Hijab: The Islamic Modest Dress

by مرتضی مطهری

This work is an endeavor to reason the divine command to the modest dress (hijab) from the traditional Islamic point of view using as sources the Quran, the Sunnah or customs of the Prophet of Islam and commentators of the various Muslim sects.

______________________________

This book discusses the benefits of a modest dress code, philosophic and social reasons for dressing modestly, rules and laws involving appropriate gender interaction.

Link to (free) English version:

https://www.al-islam.org/the-islamic-...

Genres: Religion, Islam, Nonfiction, Philosophy, Iran, Social, Feminism

112 pages, Paperback

First published January 1, 1985

About the author

مرتضی مطهری (۱۲۹۸- ۱۳۵۸ش) مشهور به شهید مطهری یا استاد مطهری، فیلسوف، مجتهد، خطیب و نویسنده شیعه در قرن جهاردهم هجری و از مهمترین شاگردان علامه طباطبائی و امام خمینی بود. مطهری از افراد تأثیرگذار و از رهبران فکری انقلاب اسلامی ایران به شمار می‌رود.

مرتضی مطهری، از سال ۱۳۲۵ش آغاز به تألیف آثاری در زمینه‌های مختلف فلسفی، اجتماعی، اخلاقی، فقهی و تاریخی کرد و بیش از ۷۰ اثر از او انتشار یافته است. برخی از آثار او در زمان حیات و برخی دیگر پس از درگذشت وی توسط انتشارات صدرا چاپ شده است. سخنرانی‌ها و درس‌های مطهری هم در مجلد‌های مختلف چاپ و منتشر شده است. علاوه بر موارد ذکر شده، نزدیک به سی هزار برگ یادداشت و فیش تحقیقی نیز از مطهری باقی مانده است. «مجموعه آثار شهید مطهری»، مجموعه‌ای ۲۸ جلدی حاوی تمامی آثار منتشر شده از وی است که کتاب‌های با موضوعات مشابه، در مجلدات پیاپی جمع‌آوری شده است. این آثار به تفکیک موضوع عبارتند از:

اصول عقاید، از جلد یک تا چهار: حاوی آثاری مانند عدل الهی، علل گرایش به مادیگری، جهان‌بینی توحیدی، جامعه و تاریخ، ولاها و ولایت‌ها، مدیریت و رهبری در اسلام، و توحید.
فلسفه، از جلد پنج تا ۱۳: حاوی آثاری مانند سیر فلسفه در اسلام، شرح منظومه، اصول فلسفه و روش رئالیسم، مسئله شناخت، و نقدی بر مارکسیسم.
تاریخ، جلد ۱۴ و ۱۵: حاوی کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران، و همچنین فلسفه تاریخ.
سیره معصومین، از جلد ۱۶ تا ۱۸: حاوی آثاری از جمله سیری در سیره نبوی، جاذبه و دافعه علی(ع)، سیری در نهج‌البلاغه، صلح امام حسن(ع)، حماسه حسینی، و داستان راستان.
فقه و حقوق، از جلد ۱۹ تا ۲۱: حاوی آثاری از جمله نظام حقوق زن در اسلام، مسئله حجاب، اخلاق جنسی، امر به معروف و نهی از منکر، نظری به نظام اقتصادی اسلام، و اسلام و نیازهای زمان.
اخلاق و عرفان، جلد ۲۲ و ۲۳: حاوی آثاری از جمله حکمت عملی،‌ فلسفه اخلاق، تعلیم و تربیت در اسلام، آزادی معنوی، احترام حقوق و تحقیر دنیا، و دعا.
اجتماعی-سیاسی، جلد ۲۴ و ۲۵: حاوی آثاری از جمله نهضت‌های اسلامی در صد ساله اخیر، آینده انقلاب اسلامی ایران، آزادی عقیده، مشکل اساسی در سازمان روحانیت، رهبری نسل جوان، و روابط بین‌الملل اسلامی.
تفسیر، جلد ۲۶ تا ۲۸: حاوی کتاب آشنایی با قرآن.

Reviews

[Niyousha · Rating 1 out of 5]

بهتره مردی که خودش حجاب نمیذاره در این مورد نظری هم نده.
my body my choice
(منظورم از این مرد نویسنده ست)

پی نوشت:
خوشحالم اعلام کنم که وقتی این ریویو رو نوشتم یه لشکر سایبری بهم حمله کردن ولی من مدتها بود که آزاداندیش بودم و نترسیدم و این ریویو رو تغییر ندادم.

زن زندگی آزادی
#مومن_زند_کریمی
#مهسا_امینی

[Farzane.malekpour · Rating 1 out of 5]

.یکبار خوندنش برای پی بردن به عقب ماندگی ذهنی کسانی که یک عمر بر ما سلطنت کردند و خواهند کرد بد نیست!

قسمتی از کتاب. از علل اسلام برای حجاب:
ارزش و احترام زن
قبلا گفتیم که مرد به طور قطع از نظر جسمانی بر زن تفوق دارد، از نظر مغز و فکر نیز تفوق مرد لااقل قابل بحث است، زن در این دو جبهه در برابر مرد قدرت مقاومت ندارد، ولی زن از طریق عاطفی و قلبی همیشه تفوق خود را بر مرد ثابت کرده است، حریم نگه داشتن میان خود و مرد یکی از وسائل مرموزی بوده استکه زن برای حفظ مقام و موقع خود در برابر مرد از آن استفاده کرده است.
اسلام زن را تشویق کرده است که از این وسیله استفاده کند، اسلام مخصوصا تاکید کرده است که زن هر اندازه متین تر و باوقار تر و عفیف تر حرکت کند و خود را در معرض نمایش مرد نگذارد بر احترامش افزوده میشود.


با خوندن این جمله ها میفهمم که جنبش فمنیستی اصلا چرا به وجود اومد. چون به شخصه من هم در همون لحظه یک احساس انزجاری نسبت به همه ی مردها پیدا میکنم با خوندنش. و اگرچه لحظه ی بعد میفهمم احساسم درست نیست. احساس انزجار من رو البته یکی که حجاب براش اجباری نیست با خوندن این جمله ها نخواهد داشت. اون فقط کتاب رو پرت میکنه و میگه نویسندش ناقص العقل بوده. ولی منی که شیوه ی زندگیمو این حرفها عوض کرده و این حرفها از کودکی تو گوشم خونده شده حق دارم که بیزار شم از همه با خوندنش. . اگر قرار بر اینه که احترام یک مرد به زن به خاطر پوشش باشه چون به چیزی که زیر اون پوششه احتیاج داره همون بهتر که احترامی در کار نباشه.
همون بهتر که هیچ کدوم از دو طرف بهم احترامی نذارن.

البته کتاب رو تموم نکردم. ولی فک میکنم خودن همین قدر هم صبر زیادی میخواست.

[Maryam · Rating 1 out of 5]

خواستم چيزى راجع به اين كتاب ننويسم ولى نشد. دوبار خواندنش براى منى كه قصد هيچ نقد و نفى و بحثى نداشتم كار خيلى سختى بود. سطرى نبود كه بخوانم و از اين همه ابتذال لابه‌لاى كلمات پرطمطراق و پيچيده اش حالم بهم نخورد. شايد فقط اسم اين نويسنده، بزرگ به نظر ميرسه ولى فحواى كلامش واقعا مبتذل است!

[Mahsa fanaei · Rating 3 out of 5]

در یک کلام اسلام می گوید نه حبس نه اختلاط بلکه حریم



اسلام دین منطقی هست همین و همین

شاید بعدا کامل تر راجب این کتاب خوب نوشتم

[Mohy_p · Rating 4 out of 5]

ی سیر مطالعاتی و شروع کردم ب خوندن
و خوب استادم برای شروع کتابای استاد مطهری و معرفی کرد
قلم استاد مطهری برعکس فکرم اصلا سخت نیس
اگر از ی چند قسمت جزیی که شاید لحن نوشته یه جوری بود چشم پوشی کنیم
کتاب خیلی اطلاعات خوبی درباره تاریخچه و ادله حجاب میگه

[Sadaf Salehi · Rating 2 out of 5]

‌ در مورد مسئله حجاب:
این کتاب حدود ۵۰ سال پیش نوشته شده، من از نویسنده «خیلی» تعجب نمیکنم که همچین کتابی نوشته با استدلال‌هایی که به ذهن خواننده امروزی آنقدر سطحی و بی‌جا میاد اما از اونایی که تو این زمونه این کتاب رو میخونن و تعریف میکنن واقعا واقعا متعجبم. بخش دوم کتاب بنظرم قابل دفاع‌ترین و مستدل‌ترین بخش بود. نقدش رو همون موقع نوشتم و گفتم برای بقیه بخش‌ها هم مینویسم اما متاسفانه بخش‌های بعدی آنقدر ضعیف و بر پایه استدلال‌ها و پیش‌فرض های غیرعلمی که بعنوان فکت در نظر گرفته شده بودن نوشته شده بود که اصلا در شان بحث نوشتن نبود. و با این همه تعجب زیاد من ازین هست که بین همه احکام اسلامی، حجاب همونطور که در قرآن توصیه شده برای مومنات، یکی از کاربردی ترین، مستدل ترین و قابل دفاع ترین احکام ه بین مطالعاتی که من داشتم اما با این وجود بعد این همه سال ما یه نظریه درست و حسابی برای تبیین و توجیه ش نداریم و جامعه مذهبی باید بسیار بسیار غمگین و شرمنده خودشون باشن بنظرم که آنقدر ضعیف ظاهر شدن تو این مورد… بهرحال بریم سر بحث راجع به بخش دوم کتاب:

********************
در بخش دوم کتاب نویسنده دلایل مختلفی رو مطرح میکنن برای حجاب، من چند جا زاویه بسیااار عمیقی داشتم با ایشون تو این بخش
اولا با قبول اینکه حکم حجاب در سال ۱۳ هجری اومده و نیز اینکه عرب بادیه به اذعان خود نویسنده اصلا پوشش چندانی نداشتند (برعکس چیزی که در مدارس میگن که حجاب بوده و کامل‌تر شده، بله پوشش بین یهودی‌ها بوده، تو ایران و هند و شاید روم بوده ولی مهم اینه که در جایی که اسلام و قرآن نازل شده برای اولین بار نبوده) میتونیم به این نتیجه برسیم که حجاب در بستر جامعه تعریف میشه و تا اگه نپذیریم بخش عمده‌ای از کارکردش در جهت شکل‌دهی به جامعه ایمانی صدر اسلام (امت اسلامی) بوده حداقل باید پذیرفت که در این زمینه هم کارکردی داشته. در اینجا چند تا از دلایل حجاب بنظر من جا موندن به شرح زیر
* سلطه بر زنان به عنوان یک طبقه با تعیین حق پوشش به صورت سیستماتیک که راه رو برای سایر تسلط‌ها هموارتر میکنه (ازونجایی که مورد مشابهی برای اقایون نداریم اینطور تعبیر میشه که در مورد حجاب زن اجبار وجود داره چون خودش توانایی تنظیمی نداره ولی همچین اجبار معادلی برای مرد نیست و صلاحیت تعیین پوشش شخصی به او‌ داده شده) که این رو در جوامعی میبینیم که حجاب اجباری برای همه زنان دارند.
* ایشون یه مورد رو گفتن مربوط به نفی اختلاط با اشاره به حیض و… بنظر من این مورد رو در جامعه کنونی باید بدین شکل بازتعریف کرد که «وجود زن» به هر شکل هوس انگیز هست و مرد به هرحالت «ناگزیر» از به دام این هوس افتادن. طبق همین طرز فکر هست که گروهی از متعصبین چادر و حتی روسری (مشکی) و… رو تایید میکنن و هرگونه رنگی رو به جهت احتیاط برای داشتن یک پوشش کامل نفی میکنن. طبق چنین طرز تفکری، توجه به زن و دیده شدنش در ذات با گناه و هوس آمیخته ست و قاعدتا تو چنین شرایطی تنها چاره تلاش عامیانه برای عدم جلب توجه و دیده نشدن هست.
خوشبختانه در مکتب اسلام ادله متقن برای رد شدن هر دو‌ توجیه بالا در دسترس هست. برای مورد اول، ظرافت قرآن در اشاره به «مومنان» (نه عموم مردم، نه حتی مسلمانان) نشون میده که هدف این حکم ابدا طبقه‌سازی زنان و تعیین تکلیف خارجی بر آنها نبوده بلکه با این نوع مخاطب قرار دادن، ویژگیهای ایمانی هر فرد و قدرت اختیار و انتخاب او در مرکز توجه قرار می‌گیرد.

در مورد دوم هم، شان نزول آیه به خوبی نشون دهنده تاکید خدا در این حکم هست. این آیه میتونست در جواب بعضی صحابه بیاد که بگن ما با دیدن پوشش کم خانم‌ها در جامعه بیم گناه داریم «ولی آیه در همچین بستری نیومده». از طرفی در ادامه آیه مربوط به حجاب سوره نور آمده که لیعرفن بالخیر. یعنی به خوبی شناخته بشن نه اینکه شناخته نشن. اتفاقا بخشی از کارکرد پوشش برای دیده شدن و برای تمایز و هویت‌بخشی شخصی هست. طبق چنین طرز تفکری، دیده شدن ولو با حجاب کمتر لزوما منتهی به هوس نیست (هرچند پوشش بیشتر احتمال دید بد رو کم میکنه) و صرف دیده شدن جداگانه فارغ از پوشش هم منتهی به گناه نمیشه الزاما.

چند نقد دیگه هم به این بخش کتاب وارد هست بنظرم:
* اولا جایی که نویسنده تفاوت غیرت و حسادت رو مطرح میکنن، میگن غیرت متعلق به مردان هست به طور صرف و صفت جامعه پسندانه‌ای هست ولی همچین احساس متعالی رو در خانم‌ها نداریم و به جاش حسادت رو داریم که امر مضمومی هست که ریشه در خودخواهی داره. جدا ازینکه من هیچ سندی ندیدم که ایشون چنین ادعایی رو چطور بهش رسیدن 🙄 خودشون دلیل مشخص بودن نسل رو از دلایل زمینه‌ساز غیرت در مردان دونستن با تکیه به اینکه خب خانم‌ها فرزندانشون رو میشناسن ولی خب غیرت درواقع یه حسی‌ه که زمینه ابتدایی شکل گیریش در اقایون این بوده که خانم‌هاشون با هرکسی اختلاط نداشته باشن تا بتونن فرزندانشون رو بشناسن 🤐🤐 قاعدتا تو دنیای امروز که به راحتی با یک تست dna چنین امکانی به راحتی برای آقا در دسترس هست و ضمنا در صورت شناسایی هم هیچ خطری آقا رو تهدید نمیکنه چون طبق قوانین کشور اسلامی ما (که باز بنظر من محل سواله) حضانت بچه بعد از ۷ سال با پدر هست و نه مادر بطور پیش‌فرض، درحالی که چنین خطری دقیقا خانم رو تهدید میکنه؛ قاعدتا این استدلال خیلی ساده انگارانه تلقی میشه و اصلا موضوعیت پیدا نمیکنه. ضمن اینکه مفهوم واژه غیرت، به مسائل خانوادگی محدود نمیشه. ما در مورد مال هم غیرت داریم، در مورد میهن هم غیرت داریم، در مورد آیین هم غیرت داریم. خیلی از موارد دیگه و بنظر من به جای تعبیر ایشون، اینکه غیرت رو به احساس ناخوشایند در برابر استفاده به ناحق و تعدی از قراردادهای عادلانه جامعه بخوایم معنی کنیم کارکرد بیشتری داره. حالا یه نکته جالب دیگه اینکه خود ایشون تو این فصل حدیثی رو میارن از امام‌ علی که میگن « ما زنی غیور قط» با ترجمه هیچ انسان شریف و غیرت‌مندی زنا نمی‌کند و همونطور که مشخصه نه تو متن این حدیث و نه ترجمه‌ش هیچ صفت و اسمی که دلالت جنسیتی داشته باشه نمی‌بینیم.
* نکته بعدی مورد پایانی این بخش هست که تو این قسمت به عنوان دلیلی که بهتر فلسفه حجاب رو بیان میکنه، مطرح شده و این هم خیلی مشابه ه��ون چیزی هست که تو جمهوری اسلامی به عنوان فلسفه حجاب به ما آموزش دادن. اینکه مرد ذاتا کشش به زیبایی‌های زنانه داره و برخلاف تصور، هرچی این زیبایی‌ها در دسترس‌تر باشه زودتر جذابیتش رو برای آقا از دست میده و برعکس هرچقدر این جذابیت‌ها نهفته‌تر باشه بیشتر کشش مرد به سوی خودش رو به وجود میاره و ارزش زن هم بالا میره. (برای تاییدش هم یه شعر در نسبت آتش و آب از سعدی و یه نقل قول در مورد جذابیت خانم‌هایی که نیاز به کشف شدن دارن از الفرد هیچکاک میاره) ۲ نقد خیلی بزرگ به این استدلال وارده بنظر من. نقد اول اینکه با چنین طرز تفکری هم، یک خانم پوشیده مسلمان صرفا تا زمان ازدواج برای همسرش جذابیت خواهد داشت و به موازات از ازدواج و کنار رفتن این حجاب، جذابیتش برای همسرش کم‌ میشه و در عوض آقا ممکنه جذب جذابیت‌های خانم‌های پوشیده دیگه بشه مثل معمایی که با حل شدن جذابیت خودش رو از دست میده 🙄🙄 در ثانی این استدلال داره میگه کارکرد حجاب اتفاقا جذاب‌تر کردن خانم‌های محجبه در سطح جامعه هست که این دقیقا با کارکردهای پیشینی که برای حجاب در سطح جامعه گفته شد در تناقضه. بالاخره ما میخوایم تجمع جذابیت جنسی در جامعه کم بشه یا زیاد؟ اما نکته دوم و خیلی مهمتری که در اینجا محل اشکال ه، اینه که این استدلال و استدلال‌های مشابه، هر کدوم به نوعی محوریت موضوع حجاب رو به مرد میدن. حالا یه استدلال میگه پوشیده باشید که اقایون تحریک نشن، یه استدلال دیگه برعکس میگه پوشیده باشید تا خواستنی‌تر بشید و ارزش بالاتری پیش اقایون داشته باشین، در صورتی که اگر ما نپذیریم مسئله حجاب به طور کامل باید در محوریت زنان گردش کند، حداقل باید بپذیریم که محوریت اصلی در این مسئله با زنان هست و درک دلایل اصلی مطرح برای حجاب در این زمینه هم قاعدتا جهان بینی زنانه‌ای رو طلب میکنه که علمای ما نمیتونستن داشته باشن .

«مساله حجاب» را از طاقچه دریافت کنید


https://taaghche.com/book/90?utm_sour...

[Sadra Kharrazi · Rating 1 out of 5]

خیلی وقت پیشا یه داستانی رو میخوندم جالب بود
میگفت زن چادری ای به همراه دختر بی حجابش تو خیابون راه میرفتن. فردی از مادر سوال کرد که چیشده که تو چادری هستی و دخترت بی حجابه؟ مادره گفت من بزرگ شده زمان شاه و دوران کشف حجابم و دخترم بزرگ شده دوران بعد انقلاب و زمان حجاب اجباری

از این حکایت که شاید حتی ساختگی باشه، مهم ترین نکته ای که میشه استخراج کرد اینه که اجبار همیشه نتیجه عکس میده...
لجبازی، کنجکاوی، سرکشی... نمیدونم چی بهش بگم ولی این خاصیت تو ذات انسانه. انسان ذاتا علاقه داره که خلاف اون چیزی که بهش امر شده یا ازش نهی شده عمل کنه. دیگه وقتی حضرت آدم، به عنوان اولین انسان خلق شده، از فرمانی که بهش شده، نا فرمانی میکنه میشه تا ته این قصه رو خوند

یکی از آشناها میگفت این روزا تو خیابون که راه میرم میبینم کاری که رضاخان نتوست با کلی پلیس و نیرو و خدم و حشم برای کشف حجاب بکنه، این حکومت با گشت و ارشاد و حجاب اجباری به آسونی تونست انجام بده

نه به اجبار! کل مطلب همینه. هر وقت من نوعی به عنوان یک مسلمان به این باور قلبی رسیدم که حجاب برای من خوبه و باید رعایتش کنم، اون موقع هست که ارزشمنده و اون موقع با لذت انجامش میدم. تو جامعه ای که همه باید حجاب بذارن، چطور میشه متوجه شد که کی از روی اخلاص این کار رو کرده و کی از روی ترس و اجبار؟
در مورد بحث نماز و روزه و بقیه چیزا هم همینه. از اون بچه هایی که تو مدرسه مجبورشون میکردن نماز بخونن، چند درصدشون وقتی که از مدرسه رفتن و وارد جامعه و دانشگاه و محیط کار شدن، بازم نماز میخونن؟
نتیجه این اجبار ها بدون آموزش درست و بدتر از اون، نصیحت شدن از جانب کسایی که خودشون تو هر کثافتکاری ای خبره هستن رو میتونیم تو جامعه به وضوح ببینیم

چطوره که فردی از قبایل چه میدونم آمازون و یا از دل کازینو های لاس وگاس یه دفعه متحول میشه و به اسلام رو میاره و از اون طرف تو دل ممکلت به ظاهر اسلامی، روز به روز تعداد کسایی که از دین زده میشن بیشتر میشه؟

و این دقیقا پیش بینی ای بود که بازرگان و شریعتمداری از قوانین گنجانده شده در قانون اساسی اسلامی تدوین شده بعد انقلاب کردند و برای دین گریزی نسلهای آینده هشدار دادند. اونم 40 سال پیش
در این باره متنی رو از کتاب تاریخ ایران معاصر ص 297 میذارم:

"بازرگان و هفت تن از اعضای دولت موقت در نامه ای از آیت الله خمینی خواستند مجلس خبرگان را به دلیل تدوین یک قانون اساسی ناقض حاکیت ملی، فاقد اجماع لازم، به مخاطره انداختن ملت به واسطه سلطه روحانیون، ارتقاع دادن جایگاه علما به طبقه حاکم و همچنین تضعیف دین از این نظر که نسل های آینده کمبود ها را به حساب اسلام خواهند گذاشت، منحل کند... "

خلاصه که همین دیگه حرف زیاد است و حوصله کم . فقط بدم نمی اومد بدونم اگه مطهری الان زنده بود، چه کتابی در این باره می نوشت

[Milad Khajavi · Rating 5 out of 5]

این کتاب به همراه کتاب «نظام حقوق زن در اسلام» پاسخگوی بسیاری از کج‌فهمی‌ها در ارتباط با حقوق زنان است.
چهار فصل اول که حدود نیمی از کتاب رو تشکیل می‌دهد در ارتباط با فلسفه و تاریخ و عوامل پیدایش حجاب است. این چهار فصل به تنهایی می‌توانند چارچوب‌های ذهنی آدم رو نسبت به مسئلهٔ حجاب منسجم کنند.
و فصل پایانی به بررسی فقهی پوشش و حجاب در اسلام می‌پردازد.
شهید مطهری در فصل پنجم، حجاب اسلامی، به بررسی آیات و روایات گوناگون پیرامون مسئلهٔ حجاب در اسلام می‌پردازد و با ادلهٔ عقلی و نقلی سعی در آشناسازی مخاطب با روش استخراج مسائل فقهی از آیات و روایات دارد.

[Elly · Rating 5 out of 5]

This book is brilliant.
Concise, to the point with simple logical arguments.

+++Would definitely recommend to anyone, with whatever religious background, who would like a straightforward explanation to the concept of the Islamic 'Hijab'.

Here is the link to the (free) english version:

https://www.al-islam.org/the-islamic-...

[اویس قرنی · Rating 5 out of 5]

این کتاب را از روی نسخه صوتی اش خواندم ( در واقع شنیدم)
این کتاب واقعا کتاب با ارزشی است.
حقیقتا عالمانه است. هیچ فردی مستغنی از مطالعه ی آن نیست.
باید این کتاب ها خیلی زود و در دوران جوانی خوانده شود.
داشتن فهم عمیق در مفاهیم دینی و اعتقادی بسیار مهم است که با کتاب های استاد مطهری میتوان به آن دست یافت.
توصیه ی مؤکد به خواندنش میکنم.

[Mostafa Ghasemian · Rating 4 out of 5]

برای من که تا پیش از این هیچ‌کدام از کتاب‌های شهید مطهری را به طور جدی نخوانده بودم، تجربه‌ای جدید و بی‌نظیر بود؛ از این جهت که نگاه استدلالی و منطقی این اثر را در هیچ کتاب دیگری ندیده بودم. اما یک انتقاد مهم به این کتاب دارم. متأسفانه در بخش پنجم کتاب، که بیش از نیمی از کتاب را شامل می‌شود، بحثی درگرفته که مربوط به زمانه‌ی خود نویسنده است؛ لااقل مربوط به زمانه‌ی ما نیست، مشکل امروز ما نیست. در بخش پنجم یعنی از حدود صفحه‌ی 110 به بعد، مسئله‌ی وجوب یا عدم وجوب پوشش وجه و کفین (گردی صورت و دست‌ها تا مچ) مورد بحث قرار گرفته؛ چیزی که امروزه برای ما کاملاً حل‌شده است. متأسفانه بحث، طول و تفصیل بسیار زیادی هم دارد.
برعکس، تا حدود صفحه‌ی 110، درباره‌ی مشکل امروز ما بحث می‌کند؛ یعنی شبهاتی را که در زمینه‌ی حجاب (که نویسنده توضیح می‌دهد درستش «پوشش» است نه «حجاب») وجود دارد، یکی‌یکی می‌آورد و به شکل منطقی و قانع‌کننده جواب می‌دهد. بنابراین 110 صفحه‌ی ابتدایی کتاب را به هرکسی که درباره‌ی پوشش اسلامی، سؤال یا شبهه‌ای دارد توصیه می‌کنم. این توصیه، البته یک استثنا دارد. این کتاب در زمانی نوشته شده که حکومت جمهوری اسلامی تشکیل نشده بوده و مسئله‌ی حجاب اجباری اصولاً طرح نشده بوده. بنابراین اگر کسی دنبال این است که بداند نظر اسلام در این باره چیست و آیا جمهوری اسلامی کار خوبی می‌کند یا نه، در این کتاب تقریباً چیزی نیست. در همان صفحات ابتدایی، کمی درباره قوانین سفت و سخت ایرانی‌ها و رومی‌ها پیش از اسلام، چیزهایی آمده ولی این مسئله، اصولاً مسئله کتاب نیست. بنابراین اگر دنبال پاسخ به این سؤال هستید، این کتاب به درد شما نمی‌خورد ولی کتاب «مسئله‌ی حجاب»، در مجموع، فلسفه‌ی پوشش اسلامی را به صورت کاملاً منطقی و دقیق بیان کرده است.

[Orki De · Rating 3 out of 5]

نمره ی حقیقی، ۲.۵. دقیقا نصف
نیمه ی اول کتاب ضعیف و نیمه دوم خوب است و در کل کتاب متوسطی در مورد زن و حجاب است که به نظرم بیشتر متناسب با مقتضیات زمان نگارش و بحبوحه انقلاب بوده است.

[Ahmad Al-Maaini · Rating 3 out of 5]

تعرّفتُ إلى هذا المفكر عبر هذا الكتاب من خلال ترشيح من أحد الأصدقاء. كتابٌ جميل أنصح بقراءته خاصة للشباب. المؤلف له فكر متسلسل منطقيًا وحجج مناسبة وأمثلة جيدة جدًا. الجميل في الكتاب هو تناول مسألة الحجاب بجوانبها الاجتماعية والن��سية.

[Amir · Rating 1 out of 5]

چندتایی کتاب مطهری از قدیم توی کتابخانۀ ما بود ــ شکر خدا که شریعتی نبود ــ من هم در پانزده شانزده سالگی ناخنکی بهشان زدم و خوشبختانه خیلی زود پادتن‌هایی قدرتمند علیه خودشان و حوزه‌های مشابه ایجاد کردند.‏ از قضا این‌یکی قطورترین و خزعبل‌ترینشان بود.‏

[Rawa'a · Rating 3 out of 5]

يوضح ��لسفة الحجاب من وجهة نظر الإسلام .. مشكلة الكتاب التكرار ..

[Moon Stream · Rating 2 out of 5]

Mürtəza Mütəhərridən bir kitab daha oxumuşdum("Teizm seminarları") və o kitabdan sonra onun bütün fikirləri məni qane etməsə də, yenə də ən azından məntiqən pis danışmır və hətta yaxşı fikirləri də var idi deyə düşündüm. Halbuki bu kitabı məndə xoş təsir oyatmadı. Əlbəttə müsbət şeylər də oldu, amma ümumilikdə kitabı elə də bəyənmədim.

Bəyəndiyim qisimlər onlar oldu ki, ən azından bəzi müsəlmanların düşüncələrində olan, amma əslində islamın buyruğu ilə heç bir əlaqəsi olmayan qadın evdə oturmalı, ictimai fəaliyyətlə məşğul olmamalıdır fikrinə qarşı çıxırdı və bunu məntiqli şəkildə izah edirdi. Digər tərəfdən, bəzi müsəlmanların qadın əllərini və üzünü, yəni ümumilikdə bədəninin hər bir yerini örtməlidi fikrinə də qarşı çıxırdı və bunu da məntiqli şəkildə izah edirdi. Əslinə qalsa bu məntiq sadəcə dar düşüncəli insanları başa salmaq üçün işə yarasa da, ümumilikdə yenə də məni tam qane etmədi, amma heç yoxdan yaxşıdır, çünki ən azı qadınlara qarşı cəmiyyətdəki mövqe bir qədər yumşalar bu izahlarla.

Qalan fikirləri ilə isə tamamilə və ya əsasən razı olmadım. Birincisi, belə qənaətə gəldim ki, nə qədər yazar özünü mülayim biri kimi göstərsə də, əslində o qədər də mülayim biri deyil. Əksinə qadınlar üçün ən yaxşı məşğuliyyətin evdə öz ərinin və uşaqlarının qayğısına qalmaq olduğu fikrində olan biridir. Bir yerdə bir cümlə işlətdi ki, əsəblərim lap tavan oldu, ərin ailənin başçısı, qadının isə sadəcə ailənin bir üzvü olduğunu qeyd etdi. Daha belə desən, sənin digər "mülayim" sözlərinə kim qulaq asacaq axı? Heç kim. Kişilər elə bu düşüncədə olduqları üçün qadınları evdə saxlamağa, ona heç yerə icazə verməməyə özlərində haqq görürlər. Evlilik sadəcə kişi üçündür anlayışı çıxır burdan. O, nəslini davam etdirsin, evə gəlib nəvazişlə qarşılansın, evə gəlib yeməyini-içməyini hazır görsün və evi də səliqəli qalsın deyədir sanki bunların hamısı. Eh nəysə.

İkincisi, Mütəhərri izah etməyə çalışırdı ki, qadınlar üçün bir çox ağır işlərin, məsələn yasa getmək, cümə məscidlərinə getmək, cihad etmək kimi işlərin vacib olmaması əslində yaxşı bir şeydi, onlara ağır yük düşmür və onlar sadəcə evdə ailəsinin və uşağının qayğısını qalmaqla onsuzda çox böyük savab qazanırlar, bunu bir hədislə də təsdiqləyir. Lakin bir şey var ki, cəmiyyətdə kişilərə bu qədər ağır yük qoyulması və əvəzində qadınların ev mühitində qalmasında faydalı heçnə yoxdu. Çünki insan ümumiyyətlə yalnız cəmiyyətdə formalaşır, hər kəsin bir şəxsiyyəti var və üstəlik ailədə bütün yükü sadəcə bir insana vermək də düzgün deyil. Qadınlara sanki qırılmağa hazır güldan kimi davranılması yanlışdı. Sanki o cəmiyyətə atılsa mütləq fəlakət baş verəcək düşüncəsi kökündən yanlışdı. Hər halda evlilik alıb-vermə məsələsi halına da gəlməli deyil. Evlilik qarşılıqlı dəstək və ayrı-ayrı həyatların birləşdirilməsi olmalıdı sadəcə. Əks halda bir tərəf(kişi) digər tərəfdən(qadından) üstün olduğu düşüncəsi ilə yaşayır, həm özü çox yüklənir, həm də qadından öz şəxsi mənliyindən imtina etməsini istəyir. Halbuki bu halda o insanın mənliyi formalaşmaz. Sadəcə evdə özü üçün bir müqəvvaya çevrilər. Yox demirəm, qadın evdə oturmasın heç. Bu fikrə müsbət baxan qadınlar da var. Bəlkə də onun görmək istədiyi məşğuliyyətləri elə ev şəraitində də mümkün olacaq şeylərdi. Hər halda çıxmağa da məcbur deyil. Amma bəziləri var ki, yaşadığı dünyanı və ya ən azı özünü kəşf etmək istəyir, özünün bu həyatda reallaşdırmaq istədiyi şeylər var. İnsanlar fərqlidir. Bu halda durub da, qarşı cins uğruna bundan imtina etməsi haqsızlıqdır. Kişi arzularının dalınca gedə bilirsə, qadına da şərait yaradılmalıdı. Burda əsas məsələ ondadı ki, istəklərə, arzulara hörmət edilsin. Bu yerdə sadəcə o fikirlə razıyam ki, hər iki tərəf də bir-birinə sadiq qalmalıdı və başqa pis fikirdə olmamalıdırlar. Tərəflər bir-birlərinə inanmalı və qarşısındakının şəxsiyyətinə hörmətlə yanaşmalıdırlar. Hər kəsin özünü yaxşı hiss etdiyi bir məşğuliyyət olur, həyat sadəcə uşaq böyütmək və ev təmizləmək deyil. Deməyə çalışdığım budu. Kişi qadının işləməsinə başıma çıxacaq kimi baxır əsasən, ya da onun pulunu öz evində görmək istəməyəcək qədər egolu davranır. Amma burda dediyim kimi, bunu ticarət kimi, alıb-vermə, üstünlük kimi görmək yerinə, qarşılıqlı dəstək və bu həyatda birgə addımlamaq olaraq görmək lazımdı.

Nəysə çox danışdım. Əslində kitabda etiraz edəcəyim və ya nəzərə çarpdırmaq istədiyim çox yer var. Amma yaxşısı budu, marağı olanlar özləri oxuyub analiz etsinlər.

[Yaser alarab · Rating 5 out of 5]

الحجاب من القضايا المثارة دائمًا، فمن مجتمع لآخر ترى شكلًا من الحجاب يختلف عن المجتمع الذي تعيش فيه، بل في نفس المجتمع الذي تعيش فيه خلال مرور سنوات بسيطة رأينا اختلاف كبير في الحجاب وطريقة لبسه.
تناول الكاتب موضوع الحجاب من:
-الجانب التاريخي، وهل الحجاب هو من الأمور المختصة بالإسلام أم أنه كان موجودًا لدى الديانات السابقة(في الجاهلية، اليهود، الهند)
-كذلك طرح مسألة هل هناك أسباب لظهور الحجاب، أم أنه أمر تكليفي؟
فذكره من عدّة جوانب: أصل فلسفي، إجتماعي، اقتصادي، أخلاقي، نفسي، وكان الشيخ يناقش كل فكرة تقول أن هذا هو سبب ظهور الحجاب.
-ذكر كذلك فلسفة الحجاب في الإسلام، وتناول بعض الآيات القرآنية التي تتكلم في موضوع الحجاب.
-وتطرق إلى بعض الاعتراضات والانتقادات التي كانت موجودة من تلك السنين إلى وقتنا الحاضر، من أن الحجاب عمل غير منطقي وأنه يؤدي لسلب الحرية وإلى آخره من الانتقادات، وثم ناقش الكاتب كل اعتراض ذكره في ذلك الفصل.
-في الفصل الأخير عرّف بالحجاب الإسلامي(مع تنويه الشيخ بأن هذه المسألة فقهية، فكلٌ يرجع إلى مرجعه)، وتناول الآيات التي جاءت بموضوع الحجاب من سورتي النور والأحزاب.

أعتقد أنه من الكتب الممتازة التي تناولت موضوع الحجاب، ولا أعلم إن كانت هناك كتابات مشابهة أو مقاربة لهذا الكتاب.
أنصح به فسيزيد من حصيلتك ومعلوماتك عن هذا الموضوع.

ياسر علي العرب
٥/رمضان/١٤٤٢
١٨/أبريل/٢٠٢١

[Mahnaz · Rating 4 out of 5]

با عقل و منطق استاد مطهری نه تنهامسئله حجاب برام جا افتاد که شیرینم شد

[Mahdiyar Basiji]

فقط در مورد حجاب زنان نیست .. کلا در مورد زن و حقوق زن و بعضی جاها در مورد حقوق انسان هم میگه کلا کتاب کاملیه

[Sadegh · Rating 5 out of 5]

قبل از نظر دادن درباره ی حجاب باید این کتاب را خواند

[Sheyda Mirlou · Rating 2 out of 5]

این کتاب را برای مطالعه برگزیدم تا شاید به سوال‌هایی که ذهنم را مشغول کرده، پاسخی منطقی داده شود؛ اما متاسفانه به نظرم منطق مبنایی در این کتاب نداشت.

[Fateme H. · Rating 4 out of 5]

بعضی سوالاتم رو جواب نداد و درمورد بعضی چیزا که حتی بهشون فکر هم نمی‌کردم برام سوال ایجاد کرد.
اما نمی‌تونم سوالاتم رو اینجا هم بیارم و ذهن دیگران رو هم منحرف کنم، پس برای خودم نگه‌شون می‌دارم.

[Zahra]

خلاصه کتاب:

الف) تاریخ حجاب:
حجاب در جهان (روم، ایران و هند) وجود داشته، و اسلام مبتکر آن نیست. دوره هخامنشیان و ساسانیان حجاب سخت و شدیدی بین زنان ایرانی وجود داشته، (زمانی در ایران زن شوهردار حتی برادر و پدرش را نباید میدیده). برعکس زنان عرب به آزادی و بی حجاب در جامعه حضور داشتند. قبل از ورود اسلام به ایران دستور حجاب در اسلام داده شد، و این یعنی اسلام حجاب را از ایران نگرفته، ولی بعد از ورود اسلام به ایران به واسطه ی معاشرت مسلمانان با ایرانیان، حجاب شدیدتر از زمان پیامبر شد.

ب) توجیهات مخالفان حجاب برای آن:
1. علت فلسفی: میل به ریاضیت و رهبانیت. که علت اصلی وجود این میل در انسان لذتجو، حقیقت طلبی اوست، یعنی به او گفته شده وصول به حقیقت با ترک لذت و هوای نفس ممکن است. علت دیگر آن تجربه ی انسان در لذت های مادی به همراه رنج معنویست، به همین دلیل برخی تصمیم به ترک لذت مادی گرفتند. و برخی علل دیگر که در کتاب بررسی میشود. از نتایج این تفکرات، تجرد طلبی و مخالفت با جمال است، و مواردی مثل عدم توجه به پاکیزگی که در میان هندو ها و قرون اول مسیحیت دیده شده.
نظر اسلام: اسلام پاکیزگی را مدح کرده و بهره بردن از نعمات خدا را جزو دین میداند و تحریم زینت های دنیا بر انسان را مورد انتقاد قرار داده و با ریاضت و رهبانیت مخالفت کرده. دین اسلام مطابق با فطرت انسان است. خدا زیباست و دوست دارد زیبایی را در بنده اش ببیند، و فقر و تظاهر به فقر را دشمن میدارد. در اسلام زن و مرد هردو موظفند برای یکدیگر خودرا بیارایند. و توجه به زن نه تنها نهی نشده، بلکه حتی داریم: من الاخلاق الانبیاء حب النساء.
2. علت اجتماعی: عدم امنیت. در زمان قدیم بی عدالتی و ناامنی به حدی بوده که مردم برای دفاع از مال خود آنها را زیر خاک دفن میکردند، و جرات نمیکردند جای آن را به کسی بگویند، و اینگونه است که گنجها مخفی شدند. این عدم امنیت درمورد زن هم وجود داشته. به حدی که در دوره ی ساسانی هرکس زن زیبایی داشته محبور بوده آنرا پنهان کند، در غیر اینصورت دیگر مالک او نبوده و شاهزادگان و اربابها آنها را صاحب میشدند، به حدی که برخی میگویند حجابی که اکنون در ایران است بیش از آنکه حاصل اسلام باشد به ایران قبل از اسلام برمیگردد.
نظر اسلام: هم اکنون در آمریکا و اروپای متمدن، و همچنین کشور خودمان، اخبار زیادی عدم امنیت ناموس مردم را خبر میدهد. پس این ادعا که در عصر ما مردم باید از این نظر خیالشان راحت باشد و حجاب لازم نیست، رد است. ولی بحث اصلی اینجاست که بااینکه در دستور حجاب مساله امنیت زن مورد توجه بوده، ولی علت اصلی دستور حجاب در اسلام مانند آنچه در ایران باستان باعث پیدایش حجاب شد، عدم امنیت نبوده. چون در میان اعراب زندگی قبیله ای بوده و مانند هخامنشیان که زورگویان زنان زیبا را از شوهرانشان غارت میکردند نبوده. در زندگی قبیله ای اگر قبیله ای به قبیله ی دیگر حمله میکرد زن و مرد را اسیر میکرد و در این حالت حجاب زن برای او امنیت نمی آورد.
3. ریشه اقتصادی: استثمار زن. گفته میشود مردان برای آنکه از زن بهره اقتصادی ببرند آنهارا خانه نشین کردند، و برای جلوگیری از بیرون رفتن او فکر حجاب را خلق کردند. برخی میگویند دستور حجاب به همین علت است و حتی نفقه را ربط میدهند به موضوع برده داری، یعنی زن برده ایست که کار او رسیدگی به خانه و فرزندان مرد است و اگر این ابزار بخواهد از خانه خارج شود باید سر تا پا در پارچه سیاهی پیچیده شود.
نظر اسلام: بحث برده بودن زن کاملا رد است، چون مرد به طبع خود اصلا مایل نیست حائلی میان او و سایر زنان باشد، و میتوان گفت وجود حجاب بردگی مرد و نبود آن برندگی اوست. حضور زن در خارج از خانه در اسلام نهی نشده و خطابه ی حضرت زهرا در مسجد مدینه و خطابه ی حضرت زینب در کوفه و شام نمونه ی آنست. به علاوه علایق عاطفی زوج که در اسلام به آن تاکید شده مانع میشود که مرد به زن به چشم برده نگاه کند، برعکس زن با جاذبه خود بر قلب مرد حکومت میکند بطوریکه مرد با میل و رغبت نان آور او میشود. در اسلام بیش از آنکه زن در خدمت مرد باشد مرد درخدمت زن است. همچنین زن استقلال اقتصادی دارد، و درآمد کار او متعلق به خود اوست و حتی بابت شیردادن به فرزند میتواند درآمد داشته باشد، پس مرد نمیتواند با خانه نشین کردنش از او بهره اقتصادی بکشد.
4. ریشه اخلاقی: حسادت و خودخواهی مرد. به عقیده عده ای مردان حجاب را خلق کردند چون از هم صحبتی و نگاه مردان دیگر به زنان خود احساس حسادت میکردند.
نظر اسلام: تمایل مرد به پاک و دست نخورده بودن همسرش ریشه از غیرت او که هدفش نوعی پاسبانیست دارد، و ربطی به حسادت که از خودخواهی که یک صفت شخصیست ندارد. همانگونه که اگر عشق به فرزند نبود به علت سختی ها و هزینه ها کسی حاضر به حفظ نسل نمیشد، اگر غیرت نبود رابطه ی نسل ها قطع میشد و اساس اجتماعی بودن بشر متزلزل میشد. غیرت یک شرافت انسانیست که در انسان های شهوت پرست کم کم از بین میرود، ولی در انسانی که با هوای نفس مبارزه کردند رشد میکند به حدی که برای نوامیس دیگران نیز غیرتمندند، و با حسادت که منحصرا به خود فرد ربط دارد فرق دارد. ولی مسئله حجاب به موضوع غیرت بی ربط نیست.
5. بالابردن ارزش زن. گفته میشود حجاب وقتی پیدا شد که زنان فهمیدند که با خودآرایی میتوانند قلب مرد را تصرف کنند، ولی با دور نگهداشتن خود آتش طلب آنها را قوی تر میکنند و در نتیجه مقام خود را بالا میبرند. یعنی رابطه زن و مرد مانند آب و آتش است، هنگامی که حایلی میان آنها نباشد آب بر آتش غلبه پیدا میکند، ولی اندکی فاصله میان آنها آتش را به جوشش و تلاطم درمی آورد. (نظر شخصی: اینکه زن خودشو مفت دراختیار مرد نذاره رو قبول دارم، ولی اینکه زن با دور کردن خودش بخواد مرد رو جذب کنه رو قبول ندارم :| یه زن با تواناییاش فقط وظیفه جذب یه نفرو داره!! این توانایی میتونه حتی بی محلی باشه که استفاده نابجاش کاملا اشتباهه!)

ج) فلسفه حجاب در اسلام:
1. آرامش روانی: نبودن حریم میان زن و مرد هیجانهای جنسی را افزایش میدهد، و این هیجان ها مانند حرص ثروت سیری ناپذیرند. تمایل جنسی یا خودش را با تنوع طلبی و حرص و آز نشان میدهد، (درگذشته مانند هارون الرشید و خسروپرویز که 3000 زن در حرمسرا داشت، و زمان حال که موقعیت بهره گیری از زنان زیادی بدون داشتن امکانات زیاد برای مردان ممکن است.) یا به صورت عشق های سوزانی بروز داده میشود که عاشق خودش را برای بدست آوردن معشوق خار میکند و خود را نیازمند او میداند. که درهرصورت شان انسانی را پایین آورده و او را از اهداف والایش دور میکند و به روح و روان او آسیب میزند. اسلام برای این نیاز شدید و تعدیل آن فکر چاره کرده. نهی نگاه، نهی خلوت... و زنان نباید به هیچ شکلی، با نوع پوشش، با راه رفتن، با آهنگ صحبت کردن و با ژست ها جلب توجه و دلربایی کنند و حواس پرت کن نباشند. علت اینکه دستور حجاب اختصاص به زنان دارد این است که میل به خودنمایی و خود آرایی بیشتر در زنان است، و به میل به نگاه کردن در مردان. (در اینجا ایرادی وارد میشود که طبق اصل الانسان حریص علی ما منع منه، با وجود حجاب و ممنوعیت روابط آزاد، زن و مرد به یکدیگر حریص تر میشوند و بعد از آن با سرکوب غرایز اختلالات روانی ایجاد میشود. پاسخ اینست که گرچه ناکامی جنسی عوارض ناگواری دارد ولی برداشتن قیود، بی بندوباری می آورد و هرچه عرضه بیشتر گردد هوس و میل به تنوع بیشتر میشود. طبق نظر برتراند راسل اگر مدتی عکس های منافی عفت مجاز شود دیگر مردم خسته میشوند و نگاه نمیکنند، ولی این به معنی آنست که مردم از یک نوع بی عفتی خسته میشوند و آتش روحی زبانه میکشد و نوعی دیگر را تقاضا میکنند، و این تقاضا تمام شدنی نیست، نه اینکه تمایل به عفاف جایگزین آن شود. هرچه موجبات رغبت نفس را فراهم کنی بر رغبت می افزاید، ولی اگر او را به کم عادت دهی قناعت پیشه میکند. دسترسی نداشتن به زن موجب انحراف است و باید شرایط ازدواج را ایجاد کرد، ولی معاشرت آزاد با زن هم باعث انحراف جنسی میشود که به مراتب بدتر است.)
2. استحکام پیوند خانوادگی: در اسلام علاوه بر تاکید بر مسئله پاکی نسل، با کامیابی زن و مرد در محیط خانواده روابط عاطفی آنها و عشق میان آنها مستحکم تر شده و زوجین یکدیگر را عامل سعادت و نیکبختی خود میدانند. ولی در سیستم آزادی، همسر قانونی یک نفر مزاحم و زندانبان به شمار میرود. درکادر اول ازدواج پایان انتظار و محرومیت است ولی در کادر دوم آغاز محدودیت و محرومیت است. به همین دلیل است که امروزه جوانان از ازدواج فراریند ولی درگذشته یکی از شیرین ترین آرزوهای جوانان ازدواج بوده.
3. استواری اجتماع: کشاندن تمایلات جنسی از محیط خانواده به اجتماع، نیروی کار و فعالیت را ضعیف میکند. تحصیل کردن کنار یکدیگر درحالی که دختران پوشیده باشند راحت تر است یا وقتی کنار هر پسری دختری با آرایش و پوشش نامناسب باشد؟ اگر مرد نیازهایش را درخانواده پاسخ دهد و همینکه از کنار همسر خود بیرون می آید ذهن خود را از این مسئله پاک کند بهتر فعالیت میکند یا وقتی که دائما مشغول قدو بالای این و طرح نقشه برای آشنایی با آن باشد؟ آیا زن اگر ساده و سنگین دنبال کارش برود بهتر است یا اینکه قبل از رفتن چند ساعت مشغول خودآرایی باشد و دائما ذهنش مشغول جلب توجه دیگران باشد؟ یک نوع فعالیت اقتصادی رایج شده که در آن بجای آنکه جنس مرغوب و بهتر تهیه کنند، یک مانکن را بعنوان فروشده می آورند و او را وسیله ی پول درآوردن میکنند که این ظلم به زن و اجتماع است. دراسلام حجاب به معنی محروم ساختن زن از فعالیت در اجتماع نیست. اسلام تحصیل علم را فریضه مشترک زن و مرد میداند و نمیخواهد زن بیکار و بیعار و وجودی عاطل و باطل باشد. و پوشاندن بدن، او را از فعالیت های فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی منع نمیکند. زن و مرد هردو دارای ذوق، فکر، هوش و استعداد هستند، و منع کردن زن از استفاده از توانایی هایش ستم به او و حتی به اجتماع است. و همینطور که پوشیده بودن او محیط را برای فعالیت مرد فراهم میکند اسلام با منع چشم چرانی برای مرد محیط را برای فعالیت زن فراهم میکند.
4. ارزش زن: اسلام معتقد است زن هرقدر متین تر و باوقار تر و عفیف تر باشد و خود را در معرض نمایش مردان قرار ندهد بر احترامش می افزاید و مانع مزاحمت افراد سبک سر میشود.

د) نتیجه گیری برای جامعه امروز:
حدیثی از حضرت زهرا است که خطاب به امام حسن علیه السلام در کودکی میفرمایند بهترین چیز برای زن اینست که مرد بیگانه ای را نبیند و مرد بیگانه ای هم او را نبیند، که این یک توصیه ی اخلاقی است نه حکم شرعی، و ارجحیت دور بودن زن و مرد را بیان میکند. اما نکته ی مهم اینست که در احادیثی داریم که خدا همانگونه که دوست دارد آنچه را نهی کرده مردم ترک کنند، دوست دارد آنچه را مباح دانسته یا بلامانع شمرده آنرا ناروا نشمارند. اسلام از حرج و مضیقه جلوگیری میکند و یک دین متعادل است که باهمه توجهی که به خطر شکسته شدن عفاف دارد از جنبه های دیگر غافل نمیشود و امتش را امت وسط مینامد. اسلام نه به حبس اعتقاد دارد و نه به اختلاط. بلکه حریم باید رعایت شود. پس باید کوشش کنیم شرایط حضور زنان در اجتماع را فراهم کنیم ولی با فعالیت های مختلط که تقلید کورکورانه ای است از اروپاییان مبارزه کنیم. زیرا بدین صورت است که زنان شخصیت واقعی خود را می یابند و وسیله اطفاء شهوت مردان قرار نمیگیرند. یکی از شرایط فراهم کردن شرایط حضور زنان در اجتماع کنترل نگاه است. رسول اکرم خطاب به حضرت علی علیه السلام میفرمایند اولین نگاه مفت توست، اما نگاه دوم به زیانت میباشد نه به سودت. این حدیث میخواهد بگوید که انسان چشمش به زنی می افتد و احیانا خوشش می آید و میخواهد بار دوم نگاه کند و لذت ببرد، نوبت اول چون لذت غیر عمدیست ایرادی ندارد، اما نوبت دوم به قصد است. و احادیثی مانند "زنای دوچشم نگاه است" یا "چه بسیارند نگاه هایی که حسرت ها و تاسف های طولانی به دنبال خود آورده اند" در نهی نگاه شهوت آلود آمده اند.

ه) تفسیر آیات مرتبط با حجاب:
31 سوره نور:
اجازه برای ورود به خانه (بیوت) دیگران: یک نکته اینکه کلمه ی بیت که در این آیه به کار رفته به معنی اتاق است و خانه را دار میگویند. نکته دیگر آنکه در آن زمان خانه ها در نداشت و از طرفی هم اعراب اجازه گرفتن را ننگ میدانستند و به هرجا میخواستند وارد میشدند، که این از نادانی آنها بود. همانطور که در آیه گفته میشود اگر به شما اجازه ی ورود ندادند برگردید، ولی ما اگر بدون اطلاع به دم منزل کسی برویم و صاحب خانه بگوید الآن نمیتوانم شما را بپذیرم ما ناراحت میشویم و این از نادانی ماست. یک سلسله دروغ ها معلول همین توقع نابجای ماست. ولی اگر دستور قرآن رعایت شود نه دروغی گفته میشود نه رنجشی پدید می آید.
درقسمت بعدی در مورد نگاه کردن به نامحرم، قرآن از اصطلاح "غض بصر" استفاده کرده که به معنی خیره نشدن و تماشا نکردن و چشم چرانی نکردن است، و منظور نگاهی نیست که لازمه مکالمه است، که صرفا بر چهره است.
قسمت بعدی درباره پوشاندن زینت است، که زینت به هرچیزی گفته میشود که زن خود را با آنها بیاراید، هم زیور های جدا از بدن و هم آرایشهای متصل به بدن.

در این کتاب چند آیه دیگر از جمله آیه 59 سوره احزاب نیز بررسی میشود. که در آن گفته میشود زنان جلباب را به خود نزدیک کنند تا شناخته شوند و مورد اذیت قرار نگیرند. از کلام مفسران دریافت معنی جلباب سخت است، ولی بنظر میرسد شامل هر لباس وسیعی میشده. و منظور "به خود نزدیک کردن جلباب" یعنی آن را بی اثر و خاصیت رها نکن. و در آخر آنچه از این آیه برداشت میشود اینست که زن مسلمان باید آنچنان رفت و آمد کند که عفاف و وقار و سنگینی از او هویدا باشد و با این صفت شناخته شود، و دراینصورت بیمار دلان را از خود دور میکنند. نکته اینکه در آیه قبل درباره کسانی گفته شده که بی جهت مردان و زنان مومن را آزار میرسانند، و بلافاصله به زنان گفته میشود دررفتار خود وقار و سنگینی را رعایت کنند تا از آزار افراد مزاحم مصونیت پیدا کنند، و هدف این ایه بیان میزان پوشیدگی نیست.

و) حکم شرعی:
پس به این میرسیم که زن بجز گردی چهره و دو دست را درصورتی که خالی از هر نوع آرایش جالب توجه باشند بپوشاند، و نگاه مرد به چهره زن از روی لذت و ترس از گناه حرام است، که این دو نوع نظر حتی بر محارم هم حرام است، تا هردو بتوانند در جامعه حضور داشته باشند. و اسلام نگاه خریداری به نامحرم را فقط وقتی جایز میداند که کسی را انتخاب کرده اند و از سایر جهات او را پسندیده اند و حالا نگاهی به چهره و اندام او بیندازند تا ببینند میپسندند یا نه.

[Imane · Rating 4 out of 5]

Un livre sur l'habit islamique des femmes par le Mortaza Motahhari, un grand philosophe/sociologue musulman, Chi'i
Mortaza commence son introduction, par parler des origines du mot 'hijab' est comment Est-ce qu'il est devenue le terme utilisé pour parler du voile islamique (classique)
après il entame sa discussion par montrer l'importance de la modestie dans l'islam. la modestie est selon lui un moyen pour contrôler/limiter le désir sexuel. Est-ce qu'un homme a le droit de satisfaire ses besoins avec ,'importe quelle femme et dans n'importe quel contexte? non. un homme et une femme ne peuvent satisfaire leur besoin sexuel que dans le cadre d'un mariage légal, qui est un très grand un engagement dans l'islam.
Dans l'islam, limiter le désir sexuel à l'environnement familial permet de maintenir 'the mental Heath' de la société. ça renforce les relations entre les membres de la famille et crée une parfaite harmonie entre le mari et son épouse. ça permet de canaliser l'énergie pour qu'elle soit utilisé dans des activités sociales, et permet à la société de s'élever et donc à la femme aussi.
Les raisons pour lesquelles la modestie a été enseigné dans le coran sont:
Psychological tranquility: sans aucune limite sur les relations homme-femme, la stimulation du désir sexuel augmente et la demande devient insaturable.. le désir sexuel est un instinct humain très fort, qui ne peut être satisfait, c'est comme une flamme à laquelle on ajoute de l'huile, la flamme devient de plus en plus grande. la seule façon de satisfaire ce besoin et de le mettre sous contrôle est de le limiter. When demands are limited, they can be satisfied. The reason for the development of ethics was this very thing, that is, to regulate unending human desires, which have created chaos and conflicts.
Aucun homme n'est satisfait par la beauté/corps d'une seule femme ==> exemple des sultans musulmans et leur grands harems/ empereurs de chines, japon etc..et aucune femme n'est satisfaite par l'attention, l'amour d'un seul homme (ceci bien sur si on laisse libre courant à notre instinct)
L'islam a établit des règles qui cadrent l'interaction homme/femme, des responsabilités ont était partagés entre l'homme e la femme pour s'assurer que ces liens soient cadrés, l'objectif comme on l'a dit étant de garder la stabilité psychologique de la société. parmi les responsabilités partagé 'the look', le regard, garder son regard..
l'islam a de plus établit une règle propre aux femmes qui concerne leur façon de s'habiller. la raison pour laquelle c'est exclusif aux femmes parceque, le désir de 'se montrer' et de dévoiler ses traits et sa beauté est très spécifique aux femmes. elle joue le rôle du chasseur dans le jeu de "the domination of the hearts of men", et l'homme est la proie, alors que l'homme est le chasseur dans le jeu de 'domination of women's body' et la femme est la proie, du coup, la déviation commence chez la femme, ou plutôt c'est elle qui initie la déviation et donc ==> plus de règles sur l'habit extérieur.
l'objectif dans l'islam est de 'solidifier?' les relations familiales. quand le désir sexuel est limité à l'époux/épouse, le conjoint devient une source de 'wellbeing', alors quand dans le système de 'free sexual relations' le conjoint peut devenir un concurrent et source d'emprisonnement et de limitations..
les gens qui attaquent 'modest dress' donnent 4 raisons:
Philosophical reason: le voile est originaire d'ancienne civilisations qui pratiquait l'ascétisme. les hommes étaient incités à ne pas avoir des relations avec les femmes pour compléter leur acheminement spirituel, la femme étant 'the highest form of the lustful pleasure giving', le désir sexuel est originaire du 'Ego' c'est un mal dont on doit s'en débarasser (le livre développe les origines de cette idée quand trouve dans l'ancienne civilization indienne/iranniene, et qui a été repris par les catholiques). L'auteur refute cette idée. rien dans l'islam n'encourage l'ascétisme, au contraitr, se marier est sounna, taking advantage pleasure from God’s blessing is part of this religion. les femmes doivent limiter leurs contacts avec d'autre homme oui, mais elle doivent 'montrer' leur beauté à leurs maris..
social reason: lack of security, dans les anciens temps, où regnait l'insécurité, les hommes avaient peur que les gouverneurs/gens au pouvoir leur pickent leurs épouses si ils les trouvent belles (exemple dans le livre de l'empire perse), du coup les hommes ont inventé cette histoire de cacher leur femmes sous des jilbabs.. puisque la sécurité est établie, on n'a plus besoin de cacher ces pauvres femmes. réponse de l'auteur, ce risque et ce type d'insécurité n'existait pas chez les arabes, les arabes étant des tribus très soudés, les femmes sont protégés par les liens sociaux. chaque tribu protégeait ses femmes.
raison économique: pour exploiter les femmes, men dominated women and they hired them for their own purpose and used them as slaves. Men saw that it would be to their advantage if they hide women behind a curtain. Reponse: l'Islam established and brought the modest dress and on the other hand very directly stated something which is among the very clear aspects of Islam is that a woman has economic independence!
raison éthique: la jalousie des hommes. la jalousie (al ghayra) pour certains penseurs européens n'est pas une Virtue mais une manifestation de l'égoïsme des hommes envers leurs femmes et le fait qu'ils les voient comme une propriété .. ici l'auteur parle de la Jalousie (ou plus correctement al ghayra), il explique en détail comment est-ce que c'est un instinct naturel, selon lequel le lien entre les générations ne sera plus garantie, le lien entre époux/épouse non plus, et donc plus de société..
il termine par dire, que pour le bien e tout le monde, la société ne doit pas être une place pour la stimulation et la satisfaction du désir sexuel et l'habit islamique sert cette cause là.
dans le dernier chapitre, il discute des autres règles qui cadrent les relations hommes./femmes comme:
the order To announce your entrance to someone’s house. une règle qui a été mal prise par les arabes à l'époque parce qu'ils n'avaient pas habitude de demander la permission avant d'entrer chez quelqu'un. cette règle a pour but: to increase the initmacy of one's own home.
il explique aussi plus en détail les autres ordres tel que: To cast down their glance; To guide their private parts; To not reveal their adornments (zinatahuna)

[Fatima Syeda · Rating 5 out of 5]

This short book gives a concise logical detail on the philosophy of hijab by examining it through various perspectives including a pre-Islamic historical, social aspects, traditional/customary and even psychological aspect. The author has fused the passages quoting narrations, Quranic verses and some views of non-Muslims scholars and sociologists.
The text opens by trying to distinguish and making it clear to the readers difference between the word "Hijab" and "Sitr" stating that:"... it is necessary to look at the meaning of the word hijab which is used in our age to refer to a woman's covering. This word gives the sense of 'covering' because it refers to a veil or a means of 'covering' . Perhaps it can be said that because of the origin of the word, not every covering is hijab.......The use of the word satr, in the sense of 'covering' was used instead of hijab, especially by the religious jurisprudents. The religious jurisprudents, whether in the section on the ritual prayers or in the section on marriage, refer to this issue and use the word satr and not hijab." pg 2
Next, the author decides to dissect the topic into 3 different discussions, saying:
1) "One discussion will be a philosophical and socio-historic one about why the modest dress appeared among people, in general, because it is not particular to Islam." pg 11
2) "The second discussion relates to the problems which a person may find with the modest dress, the criticisms that one may make about it and the drawbacks which are mentioned. What are these
drawbacks that others mention? Does the Islamic modest dress have the same drawbacks that are mentioned for the modest dress in general?" pg 11
3) "The third area of discussion relates to the Islamic modest dress itself, its history, whether or not there was the modest dress during the Age of Ignorance in Arabia and Islam confirmed it, increased it or decreased it? Or did it not exist in the Age of Ignorance and Islam established it?" pg 11-12
I would also like to point out that Shahid Mortaza Motahari (the author) has briefly elucidated on hijab for men too using quranic verses and ahadith under the chapter "Is Looking Permissible For Men?". This chapter I would recommend brothers to go through as often times we forget about men's hijab.
Also, because a large majority wear hijab with little or no understanding of the Islamic philosophy behind it, I would label this book a must-read. It's not a dense book tho (around 70 pages) and takes only a few hours to read.
I rate this book 4.5.
Book link: https://www.al-islam.org/printpdf/boo...

[امیررضا · Rating 5 out of 5]

خدا خیرت بده مرد. به همچین کتابی نیاز داشتم. روحت شاد :)
اگر حجاب براتون مسئله شده و سوالات زیادی تو ذهنتون و اینکه اسلام حرفش چیه در این مورد؟ قرآن چی امر میکنه و چرا حجاب اصلا؟ مسئله حجاب انتخاب خوبی میتونه باشه.
قبل از گذاشتن این مرور، نظر برخی هارو خوندم که به نویسنده کم لطفی کردن. کتاب هیچگونه افراط و تفریطی نداره و کاملا منطقی به نظر میاد. البته اگر با اسلام مشکل داشتن نظر دهنده ها که خب بحث چیز دیگری است. در غیر اینصورت در کمال بی انصافی بوده دیدگاهاشون. حداقل برای من که بدون هیچ تعصبی نشستم پاش و خوندم همچین حسی نگرفتم. چه بسا شهید مطهری خرده هم گرفت به کسانی که افراط کردن در موضوع حجاب.
‌خب بریم برای internal evaluation خودمون.
بخش اول که تاریخچه‌ی حجاب بود جدید بود برام و خیلی اطلاعات جالبی بدست آوردم. مثلا اینکه حجاب در قبل اسلام چطور بوده و چقدر عجیب بوده بعضی افراط ها مخصوصا ایران باستان و هند که بسیار سخت گیر بودن‌. تو بخش بعد علت پیدا شدن حجاب بررسی میشه و این نظراتی که داده شده توسط مردم و تاریخ نویسان رو، نویسنده از نظر اسلام بررسی میکنه‌. سومین بخش فلسفه پوشش در اسلام که سیمای حقیقی مسئله‌ حجاب و دلایل وجودش رو بیان میکنه. قسمت بعد ایراد ها و اشکالاتی است که به حجاب گرفته میشه. مثل منطق حجاب، اصل آزادی، رکود فعالیت ها و ...
بخش آخر که بیش از نیمی از کتاب رو تشکیل میده عنوانش هست : حجاب اسلامی
تو اینجا سوره هایی که در مورد حجاب اومده قرار داده شده به همراه تفاسیر. بحث اصلی در این قسمت حدود پوشش که با مقایسه روایات و آیات میشه به اون پی برد اما در این بین خیلی نکات دیگه هم هستن مثل شرکت زن در اجتماع و دیدگاه های افراطی برخی که باعث شده دیدگاه های غلط بسیاری بین مردم به وجود بیاد.
‌
پ.ن نسخه صوتی رو با گویندگی خانم راد پور و آقای همت مومیوند شنیدم که کار خوبی هم بود.
در چند نشست هم تموم کردم و به یک هفته هم نکشید. اثر خوشخوانی بود و لذت بخش. فکر میکنم چون مسئله خودم هم بود برای همین با ولع خوندمش و اصلا خسته کننده نبود.

[Fahad · Rating 3 out of 5]

اول كتاب اقره لمرتضى مطهري.انه كتاب بسيط وسلس ولكن لم يقنعني تماما في مسالة الحجاب التي اقرها الاسلام
،
ويذهب رأي مرتظى مطهري الى رأي الكاتب المصري مصطفى محمود في رفع قيمة المراة عند الرجل كذلك يغزوا الى

اسباب ظهور الاحجاب في الاسلام الى عدة عوامل نفسية واجتماعية وغريزية اهمها قصر التمتع بالمراة على


الحياة الزوجيةالتي يعدها السبب الرئيسي لظهور الحجاب .مما خفي ان الله لا يجعل شي الا وله فيها حكمة ولنا فيها مصلحة لكن يبقى حقيقة ماهية الحجاب فيها غموض على الاقل بالنسبة لي وكثيرا ما يحيرني هذا السؤال



لماذا امر الله بستر الشعر فيما بقى الوجه مكشوفا علما ان الوجه فيه مفاتن اكثر ؟

لا شك ان الحجاب لم ينزل فقط لسيطرة على الغزيزة الجنسية وانما شي اكثر من ذلك وربما تدخل عوامل اخرى في ذلك

دعونا ناخذ عدة فرضيات مؤيدة للحجاب ومعارضة لة


المؤيدة للحجاب تقول ان الحجاب يزيد من جمال المراة

ويرفع من قيمتها بالنسبة للرجل .طيب هنا عنما يزداد الجمال سوف تزداد الغريزة الجنسية وهنا ياتي

السؤال لماذا امر الله بالحجاب اذا كان يزيد من الكبت الجنسي والغريزة الجنسية


المعارضة له تقول ان كلما كان المجتمع اكثر عريا تموت الغريزة الجنسية وبالتالي يكون حكم الرجل في

اختيار شريكة حياته اكثر عقلانية هذا صحيح لكن لماذا لا تمون الغريزة الجنسية بين الزوج وزوجته وهي تظهر له في بعض الاحيان شبه عارية او عارية تماما

كل النظريات المعارضة والمؤيدة تحمل في طياتها الصح والخطا ولا تعلم ان تقع الحقيقة

وانا اقول هنا فرضيات اي قابلة للنقاش والدحض علما اني من مؤيدي ال��جاب وداعم له وسوف اغير الرفيو تبعي حينما احصل على الاجابة او اكتشف شي خطا فية

[Hariz S. H. · Rating 4 out of 5]

The author gave splendid explaination with maqasid approaches, usul fiqh, a dual views from both sunni and shi'ite traditions or shared (same narrations for both sect) which he made distinct throughout the book, to allow both sect's followers understand.

Although the title is simple (hijab), some topics that surrounds the dynamic of men-women relationship are very thorough; from marriage, human psychology, and society's function as a whole. Some contemporary issues like the type of modern relationships, and feminisms issues are also discussed which made the reading quite unpredictable yet delighting.

But since I read the translation version, I personally think phrasing are quite bad at some place where I need to reread to understand.

[☀️||حَنِينْ · Rating 3 out of 5]

لماذا كل هذا الجدل حول الكتاب ، لا أجد به شيء جديد ، فقد ناقش الكاتب الحجاب من وجهة نظر مفكرين الغرب و أن الأسلام لم يفرض الحجاب و أنما هذه العادة اتخذها العرب من بلاد فارس و المسيحين لغرض السيطرة على المراءة و قد بين الكاتب موقف الأسلام من الحجاب و أنه ليس كما يدعي هولاء المفكرون بأن الاسلام لم يتطرق الى موضوع الحجاب ، المهم كتاب عادي كنت متوقعة أن اجد تفسير اعمق لمسألة الحجاب

[Elham Yaghoobi · Rating 4 out of 5]

همچنان هم معتقدم کتابهای شهیدمطهری رو نمیشه برحسب سلیقه از تو کتابخونه برداشت و خوند. باید حتما از استادی کمک گرفت برای تحلیل و تکمیل یکسری مباحث! کنار هم خوندن این کتاب و کتاب حقوق زنان و تحلیل و تفسیر یک استاد مسلط هست که به جوهره اصلی نوشتن همچون کتابی مارو نزدیک میکنه! کتابی که شهید مطهری بابت نوشتنش از هم لباس‌هاش خیلی فحش خورد!