100 Metro

by Ramon Saizarbitoria

Lehenengo argitalpenetik hogei urte pasa diren honetan, nekez aurkituko dugu 100 metro irakurri ez duen euskal literaturzalerik. Nobelak orain artean izan dituen hamar argitalpenak edo lau itzulpenak geurean soilik bakanen batzuek duten arrakastaren lekuko dira. Diktaduraren zentsoreen aginduz, 1974ko argitarapena sekuestratu egin zuten. 1976an amnistiatu ondoren iritsi zen nobela irakurleen eskuetara. 1985ean Alfonso Ungriaren zuzendaritzapean nobelaren izen bera daraman filmea egin zen. Eskuetan duzuen hau 10. edizioa da, eta eskubide osoz gure klasikoetako bat dagoeneko. Zerraldo erori arte ihesleak ibilitako azken 100 metroek iradokitzen dute nobelan giza-dimentsioaren alderdirik intimoen eta sakonena. Bakardade hori areagotzea baizik ez dute helburu heriotzaren gertalekutik kanpora txertatutako flash indiferenteago edo sentiberagoek, beti ere heriotzaren mugatik honantzago daudenak. Harantzago heriotzaren unibertsoa hasten baita, bizitzaren azken irudi eta oroitzapen iheskorrak ere sustengu baten bila gertatzen diren espazioa. Halabehar kapritxosoenak iheslearen inkontrura erakarritako testigu anonimoa bihurtuko da nobelan zehar protagonistaren abenturaren ardatz. Hark erakarriko du beregana iheslearen ahalegina eta azken borondatea eta, bidenabar, narrazioarenak. Hari eskainiko dizkio ihesleak, maitasun erritual trajiko baten aurrean bageunde bezala, bere bizitza ofrendan. Maitale bitxi eta anbibalentea izaki ordea lekuko hori; izan ere, biak daude, iheslea eta lekukoa, maiz bizitza bera ere zaletua den harreman ironiko itsu batean giltzapetuta. Protagonista bakarrik dago bere patu tristearen aurrean, eta zu, irakurle, espektadore izatera behartuta zaude. Seguru nobela irakurri ostean, poetak esan zuen bezala, begi eta bihotz berriez ikusiko duzula mundua.

144 pages, Paperback

First published February 1, 1976

About the author

Ramon Saizarbitoria (Donostia, 1944). Soziologoa eta idazlea. 60ko urteetatik aurrera euskal hedabide gehienetan hartu du parte. 1967an LUR argitaletxea sortu zuen beste idazle batzuekin batera, eta 70eko urteetan Oh Euzkadi Literatur aldizkaria. 1992an IV. Rikardo Arregi kazetaritza saria irabazi zuen. 1971n “Kapitaina” ipuin aipagarria argitaratu zuen Hegatsez liburuan. Nobelagile handia da egilea: Egunero hasten delako (1969), Ehun metro (1976), Ene Jesus (1982) Kritika Saria, Hamaika pauso (1995) Kritika Saria eta Bihotz bi (1996) Kritika Saria. Aberriaren alde (aberriaren kontra) saio aipagarria 1999koa da. Gorde nazazu lurpean (2000) Kritika Saria eta Euskadi Literatura Saria 2001 (jatorrian Gorde nazazu lurpean liburukoak izanik, argitarapen berri bat izan zuten: Gudari zaharraren gerra galdua [2000], Rossetti-ren obsesioa [2001] eta Bi bihotz, hilobi bat [2001]), Kandinskyren tradizioa (2003), Martutene (2012) Euskadi Literatura Saria 2013, Kritika Saria 2012 Euskarazko Narratiba Saria, 2012ko 111 Akademiaren Saria eta finalista 2013ko Espainiako Sari Nazionalean eta, Martutene (2013), gaztelerazko bertsioa da, egilearen azken liburua.

Reviews

[Alba Guerra · Rating 5 out of 5]

No le doy más estrellas porque goodreads no me deja.

[Irune · Rating 4 out of 5]

Hasieran apur bat kostatu zait hainbeste denbora saltoetara ohitzea, batez ere iheslariaren oroitzapenei dagokienez, iraganaren eta orainaldiaren arteko muga oso bat-batean pasatuz. Denborarekin jolaste hori narratzailearen perspektiba aldaketetan ere antzematen da: bigarren eta hirugarren pertsona, iragana eta oraina... Horrek eta ihesaldiarekin tartekatutako beste pasarte batzuk (haurrarena, komisariako galdeketarena, egunkarietako berriak) liburuaren egitura bereizgarria osatzen dute, istorioari ukitu berezia ematen diona.

Azken bi kapituluak bereziki onak iruditu zaizkit. Gainera, argitalpen honetan ageri diren hasierako eta amaierako oharrak ere nahiko interesgarriak dira, irakurketan sakontzeko lagungarriak.

[definitelynot_ar · Rating 4 out of 5]

Muy bueno. Se entiende bien, ritmo veloz y peculiar narración. Recomendado para leer en euskera. Aunque no es euskera al 100%. Eso hace que sea menos denso. Mis dieces. Gratamente sorprendido.

[Vicky · Rating 4 out of 5]

Without the preface, which is actually an analysis or reading guide, I would probably not be able to follow the plot because the novel jumps between different perspectives and time. Reading this book during the turbulent times of today's Hong Kong gives it yet another layer of richness.

[David · Rating 4 out of 5]

Este libro corto cuenta todo lo que se le pasa por la cabeza a un miembro de ETA que va a ser tiroteado por la policía. El personaje plantea si merece las pena dar la vida por una causa política en vez de vivirla

[enaitz · Rating 4 out of 5]

Me ha encantado que diga tantísimas cosas en tan poco texto. Cuesta de seguir a veces por los saltos argumentales sin avisar pero te acostumbras rápido y creo que hace que la historia sea 100 veces más emocional, ojalá leermelo en euskera (dadme 3-4 años, estoy en ello)

[Amaia Cardaño · Rating 1 out of 5]

La verdad es que no me ha gustado nada y no lo recomendaría.

[Eider · Rating 1 out of 5]

No me lo he terminado

[Conally Cooper · Rating 4 out of 5]

para clase. era difícil de seguir a veces por las saltas entre los planos temporales pero era muy informativo y me gustaba la trama

[Sasha Herondale]

4.75
One of the most terrifying, devastating, gut wrenching short novels I've read (and a hugely powerful call to save dying languages). It's a dazzling translation but I really wish I knew Basque.

[Luis Agustín Txanpongile Münasteriotar · Rating 2 out of 5]

Le falta más perro.

[Ananya · Rating 3 out of 5]

This book has a confusing style of narration and too many languages, but it provides a very interesting perspective. I've never read a book that tried to humanize a terrorist. In some senses, the protagonist is a sympathetic character because of the oppression his people suffer under. It doesn't hurt that the book was originally written by a Basque nationalist in Euskera.

[Leonor Correia]

3/3,5⭐️
leitura para a faculdade
leitura importante, o que o povo basco sofreu só por terem uma língua independente (euskera) e isso ter resultado em retirada de direitos, racismo, opressão e terrorismo por parte da ETA até mesmo em pleno sec.xxi é desumano

[Udara Zubillaga · Rating 2 out of 5]

Idazkeraren erruagatik ez zaidala gustatu uste dut, ideaia ona da, baina idazkera... ez dakit ez zait gustatu.