του ποιητική συλλογή.


Περίληψη:


Μην τους πολεμάς
κατά πρόσωπο
θα σε νικήσουν

Κρύψου 
Είναι τόσοι πολλοί
οι περιπατητές του νερού 
Μην τους αγγίξεις 
Όταν άπειρο κι ελάχιστο ενωθούν
το δεύτερο συνθετικό πάντοτε
θριαμβεύει 
Στοιχεία Βιβλίου:
Τίτλος: Εμφάνεια
Συγγραφέας: Κωνσταντίνος Σύρμος
Εκδόσεις: Βακχικόν
Ημερομηνία έκδοσης: 2020
Αριθμός σελίδων: 54

ΑΡΧΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ Authoring Melodies, 10 Ιανουαρίου 2021

Ο άνθρωπος συχνά καταφεύγει στην ποίηση όταν νιώθει την ανάγκη να αποδεσμευτεί από τη ρουτίνα της καθημερινότητάς του και να δραπετεύσει σε κόσμους περισσότερο ονειρικούς και γαλήνιους. Είτε ως ποιητής είτε ως αναγνώστης, το αποτέλεσμα είναι πάντοτε το ίδιο. Η ποίηση εκπληρώνει την επιθυμία του και τον οδηγεί εκεί που πραγματικά ονειρεύεται η ψυχή του, εκεί όπου η εικόνα ζωντανεύει κι απλώνεται μετατρέποντας τον εαυτό της σε πραγματικότητα. 

Σε μια ξεχωριστή νοητή πραγματικότητα οδηγείται ο αναγνώστης διαβάζοντας την πρώτη ποιητική συλλογή του Κωνσταντίνου Σύρμου με τίτλο «Εμφάνεια», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Βακχικόν». Πρόκειται για μια ποίηση άκρως περιγραφική, παρότι ολιγόστιχη, δοσμένη σε ελεύθερο στίχο, γεμάτη εικόνες που δημιουργούν την αίσθηση στον αναγνώστη ότι αποτελούν το πραγματικό περιβάλλον του γράφοντος τη στιγμή της δημιουργίας. Ο ποιητής επιδιώκει να αφεθεί στο χαρτί, να εξομολογηθεί σ’ αυτό, προκειμένου να βρει τη λύτρωση και την εσωτερική γαλήνη. 

«Το φως ανοιχτό 

είχα ξεχάσει να το σβήσω πριν κοιμηθώ 

και η νύχτα εξαγριωμένη 

δεν βρήκε μέρος για να κρυφτεί.» (Σελ. 9) 

Η περιγραφή του τοπίου που τον περιβάλει βοηθά τον αναγνώστη στο να εισχωρήσει στο δικό του προσωπικό χώρο, ο οποίος τον υποδέχεται ζεστά. Κι εκείνος τον αντικρίζει με ενδιαφέρον και θέληση. Σφαλίζει τα μάτια της ψυχής του και αφήνεται στον κόσμο της επιθυμίας, εκεί όπου ο έρωτας ακόμα υπάρχει, παρόλο που μια απόσταση ήδη έχει χαράξει την πορεία της στο άπειρο, εγκλωβίζοντας τα θλιμμένα βλέμματα των ερωτευμένων στην αιωνιότητα του πάντα. 

«Συναντιόμαστε στους καθρέφτες 

στις φωτογραφίες 

σε παραμορφωτικούς 

αντικατοπτρισμούς» (σελ. 10) 

Ο ποιητής έχει βιώσει τη σκληρότητα του επίγειου κόσμου, την ευκολία με την οποία ο καθένας μετατρέπεται σε κριτής των πάντων και καταδικάζει το παράταιρο, το διαφορετικό, το φοβίσιμο. Επιλέγει να γράψει συμβολικά. Πίσω από τις πολλές μεταφορές που κατακλύζουν τα ποιήματά του, επιχειρεί να περάσει βαθιά νοήματα στον αναγνώστη που σκοπό έχουν να τον προβληματίσουν και να τον ωθήσουν να σκεφτεί καθαρά. 

Στη γραφή του κυριαρχεί η θλίψη, η απογοήτευση, η απομόνωση, η ματαιοδοξία. Ωστόσο, μέσα σε όλη αυτή τη σκοτεινιά της σκέψης, βρίσκει χώρο για να αναπνεύσει ο ερωτισμός. Ο Κωνσταντίνος Σύρμος προσδοκεί και αναζητεί τον έρωτα. Απογοητεύεται συχνά, όμως επιμένει. Ονειρεύεται να απαγκιστρωθεί από το συναίσθημα της μοναξιάς που τον περιβάλει και να βρει επιτέλους τη γαλήνη που αναζητά μέσα από τα μάτια της αγαπημένης του. 

«Σαν κοπάδια τρέχανε ανέμελα 

και θόλωνε ο ήλιος απ’ τη σκόνη 

που σήκωναν τα χάδια σου 

Το καταπατημένο ρημαγμένο χώμα 

την επόμενή σου μετανάστευση 

αναμένει 

Και η παγωνιά όσο νυχτώνει 

τα ουρλιαχτά παλιών βημάτων 

μέσα μου μουδιάζει.» (Σελ. 19) 

Η ποίησή του είναι βαθιά υπαρξιακή. Ο ποιητής παλεύει με το φόβο, με την ανάμνηση, με τη μοναξιά, με τη συνείδηση, με την απώλεια, με την απάθεια, με την αμφιβολία, με την εκμετάλλευση, με τη δειλία, με την εγκατάλειψη, με την απόγνωση, με την ελπίδα, με την απουσία, με την παραίσθηση, με την έλλειψη. Υπερισχύει, φυσικά, η ελπίδα. Άλλωστε, αυτή είναι ο μόνος δρόμος που απομένει για τον άνθρωπο, που παλεύει εναγωνίως να σταθεί όρθιος, ακόμα και να ονειρευτεί τη σωτηρία του. 

«Σαν έφυγε και γύρισε στο σπίτι 

στην αγκαλιά της μοναξιάς και 

στην ανεπηρέαστη μοναχικότητά του 

κοίταξε το φεγγάρι απ’ το παράθυρο 

και το ’βαλε ανάμεσα στα δάχτυλα 

Κάτι όμορφο και λαμπερό κρατούσε 

δίχως να το κρατά» (Σελ. 36) 

Ο ποιητής έχει εμπιστοσύνη στην αγάπη, την οποία και θεωρεί το μεγάλο του όπλο. Αντιλαμβάνεται το παιχνίδι της υποκρισίας, το οποίο έχει παγιδεύσει και τον ίδιο, όμως τολμά να σταθεί απέναντί του και να παραδεχτεί την ήττα του. Τολμά, επίσης, να κάνει την αυτοκριτική του, προκειμένου να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του. Αντιδρά στη νεκρική, την απαθή φύση του και αποφασίζει να αντισταθεί σθεναρά. Στο τέλος της συλλογής του απελευθερώνει την αισιόδοξη πλευρά του εαυτού του. Ο δρόμος της ζωής συνεχίζει κι εκείνος τον ακολουθεί για να τη γνωρίσει καλύτερα και να γίνει ένα μ’ εκείνη. 

«Συμβαίνω μ’ εκείνο που συμβαίνει 

Αφήνομαι 

στον φυτρωμένο 

από τα βήματά μου δρόμο 

Διπλωμένους 

καταπίνω τους χάρτες 

Υψώνω την παλάμη 

για να με κρύψω απ’ τα άστρα 

Κάτι 

με έδιωξε 

Κάτι 

με περιμένει να το φτάσω 

Ξανά 

Μαζί 

Θα συμβούμε» (Σελ. 48) 

Ποίηση σκηνογραφική και λυρική, που εντυπωσιάζει με τον εικονογραφικό της πλούτο, στοχαστική και με πυκνά νοήματα, που άλλοτε υπαινίσσεται αυτό που θέλει να πει και άλλοτε απλά περιγράφει, χωρίς να ακολουθεί κάποιο ιδιαίτερο ρυθμό, ανεπιτήδευτη, λιτή και γεμάτη συναισθηματισμό. 

Ας είναι καλοτάξιδη!

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Μην τους πολεμάς

κατά πρόσωπο

θα σε νικήσουν

Κρύψου

Είναι τόσοι πολλοί

οι περιπατητές του νερού

Μην τους αγγίξεις

Όταν άπειρο κι ελάχιστο ενωθούν

το δεύτερο συνθετικό πάντοτε

θριαμβεύει

Λίγα λόγια για τον ποιητή, Κωνσταντίνο Σύρμο:
Ο Κωνσταντίνος Σύρμος γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ηράκλειο Κρήτης όπου και ζει. Ασχολείται με τη συγγραφή και την αρθρογραφία. Το 2012 συμμετείχε στιχουργικά στον δίσκο Σε τόπους που δεν ξέρω ενώ το 2017 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα Το μπλε τετράδιο. Η Εμφάνεια είναι η πρώτη του ποιητική συλλογή.

Ποιητής: Κωνσταντίνος Σύρμος

Έτος έκδοσης: 2020

Σελ.: 54

Εκδόσεις: Βακχικόν

ΑΡΧΙΚΉ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: TEXNESONLINE.GR, στις 29 ΔΕΚΕΜΒΡΊΟΥ, 2020

Ο άνθρωπος συχνά καταφεύγει στην ποίηση όταν νιώθει την ανάγκη να αποδεσμευτεί από τη ρουτίνα της καθημερινότητάς του και να δραπετεύσει σε κόσμους περισσότερο ονειρικούς και γαλήνιους. Είτε ως ποιητής είτε ως αναγνώστης, το αποτέλεσμα είναι πάντοτε το ίδιο. Η ποίηση εκπληρώνει την επιθυμία του και τον οδηγεί εκεί που πραγματικά ονειρεύεται η ψυχή του, εκεί όπου η εικόνα ζωντανεύει κι απλώνεται μετατρέποντας τον εαυτό της σε πραγματικότητα. 

Σε μια ξεχωριστή νοητή πραγματικότητα οδηγείται ο αναγνώστης διαβάζοντας την πρώτη ποιητική συλλογή του Κωνσταντίνου Σύρμου με τίτλο «Εμφάνεια», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Βακχικόν». Πρόκειται για μια ποίηση άκρως περιγραφική, παρότι ολιγόστιχη, δοσμένη σε ελεύθερο στίχο, γεμάτη εικόνες που δημιουργούν την αίσθηση στον αναγνώστη ότι αποτελούν το πραγματικό περιβάλλον του γράφοντος τη στιγμή της δημιουργίας. Ο ποιητής επιδιώκει να αφεθεί στο χαρτί, να εξομολογηθεί σ’ αυτό, προκειμένου να βρει τη λύτρωση και την εσωτερική γαλήνη. 

«Το φως ανοιχτό 

είχα ξεχάσει να το σβήσω πριν κοιμηθώ 

και η νύχτα εξαγριωμένη 

δεν βρήκε μέρος για να κρυφτεί.» (Σελ. 9) 

Η περιγραφή του τοπίου που τον περιβάλει βοηθά τον αναγνώστη στο να εισχωρήσει στο δικό του προσωπικό χώρο, ο οποίος τον υποδέχεται ζεστά. Κι εκείνος τον αντικρίζει με ενδιαφέρον και θέληση. Σφαλίζει τα μάτια της ψυχής του και αφήνεται στον κόσμο της επιθυμίας, εκεί όπου ο έρωτας ακόμα υπάρχει, παρόλο που μια απόσταση ήδη έχει χαράξει την πορεία της στο άπειρο, εγκλωβίζοντας τα θλιμμένα βλέμματα των ερωτευμένων στην αιωνιότητα του πάντα. 

«Συναντιόμαστε στους καθρέφτες 

στις φωτογραφίες 

σε παραμορφωτικούς 

αντικατοπτρισμούς» (σελ. 10) 

Ο ποιητής έχει βιώσει τη σκληρότητα του επίγειου κόσμου, την ευκολία με την οποία ο καθένας μετατρέπεται σε κριτής των πάντων και καταδικάζει το παράταιρο, το διαφορετικό, το φοβίσιμο. Επιλέγει να γράψει συμβολικά. Πίσω από τις πολλές μεταφορές που κατακλύζουν τα ποιήματά του, επιχειρεί να περάσει βαθιά νοήματα στον αναγνώστη που σκοπό έχουν να τον προβληματίσουν και να τον ωθήσουν να σκεφτεί καθαρά. 

Στη γραφή του κυριαρχεί η θλίψη, η απογοήτευση, η απομόνωση, η ματαιοδοξία. Ωστόσο, μέσα σε όλη αυτή τη σκοτεινιά της σκέψης, βρίσκει χώρο για να αναπνεύσει ο ερωτισμός. Ο Κωνσταντίνος Σύρμος προσδοκεί και αναζητεί τον έρωτα. Απογοητεύεται συχνά, όμως επιμένει. Ονειρεύεται να απαγκιστρωθεί από το συναίσθημα της μοναξιάς που τον περιβάλει και να βρει επιτέλους τη γαλήνη που αναζητά μέσα από τα μάτια της αγαπημένης του. 

«Σαν κοπάδια τρέχανε ανέμελα 

και θόλωνε ο ήλιος απ’ τη σκόνη 

που σήκωναν τα χάδια σου 

Το καταπατημένο ρημαγμένο χώμα 

την επόμενή σου μετανάστευση 

αναμένει 

Και η παγωνιά όσο νυχτώνει 

τα ουρλιαχτά παλιών βημάτων 

μέσα μου μουδιάζει.» (Σελ. 19) 

Η ποίησή του είναι βαθιά υπαρξιακή. Ο ποιητής παλεύει με το φόβο, με την ανάμνηση, με τη μοναξιά, με τη συνείδηση, με την απώλεια, με την απάθεια, με την αμφιβολία, με την εκμετάλλευση, με τη δειλία, με την εγκατάλειψη, με την απόγνωση, με την ελπίδα, με την απουσία, με την παραίσθηση, με την έλλειψη. Υπερισχύει, φυσικά, η ελπίδα. Άλλωστε, αυτή είναι ο μόνος δρόμος που απομένει για τον άνθρωπο, που παλεύει εναγωνίως να σταθεί όρθιος, ακόμα και να ονειρευτεί τη σωτηρία του. 

«Σαν έφυγε και γύρισε στο σπίτι 

στην αγκαλιά της μοναξιάς και 

στην ανεπηρέαστη μοναχικότητά του 

κοίταξε το φεγγάρι απ’ το παράθυρο 

και το ’βαλε ανάμεσα στα δάχτυλα 

Κάτι όμορφο και λαμπερό κρατούσε 

δίχως να το κρατά» (Σελ. 36) 

Ο ποιητής έχει εμπιστοσύνη στην αγάπη, την οποία και θεωρεί το μεγάλο του όπλο. Αντιλαμβάνεται το παιχνίδι της υποκρισίας, το οποίο έχει παγιδεύσει και τον ίδιο, όμως τολμά να σταθεί απέναντί του και να παραδεχτεί την ήττα του. Τολμά, επίσης, να κάνει την αυτοκριτική του, προκειμένου να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του. Αντιδρά στη νεκρική, την απαθή φύση του και αποφασίζει να αντισταθεί σθεναρά. Στο τέλος της συλλογής του απελευθερώνει την αισιόδοξη πλευρά του εαυτού του. Ο δρόμος της ζωής συνεχίζει κι εκείνος τον ακολουθεί για να τη γνωρίσει καλύτερα και να γίνει ένα μ’ εκείνη. 

«Συμβαίνω μ’ εκείνο που συμβαίνει 

Αφήνομαι 

στον φυτρωμένο 

από τα βήματά μου δρόμο 

Διπλωμένους 

καταπίνω τους χάρτες 

Υψώνω την παλάμη 

για να με κρύψω απ’ τα άστρα 

Κάτι 

με έδιωξε 

Κάτι 

με περιμένει να το φτάσω 

Ξανά 

Μαζί 

Θα συμβούμε» (Σελ. 48) 

Ποίηση σκηνογραφική και λυρική, που εντυπωσιάζει με τον εικονογραφικό της πλούτο, στοχαστική και με πυκνά νοήματα, που άλλοτε υπαινίσσεται αυτό που θέλει να πει και άλλοτε απλά περιγράφει, χωρίς να ακολουθεί κάποιο ιδιαίτερο ρυθμό, ανεπιτήδευτη, λιτή και γεμάτη συναισθηματισμό. 

Ας είναι καλοτάξιδη!

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Μην τους πολεμάς

κατά πρόσωπο

θα σε νικήσουν

Κρύψου

Είναι τόσοι πολλοί

οι περιπατητές του νερού

Μην τους αγγίξεις

Όταν άπειρο κι ελάχιστο ενωθούν

το δεύτερο συνθετικό πάντοτε

θριαμβεύει

Λίγα λόγια για τον ποιητή, Κωνσταντίνο Σύρμο:
Ο Κωνσταντίνος Σύρμος γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ηράκλειο Κρήτης όπου και ζει. Ασχολείται με τη συγγραφή και την αρθρογραφία. Το 2012 συμμετείχε στιχουργικά στον δίσκο Σε τόπους που δεν ξέρω ενώ το 2017 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα Το μπλε τετράδιο. Η Εμφάνεια είναι η πρώτη του ποιητική συλλογή.

Ποιητής: Κωνσταντίνος Σύρμος

Έτος έκδοσης: 2020

Σελ.: 54

Εκδόσεις: Βακχικόν

ΑΡΧΙΚΉ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: TEXNESONLINE.GR, στις 29 ΔΕΚΕΜΒΡΊΟΥ, 2020

 

Είμαι βιωματικός μάρτυρας μίας «click away» κατάστασης, τα τελευταία 41 χρόνια. Όσο ζω δηλαδή. Ξέρετε, αυτό που κάθεστε απ' έξω και κοιτάτε μέσα; Και περιμένετε τον φιλεύσπλαχνο άνθρωπο να σας βοηθήσει. Αυτή η συνθήκη, είναι η καθημερινή βίωση ενός χρήστη αμαξιδίου, είναι η «live away» ζωή. Ζήσε από απόσταση δηλαδή, όσον αφορά την κοινωνικοποίησή σου, την διασκέδασή σου, την συνδιαλλαγή σου με ανθρώπους και καταστάσεις όσον αφορά ο,τιδήποτε έξω από την πόρτα του σπιτιού σου. Όχι επειδή έχεις την σωματική βλάβη, αλλά γιατί αδιαφορώ για ‘σένα, γιατί δεν με ενδιαφέρεις, σε αγνοώ και αν βρεθείς μπροστά από την πόρτα μου θα πω: «Ωχ εδώ βρήκε να 'ρθει αυτός/αυτή;».

Γιατί, αφού εγώ κινούμαι έτσι κι εσύ όχι, γιατί, αφού εγώ δρω -έτσι όπως δρω- σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μου κι εσύ όχι. Τότε είσαι ανάπηρος, ανήμπορος, ζεις μια προσωπική τραγωδία. Σε φοβάμαι και σε κρατώ μακριά. Σε λυπάμαι και προσεύχομαι για 'σενα, για ένα θαύμα που θα σε κάνει όμοιό μου. Δεν θα φροντίσω να σε συμπεριλάβω στην εργασία, να βγάζεις ο ίδιος/η ίδια τα χρήματα που χρειάζεσαι. Σου δίνω ένα επίδομα. Σου δίνω φιλανθρωπία. Και, δεν θα διαμορφώσω τις πρακτικές συνθήκες και την αντίληψή μου, ώστε να δεχθώ αυτό που είσαι. Αλλά, θα πρέπει εσύ να αλλάξεις, να σηκωθείς, να ισιώσεις, να κινηθείς όπως εγώ, να δρας όπως εγώ. Να τρέξεις στους γιατρούς, να κάνεις τάματα σε θεούς, για να σε βλέπω κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσίν μου.

Δεν θα προσθέσω κανένα συμπέρασμα και καμία κατακλείδα. Η ελπίδα μου για εσάς, είναι αυτά να τα προσθέσετε εσείς και οι πράξεις σας.

του Κωνσταντίνου Σύρμου
Δεκέμβρης 6.2018

by Angie Insomniac
Ήταν όνειρο, τι άλλο θα μπορούσε να ‘ναι, να βλέπεις γύρω σου παντού, να πετάνε τεράστια όντα. Πενήντα, μπορεί και εκατό φορές μεγαλύτερα από ‘σένα. Οι ανεμοθύελλες που ξεσήκωναν με τα διάφανα φτερά τους, αν τις τσέπες σου δεν γέμιζες με πέτρες, ή αλυσίδες βαριές αν δεν βαστούσες, σε έπαιρναν μαζί τους. Κι η μία μετά την άλλη οι δίνες, κομμάτιαζαν τα σώματα. Κτίρια δεν υπήρχαν πια, σαν ποτέ να μην υπήρξαν. Ένα ευθύ, ισοπεδωμένο έδαφος. Τσάκιζε τα μάτια μου τούτη η τυραννία της ευθείας, το ίσιο, το ανεμπόδιστο. Η αόριστη ορατότητα του να βλέπεις παντού, δίχως τίποτα να βλέπεις. Ευλαβικά πιστοί στην αθεΐα του ίσιου. Στο έδαφος θα συναντούσες που και που τρύπες, όμοιες με αυτές των βουνών. Σκαμμένες από τα λεπτά, σχεδόν συρμάτινα πόδια των όντων.


Δεν κρυβόμουν, δεν υπήρχε μέρος να κρυφτείς. Όλοι τους έβλεπαν όλους. Στέκαμε σαν όρθια περιγράμματα, ξαπλώναμε σαν να ήμασταν αποσυναρμολογημένοι. Δίχως ιδιοκτησίες, δίχως την μοναξιά, την αγκαλιά των τοίχων, δίχως να έχουμε τίποτα, δίχως να έχουμε ούτε το τίποτα. Αυτό συνέβαινε κάποτε. Έχω χρόνια τώρα πια να συναντήσω άλλον άνθρωπο. Συναντώ μόνο το τίποτα, τίποτα μη συναντώντας. Ένιωσα την δίψα. Διψούσα, διψούσα συνέχεια, με είχαν προειδοποιήσει παλιά, να μην πιω από εκείνες τις τεράστιες λίμνες.
Βήματα και χαχανητά με ξύπνησαν. Δύο κοπέλες πέρασαν τρέχοντας πίσω μου. Ανασηκώθηκα από την κόκκινη πετσέτα. Το απέναντι κτίριο έριχνε πάνω μου με κύρος, όλη του την σκιά. Στην άκρη της ξέχειλης πισίνας με το χλωριασμένο νερό, δεκάδες στην σειρά νεκρά τζιτζίκια, που είχαν έρθει να ξεδιψάσουν.

Πηγή: ologgramma.art, μετάφραση
Μετάφραση: Κωνσταντίνος Σύρμος
17/07/2019


Η συμβολή του Mike Oliver

Ο Michael Oliver, (3 Φεβρουαρίου 1945-2 Μαρτίου 2019) ήταν Βρετανός ακαδημαϊκός, συγγραφέας και ακτιβιστής για τα δικαιώματα της αναπηρίας. Ήταν Ομότιμος Καθηγητής των Σπουδών περί Αναπηρίας, στο Πανεπιστήμιο του Γκρίνουιτς. Η έρευνα του αφορούσε το κοινωνικό μοντέλο της αναπηρίας και η ακτιβιστική του δράση επικεντρωνόταν στην υπέρβαση των ορίων του συστήματος, που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι με αναπηρία στην καθημερινότητά τους. Παρακάτω παραθέτουμε ένα απολογισμό της συμβολής του στην οικοδόμηση των Σπουδών περί Αναπηρίας και ενός κινήματος, που απαιτούσε την ένταξη και την ισότητα των ανθρώπων με αναπηρία.

Ο Mike Oliver, Επίτιμος Καθηγητής των Σπουδών περί Αναπηρίας, στο Πανεπιστήμιο του Γκρίνουιτς, στην Αγγλία. Πέθανε σε ηλικία 74 ετών μετά από μία μικρής διάρκειας αρρώστια. Χρήστης αναπηρικού αμαξιδίου από την ηλικία των δεκαεπτά. Ένας καταρτισμένος κοινωνιολόγος και συγγραφέας πολλών βιβλίων, συμπεριλαμβανομένων των σημαντικών γραπτών του: Social Work with Disabled People (Κοινωνική Εργασία με τους Ανάπηρους Ανθρώπους, 1983) και τα Politics of Disablement (Η Πολιτική της Αναπηρίας, 1990), και The New Politics of Disablement (Η Νέα Πολιτική της Αναπηρίας, 2012, με τον Colin Barnes). Ο Oliver, έπαιξε έναν πρωτοποριακό ρόλο, μαζί με τον Vic Finkelstein, στην ανάπτυξη αυτού που πλέον είναι γνωστού ως: το κοινωνικό μοντέλο της αναπηρίας. Το μοντέλο διαμορφώνεται από την θέση, που λέει ότι, είναι τα δομικά εμπόδια, όπως η έλλειψη αναπηρικών ραμπών ή η ανεπιτυχής διάθεση διερμηνέων της νοηματικής γλώσσας, που εμποδίζουν τους ανάπηρους και όχι οι βλάβες τους. Με άλλα λόγια, τα εμπόδια του συστήματος συνιστούν μια αναπηροφοβική κοινωνία, που καθιστά τους ανάπηρους ανενεργούς και τους κρατά άνεργους και φτωχούς στην πλειοψηφία τους. Σε κάθε ανεπτυγμένη καπιταλιστική χώρα, οι ανάπηροι έρχονται αντιμέτωποι με τεράστια εμπόδια στην στέγαση, την μεταφορά και την εργασία. Αυτά τα εμπόδια είναι τόσο γενικευμένα σε κάθε πτυχή της ζωής, που τα περισσότερα άτομα τα θεωρούν φυσικό επακόλουθο.

Το Κοινωνικό Μοντέλο της Αναπηρίας

Ο Oliver, καθορίζοντας και κάνοντας ευρέως γνωστό, αυτό που πλέον ονομάζουμε ως: διαχωρισμός βλάβης-αναπηρίας, έπεισε τους ανάπηρους να δουν την διάκριση που αντιμετωπίζουν καθημερινά, ως ζήτημα δικαιωμάτων και όχι σαν μια προσωπική τραγωδία ή ιατρικό πρόβλημα. Δηλαδή, το γεγονός πως η Κατερίνα έσπασε το πόδι της σημαίνει πως έχει μία βλάβη, αλλά δεν μπορεί να μπει στην τάξη της γιατί το σχολείο δεν διαθέτει ασανσέρ. Το απροσπέλαστο σχολείο, είναι το εμπόδιο που απενεργοποιεί την Κατερίνα, και που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Είναι δύσκολο να εκφραστεί, το πόσο επαναστατικό ήταν το κοινωνικό μοντέλο της αναπηρίας στην αποκρυστάλλωση της συνείδησης των αναπήρων. Ατόμων δηλαδή, που ξόδεψαν χρόνια, θεωρώντας τις καθημερινές τους δυσκολίες σαν ένα ζήτημα προσωπικής αποτυχίας και η κύρια τους κοινωνικοποίηση, συνέβαινε με μια σειρά από φυσικοθεραπευτές, εργοθεραπευτές και γιατρούς, με στόχο την αποκατάσταση. Ξαφνικά βρέθηκαν πολιτικοποιημένοι καθώς συνειδητοποίησαν πως η αναπηρία ήταν πράγματι πολιτικό ζήτημα. Μερικές φορές αυτό παρερμηνεύτηκε ως μία επίθεση στον ιατρικό κλάδο. Όμως ο Oliver, είναι ξεκάθαρος στο ότι, το κοινωνικό μοντέλο δεν είναι αντί-ιατρικό όταν χρειάζεται η ιατρική παρέμβαση. Αντίθετα, είναι εναντίον του «ιατρικού ιμπεριαλισμού», τον τρόπο σκέψης που ορίζει τους ανθρώπους με αναπηρία ως άχρηστους.



Οι ακτιβιστές επέλεγαν να δίνουν προτεραιότητα σε διαφορετικές προσεγγίσεις. Πολλοί ανάπηροι, επηρεασμένοι κυρίως από μεταμοντέρνες θεωρίες της γλώσσας και του σώματος, επικεντρώνονταν  στις πολιτισμικές σπουδές και στην αναπαράσταση των ανθρώπων με αναπηρία στο σινεμά, τον χορό και τον αθλητισμό. Άλλοι επέλεγαν την εμπλοκή τους μέσω στρατηγικών νομικής μεταρρύθμισης, όπως η υπεράσπιση της νομοθέτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του δικαστικού αγώνα για την δημιουργία δικαστικού προηγούμενου, με όλες τις προοπτικές και τους κινδύνους, προς αναζήτηση της κοινωνικής μεταμόρφωσης. Ενώ άλλοι, έχουν ενστερνιστεί μια αντί-καπιταλιστική πορεία, ασχολούμενοι αμεσότερα με την ριζική κινητοποίηση  απέναντι στο πρόγραμμα λιτότητας των νεοφιλελεύθερων κυβερνήσεων. Σίγουρα όλες οι προσεγγίσεις  έχουν θετικά στοιχεία και, πράγματι, κάποιοι επέλεξαν να συνδυάσουν διαφορετικές στρατηγικές, όμως είναι ο δρόμος των τελευταίων, που περισσότερο συμφωνεί, με την προφητικό όραμα του Oliver, για την μεταμόρφωση της ζωής των αναπήρων προσδοκώντας ένα καλύτερο μέλλον.


Ταξική Πολιτική και Ιδρυματοποίηση

Ο Oliver, ήταν βαθιά επηρεασμένος από την ταξική πολιτική και έθεσε τις βάσεις για το, ακόμη ανολοκλήρωτο, δημιούργημα της υλιστικής θεωρίας της αναπηρίας. Πίστευε με θέρμη πως, η άνοδος του καπιταλισμού και το εργοστασιακό σύστημα δημιούργησαν την αναπηρία. Οι απαραίτητες προϋποθέσεις για τον μισθωτό εργάτη, ως η κυρίαρχη μέθοδος παραγωγής, επέφερε τον διαχωρισμό και την εξαίρεση των αναπήρων εργατών. Οι οποίοι δεν θα μπορούσαν να διατηρήσουν αποδοτικό επίπεδο παραγωγής σε μία βιομηχανοποιημένη κοινωνία. Όπως πολλοί ακαδημαϊκοί έχουν επισημάνει, σε κοινωνίες αγροτικές, σε περιοχές της υπαίθρου, ακόμη κι η ίδια η έννοια του χρόνου λειτουργούσε διαφορετικά. Αυτοί που αποτύγχαναν να προσαρμοστούν και να δουλέψουν σε έναν ρυθμό εργασίας, καθορισμένο από τα Φορντικού τύπου εργοστασίων (μαζικής παραγωγής), στέλνονταν σε «φτωχοκομεία, άσυλα, παροικίες, αποκλειστικά για ανθρώπους δυσλειτουργικούς, και σε ειδικά σχολεία, θέτοντας τους, με αυτόν τον τρόπο, έξω από τα δρώμενα της κοινής οικονομικής και κοινωνικής ζωής» (Oliver και Barnes, σελ. 55). Ο Κοινωνικός Δαρβινισμός και η ευγονική, προσέφεραν ένα ιδεολογικό υπόβαθρο για την εξαίρεση των ατόμων, που δεν κατάφερναν να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις του βιομηχανικού καπιταλισμού.


Όπως πολλοί ακαδημαϊκοί των «Mad Studies» έχουν επισημάνει, οι δυσλειτουργίες των ατόμων, αυτές καθ’ αυτές, δεν έπαιζαν συχνά κανέναν ρόλο. Άνθρωποι, που φυλακίζονταν σε ψυχιατρικά ιδρύματα, ήταν εμφανές πως δεν είχαν απαραιτήτως λάβει επίσημη διάγνωση. Όπως παρουσίασε ο Geoffrey Reaume, στο βιβλίο: Remembrance of Patients Past (Μνήμη του Παρελθόντος των Ασθενών, 2000), κάποιοι από αυτούς τους ανθρώπους, ήταν είτε απλές νοικοκυρές, που αρνήθηκαν να προσαρμοστούν με τις νόρμες του φύλου τους. Ή ακόμη και άτομα, που έλαβαν λανθασμένη διάγνωση επειδή φέρθηκαν με ασυνήθιστο τρόπο και μιλούσαν ξένες γλώσσες, τις οποίες οι αρχές δεν μπορούσαν να κατανοήσουν. Με την συσχέτιση δυνατότητας και παραγωγικότητας, τα φτωχοκομεία και τα άσυλα, λειτουργούσαν ως προειδοποίηση για τον αρτιμελή πληθυσμό και στιγμάτιζαν αυτούς που έβγαιναν από τα όρια της κανονικότητας. Οι θεωρίες της ευγονικής εμπεριείχαν φυσικά και τον στιγματισμό της αναπηρίας, αλλά και τις φυλετικές ταξινομήσεις, επιδιώκοντας να αποκλείσουν τους μετανάστες, που αποτελούσαν κίνδυνο για την κοινωνία. Στο ναδίρ τους, οι θεωρίες αυτές, κατέληξαν σε τακτικές ευγονικής στην Ναζιστική Γερμανία, όπου εκατοντάδες χιλιάδες αναπήρων ανθρώπων εξοντώθηκαν υπό την καθοδήγηση του Χίτλερ, το 1939, ενώ συχνά ξεχνάμε πως στις αρχές του εικοστού αιώνα, σοσιαλδημοκράτες πολιτικοί από όλο τον κόσμο ήταν ενθουσιασμένοι με τα μέτρα της ευγονικής.

Στον εικοστό αιώνα, ο Oliver, έδειξε πως η πολιτεία ενεπλάκη σε μία νεοφιλελεύθερη «αποσυμφορητική στρατηγική» που έφερε το τέλος σε πολλές ιδρυματικές δομές στις δυτικές χώρες. Ωστόσο, αυτό συνέβη υπό το σκεπτικό πως, αυτές οι ανεπαρκείς υπηρεσίες δεν επέτρεπαν στους ανθρώπους με αναπηρία να ακμάσουν. Αυτό που παραμένει σταθερό μέχρι και σήμερα, είναι οι ογκωδέστατες και άκαμπτες γραφειοκρατικές απαιτήσεις, ώστε να κριθεί αν το άτομο πληροί τις προϋποθέσεις για κοινωνική πρόνοια. Δεν είναι ασυνήθιστο φαινόμενο, άτομα να αντιμετωπίζουν σημαντική δυσκολία και επαναλαμβανόμενες απορρίψεις στην προσπάθεια της ολοκλήρωσης μιας διαδικασίας, που, όπως φαίνεται, είναι σχεδιασμένη να αποκλείει, όσο το δυνατόν, περισσότερους ανθρώπους.


Ο Ρόλος των Επαγγελματιών

Ο Oliver, επίσης συνέβαλε σημαντικά στην ταυτοποίηση του ρόλου των επαγγελματιών, που εργάζονται με ανάπηρους και χτίζουν καριέρα παρέχοντας τους υπηρεσίες, που ελάχιστα τους ενδυναμώνουν.  Ήταν ιδιαίτερα αιχμηρός, στην κριτική του για τους επαγγελματίες της μεσαίας τάξης, για τους οποίους αισθανόταν πως εκμεταλλεύονταν τους ανάπηρους. Θεωρούσε ότι δημιουργούσαν μία κουλτούρα εξάρτησης, και αγνοούσαν συστηματικά την αξία της εμπειρίας του να ζεις. Σε αυτό αναφέρεται και το σύνθημα της Κίνησης των Δικαιωμάτων της Αναπηρίας: «τίποτα για εμάς, χωρίς εμάς». Ο Oliver, ανέπτυξε επίσης, ενδιαφέρουσες ιδέες, σχετικά με την ανάγκη των ανάπηρων ανθρώπων να αποκτήσουν μία συνειδητότητα γύρω από την πολιτικές της αναπηρίας. Αν και ασυνήθιστο για ακαδημαϊκό, συνδύαζε τον ριζικό ακτιβισμό με την επιστημονική του εργασία και επηρεάστηκε από την δράση των μαχητικών αναπηρικών οργανώσεων, όπως η Union of the Physically Impaired Against Segregation (Ένωση των Σωματικά Αναπήρων ενάντια στο Διαχωρισμό – U.P.I.A.S), η οποία ιδρύθηκε το 1974. Το 1976, το μανιφέστο τους, Fundamental Principles of Disability (Θεμελιώδη Αρχή της Αναπηρίας), εξέφρασε πολλές από τις διαφορές ανάμεσα σε βλάβη και αναπηρία, που ο Oliver συνέχισε και ανέπτυξε. Δικαίως έγινε ο πρώτος καθηγητής των σπουδών περί αναπηρίας στην Βοστώνη.


Ακτιβισμός για τα Δικαιώματα της Αναπηρίας και η Αριστερά        

Οι ισχυρές του ιδέες, επηρέασαν μία ολόκληρη γενιά ανθρώπων με αναπηρία, ειδικότερα στις χώρες της Κοινοπολιτείας. Παρά το γεγονός πως η σοσιαλιστική Αριστερά, έχει ουκ ολίγες φορές αγνοήσει τον ακτιβισμό για τα δικαιώματα της αναπηρίας. Είχα το προνόμιο να τον ακούσω να μιλά, γύρω στο 1994, στο Πανεπιστήμιο Carleton, στην Otawa, στην οποία ομιλία του μιλούσε για τα δικαιώματα της αναπηρίας με αναφορές στον Gramsci. Αυτό δεν αποτέλεσε έκπληξη μιας και ο Oliver, έχει εύγλωττα γράψει, σχετικά με το ιδεολογικό κατασκεύασμα του ατομικισμού. Στο πλαίσιο της αναπηρίας, αυτό εκδηλώνεται μέσα από την ιατρικοποίηση, την προϋπόθεση της κανονικότητας και της ευγονικής (Oliver και Barnes, σελ. 79). Αν και πολλοί από τότε έχουν αμφισβητήσει αν το κοινωνικό μοντέλο έχει επαρκώς ενσωματώσει χαρακτηριστικά όπως, την φυλή και το φύλο και αν επαρκώς αποδίδει την εμπειρία εκείνων με χρόνιες παθήσεις, που βιώνουν βαρύ σωματικό πόνο. Οι διαφωνίες εξακολουθούν να ανάγονται στο πρωτοπόρο έργο του Oliver. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως υπήρχαν στοιχεία πεσιμισμού προς το τέλος του έργου του. Ο Oliver, θεωρούσε πως η μεταλλαγή του καπιταλισμού δεν ήταν κάτι που θα συνέβαινε σύντομα, μπροστά στις εκτεταμένες περικοπές του νεοφιλελευθερισμού.


Αυτός ο κατανοητός πεσιμισμός δεν μειώνει την τεράστια άξια του μετασχηματικού του μοντέλου και της κληρονομιάς του. Όλα όσα έχω γράψει από τότε, συμπεριλαμβανομένου της ανθολογίας προς τιμήν της εκλιπόντος Αμερικανίδας και υπέρμαχου των δικαιωμάτων των αναπήρων Marta Russell, Disability Politics in a Global Economy (2016), και επί άλλων θεμάτων, στηρίζεται στην γνωσιολογική θεμελίωση που ο Oliver καθιέρωσε. Το βιβλίο, σημείο αναφοράς της Marta Russell, Beyond Ramps (1998), αδιαμφισβήτητα έτυχε καλύτερης τύχης στην Βρετανία και σε άλλες χώρες, παρά στον Καναδά και τις Η.Π.Α, εν μέρει εξαιτίας του ευρύτερου πεδίου, της υλιστικής έννοιας της αναπηροποίησης από τον Oliver. Από την άλλη πλευρά, λίγοι είναι οι ακαδημαϊκοί που έχουν αναπτύξει μία ολοκληρωμένη, ιστορικά υλιστική, θεωρία της αναπηροποίησης. Ο μετά-μοντερνισμός κυριαρχεί επί των τωρινών τμημάτων στις Σπουδές περί αναπηρίας, παρά την σημαντική συνεισφορά της Marta Russell, του Sunny Taylor, του Jim Charlton και άλλων.

Οι σημερινοί υπερασπιστές των δικαιωμάτων της αναπηρίας, συνεχίζουν να παίζουν έναν σημαντικό ρόλο στην μάχη κατά της λιτότητας, συμμετέχοντας στην έντονη διαμαρτυρία στο Αμερικάνικο Κογκρέσο, εναντίον των προσπαθειών από τους Ρεπουμπλικάνους, να αποσυρθεί η Ρύθμιση Ιατροφαρμακευτικής Περίθαλψης Χαμηλού Κόστους. Καθώς το Καναδικό Κοινοβούλιο συνεχίζει να σκέφτεται την θεσμοθέτηση της – πολύ περιορισμένης και ελλιπούς – Ρύθμισης Προσβάσιμου Καναδά, γύρω στα τριάντα χρόνια μετά την θεσμοθέτηση του πιο ισχυρού Αμερικάνοι με Αναπηρίες Νόμου, στις Η.Π.Α. Οι υπερασπιστές των δικαιωμάτων της αναπηρίας ανά την υφήλιο οφείλουν ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Mike Oliver.


του Ravi Malhotra (πηγή: socialistproject.ca)

Ο Ravi Malhotra είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής, Τμήμα Κοινού Δικαίου, στο Πανεπιστήμιο της Ottawa, και υποστηρικτής των δικαιωμάτων της αναπηρίας.

Πηγή: Ologgramma.art, συνέντευξη
Συνέντευξη: Κωνσταντίνος Σύρμος
17/07/2019


Η Βιολέτα Ίκαρη, αναδυόμενη από την παραδοσιακή μουσική και την θητεία της στα πολυποίκιλα πανηγύρια της Ικαρίας, εισέρχεται δυναμικά στην ποιοτική μουσική της χώρας, επιλέγοντας προσεχτικά τα τραγούδια που ερμηνεύει. Με ένα μοναδικό ηχόχρωμα, που στιγματίζει την κάθε της ερμηνεία, η Βιολέτα τραγουδά μοντέρνα κομμάτια χωρίς να ξεχνά τις καταβολές της. Πρόσφατα κυκλοφόρησε σε συνεργασία  με τους ΤΖΟΥΜ, το Δωδεκανησιακό τραγούδι «Η παλιοτρεχαντήρα».  Εκτός από μία εξαιρετική νέα τραγουδίστρια, η Βιολέτα ‘Ικαρη είναι μια καλλιτέχνιδα με λόγο και άποψη για τα κοινωνικά δρώμενα. Αν και λίγο καιρό στον δισκογραφικό χώρο και τις αθηναϊκές μουσικές σκηνές, έχει ήδη συνεργαστεί με καλλιτέχνες όπως η Ελένη Βιτάλη, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Απόστολος Ρίζος κ.α.

Βιολέτα, η ζωή σου μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα άλλαξε άρδην. Πως είναι να έχεις θαυμαστές και να εκφράζεις άλλους ανθρώπους μέσα από τα τραγούδια και τις ξεχωριστές σου ερμηνείες; Τι σε κρατά στο έδαφος μετά από αυτό;

Νιώθω πολύ τυχερή για όλα όσα έχουν συμβεί, αλλά τα αντιμετωπίζω σαν αποτέλεσμα της σκληρής δουλειάς που έριξα τα προηγούμενα χρόνια, που τα πράγματα ήταν πραγματικά πολύ δύσκολα για μένα. Αλλά και σαν αποτέλεσμα της επιλογής στα τραγούδια του δίσκου μου. Δεν θα γινόταν τίποτα αν δεν υπήρχαν οι δημιουργοί των τραγουδιών που επέλεξα, η δύναμη της γραφής τους και η δική μου προσπάθεια για εξέλιξη. Για μένα αυτή η αναγνώριση επιβεβαιώνει το ρητό του Αριστοτέλη: Τα αγαθά κόποις κτώνται. Δεν βρίσκω λόγο για να μην πατάω γερά στο χώμα. Όλοι εκεί θα καταλήξουμε.

Είναι γνωστή η αγάπη σου για την παραδοσιακή μουσική. Πως την διατηρείς μέσα σου τραγουδώντας πλέον, ως επί το πλείστον, σύγχρονα κομμάτια; Θα δοκίμαζες να βγάλεις έναν αμιγώς παραδοσιακό δίσκο;

Επί δεκαεπτά χρόνια τραγούδαγα στα παραδοσιακά πανηγύρια του τόπου μου, οπότε νομίζω ότι η παράδοση έχει ποτίσει στο αίμα μου και θα επηρεάζει θέλοντας και μη κάθε ερμηνεία μου. Φυσικά και θα δοκίμαζα να βγάλω έναν αμιγώς παραδοσιακό δίσκο, αλλά θα κοίταζα πρώτιστα να διασκευάσω τραγούδια που έχουν ξεχαστεί, όπως το έκανα στο Δωδεκανησιακό τραγούδι «Η παλιοτρεχαντήρα» παρέα με τους ΤΖΟΥΜ, που κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες από την feelgood records.


Εκτός από την αγάπη μου στους ήχους της παράδοσης, βρίσκω ενδιαφέρουσες και τις ιστορίες που κρύβονται πίσω από τους στίχους των τραγουδιών αλλά και τον τρόπο που αυτές εκφράζονται. Είναι σημαντικό για την εξέλιξή μας σε όλα τα επίπεδα να επιστρέφουμε στις ρίζες μας.


Σπουδάζεις βυζαντινή μουσική. Με ποιο τρόπο θεωρείς πως η ακαδημαϊκή εκπαίδευση πάνω στην μουσική μπορεί να βοηθήσει πρακτικά μία/έναν νέο καλλιτέχνη και γιατί επέλεξες την βυζαντινή μουσική;

Η ενασχόλησή μου με την βυζαντινή μουσική προέκυψε από την επιθυμία μου να εξελιχθώ ως τραγουδίστρια. Αγαπώ τους «αστήριχτους» δρόμους της (κατά την ευρωπαϊκή μουσική), τα μόρια και τα ποικίλματά της. Κάθε ακαδημαϊκή εκπαίδευση έχει μεγάλη αξία αλλά για να γίνει πράξη πρέπει να γίνει πρώτα βίωμα, γι’ αυτό θεωρώ ότι το σημαντικότερο σχολείο που έχω κάνει είναι το Ικαριώτικο πανηγύρι, όπου εκεί υπηρετούσα κατά βάση το ένστικτο και το αυτί μου.

Εκτός από το τραγούδι, είναι γνωστό και ότι ζωγραφίζεις. Τι σου δίνει η μία τέχνη που δεν βρίσκεις στην άλλη; Πως αλληλοσυμπληρώνονται;

Αυτό που αναζητώ στις δύο αυτές τέχνες είναι η ελευθερία έκφρασης. Η διαφορά με το τραγούδι είναι ότι τη ζωγραφική την αντιμετωπίζω τελείως ερασιτεχνικά και ζωγραφίζοντας χαλαρώνω και απολαμβάνω την ομορφιά του απλού χωρίς περιορισμούς. Στο τραγούδι νιώθω υπηρέτης και έχω υποχρέωση να του προσφέρω τον καλύτερο εαυτό μου γιατί είναι κάτι που προβάλλω και αυτό μπορεί να επηρεάσει στιγμές και ζωές ανθρώπων.

Μία από τις κύριες θεματικές των στίχων στα τραγούδια σου,  όπως το εξαιρετικό  «Ζητείται άνθρωπος», είναι η μοναξιά. Τι φταίει για την μοναξιά της εποχής μας;


Αυτό που φταίει περισσότερο είναι ο εγωισμός. Φταίει αυτός που δεν καταλαβαίνει ότι το παιδί από την Υεμένη, είναι δικό μας παιδί. Φταίει αυτός που βάζει σύνορα στην αγάπη και ο αυτιστικός τρόπος που την εκφράζει. Φταίει η ματαιοδοξία που οδηγεί στη διαφθορά, το internet και οι προπαγάνδες που ανθίζουν μέσα από αυτό, φταίει αυτός που δεν δέχεται την διαφορετικότητα αλλά φταίει κι αυτός που δεν παίρνει θέση.


Στην πρόσφατη Eurovision, δόθηκε κοινωνικοπολιτικός χαρακτήρας λόγω της διεξαγωγής της στο Ισραήλ. Πιστεύεις πως όσοι υπηρετούν την μουσική οφείλουν να λαμβάνουν υπόψιν τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες, πριν να συμμετάσχουν σε μία μουσική εκδήλωση και γιατί;

Τα τραγούδια που υπηρετεί ο κάθε καλλιτέχνης ακόμα και τα τραγούδια που μιλούν για τον έρωτα, έχουν από μόνα τους  χαρακτήρα πολιτικό και κοινωνικό και όπως ανέφερα προηγουμένως έχουν την ιδιότητα να επηρεάζουν τον κόσμο. Αν το μήνυμα που περνάει ο κάθε καλλιτέχνης μέσα από το τραγούδι του είναι ευγενικό προς την ανθρωπότητα, τότε για μένα, θα πρέπει να ακουστεί ή να έχει την ευκαιρία να ακουστεί μέχρι τα πέρατα της γης.                                                                                        Επιτρέψτε μου να δανειστώ τα λόγια του μεγάλου μας ποιητή Γιάννη Ρίτσου:

«Γιατί εμείς δεν τραγουδάμε                                                για να ξεχωρίσουμε, αδερφέ μου,                                      απ΄ τον κόσμο.                                                                          Εμείς τραγουδάμε                                                                  για να σμίξουμε τον κόσμο.»

Αυτό δε σημαίνει φυσικά ότι πρέπει να κλείνουμε τα μάτια στις πολιτικές ή στις κοινωνικές συνθήκες της κάθε εκδήλωσης. Φυσικά και πρέπει να επιλέγουμε τις εκδηλώσεις στις οποίες παίρνουμε μέρος! Αλλά για μένα ήταν εξαρχής λάθος που δόθηκε κοινωνικοπολιτικός χαρακτήρας στην Eurovision, λόγω της διεξαγωγής της στο Ισραήλ, γιατί η Eurovision είναι θεσμός που κάθε χρόνο αλλάζει χώρα, οπότε σίγουρα σε κάθε χώρα θα υπάρχει και διαφορετικό καθεστώς , όπως θα υπάρχουν και άνθρωποι που τάσσονται ως αντίθετοι προς στο εκάστοτε καθεστώς, και μπορεί η αισθητική μου να μην ταιριάζει στο θεσμό της Eurovision, μπορεί και να μην έχω παρακολουθήσει ποτέ Eurovision, αλλά καταλαβαίνω τους καλλιτέχνες που παίρνουν μέρος και δε μπορώ να τους κατακρίνω.

Πριν λίγο διάστημα είχαμε εκλογές και πολλοί από τους υποψηφίους ήταν καλλιτέχνες. Η πείρα έχει δείξει πως ελάχιστοι συμμετείχαν για να προσφέρουν. Ποια είναι η δική σου άποψη για την συμμετοχή τόσων καλλιτεχνών στις εκλογικές διαδικασίες;


Πρέπει να δίνεται η ευκαιρία σε κάθε υποψήφιο που έχει όραμα και αγαπά αυτόν τον τόπο.  Το ότι κάποιος είναι καλλιτέχνης δε σημαίνει ότι δεν μπορεί να προσφέρει ιδέες για το κοινό καλό. Μου ακούγεται σχεδόν ιδανικό, λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας σωστός καλλιτέχνης πρέπει να είναι απ΄ τη φύση του ευαίσθητος και όχι ευαισθητοποιημένος.


Η συντριπτική πλειοψηφία των μουσικών χώρων, δεν έχουν ούτε καν την πρόσβαση για να παραστεί σε μία συναυλία ένας άνθρωπος με αναπηρία. Ποια είναι γνώμη σου και πως θα μπορούσαν οι ίδιοι οι καλλιτέχνες να το αλλάξουν αυτό;

Σίγουρα θα πρέπει να απαιτείται, τουλάχιστον οι νέοι χώροι που διαμορφώνονται τώρα, να πληρούν τις κατάλληλες προδιαγραφές για να έχουν εύκολη πρόσβαση άνθρωποι με αναπηρία. Θα μπορούσε να γίνει εφικτό αν ενώσουμε τις φωνές μας και αν απαιτούμε συστηματικά από τα μαγαζιά που μας φιλοξενούν, να αλλάζουν τη διαμόρφωση του ήδη υπάρχοντα χώρου τους.

Ετοιμάζεις διάφορα μουσικά πράγματα, με σημαντικούς καλλιτέχνες, πες μου για αυτά.


Έχω την χαρά να συμμετέχω στον δίσκο του Βασίλη Παπακωνσταντίνου με το τραγούδι «Αμαρτωλό», το οποίο έχει κυκλοφορήσει εδώ και μία εβδομάδα. Παράλληλα κυκλοφόρησε και το τραγούδι του Νίκου Ζιώγαλα «Η αλήθεια πονά» το οποίο και ερμηνεύω και προς μεγάλη μου χαρά και ήδη ξεκίνησε να παίζεται περισσότερο στα ραδιόφωνα. Μία ακόμη συμμετοχή μου θα είναι στον δίσκο με τα ακυκλοφόρητα τραγούδια του Παύλου Σιδηρόπουλου, σε μουσική του Δημήτρη Καρρά. ‘Ηδη έχουν βγει τρία-τραγούδια-προπομποί, η δική μου συμμετοχή θα βγει τον Σεπτέμβρη.


Εκτός των προαναφερθέντων, έχεις πολλές και σημαντικές συνεργασίες με ανθρώπους της μουσικής, που μέχρι πριν λίγα χρόνια τους άκουγες στο ραδιόφωνο. Πως είναι πλέον να τραγουδάς στο πλάι τους;

Είναι μαγικό! Νομίζω ότι ζω σε ένα όνειρο, γιατί ποτέ δεν τόλμησα να ζητήσω τόσο μεγάλες συνεργασίες από τη ζωή μου. Όταν ξεκίνησε το ταξίδι δίπλα στις φωνές της καρδιάς μου, φοβόμουν ότι δε θα τα καταφέρω, μου φαινόταν βουνό. Όπως είπες, η ζωή μου μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα άλλαξε άρδην. Τώρα απλά χαίρομαι την κάθε στιγμή γιατί αποφάσισα ότι είναι κρίμα να αντιμετωπίζω με τρόμο τις ομορφότερες στιγμές της ζωής μου.

Που μπορούμε να σε ακούσουμε και ποια είναι τα επόμενα, άμεσα σχέδια σου;


Στις 20 του Ιούλη θα τραγουδήσω στη μεγάλη συναυλία της Λίνας Νικολακοπούλου ανάμεσα σε αγαπημένους καλλιτέχνες της γενιάς μου, που θα γίνει στον πολυχώρο Λιπασμάτων στη Δραπετσώνα, τραγουδάω δίπλα στην Ελένη Βιτάλη και τους ΤΖΟΥΜ αλλά κάνω και προσωπικές εμφανίσεις ανά την Ελλάδα. Στα άμεσα σχέδια μου είναι η κυκλοφορία του τραγουδιού «Απέραντη ερημιά» που υπάρχει ήδη στην πρώτη μου δισκογραφική δουλειά, με τη συμμετοχή του Βασίλη Παπακωνσταντίνου που θα συνοδεύεται και από video clip.

Πηγή: iART, συνέντευξη
Συνέντευξη: Κωνσταντίνος Σύρμος
14/06/2019


Οι Mineral Fog, συνθέτοντας με το προσωπικό τους ύφος progressive και hard rock στοιχεία, πλάθουν ένα ξεχωριστό ηχητικό στίγμα. Δημιουργήθηκαν το 2015 και έχουν ήδη ένα μουσικό album στο ενεργητικό τους με τίτλο «Dead Idol» (2017). Οι Mineral Fog, αποτελούν άλλη μία άκρως ενδιαφέρουσα προσθήκη στην άνθιση των ελληνικών αγγλόφωνων συγκροτημάτων. Η συνέντευξη αυτή είναι η πρώτη τους σε διαδικτυακό μέσο, και με χαροποιεί ιδιαίτερα το γεγονός πως μέσα από το κείμενο που ακολουθεί, διαφαίνεται, όχι μόνο η μουσική τους δυναμική, αλλά και το κατασταλαγμένο σκεπτικό των μελών του συγκροτήματος. Τα μέλη των Mineral Fog, είναι οι: Σταμάτης Λέσσης (κιθάρα), Μιχάλης Τσίχλης (πλήκτρα), Γιάννης Διακορώνας (τύμπανα), Γιώργος Κριθάρης (μπάσο), Γιώργος Χρυσανθίδης (φωνητικά) και Ελευθερία Λιθαδιώτη (στίχους).

Ποια είναι τα ακούσματα και οι επηρεασμοί που γέννησαν εν μέρει το ηχόχρωμα της μουσικής σας;


Καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του ήχου μας, έπαιξε η ποικιλομορφία ερεθισμάτων και προσωπικοτήτων. Έχοντας ως κοινή βάση τις απαρχές του hard και heavy ήχου των 70’s και 80’s, οδηγηθήκαμε δια μέσου πειραματισμών με progressive και alternative στοιχεία, στο ηχόχρωμα που αποτελεί το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό μας.


Που πιστεύετε πως οφείλεται η άνθηση και η δυναμική του αγγλόφωνου στίχου στην ελληνική σκηνή;

Σίγουρα τα αγγλικά ως παγκόσμια γλώσσα δίνουν τη δυνατότητα στον στιχουργό να ακουστεί η φωνή του στο ευρύ κοινό, με ό,τι και αν αυτό συνεπάγεται. Παρ’ όλα αυτά, στην ελληνική πραγματικότητα το πρόσφορο έδαφος δημιουργήθηκε εξίσου και από την προκατάληψη- στερεότυπο, πως σε κάποια συγκεκριμένα είδη μουσικής τα ελληνικά δεν είναι εύηχα.

Πως γεννήθηκαν οι Mineral Fog, και πως φτάσατε στην κυκλοφορία του πρώτου σας album με τίτλο «Dead Idol»;

Οι Mineral Fog γεννήθηκαν στην Αθήνα το Μάιο του 2015, ύστερα από την μουσική συνάντηση του Σταμάτη Λέσση (κιθάρα), με τους Μιχάλη Τσίχλη (πλήκτρα) και Γιάννη Διακορώνα (τύμπανα), για τις ανάγκες ενός επετειακού live των «Νίπτω Τας Χείρας».
Χημεία υπήρξε από την αρχή τόσο μουσικά όσο και από άποψη χαρακτήρων. Έπειτα από αρκετές πρόβες και εναλλαγές μελών, τις εναπομείνασες θέσεις κάλυψαν η Ελευθερία Λιθαδιώτη στο κομμάτι των στίχων, ο Στέργιος Ζερκούλης στο μπάσο και ο Γιώργος Χρυσανθίδης στα φωνητικά, δίνοντας σάρκα και οστά στο «Nεκρό Eίδωλο»

(Dead Idol), που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2017 σε ανεξάρτητη παραγωγή του Διονύση Χριστοδουλάτου (CFN Recordings Studio).


Στην παγκόσμια σκηνή της Hard Rock και της Metal μουσικής, υπάρχουν ή μπορούν να υπάρξουν μπάντες σαν τους Deep Purple, Iron Maiden, κλπ. που να εμπνεύσουν τις επόμενες γενιές; Τι λείπει από τις σημερινές μπάντες;

Εν μέσω της επανάστασης του internet και της πληροφορίας, δύσκολα. Η ποιότητα πνίγεται από την ποσότητα και το ξεσκαρτάρισμα εκτός του ότι είναι χρονοβόρο, από ένα σημείο και μετά μετατρέπει τον ακροατή σε παθητικό καταναλωτή ήχων. Αντίστοιχα από την πλευρά των συγκροτημάτων λείπει ο ρομαντισμός στην προσέγγιση της δημιουργίας, και εξαιτίας του κορεσμένου μουσικά τοπίου, η δυνατότητα να πρωτοπορήσουν. Γι’ αυτό άλλωστε πλέον πολλά σχήματα επιδίδονται στο πάντρεμα διαφορετικών ειδών μουσικής.

Τι δυσκολίες συναντάτε ως νέο συγκρότημα στην Ελλάδα του 2019, και πως τις αντιπαρέρχεστε;


Η διαχρονικότερη δυσκολία που συναντάει ένα συγκρότημα στο ξεκίνημά του, είναι η έλλειψη του λεγόμενου brand name, που ξεκλειδώνει τις πόρτες των δύσπιστων μαγαζιών και τον σεβασμό του εκάστοτε μαγαζάτορα. Από πλευράς κοινού δεν υπάρχει τόσο άμεση ανταπόκριση και υποστήριξη των νέων συγκροτημάτων με δικό τους υλικό, γιατί έχουν συνηθίσει στις ρεπλίκες και τους συνειρμούς που επιφέρουν. Αν το αγαπάς, αποδέχεσαι την κατάσταση, προχωράς και ελπίζεις, διαφορετικά δεν μπαίνεις εξ αρχής στη διαδικασία.


«Έφτιαξα ένα μικρό μέρος για να κρύψω τον εαυτό μου» λέτε, σε ελεύθερη μετάφραση, στο τραγούδι «Small Place». Ποιο είναι για εσάς αυτό το μικρό μέρος και γιατί οι άνθρωποι το έχουμε ανάγκη;

Κάθε άνθρωπος ξεχωριστά αποτελεί μια ατομικότητα ιδιαίτερη, που χρειάζεται κάποιες στιγμές να απέχει από το κοινωνικό γίγνεσθαι, δημιουργώντας αυτό το «Small Place», για να μπορεί εκεί να πραγματοποιεί σίγαση πνεύματος, απαλλαγμένος από τα πάθη του και τις εξωγενείς επιρροές. Αυτό το «μικρό μέρος» για να υφίσταται, πρέπει να παραμένει κρυφό, ειδάλλως χάνει την ιδιαιτερότητά του.

Ως προς το «Dead Idol», ποια και γιατί ήταν για εσάς η πιο ξεχωριστή στιγμή; Η μέρα κυκλοφορίας; Η ηχογράφηση; Το πρώτο live που το συστήσατε στο κοινό; Κάποια άλλη;

Μια μεγάλη αλήθεια που αξίζει να αναφερθεί, είναι ότι η διαδικασία της ηχογράφησης σκοτώνει τον πηγαίο ενθουσιασμό της σύλληψης, η οποία αποτελεί την σημαντικότερη στιγμή για τον δημιουργό. Αμέσως μετά λοιπόν για μας, έρχεται η στιγμή που η διαδικασία αυτή φτάνει στο τέλος της, και παραλαμβάνεις το χειροπιαστό πλέον υλικό σου σε μορφή CD.

Τραγούδια του album σας, όπως τα: «Sanctiffied», «All my friends», «Otherside», «Small Place», «Dead Idol», είναι νομίζω τα κομμάτια, που τονίζουν ακόμη πιο πολύ το διαφορετικό ηχητικό και στιχουργικό στίγμα σας. Ποια είναι η άποψη των θαυμαστών σας;


Η κυρίαρχη άποψη που ακούμε, είναι ότι δεν μοιάζουμε με μπάντες του χώρου, κάτι που έχει και θετικό και αρνητικό πρόσημο, καθώς αν συμβαδίζεις με το ρεύμα, ναι μεν αφομοιώνεσαι πιο εύκολα από το κοινό αλλά δεν αφήνεις το ίδιο εύκολα το στίγμα σου. Ενώ αν δεν συμβαδίζεις , το κοινό αργεί να ανταποκριθεί από τη μία αλλά από την άλλη αποκτάς πιο πιστούς υποστηρικτές.


Τι συμβολίζει το όνομα του group και τι σας οδήγησε στην επιλογή του;

Το όνομα του group συμβολίζει την «ορυκτή ιδιότητα της ομίχλης», αφήνοντας να εννοηθεί πως μπορεί κανείς να εξορύσσει από μέσα της το φώς. Θάρρος και δράση χρειάζεται!

Πείτε μου για τις επόμενες προγραμματισμένες εμφανίσεις σας και που/πως, μπορεί κάποιος να προμηθευτεί το «Dead Idol»;

Προς το παρόν η δράση μας περιορίζεται στην Αθήνα, χωρίς να υπάρχει κάποια προγραμματισμένη εμφάνιση αυτή την περίοδο, γιατί έχουμε ξεκινήσει να δουλεύουμε πάνω στο υλικό του δεύτερου δίσκου και εκ των πραγμάτων μονοπωλείται το ενδιαφέρον.
Επίσης τη θέση του Στέργιου στο μπάσο, έχει πάρει ο Γιώργος Κριθάρης. Όσον αναφορά το «Dead Idol», υπάρχουν τρεις τρόποι που μπορεί κάποιος να το προμηθευτεί:

1. Μέσω bandcamp 
2. Χέρι με χέρι στα live μας
3. Μέσω των παρακάτω δισκοπωλείων της Αθήνας:
– Ρυθμός (Ελευθερίου Βενιζέλου 26, Νέα Ιωνία)
– Record House (Ομήρου 46, Νέα Σμύρνη)
– Ζαχαρίας (Ηφαίστου 20, Μοναστηράκι)
– Δισκάδικο (Αγίας Ελεούσης 5, Ψυρρή)
– Syd Records (Πρωτογενούς 13, Ψυρρή)
– Imantas (Σαρρή 46, Ψυρρή)
– Sound Effect Records (Σπύρου Τρικούπη 50 και Καλλιδρομίου, Εξάρχεια)
– Le Disque Noir (Θεμιστοκλέους 29, Αθήνα)



*Η φωτογραφία τραβήχτηκε στο  Underground Music Studios, στο Περιστέρι, απ’ τον Michael Kontraskin

Πηγή: iART, συνέντευξη
Συνέντευξη: Κωνσταντίνος Σύρμος
06/04/2019


Ο Απόστολος Στάικος, είναι ένας δυναμικός και σύγχρονος δημοσιογράφος – ρεπόρτερ. Εργάζεται στο euronews Greece με ανταποκρίσεις και αποστολές εντός και εκτός συνόρων, μεταδίδοντας τον παλμό των γεγονότων της Ελλάδας στην Ευρώπη. Αυτό όμως που κάνει τον Απόστολο να ξεχωρίζει, είναι η αντικειμενικότητα, η ευαισθησία και η αποστομωτική ειλικρίνειά του, γύρω από τα θέματα των ρεπορτάζ που αναλαμβάνει. Νιώθω μεγάλη χαρά για τούτη την συνέντευξη, που αγγίζει θέματα όπως το προσφυγικό, την δημοσιογραφία, το Brexit, την Θεσσαλονίκη κ.α.

Πως είναι για ‘σένα, πρώτα ως άνθρωπο και ύστερα ως ρεπόρτερ, να βρίσκεσαι σε μέρη που συναντάς ανθρώπους βασανισμένους και ξένους, σε όποιον τόπο κι αν βρεθούν;

Επαγγελματικά, είμαι ευγνώμων που από το 2015 καλύπτω το προσφυγικό – μεταναστευτικό. Έχω ζήσει μοναδικές στιγμές, έχω αντικρίσει απίστευτα σκληρές εικόνες. Ξυπόλητα παιδιά μέσα στη λάσπη, που όμως επιμένουν να παίζουν, άνθρωποι που περιμένουν στην ουρά τρεις ώρες για να πάρουν πρωινό κι όμως να συνεχίζουν να χαμογελούν. Στη δουλειά μου λένε πως δεν πρέπει να ταυτίζεσαι με το θέμα, με τον «πρωταγωνιστή» της ιστορίας σου. Ομολογώ πως αδυνατώ να εφαρμόσω τον κανόνα, ίσως και να μην θέλω. Συμπονώ, συμπάσχω, ζορίζομαι με αυτά που βλέπω μπροστά μου. Θα φανεί τετριμμένο, αλλά σαφώς και βλέπω διαφορετικά την δική μου ζωή. Ανόητα, καθημερινά ζητήματα εξανεμίζονται, όταν σκέφτομαι πως κάποια προσφυγόπουλα κοιμούνται στο χώμα με τσουχτερό κρύο στην καρδιά του χειμώνα.

Όχι στην μακρινή Αφρική ή στην Συρία που έχει ισοπεδωθεί, αλλά στη Λέσβο, στη Σάμο, στην πλατεία Βικτωρίας πριν από δύο χρόνια. Σκέφτομαι ακόμη τον ανιψιό μου τον Άτλαντα που μεγαλώνει στο Ντουμπάι. Γιατί εκείνος τα έχει όλα και αυτά τα παιδάκια, κυριολεκτικά τίποτα; Γιατί εγώ μπορώ να βγω με φίλους για σούσι κι ο πρόσφυγας περιμένει στην ουρά για ένα πιάτο φαγητό; Πολυτελή ερωτήματα χορτάτου ανθρώπου θα μου ‘πεις και δεν θα έχεις άδικο. Κάποιες στιγμές νιώθω ενοχές που παίρνω μια δήλωση, δέκα πλάνα και αποχωρώ. «Χρησιμοποιώ»  δηλαδή αυτούς τους ανθρώπους για να κάνω την δουλειά μου. Κάθε φορά που επιστρέφω από μια αποστολή, χρειάζομαι λίγες ημέρες για να μπω και πάλι στους ρυθμούς της ζωής μου. Λογικό, νομίζω.

Πως ξεκίνησες την επαγγελματική σου πορεία και τι σε έφερε στο euronews Greece;

Σπούδασα στη Μεγάλη Βρετανία και επέστρεψα στην Ελλάδα, το φθινόπωρο μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ξεκίνησα στη Θεσσαλονίκη ως ρεπόρτερ της ΕΤ 3. Δούλεψα σε ενημερωτικές εκπομπές και στο δελτίο ειδήσεων του καναλιού. Δέχθηκα μια καλή πρόταση, από την τότε ΝΕΤ, και κατέβηκα στην Αθήνα. Δυστυχώς, στο επάγγελμα μου, η «κάθοδος στην πρωτεύουσα» μάλλον αποτελεί μονόδρομο.

Συνεργάστηκα και με κάποια περιοδικά όπως το Natura nrg και το L’Officiel Hommes. Έγραφα στο Δίφωνο τον τελευταίο χρόνο πριν κλείσει (και αυτό) και στη συνέχεια στο Music Paper. Βεβαίως υπήρξαν και δύσκολες εποχές χωρίς δουλειά. Εκεί, στις αρχές του πρώτου μνημονίου. Στην ελληνική υπηρεσία του euronews με έφερε η ανοιχτή και αξιοκρατική διαδικασία του 2012. Από τότε, εργάζομαι στο euronews.

Από τις ανταποκρίσεις σου στο Κέντρο Φιλοξενίας στην Μόρια, τι σου έμεινε; Και ποιες ήταν οι σκέψεις σου, όσο ήσουν εκεί ο ίδιος;

Το ερώτημά σου με βρίσκει σε μια περίοδο που ετοιμάζουμε αποστολή στη Σάμο. Εκεί, η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη, ενώ και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης δεν έχουμε καλύψει επαρκώς τα όσα συμβαίνουν στο νησί. Έχω πραγματοποιήσει επτά αποστολές στη Λέσβο. Με την κάμερα του euronews, βρεθήκαμε στο νησί τον Αύγουστο του 2015, όταν καθημερινά έφταναν στο νησί εκατό βάρκες. Η Μόρια έμοιαζε με ζούγκλα. Άνθρωποι πεταμένοι, ταλαιπωρημένοι, σε ημιάγρια κατάσταση μπορώ να πω, και παρακαλώ να μην παρεξηγηθεί αυτό που γράφω. Δεν μπορούσα να πιστέψω αυτά που έβλεπα, αυτά που ζούσα. Δεν ήξερα και τι να πω στο speakaz μου, στο κείμενό μου… Ένιωθα πως τα λόγια μου δεν είχαν καμία αξία, κανένα νόημα. «Moria is the new Guantanamo / Η Μόρια είναι το νέο Γκουαντάναμο» είπε ένας πρόσφυγας στην κάμερα του euronews, τον Οκτώβριο του 2017. Υπερβολές θα πει κάποιος, μα μπορείς να κατηγορήσεις αυτό τον άνθρωπο, που έχει εγκλωβιστεί σε ένα νησί και ζει κάτω από δύσκολες, αν όχι άθλιες συνθήκες;

Η Μόρια μπορεί να «φιλοξενήσει» μέχρι 3500 πρόσφυγες και μετανάστες. Τον Οκτώβριο του 2018 περίπου 9000 άνθρωποι, προσπαθούσαν να επιβιώσουν εντός και εκτός προσφυγικού κέντρου. Για ακόμη μια φορά, η κατάσταση βρέθηκε εκτός ελέγχου. Ναι, οι ροές δεν σταματούν. Ναι, το κέντρο έχει συγκεκριμένη χωρητικότητα, όμως μέχρι πότε θα ακούμε τα ίδια επιχειρήματα; Γιατί δεν μπορούν οι άνθρωποι να μεταφερθούν στην ενδοχώρα; Αυτός ο περίφημος γεωγραφικός περιορισμός εγκλωβίζει τους πρόσφυγες, αλλά και τις τοπικές κοινωνίες που ασφυκτιούν.

Πες μου την γνώμη σου για το προσφυγικό, σε επίπεδο Ευρώπης ή και Παγκόσμιο, σε σχέση με παλαιότερες εποχές έξαρσης του φαινομένου.

Μεγάλο, σύνθετο ζήτημα και ειδικός δεν είμαι. Αυτό που καταλαβαίνω είναι πως το προσφυγικό ήρθε για να μείνει. Όσο ολόκληρες χώρες, όπως η Συρία και η Υεμένη ισοπεδώνονται, είναι ανόητο να περιμένει κανείς πως θα μειωθούν οι προσφυγικές ροές. Γιατί ένας νέος άνθρωπος να μείνει στις χώρες της κεντρικής Αφρικής; Προσωπικά, δεν μπορώ να πω σε κανέναν πως δεν έχει δικαίωμα να διεκδικήσει κάτι καλύτερο στη ζωή του και πως αφού γεννήθηκε εκεί, οφείλει και να πεθάνει εκεί. Όλοι κυνηγάμε το καλύτερο. Η κλιματική αλλαγή είναι ένα άλλο μεγάλο ζήτημα. Εκατομμύρια άνθρωποι θα υποχρεωθούν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. Λογικά, ένας σημαντικός αριθμός εξ αυτών, θα μετακινηθεί προς την Ευρώπη. Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε, πως η προσφυγιά δεν είναι μια ιστορία που μετρά λίγα χρόνια. Οι άνθρωποι μετακινούνται και αναζητούν μια καλύτερη ζωή. Ειδικά στην Ελλάδα, αυτό είναι κάτι που οφείλουμε να μην ξεχνάμε.



Τι βλέπεις στην έξαρση του φασισμού και του εθνικισμού σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο;

Απόγνωση, αμάθεια, καιροσκοπισμό, πολιτική εκμετάλλευση και μια κοινωνία που δεν αντιδρά. Οφείλω να πω, ότι δεν με εκπλήσσει αυτή η μετατόπιση προς τα άκρα. Ναι, στην αρχή ήταν η οικονομική κρίση, αλλά μετά; Σκέφτομαι πως ταπεινά και φασιστικά ένστικτα, που στα «καλά χρόνια» είχαν αποκοιμηθεί, τώρα διεκδικούν και κερδίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Κάποιος αφήνει χώρο, κάποιοι δεν απευθύνονται στη κοινωνία. Είχα ζόρικες εμπειρίες, καθώς προσπαθούσα να πείσω κάποια παιδιά γύρω στα 20, πως αυτός ο δρόμος δεν οδηγεί πουθενά. Μου απάντησαν πως είμαι δημοσιογράφος, αρά διαπλεκόμενος και πουλημένος, που δουλεύει για το σύστημα. Μάταια προσπάθησα να συνεχίσω την κουβέντα. Με αποκαθήλωσαν, με τελείωσαν. Τοίχος. Προσπαθώ να αιτιολογήσω, όχι να δικαιολογήσω αυτή την συμπεριφορά.  Βλέπω πως ο θύμος και η οργή έχουν ένα δίκιο, μα η επιλογή αυτών των ανθρώπων δεν μπορεί να τους δικαιώσει.

Η έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε τι βαθμό και με τι τρόπο μπορεί να επηρεάσει τον έλληνα πολίτη; Πρέπει να τον ενδιαφέρει;

Πρόκειται για μια πρωτόγνωρη διαδικασία με εξαιρετικό ενδιαφέρον για έναν δημοσιογράφο. Ως άνθρωπος, που σπούδασε για πέντε χρόνια σε Ουαλία και Αγγλία, πραγματικά θλίβομαι για όλο αυτό που συμβαίνει. Δεν μπορώ να το χωνέψω. Όσον αφορά την Ελλάδα, σκέψου πως κάποτε μιλούσαμε για το Grexit, που ευτυχώς δεν έγινε πραγματικότητα, ενώ τώρα δυσκολευόμαστε να ολοκληρώσουμε το Brexit. Μας αφορά, όπως αφορά όλους τους πολίτες των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δεν νιώθουμε πως επηρεαζόμαστε άμεσα και είναι λογικό να υπάρχει και μια κόπωση. Διότι, η υπόθεση τραβάει 2,5 χρόνια. Η αλήθεια είναι ότι το Λονδίνο πάντα έβλεπε με μεγάλη καχυποψία τις Βρυξέλλες, κι αυτό είναι κάτι που έχει περάσει και στους Ευρωπαίους πολίτες. Βεβαίως, το ζήτημα προκαλεί αγωνία στους δεκάδες χιλιάδες Έλληνες και Κύπριους, που ζούνε στο Ηνωμένο Βασίλειο. Προσωπικά, με ενδιαφέρει να δω πώς και εάν το Brexit, επηρεάζει το πάγιο Ελληνικό αίτημα επανένωσης των γλυπτών του Παρθενώνα.  Το Brexit, διευκολύνει ή δυσχεραίνει την δική μας προσπάθεια;

Πολλοί δημοσιογράφοι είναι στην φυλακή και πολλοί δολοφονούνται γιατί κάνουν την δουλειά τους, ερευνούν και αποκαλύπτουν. Ποιες είναι οι δικές σου σκέψεις επ’ αυτού;

Κάθε χρόνο διαβάζουμε εκθέσεις, για τον αριθμό των δημοσιογράφων που σκοτώθηκαν εν ώρα καθήκοντος, αλλά και για την επικινδυνότητα του επαγγέλματος. Νομίζουμε πως αυτά συμβαίνουν σε τόπους μακρινούς, μα έρχεται η δολοφονία της Ντάφνι Καρουάνα Νταλιζία, στη Μάλτα και του Γιαν Κούτσιακ, στη Σλοβακία και σου υπενθυμίζουν εμφατικά, πως και η Ευρώπη μόνο παράδεισος δεν είναι. Η Ουγγαρία είναι επίσης μια χώρα, όπου η κριτική στον Βίκτορ Όρμπαν, δεν γίνεται ανεκτή. Όσο για τους φυλακισμένους συναδέλφους στην Τουρκία, δεν νομίζω πως μπορούμε να πούμε κάτι περισσότερο. Μερικές φορές σκέφτομαι πως μάλλον δεν κάνουμε και τίποτα ιδιαίτερο, αφού κανείς δεν μας κυνηγάει… Το ξέρω, είναι υπερβολική ακόμη και χαζή σκέψη, μα σκεπτόμενος τα παραπάνω, είμαι πραγματικά χαρούμενος που κάνω την δουλειά μου με αξιοπρέπεια και χωρίς παρεμβάσεις. Κοίτα να δεις που χαιρόμαστε με το αυτονόητο…

Σε αντιδιαστολή με την προηγούμενη ερώτηση, η δημοσιογραφία στην Ελλάδα κυριεύεται από κομματική «αντικειμενικότητα». Στην χώρα μας μάλιστα, πολλοί δημοσιογράφοι γίνονται βουλευτές και κομματικά στελέχη. Ποια είναι η γνώμη σου;

Παλιό παιχνίδι χωρίς κανόνες. Το ζήτημα είναι, πως ο κόσμος νομίζει ότι ακούει μια άποψη χωρίς κομματική αφετηρία, ενώ η πιάτσα γνωρίζει πως ο Χ δημοσιογράφος,  θα είναι στο ψηφοδέλτιο του Α’ ή του Β’ κόμματος. Αυτό είναι ανέντιμο. Να μιλάς για αντικειμενικότητα, ενώ υπηρετείς μια συγκεκριμένη κομματική γραμμή. Πολλοί δημοσιογράφοι ακολούθησαν πολιτική πορεία και αυτό είναι απολύτως σεβαστό.

Το ζήτημα είναι πώς περνάει κανείς στην απέναντι όχθη και, βεβαίως, πώς λειτουργούσε όσο βρισκόταν στην δημοσιογραφία. Πρέπει ας πούμε, κάποια στιγμή να συζητήσουμε για το τι σημαίνει πολιτικό ρεπορτάζ (;) στην Ελλάδα. Οι γνωστοί και ως «γραμμιτζήδες» (μεταφέρω ό,τι λέει το κόμμα χωρίς να αλλάξω ένα «και») κυριαρχούν. Πρόκειται βέβαια για παιδιά των κομμάτων, αλλά αυτό δεν είναι ρεπορτάζ. Αρκετοί δημοσιογράφοι σταδιοδρομούν με βασικό όπλο την κομματική τους πίστη. Δεν αποτελεί μυστικό.

Τι σημαντικό προσφέρει η «Διεθνής Αμνηστία» και ποια η συμβολή σου;


Παρακολουθώ εδώ και χρόνια την πορεία και την δράση της «Διεθνούς Αμνηστίας». Θεωρώ πως είναι μία σοβαρή οργάνωση, ένα αξιόπιστο διεθνές κίνημα που υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η «Διεθνής Αμνηστία» ασκεί θεσμική πίεση, δεν είναι μια οργάνωση που διαθέτει ομάδα γιατρών ή μια κοινωνική κουζίνα, ας πούμε. Τον τελευταίο καιρό πραγματοποιεί εκστρατεία με αίτημα την τροποποίηση του άρθρου 336, του ελληνικού ποινικού κώδικα, για τον νομικό ορισμό του βιασμού, ο οποίος και πρέπει να ορίζεται με βάση την απουσία συναίνεσης. Πολύ σημαντική προσπάθεια και οφείλω να πω, πως δεν γνώριζα πολλά για το ζήτημα. Ως μέλος πλέον, ενημερώνομαι για προβλήματα, των οποίων την ύπαρξη αγνοούσα. Στο κίνημα με οδήγησε η δημοσιογραφική κάλυψη του προσφυγικού – μεταναστευτικού. Κάποια στιγμή ένιωσα πως θέλω να μοιραστώ αυτά που έχω ζήσει από το 2015, αλλά και να δω, αν μπορώ να αξιοποιήσω την εμπειρία που έχω αποκτήσει. Έγινα μέλος το 2018, οπότε είμαι σχετικά καινούριος. Θέλω όμως να εμβαθύνω και να δραστηριοποιηθώ γύρω από τα ανθρώπινα δικαιώματα.



Σε κάτι διαφορετικό τώρα. Γεννήθηκες στη Θεσσαλονίκη και εκεί ξεκίνησες την δημοσιογραφική σου πορεία. Πες μου ένα θετικό κι ένα αρνητικό, που κάνουν ξεχωριστή αυτήν την πόλη.

Η Θεσσαλονίκη συνομιλεί, συνυπάρχει με την θάλασσα. Αυτό μου λείπει πολύ εδώ στην Αθήνα. Ό,τι και να έχεις, ό,τι και αν σε απασχολεί, κάνεις μια βόλτα στην παραλία της πόλης και «αδειάζεις», ησυχάζεις. Στη Θεσσαλονίκη, μου αρέσει το παρελθόν της, η ιστορία της. Από το Βυζάντιο μέχρι τους Οθωμανούς και βεβαίως η ιστορία της σημαντικής Εβραϊκής κοινότητας, που αφανίστηκε από τους ναζί. Καλό φαγητό, ωραίοι άνθρωποι, μα για μένα αρκετά συντηρητικοί. Κατά την γνώμη μου, αυτό οφείλεται σε μια στρεβλή αντίληψη της ιστορίας καθώς και στον μη εποικοδομητικό ρόλο, που παίζει η εκκλησία. Αν και πάντα μου λείπει, δεν νομίζω πως πλέον θα μπορούσα να ζήσω εκεί.

Πες μου για την συμμετοχή σου στο βιβλίο «ΠΑΛΙΟ ΠΑΣΟΚ – Το Ορθόδοξο», με το διήγημα: «Καφέ, Κοτλέ, Καμπάνα». Πως προέκυψε αυτό το συγγραφικό σου βήμα και τι ακριβώς είναι αυτή η συλλογή διηγημάτων;

Συγγραφέας δεν είμαι και ούτε φιλοδοξώ να γίνω. Έχω εκδώσει δύο διηγήματα σε δύο συλλογές, που προέκυψαν μέσα από λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. Ήταν για μένα ένα πείραμα, ήθελα να δω αν μπορώ να φτιάξω και να αφηγηθώ ιστορίες πέρα από το ρεπορτάζ. Στριφογυρνάει στο μυαλό μου μια συλλογή διηγημάτων, που όλο λέω να ξεκινήσω και όλο αναβάλω. Κάτι τέτοιο απαιτεί χρόνο και πειθαρχεία. Φοβάμαι πως δεν διαθέτω τίποτα από τα δύο. Όσο για τις «πράσινες ιστορίες», η αγαπημένη σελίδα του facebook, «ΠΑΛΙΟ ΠΑΣΟΚ ΤΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟ», διοργάνωσε έναν λογοτεχνικό διαγωνισμό σε συνεργασία με τις εκδόσεις iWrite. Στα διηγήματα αυτά πρωταγωνιστεί ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο πράσινος ήλιος καθώς και απλοί άνθρωποι που πίστεψαν βαθιά στην «Αλλαγή». Ένας από αυτούς είναι και ο πατέρας μου. Το βιβλίο πηγαίνει πολύ καλά, είναι ήδη στην 3η έκδοση και προχωράμε στην 4η.

Πρόσφατα βρέθηκες για ρεπορτάζ στην Ιαπωνία, μια χώρα που διαφέρει τόσο πολύ από την Ελλάδα και την Ευρώπη. Τι ήταν αυτό που σε εντυπωσίασε στον τόπο και τους ανθρώπους της;

Ταξιδέψαμε στην Ιαπωνία, στην πόλη Κόμπε, για να καλύψουμε ένα συνέδριο με θέμα την αντιμετώπιση σεισμών και φυσικών καταστροφών. Μας απασχόλησε ακόμη, πώς οι Ιάπωνες ενώνονται, παλεύουν και προχωρούν παρακάτω μετά από μια μεγάλη συμφορά. Με εντυπωσίασε η ευγένεια, η παιδεία και η καλή τους διάθεση. Εξαιρετικό φαγητό, καθαροί δρόμοι και τεράστιες φωτεινές πινακίδες. Ωραία μικρά μπαρ και καλά αγγλικά. Ήταν με διαφορά η πιο ενδιαφέρουσα από τις αποστολές που έχω κάνει. Είναι μια χώρα που θέλω πολύ να ξανά επισκεφθώ.

Αν ήταν εφικτό, ποια άλλη εποχή θα διάλεγες να ήσουν ρεπόρτερ; Και γιατί;

Σήμερα, στην Υεμένη. Σε αυτό τον ξεχασμένο πόλεμο που έχει αφανίσει έναν λαό, μια χώρα. Ελάχιστα ρεπορτάζ γίνονται γι’ αυτή την αιματοχυσία. Μοιάζει σαν να έχει ξεχαστεί ή σαν κάποιοι να θέλουν να διαγράψουμε από το μυαλό μας την Υεμένη.  Η Λιβύη, επίσης είναι ένας τόπος που με ενδιαφέρει πολύ, εξαιτίας του προσφυγικού. Γάλλοι συνάδελφοι του euronews, έχουν πραγματοποιήσει αποστολές στη Λιβύη. Σε σχέση με όσα συμβαίνουν εκεί, Λέσβος, Χίος, Σάμος, μοιάζουν με πεντάστερα ξενοδοχεία. Στη Λιβύη, υπάρχουν σκλαβοπάζαρα με μετανάστες και οι συνθήκες είναι κάτι παραπάνω από άθλιες. Όσο για το παρελθόν, με γοητεύει η περίοδος του ισπανικού εμφυλίου. Με συναρπάζει αυτή η ανελέητη σύγκρουση μεταξύ δύο κόσμων, μα προφανώς δεν μου αρέσει καθόλου το τέλος της ιστορίας και όσα ακολούθησαν. Μαθαίνω ισπανικά και διαβάζω ισπανική ιστορία, οπότε είναι μια χώρα που με ενδιαφέρει και θέλω να γνωρίσω καλύτερα.

Τι ακολουθεί στο άμεσο μέλλον για τον Απόστολο;

Εντός Απριλίου, έχω μια αποστολή στη Σάμο για την εκπομπή «Insiders» με θέμα το προσφυγικό. Μετά το Πάσχα ένα road trip σε Βουλγαρία και Ρουμανία, με θέμα το πως βλέπουν οι πολίτες τις ευρωπαϊκές εκλογές. Τέλος, περιμένω και την έκδοση ενός CD από το Μικρό Πολυτεχνείο, όπου και συμμετέχω με ένα τραγούδι. Τίτλος του, «Την ώρα κοίταξες». Η μουσική είναι του Νίκου Πορτοκάλογλου, η ερμηνεία της Βασιλικής Καρακώστα και δικοί μου οι στίχοι.

Πληροφορίες:

Twitter: @ApostoloStaikos


euronews Greece: gr.euronews.com

Πηγή: iART, παρουσίαση
Παρουσίαση/Συνέντευξη: Κωνσταντίνος Σύρμος
25/02/2019


Η Ντίνα Γεωργαντοπούλου γράφει ποίηση με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, που υπονοεί ο τίτλος της τρίτης ποιητικής της συλλογής, «Απροσποίητα», από τις εκδόσεις Βακχικόν. Πρόκειται για ένα πολύπλευρο αφήγημα, που ο λόγος του ζωντανεύει την ίδια την δημιουργό στον αναγνώστη και τον μαγνητίζει σε αυτήν την ιδιάζουσα γνωριμία, που συντελείται ανάμεσα σε εκείνη που έγραψε και σε αυτούς που την διαβάζουν. Η Γεωργαντοπούλου, έχει εκδώσει ακόμη τις ποιητικές συλλογές «Αθόρυβοι μύθοι», (εκδ. Ζάθεον Πυρ 2015) και «Caressing Myths» [ελληνικά-αγγλικά], (εκδ. Libros Libertab 2015). Έχει συμμετάσχει στις ανθολογίες «127 φωνές ψυχής», (εκδ. συλλόγου «Ομάδα Πρωτοβουλίας» 2013), «Ανθολόγιο περί έρωτος», (εκδ. Όστρια 2014), «Ανθολογία Ποιήσεως» (εκδ. Όστρια 2015), «Ετερότητα-Craftbook II», (Μικρές Εκδόσεις 2015), «Έκδοση συλλογικού έργου Συν–Ποιείν», (2017) και «Neo-Hellene Poets -An Anthology of Modern Poetry 1750-2018», (εκδ. Libros Libertad 2018).  Επίσης εργάζεται ως λογίστρια και διατηρεί δική της εκπομπή στο ιντερνετικό ραδιόφωνο «Ράδιο Βακχικόν».


Οπτική Κωνσταντίνου Σύρμου:

Το βιβλίο της Ντίνας Γεωργαντοπούλου «Απροσποίητα», είναι ένα ποιητικό οδοιπορικό σε τόπους της καρδιάς και της ευαισθησίας. Με έναν ονειρικά ερωτικό τρόπο, η ποιήτρια αγγίζει τα μέρη, τα αντικείμενα, την φύση και τον έρωτα. Τις βαθιές επιθυμίες της που τις κρυφακούμε, διαβάζοντας σελίδα τη σελίδα. Τα κείμενα μοιάζουν με διηγήσεις ψυχής ενός ανθρώπου που ταξίδεψε σε μιαν άλλη χώρα, με σκοπό να χαθεί από την δική του. Περιπλανιέται,  περπατά τους νέους δρόμους, ονειρεύεται, κι όταν γυρνά στο μοναχικό δωμάτιο του ξενοδοχείου, παίρνει μια κόλλα χαρτί και γράφει, για όλα εκείνα που τον έσπρωξαν σε τούτο το ταξίδι – θεραπεία. Τα ποιήματα της Ντίνας, δεν απευθύνονται στον εαυτό της. Μοιάζει να κάνει έναν διάλογο με έναν βουβό συνομιλητή απέναντί της, που αν και κοντά της χρόνια, είναι σαν τώρα να την ακούει για πρώτη φορά.

«…Έπειτα μόνοι

λύσε μου τα σχοινιά

υπάρχουν σε αναμονή αγγίγματα

θέλω να περάσω τα χέρια στα μαλλιά μου.

Αναζητείται προφανές συναίσθημα.


Πρέπει να μάθουμε πως έχουμε γνωριστεί.»

Στα ποιήματά της κρύβεται η ουσιαστική ένταση της καθημερινότητας ως βίωμα, ανυπόφορη και γλυκιά. Η απαλότητα της καθημερινής σιγουριάς είναι άλλωστε και το αχόρταγο τέρας, που καταβροχθίζει τις μέρες μας. Μέσα από αλληγορικές φράσεις σε συνδυασμό με την αμεσότητα των νοημάτων, αισθάνθηκα μία παράξενη οικειότητα με τις στιγμές που περιγράφονται, φαντασιακές ή μη. Οι υπαρξιακές αγωνίες της δημιουργού δεν επικεντρώνονται στο τέλος της ζωής – δηλαδή τον τρόμο του θανάτου όπως σε τόσους άλλους ποιητές – αλλά στην διάρκεια της ζωής «…μια ευθεία ανοχής να φτάσει οπουδήποτε…», «… ξεθωριάζει η αυγή του νου μου…». Στην ενδιάμεση αυτή παύση ανάμεσα στο πριν, στην αρχή και στο μετά το τέλος, της ύπαρξής μας. Στο τί βιώνει, τί γεύεται, στο αν θα καταφέρει να στριμώξει μέσα στον ακαθόριστο εν πνοή χρόνο περισσότερη ζωή, όπως εκείνη την αντιλαμβάνεται και την καθορίζει.

«…Ακροβάτης των λεπτοδειχτών

αυτή η αγωνία να προλάβεις το φευγαλέο

που δε σε περιμένει

η αέναη αγωνία του σχοινοβάτη

να βρεθεί στην απέναντι όχθη

να σπάσει το φόβο στη μέση

σαν καρπός από ρόδια.

Ακροβάτης όσων κινούν τα νήματα

των χεριών σου

με σύντροφο ένα φεγγάρι

που ροκανίζει σιγά σιγά τα σχοινιά.»

Η νοσταλγία είναι άλλη μία εδρεύουσα φύση μαζί με την αγάπη, στην ποιητική συλλογή της Γεωργαντοπούλου. Τοποθετώ μαζί τη νοσταλγία και την αγάπη, γιατί η νοσταλγία τόπων, ανθρώπων, συναισθημάτων και στιγμών, είναι εκείνη που μας διδάσκει και την αγάπη, την χτίζει και την εδραιώνει μέσα μας. Και αισθάνομαι πως έτσι αντιλαμβάνεται τις δύο αυτές καταστάσεις κι η ποιήτρια. «Ήξερες πως η νοσταλγία είναι αγάλματα…», «Αγαπάω θα πει στης αγωνίας το δρόμο / να σκύβω να σκαλίζω την άσφαλτο / ώσπου να βρω τα χείλη σου» και στο τέλος του επόμενου ποιήματος αναφέρει: «…Η κοινωνία του έρωτά μου είναι / ο θάνατος κι η γέννηση ταυτόχρονα. / Στα ενδιάμεσα θα εξομολογηθώ πως ονειρεύομαι». Μία άλλη έντονη πτυχή της συλλογής αποτελεί κι η γυναίκα, ως ον και ως ταυτότητα, με το βάρος της απαίτησης του μεταλλασσόμενου ρόλου που της έχει δοθεί, την θηλυκότητα που οφείλει να έχει και αργότερα, να ακρωτηριάσει.

«…Τώρα μπορώ να πω

πως δεν μοιράστηκα με άλλον το στήθος μου

όχι σαν πράξη καθωσπρεπισμού

μα το στήθος μου είναι φωλιά φιλοξενίας

πρωτογενών υλικών.

Τώρα ακόμα να πω μπορώ

πως φοβάμαι τη θαλπωρή της γης

σαν να υπηρετήθηκε η θηλυκότητά μου


σε λογισμούς και νούμερα με ερωτήσεις.»



Οπτική Ντίνας Γεωργαντοπούλου:

Το βιβλίο «Απροσποίητα» εκφράζει ό,τι και η λέξη. Την απλή και αυτόματη καταγραφή των συναισθημάτων μου με λέξεις. Γράφτηκε παντού, στο δρόμο, στο μετρό, στο σπίτι και ειδικά στις μοναχικές ώρες της διαδρομής προς τον εσώτερο εαυτό μου. Είναι το κλικ της στιγμής, στα πράγματα που ερέθισαν το συναισθηματικό μου τοπίο και σε ό,τι υπήρχε φυλαγμένο σαν μνήμη. Είναι η καταγραφή όσων σημάδεψαν το διάστημα της δημιουργίας του, όλων εκείνων που έπρεπε να αντιμετωπίσω με το συναίσθημα και τη λογική, μα και ό,τι γέμισε χαρά την καθημερινότητα. Είναι το κάθε κομμάτι χαρτί που κρατούσε το συναίσθημα και τον προβληματισμό, ώσπου τα κομμάτια ενώθηκαν σε μια σελίδα που μαρτυρούσε την σημαντικότητα να γίνει ολοκληρωμένος λόγος. Εκφράζει τις εναλλαγές της διάθεσής μου από το ονειρικό στο ρεαλιστικό, ακριβώς όπως συμβαίνει στην πραγματικότητά μου. Αναφέρομαι συχνά στην γυναικεία φύση που τεμαχίζεται μέσα από τους πολλαπλούς ρόλους της, και στην προσπάθειά της να μείνει αλώβητη.

«Η συνήθεια θεέ μου η συνήθεια

είναι τα μαχαίρια

και εγώ ακουμπώ σαν γάτα στα πόδια

του αγαπημένου μου.

Και όσο και αν το αρνείται

γιατί η συνήθεια

του έγινε ανάγκη

τον γρατζουνάω

με νύχια που άργησα να κόψω

Θεέ μου επίτηδες»

Τα «Απροσποίητα», είναι «ο χρυσός κρίκος» με το περιβάλλον μου και τους ανθρώπους. Ο προσωπικός εξαγνισμός μέσω της γραπτής έκφρασης, κάτι που θα έκανε κάποιος άλλος πηγαίνοντας π.χ. να εξομολογηθεί. Ασκήσεις πάνω στην αντοχή της αλήθειας. Η βιωματική αφήγηση της σχέσης σκέψεων – συναισθημάτων – καταγραφής με τρόπο που να μην παρεμβάλλεται κανένα μυστικό. Η επιθυμία ο αναγνώστης να νιώσει τη διάθεση, να γίνομαι όσο μπορώ πιο διάφανη.


ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Ντίνα, που εντοπίζεις την διαφορά στο συναίσθημα εκείνου που γράφει, όταν το γραπτό του βρίσκεται στο γραφείο του και όταν αργότερα το βλέπει τυπωμένο και προσβάσιμο σε όλους;

Ξεκινώ από την διαπίστωση πως γράφω μόνο γιατί έχω αυτή την ανάγκη. Αν δεν το κάνω, δεν μπορώ να λειτουργήσω σωστά στις υπόλοιπες υποχρεώσεις μου. Όταν ξεδιπλώνω τις σκέψεις μου στο χαρτί, είμαι μόνη με τον εαυτό μου και συνομιλώ μαζί του… Γνωρίζω πως πρέπει να έρθω αντιμέτωπη με όλα μου τα συναισθήματα. Αυτό είναι μια κατάσταση ιδιαίτερα δύσκολη και το γνωρίζουν καλά όσοι αφήνουν τις σκέψεις τους σε ένα κομμάτι χαρτί. Βέβαια κάθε βιβλίο με τυπωμένα τα λόγια σου είναι μια γέννηση, και σαν τέτοιο γεγονός με γεμίζει αγάπη… Όμως είναι μια κατάσταση πλέον, που έχει φύγει από τα χέρια μου. Όταν παίρνω στα χέρια μου το πρώτο βιβλίο, νιώθω μια τεράστια συγκίνηση, μα γίνομαι αυτόματα αναγνώστης. Υπάρχει μια απόσταση από το αρχικό συναίσθημα.

Μετά συνειδητοποιώ τι ακριβώς συμβαίνει και αρχίζει η λογική διεργασία, αν π.χ. θα μπορέσει και ο άλλος αναγνώστης να φτάσει στην αιτία των λέξεών μου. Και πάντα σκέφτομαι πως έναν αν αγγίξει, αν σε έναν και μόνο άνθρωπο προκαλεί συναισθήματα, είναι μαγεία. Και έτσι κλείνει ένας κύκλος όπως αρχίζει. Με το συναίσθημα ευτυχώς.

Έχεις εκδώσει άλλες δύο ποιητικές συλλογές. Ποιες αλλαγές παρατηρείς στην γραφή σου;

Κάθε βιβλίο ακολουθεί τον χρόνο μου… Βλέπω κάποια πράγματα να αλλάζουν και στην πραγματικότητα δεν είναι που αλλάζω εγώ, αλλά η οπτική και οι προτεραιότητες που αλλάζουν. (Στα είκοσι επιθυμούσα να είμαι χαρούμενη, ήθελα έναν αλλιώτικο κόσμο.

Και τώρα αυτό θέλω, μα το θέλω περισσότερο για τον γιο μου και για όλα τα παιδιά του κόσμου). Ξέρω πως ο βασικός πυρήνας δεν αλλάζει. Πάντα είναι η αναζήτηση του καλύτερου εαυτού, του καλύτερου κόσμου. Ό,τι έχει μείνει στο περιθώριο της ψυχής για αργότερα. Είναι σαν τις μέρες μας. Λέμε άλλη μια ίδια μέρα μα ποτέ δεν είναι ίδια. Αλλάζουν τα συναισθήματα, οι εικόνες και πολλές φορές μέσα στην μέρα. Αυτό ακριβώς γίνεται και με την γραφή. Συνειδητοποιώ πως η αγάπη είναι κάτι μεγαλύτερο από μένα

και είναι χρέος μου να επικοινωνήσω και να μοιραστώ αυτή την αλήθεια. Ωριμάζει μαζί μου με σκοπό να γίνεται όσο το δυνατόν καλύτερη.

Από την εκπομπή σου στο ιντερνετικό ράδιο «Βακχικόν», γίνεται έκδηλη η αγάπη σου για την ποίηση ως σύνολο. Τι βρίσκεις ως αναγνώστρια στην ποίηση;

Θέλω πρώτα να αναφερθώ στην συνεργασία με το «Βακχικόν», για την εκπομπή «Χωρίς Πρόβα» μέσα από τη συχνότητά του. Είναι μια σχέση ειλικρινής και ποτέ μα ποτέ δεν έχει υπάρξει παρέμβαση στο περιεχόμενο της. Το βρίσκω μια πράξη ελευθερίας, οπότε μου δίνει όπως κάθε τί που κινείται ελεύθερα, μεγάλη ψυχική ικανοποίηση. Αγαπώ την ποίηση και την υπηρετώ, είτε σαν αναγνώστης είτε γράφοντας από τα παιδικά μου χρόνια. Γνωρίζω πως δεν υπάρχει βήμα έκφρασης για τους νέους ποιητές. Πολλές φορές ακούω από παλαιότερους ποιητές να λένε, πως όλοι πια γράφουν. Σωστά το λένε, μα γιατί να μην συμβαίνει; Αγαπώ να διαβάζω τις σκέψεις και τις αναζητήσεις τους. Αν είναι κάτι καλό ή κακό θα το δείξει ο χρόνος. Διαβάζω και συμμερίζομαι – μιας και εγώ κομμάτι της πραγματικότητας είμαι – την αγωνία στο αύριο, για τους χαμένους έρωτες, για την φτώχεια και την ανεργία, για το περιβάλλον κλπ. Για όλα τα θέματα. Και είναι ένας τρόπος να τα τακτοποιούν με τον λόγο. Και μάλλον είναι στο DNA μας αυτή η μορφή έκφρασης. Σαν αναγνώστρια λοιπόν, συνταυτίζομαι με τις ανάγκες των ανθρώπων και γεμίζει η ψυχή μου ποιητικά. Ό,τι δεν αγγίζει το συναισθηματικό μου πεδίο απορρίπτεται από μόνο του, και δεν υπάρχει συνέχεια στην ψυχή μου. Πάντα υπάρχει χώρος όμως και για άλλη και άλλη ποίηση.

Τι ακολουθεί μετά τα «Απροσποίητα»;

Τίποτα δεν υπάρχει με συγκεκριμένη μορφή. Λειτουργώ παρορμητικά. Υπάρχει υλικό, υπάρχει ένας «άνεμος» ζωής. Δεν κάνω ένα βιβλίο γιατί πρέπει να το κάνω. Μπορεί αύριο να μου γεννηθεί αυτή η ανάγκη, μπορεί σε κάποια χρόνια. Να μην ξεχνάμε και το προφανές. Ο δρόμος μέχρι το τυπογραφείο είναι επώδυνος, με ό,τι σημαίνει αυτό για τον καθένα μας…


Σας ευχαριστώ πολύ.