La derrota del pensamiento

by Alain Finkielkraut, Joaquim Jordà (Translator)

El apasionado alegato de Alain Finkielkraut, su manifiesto contra «la cultura zombi» a contracorriente de la moda intelectual, del conformismo posmoderno, ha despertado en Francia un apasionado interés. Finkielkraut se indigna por el estado moral de una sociedad a la que le da igual un cómic que una novela de Nabokov, un slogan publicitario que un poema de René Char, un partido de fútbol que un ballet, o un videoclip que una ópera de Verdi. El autor se interroga sobre las «razones» que conducen a bautizar como culturales aquellas actividades en las que el pensamiento está ausente y se remonta a la filosofía del Siglo de las Luces para mostrar cómo se ha producido el derrumbe de los ideales europeos. Finkielkraut afirma que los ideales de razón, de humanismo cosmopolita y de poesía sin fronteras están sucumbiendo ante la exaltación nacionalista y la concepción étnica de la sociedad (contra la concepción electiva), herederas del romanticismo alemán y de su Volkgeist. La filosofía de la descolonización, instrumento para la emancipación de los países del Tercer Mundo, acaba por desembocar en el nacionalismo más sectario: mientras, una «nueva derecha» cultiva el fantasma de una Europa asediada por famélicos inmigrantes...

Genres: Philosophy, Nonfiction, Politics, France, Cultural, History, Sociology

142 pages, Paperback

First published January 1, 1987

About the author

Alain Finkielkraut, né le 30 juin 1949 à Paris, est un philosophe, écrivain, essayiste et producteur de radio français.

Reviews

[Owlseyes]

https://europeanconservative.com/arti...

[Lola D. · Rating 5 out of 5]

Un essai passionnant qui développe la pensée philosophique de la culture dans l'histoire d'abord, avant de mener à la thèse engagée de l'auteur. On y retrouve le ton nuancé et pédagogue de Finkielkraut, qui avait déjà forcé mon admiration dans L'identité malheureuse, qui donne d'abord aux lecteurs les outils intellectuels et culturels afin qu'ils puissent ensuite infirmer ou réfuter l'engagement qui est pris par l'auteur. Moins accessible toutefois que l'essai précédemment cité, il en demeure pas moins que j'ai pris un plaisir conséquent à frayer mon chemin pour appréhender les thèses développées. Plus ardu certes, mais plus jouissif aussi.

[Tyler · Rating 2 out of 5]

This critique of multiculturalism discusses and argues against the ideas of Lévi-Strauss. I liked the writing well enough, but as a repudiation of identity politics it's too France-centric. Much of the discussion centers on the post-colonial era, whereas Americans might look at the same thing through the prism of black relations to the dominant white culture. The author's point is the same in either case: Identity has been made into the enemy of individuality. A good book for Europeans, so-so for the rest.

[Sunny · Rating 5 out of 5]

stunning book. very impressed. talks about humanity, culture, youth and music effortlessly and coherently skiping from one subject to the next. men feel in their hearts that they belong to the same people when they share the same ideas, interests, memories, affections and hopes. the section of Goethe first going from very pro german to recommending that German TRASLATIONS of poems from abroad to be considered for a German poetry anthology he was overseeing was incredible. the ook talks about things like zeitgeist and volksgeist. it mentions a dude called Herder who i had never heard of before ad the arrrogane of philosophers he talks about. how can i standing in this point in time unquestionably refute all philosophies that hav come before me and what may come after me without being there in that time to truly understand their meaning. can we truly undeerstand the depths fo socrate's phlosophy standing 2000 years away? it closes by talking about growth of youth and the futility of the education which is foisted onto them. the school wants to educate minds but the children come to schools with teh attention span of oung people raised on television. the sections on culture are pretty amazgin: waht is the use of challening tradition if itonly leads to the undisputable authority of culture?

[the_deepest_black]

"'Być na haju' - brzmi hasło tego nowego hedonizmu [postmodernistycznego], odrzucającego zarówno nostalgię, jak i samooskarżenie. Jego adepci nie aspirują do społeczeństwa autentycznego, gdzie wszyscy żyliby w ciepełku swojej tożsamości kulturowej, lecz do społeczeństwa polimorficznego, do pstrokatego świata, który by udostępniał każdemu wszystkie formy życia. Wychwalają nie tyle prawo do różnicy, ile powszechne pomieszanie, prawo każdego do specyficzności Innego. . Wielokulturowy znaczy dla nich dobrze zaopatrzony; cenią sobie nie kultury jako takie, lecz ich ulukrowaną wersję, te ich część, której mogą spróbować. Są konsumentami, a nie kustoszami istniejących tradycji , a tkwiący w nich król-klient tupie z niecierpliwością przed barierami, jakie stare i sztywne ideologie narzucają jeszcze królestwu rozmaitości" (111-112).

"Zostali państwo uprzedzeni: jeśli sądzicie, że pomieszanie pojęć nigdy nikogo nie uchroniło przed ksenofobią, jeśli upieracie się przy zachowaniu surowej hierarchii wartości, jeśli reagujecie bezkompromisowo na tryumf niezróżnicowania, jeśli nie potraficie przypiąć tej samej kulturowej etykietki autorowi 'Prób' i telewizyjnej gwieździe, medytacji, która chce umysł pobudzić, i widowisku, które ma go ogłuszyć, jeśli nie chcecie stawiać znaku równości między Beethovenem i Bobem Marleyem (nawet jeśli jeden jest biały, a drugi czarny),to dlatego, że należycie nieodwołalnie do obozu łajdaków i zgredów. Bronicie porządku moralnego i wasza postawa jest po trzykroć przestępstwem: odmawiacie sobie wszystkich przyjemności życia, bo jesteście purytanami; ciskacie gromy na tych, którzy zerwali z waszą surową moralnością i wolą żyć pełną piersią, bo jesteście despotami; pragniecie tylko jednego: powstrzymać marsz ludzkości ku autonomii. Tak samo jak rasiści, boicie się mieszaniny, tak samo dopuszczacie się dyskryminacji - walczycie z pomieszaniem, zamiast je popierać" (115).
"Z takiego [postmodernistycznego] punktu widzenia ludzie zrobią decydujący krok w stronę dojrzałości w dniu, kiedy myśl przestanie by wartością najwyższą i stanie się równie fakultatywna (i równie uprawniona) jak gra na wyścigach czy rock'n'roll: żeby efektywnie wkroczyć w erę autonomii, musimy najpierw wszystkie obowiązki ery autorytarnej przemienić w opcje. [...] Czy Coluche i Renaud należą do kultury? Czy muzyka i rock to jedno i to samo? Czy rock jest nowoczesną formą muzyki, czy cofnięciem się w absolutne prostactwo uniwersalnego rytmu? Nie można dziś stawiać tych pytań i jednocześnie krytykować brutalność policji lub metaforyczne delirium doktrynera przypartego do muru. Zmusza się człowieka do wyboru między obozem rocka i obozem represji. Niegdyś rozum bronił swoich praw przeciwko faszystowskiej apologii nagiej siły, dziś zabrania mu się tego w imię antyfaszyzmu" (116).
"Żyjemy w epoce feelings: nie ma już prawdy ani kłamstwa, stereotypu ani inwencji, piękna ani brzydoty, tylko nieskończona paleta przyjemności - rozmaitych i równych sobie. Demokrację, która zakładała powszechną dostępność kultury, określa obecnie prawo każdego do kultury przez siebie wybranej (lub do nazywania kulturą swojego chwilowego popędu). [...] W życiu, jak przed telewizorem, [podmiot postmodernistyczny] posługuje się pilotem, układa własny program, niczym się nie przejmując, i nie onieśmielają go już tradycyjne hierarchie. [...] Rimbaud albo Renaud, Levinas albo Lavalliers - selekcja jest automatycznie kulturalna. Bezmyślność zawsze, oczywiście, współistniała z życiem umysłu, ale po raz pierwszy w europejskiej historii określona jest tym samym słowem, a ludzi, którzy w imię 'wysokiej' kultury odważają się jeszcze nazywać ją po imieniu, traktuje się dziś jak rasistów lub reakcjonistów (117).
"[...] zatarła się granica między kultura i rozrywką, i nie ma już miejsca, gdzie by je można przyjąć i nadać im właściwe znaczenie. Szybują więc absurdalnie w przestrzeni, bez wyznaczników i bez punktów odniesienia. Kiedy nienawiść do kultury sama staje się kulturowa, życie z myślą traci jakikolwiek sens" (118).
"Nie ma już wyklętych poetów. Panująca obecnie koncepcja kultury, alergiczna na wszelką formą ekskluzji, tyleż samo sobie ceni Szekspira i Musila, co 'szlachetne' buty i genialnego konia wyścigowego" (119).
"Mówiąc jednocześnie 'bogaćcie się!" i "bacie się!", czerpiąc zyski z czasu wolnego, zamiast go ganić, współczesny hedonizm zwraca rozum mieszczański przeciwko mieszczaństwu; myśl kalkulująca przezwycięża swe dawne ekskluzywne wybory, odkrywa użyteczność nieużytecznego, metodycznie zagarnia świat apetytów i przyjemności i po tym, jak zdegradowała kulturę do rangi nieproduktywnych wydatków, podnosi teraz wszelką rozrywkę do godności kultury: żadna transcendentna wartość nie powinna hamować czy nawet warunkować eksploatacji wolnego czasu i rozwoju konsumpcji. O względnej wyższości wczorajszego świata świadczy jednak fakt, że ludzie kultury walczyli z ogłupiająca tyranią myśli kalkulującej, podczas gdy jej postmodernistyczna, rozszerzona wersja praktycznie nie budzi protestów. Artysta walczył niegdyś z filistrem, natomiast współczesny intelektualista z obawy, że wpadnie w elitaryzm i przez to zlekceważy elementarne zasady demokracji, ustępuje przed wolą mocy show-biznesu, mody i reklamy, a niezwykle szybka przemiana ministrów kultury w dostawców wypoczynku nie wywołuje żadnej reakcji z jego strony" (120-121).
"[...] despotyzm został pokonany, ale nie obskurantyzm. Tradycje nie mają już władzy, ale kultura też nie. [...] Ale w tym samym czasie, gdy wydaje się, że technika za pośrednictwem telewizji i komputerów może wprowadzić całą wiedzę do wszystkich domów, logika konsumpcji niszczy kulturę. Słowo 'kultura' zostaje, lecz pozbawione jakiejkolwiek idei kształcenia, otwarcia na świat, troski o duszę. Życiem duchowym rządzi zasada przyjemności - postmodernistyczna forma prywaty. Nie chodzi już o to, by ludzie stanowili autonomiczne podmioty, lecz o zaspokojenie ich zachcianek, o tania rozrywkę. Człowiek postmodernistyczny, ów niczym nie skrępowany konglomerat przypadkowych i zmiennych potrzeb, zapomniał, że wolność jest czymś innym niż władza nad przełącznikiem kanałów telewizyjnych, a sama kultura czymś więcej niż zaspokojeniem popędów" (123-124).
"Dla ignoranta wolność jest nieosiągalna. [...] Nikt nie rodzi się człowiekiem, lecz staje się nim dopiero, przezwyciężając zamęt apetytów, ciasnotę prywatnego interesu, tyranię przesądów. W logice konsumpcji przeciwnie: skoro zaspokajanie potrzeb określa wolność i kulturę, nie mogą one wynikać z ascezy. Słowa będące dotąd nosicielami idei, że człowiek powinien zerwać z bezpośredniością instynktu i tradycji, żeby stać się w pełni podmiotem, straciły swoje dotychczasowe znaczenie. [...] Przepaść dzieli obecnie powszechnie wyznawaną moralność i owo miejsce, gdzie rządki dziwaczna idea, że nie ma autonomii bez myśli i nie ma myśli bez pracy nad sobą" (125-126).
"[...] autonomia przemieniła się hegemonię, a młodzieżowy styl życia wyznaczył drogę całości społeczeństwa. Moda jest młoda, kino i reklama zwracają się w pierwszej kolejności do publiczności nastolatków, setki rozgłośni radiowych opiewa [...] szczęście, jakim jest skończenie z rozmową. Rozpoczęło się polowanie na starość: niespełna sto lat temu, w świecie bezpieczeństwa, tak dobrze opisanym przez Stefana Zweiga, 'każdy, kto chciał awansować, musiał próbować wszelkiej maskarady, ażeby wyglądać na starszego, niż był. [...]'; dziś natomiast młodość jest imperatywem kategorycznym wszystkich generacji. Znerwicowane czterdziestolatki to teenagers rozciągnięci w czasie, starców nie szanuje się już ze względu na ich mądrość [...] powagę [...] czy słabość [...] lecz tylko (i wyłącznie) wtedy, gdy zdołali pozostać młodzi duchem i ciałem. Dziś już nie młodzież chroni się w tożsamości zbiorowej, uciekając przed światem, lecz świat ugania się za młodzieżą" (129-130).
"Młodzi tym mniej są skłonni wykraczać poza swą grupę wiekową [...] że wszystkie praktyki ze świata dorosłych poddaje się dezintelektualizacji, żeby stały się dla nich bardziej przystępne" (131).
"Walka była ostra, ale to, co nazywa się dziś komunikacją, potwierdza, że półkula niewerbalna w końcu wygrała, teledysk pokonał rozmowę, społeczeństwo stało się 'nareszcie młode'. [...] na koncertach na rzecz głodującej Etiopii wybrało swój międzynarodowy hymn: We are the world, we are the children. Jesteśmy światem, jesteśmy dziećmi" (133).

###

"[...] ujrzeć wyraźnie jak w blasku błyskawicy [...]".

"Doskonałość jest pleonazmem egzystencji" (23).

"[...] doskonałość opatrzona jest od tej chwili demistyfikującym cudzysłowem [...]".

"Definicja sztuki jest stawką w walce klasowej" (63).
"Wszelkie wartościowanie opiera się zatem na przemocy" (63).

"Demaskując zasadnicza nieludzkość humanizmu [...]" (65).

"[...] człowiek jest [...] pożyteczną fikcją służącą za wygodny pretekst cywilizacji, która chce narzucić swoje prawa" (66).

[Alberony Martínez · Rating 4 out of 5]

En "La derrota del pensamiento", el filósofo francés Alain Finkielkraut nos conduce por un lúcido análisis de la sociedad posmoderna, caracterizada por el relativismo, la exaltación del narcisismo y la pérdida del sentido crítico. El autor critica la "cultura zombi" que impera en la época, donde la superficialidad y la búsqueda del placer inmediato parecen ser los valores dominantes. Publicado por primera vez en 1987, este libro sigue siendo relevante en el panorama intelectual contemporáneo debido a su incisivo análisis sobre la decadencia del pensamiento y la cultura en la sociedad actual

Con este texto Finkielkraut ofrece una perspectiva única y provocativa sobre temas que van desde la educación hasta los medios de comunicación, desde la política hasta la religión. Su objetivo es despertar una reflexión profunda sobre el estado actual del pensamiento y la necesidad urgente de revitalizar el compromiso con la verdad, la razón y la autenticidad en nuestras vidas.

Por lo que pude leer, Finkielkraut nos lleva por los linderos de la critica del relativismo cultura, la cual promueve la idea de que todas las culturas son iguales validas y que no se puede hacer ningún juicio de valor sobre sus practicas y creencias. Finkielkraut argumenta que esta actitud relativista lleva al escepticismo moral y al nihilismo intelectual, socavando así los cimientos de la civilización occidental.

Personalmente, encuentro que el análisis de Finkielkarau es profundo y perspicaz, pero sin obviar quizás el tono pesimista, aunque en cierto modo comparto algunas de sus preocupaciones. Con la lectura de este texto me vino algunas reflexiones de Byung-Chul Han, Zygmunt Bauman entre otros

[Alex · Rating 5 out of 5]

Mai este gândirea parte a ceea ce astăzi numim cultură? Ce valoare au elementele edificiului cultural contemporan? Și până la urmă, care este direcția de urmat în viitorul culturii? Cartea caută răspunsuri la aceste și alte întrebări pornind de analiza rolului pe care omul l-a jucat și îl joacă în interiorul grupurilor din care face parte liber sau impus și a felului în care aceste grupuri (societăți sau culturi) au căutat să interacționeze în timpul scurs de la momentul definitoriu al Iluminismului și până la prezentul în care idealurile sale se văd degradate într-o măsură în care se pune problema dacă o revoluție intelectuală a umanității este posibilă.

[Mary Cornelius · Rating 4 out of 5]

A short summary/introduction to the effects of German Romanticism and the French Enlightenment on our worldview, especially the ideological clash of individualism and community.

[François Jacob · Rating 5 out of 5]

Tout simplement le livre le plus brillant de notre époque.

[Mesia Loriana · Rating 4 out of 5]

4.25

[Domhnall · Rating 5 out of 5]

This collection of four essays and a footnote, first published in 1985, belongs to a genre established in 1926 with the publication of Julien Benda’s The Treason of the Intellectuals, and continuing today, for example with Peter Boghossian’s Fear of Knowledge, in which various writers have protested at the political and moral failures of the intellectual class and searched for explanations of their betrayal. Mark Lilla’s contribution, The Reckless Mind, concluded that these writers had reached such contradictory conclusions that a historian would surely despair.

I personally suspect that either these writers are mourning the loss of something imaginary or they are trying to give their own attitudes an elevated status by appealing to a mythical ideal. It has even occurred to me that what they may really deplore is the existence of intellectuals with despicable values, whereas I see nothing surprising in that. It is already a clue, to my mind, that they do not share a consistent definition of intellectual. A further suggestion, in the introduction to this book by its translator Judith Friedlander, which I report without comment, is that they lack the necessary training in philosophy which Alain Finkielkraut displays to advantage in these essays. “By reviewing the philosophical heritage of contemporary debates about multiculturalism and ethnicity, Finkielkraut raises questions singularly missing in American discussions of the issues.” [p. xvii]

Mark Lilla anchored his book in a rather speculative discussion about Plato’s attempt to educate the tyrant of Syracuse, asking to what extent philosophy can and should participate in politics. Finkielkraut (in an essay which I thought reminiscent of Isiah Berlin) suggests a far more robust grounding in the Eighteenth and Nineteenth Century opposition of Herder and the German Romantics to the universal ideals of the French Enlightenment. The French, especially under Napoleon, imagined they were liberating Europe from dogma, superstition and the tyranny of customary rule, in opposition to which Herder gave expression to the German resistance to military conquest and he opposed a no less humiliating French cultural arrogance, by asserting the worth of Germany’s distinctive cultural values that were not to be sacrificed to a meaningless universal liberty. This clash of values persisted through the next century, in the unification of Germany, the Franco-Prussian War and resurfaced after the First World War. Within France, it was also tested in the immensely divisive scandal of the Dreyfus Affair, which set against each other the principle of universal rights – specifically the right of Jews to be full citizens of the French nation – rather than a parochial insistence that the nation must be defined by its specific local culture – and hence must exclude Jews as cosmopolitan and culturally alien.

For Finkielkraut, this ideological divide persists through to the present day, with culture often filling the place taken for a long time by theories about race. The appeal to universal values, not excluding science and rationalism, is associated with colonialism and the oppression of local cultures; decolonization is associated with a reassertion of traditional cultures and values, while multiculturalism promotes respect for cultural diversity, in the beguiling language of inclusivity and tolerance. At the same time, however, the priority of culture over universal values assigns the individual to group categories by birth and not by choice, within which the rights of the group prevail over the freedom of the individual. The great project of the Enlightenment, to liberate the individual from the constraints of custom, tradition, superstition, prejudice, enabling them to take part in and contribute to the development of science and reason, is stopped in its tracks, as the individual is forcibly reassigned to the authority of family, tribe, culture, while society is fragmented into its diverse cultural groups.

Finkielkraut gives at least two major objections to multiculturalism. The first is the positive case in favour of universal values and the intrinsic rights of the individual, which must entail confronting and negating incompatible customs and practices that persist under the guise of culture.

“In a world deserted by transcendence, fanatics no longer evoke the name of God to justify barbaric customs: they call on identity politics instead. God is dead but the volksgeist lives on, even though the idea of the rights of man came into existence precisely to challenge the authority of tradition deeply entrenched in the soil of the Old Continent. It was at the expense of their culture that European individuals gained, one by one, all their rights. In the end it is the critique of tradition that constitutes the spiritual foundation of Europe, a fact the philosophy of decolonization has let us forget by persuading us that the individual is nothing more than a cultural phenomenon.” P106

A second line of attack is the suggestion that multiculturalism is not what it pretends to be. Far from showing respect for diverse traditional cultures, it represents the cynical appropriation of culture, the reduction of culture to drivel by a superficial consumer society.

“The followers of postmodernism do not dream of an authentic society, where people live comfortably in their cultural identities, but a polymorphous one in which individuals have many lifestyles to choose from. They have less interest in promoting the right to be different than in the right to have access to the difference of others. For them, multicultural means a storehouse of options. Instead of appreciating cultures as cultures in their entirety, they prefer to look at bits and pieces they can try on for a while, taste and enjoy and then throw away. Consumers, not preservers of existing traditions,... ” p112

This book refers to systems of ideas – Enlightenment, Romanticism, Postmodernism – rather than to the intellectuals who promote them, but remains part of the conversation started by Julien Benda. I agree with its translator that it enriches the debate with useful historical context, and it has a persuasive argument. But nearly forty years after its publication, and nearly a century after Benda’s opening salvo. it seems that we are still waiting for a definitive review and resolution.

[Ioana · Rating 4 out of 5]

Book on the current trends of thought in Europe, in a George Steiner manner. The book is a great reminder on the values of Enlightenment. It shows how the term culture holds two meanings - the set of knowledge that when owned helps an individual exceed its boundaries and the set of norms of a community. The two meanings collide, creating this disconcerting present, in which the first meaning loses ground. Final chapter is a critic of the present, with an accent on the postmodern trend of thought.

[Hiéroglyphe · Rating 3 out of 5]

Je pense avoir aimé le fond, mais la forme est confuse : le style de Finkielkraut laisse l'impression qu'il se parle à lui-même, sautant parfois d'une pensée à une autre en oubliant de tracer un plan pour accompagner le lecteur dans son cheminement intellectuel.

[Ietrio · Rating 1 out of 5]

Freedom as in you can do whatever you like, as long as it does not interfere with the rules set by the elite.

Reason as you can think whatever you want, as long as it doesn't contradict the party ideology.

[Patrick · Rating 4 out of 5]

¡Maldito volksgeist y ya puestos, Disney! A remarcar el penúltimo capítulo dedicado a la adolescencia, ¡DEMOLEDOR!

[Mao Zario · Rating 4 out of 5]

Absténganse postmodernos y multiculturalistas

[Isaac Clemente ríos · Rating 2 out of 5]

Poco original. Lleno de citas, eso sí.

Problemas tiene muchos, el principal: habla de la colonización y descolonización desde una perspectiva exclusivamente francesa. Habla del nacionalismo desde una perspectiva francesa. Habla de la ilustración y el renacimiento desde una perspectiva francesa. Por lo menos introduce material alemán cuando habla del volkgeist. Echo de menos una visión americana, tanto anglo como hispana.

Y por otro lado pues el alegato final en el que dice que la barbarie se ha apoderado de la cultura, yo diría que se ha apoderado del entretenimiento, del ocio. Y sí, eso lleva a la intolerancia y el infantilismo.

Parcial, sesgado, lleno de citas, poco original aunque hay pensamientos interesantes; el de los autores citados, en especial los de Goethe y Strauss.

Prescindible.

[Onkruid · Rating 2 out of 5]

Read hard books, read books you don't fully understand, and succumb to pages of confusion, but not for this specific book. Maybe I'm just too dumb though that's also possible.

Not worth the hassle. Too much politics (personal pet peeve).
It feels like you need to already be knowledgeable about a whole web of French-German thinkers to be able to follow along with Finkielkraut's thinking. I was not.

The final and fourth part of the book is a banger though. A world that all of a sudden puts its emphasis completely on young people and their way of living, prioritizing consumption and speed over thinking and taking your time to do so. That hits home.

[Joke Vanbrabant · Rating 4 out of 5]

Humanisme & cultuur.

Dit boek geeft inzicht in de mens zijn identiteit binnen de gemeenschap doorheen de eeuwen heen. Hierdoor gaat het ook in op de verwevenheid tussen mens en cultuur.

Breed genomen gaat het boek in op; de mens en haar geest als deel van de natie, de verlichtende geest, het communisme, kolonisatie, de strijd voor solodariteit en individualiteit en de multiculturele postmoderne consumptiemaatschappij waar alles cultuur is maar er geen denkende mensen meer bestaan...

De beknoptheid van het boek is een absolute troef.

[Abel Hoogvliet · Rating 2 out of 5]

Finkielkraut deelt in vier korte essays zijn visie op cultuur en haar relatie met de natie-staat en de nationale/lokale cultuur. Op de argumentatie en conclusie is weinig aan te merken. De zinsconstructie is echter zo complex en het taalgebruik zo overdreven ingewikkeld, dat het twee decennia duurt voordat je begrijpt wat er staat. Niet lezen dus...

[Emma · Rating 2 out of 5]

2,5/5

[Etienne Ravisy · Rating 4 out of 5]

The first three parts are really convincing, the last one is less documented and more personal opinion, the book is overall very understandable and interesting.

[Strè · Rating 3 out of 5]

Analisi interessante rovinata completamente dalla traduzione italiana

[Krishna Avendaño · Rating 4 out of 5]

La infantilización como signo de la vida moderna.

[Samuel Salazar Urrea · Rating 4 out of 5]

Breve e interesante ensayo. A veces genera la sensación de ser generoso con el liberalismo.

[Guido Everaert · Rating 3 out of 5]

Slightly above my capabilities. Dense, thought provoking, but who am I to qualify…

[котэ 🕯️ · Rating 3 out of 5]

dense

[João Mota · Rating 4 out of 5]

Like most philosophical books it is not the easiest reading however, I found it incredibly palpable. As someone who doesn't read much philosophy, I was particularly interested in how different movements such as the enlightenment and people have discussed current issues such as multi-culturalism and, the erosion of culture and tradition.

[Myriam · Rating 5 out of 5]

Really really interesting. Well worth the read. Insightful take on today's society/mentality.

[Ricardo Vega · Rating 5 out of 5]

Provocativo y muy bien escrito.