Ιστορία (κωμικοτραγική) του νεοελληνικού κράτους, 1830-1974

by Βασίλης Ραφαηλίδης

Οι λαοί δεν έχουν μόνο ήρωες, έχουν και καθάρματα. Στην ιστορία ενός τόπου ανήκουν και τα καθάρματα, που κι αυτά γράφουν ιστορία. Εν πάση περιπτώσει, η ιστορία ενός τόπου δεν είναι μόνο μια σειρά από θετικά γεγονότα. Άλλωστε, σε μια διαλεκτική αντίληψη των πραγμάτων, αν δεν υπήρχε άρνηση δεν θα υπήρχε ούτε κατάφαση.

Τούτη η συνοπτική ιστορία της Ελλάδας από το 1830 μέχρι το 1974, που γράφηκε για να είναι κατ' αρχήν ένα ευχάριστο ανάγνωσμα, επιμένει περισσότερο στα αρνητικά παρά στα θετικά γεγονότα της ιστορίας μας. Δίνει δηλαδή μεγαλύτερη σημασία στους προδότες, τους δοσίλογους όλων των περιόδων και τους πατριδοκάπηλους που δεν έλειψαν ποτέ, παρά σ' αυτούς που νοιάστηκαν ειλικρινά για τούτον τον δύσμοιρο τόπο, που συνεχίζει να υποφέρει από έλλειψη ιστορικής ειλικρίνειας.

Οι ρήτορες των δύο εθνικών επετείων, που είναι δύο ίσως γιατί μία δεν φτάνει για να καταλάβουμε πως είμαστε Έλληνες, δεν θα βρουν τίποτα χρήσιμο γι' αυτούς σε τούτο το βιβλίο. Οι δάσκαλοι όμως θα μπορούσαν κάλλιστα να το χρησιμοποιήσουν σαν βοήθημα αλλά και σαν συμπλήρωμα στις επισήμως λογοκριμένες σχολικές ιστορίες, που στοχεύουν μάλλον στην αποβλάκωση παρά στην εγρήγορση των Ελληνοπαίδων, που όντας βουτηγμένα από τρυφερής ηλικίας στο θεσμοθετημένο ιστορικό ψέμα θα ήταν παράλογο να περιμένει κανείς να γίνουν κάποτε υπεύθυνοι και έντιμοι πολίτες ενός κράτους γεμάτου απατεώνες.

Αυτό το βιβλίο αγαπάει την Ελλάδα. Και γι' αυτό δεν την κολακεύει. Λέει τα σύκα σύκα και τους προδότες προδότες και όχι εθνικούς ήρωες. Θα μπορούσε να έχει τίτλο Αρνητική ιστορία της νέας Ελλάδας , αν η άρνηση δεν ήταν αναγκαία για την κατάφαση. Συνεπώς, αυτό το βιβλίο στοχεύει την κατάφαση μέσα από την άρνηση, κατά την προτροπή του Τέοντορ Αντόρνο.

Genres: History, Nonfiction, Politics, Greece, Literature, Historical

505 pages, Paperback

First published June 1, 1993

About the author

Ο Βασίλης Ραφαηλίδης ήταν Έλληνας κριτικός κινηματογράφου, δημοσιογράφος, συγγραφέας και δοκιμιογράφος.

Γεννήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 1934 στα Σέρβια του νομού Κοζάνης και πέθανε στις 8 Σεπτεμβρίου 2000 στην Αθήνα. Η καταγωγή του πατέρα του ήταν από την Κωνσταντινούπολη, την οποία και ο ίδιος αναγνώριζε ως πατρίδα του (κυρίως διότι του άρεσε ως πόλη). Εξάλλου είχε και άλλες "πατρίδες". Κατεξοχήν, την Καστοριά στην οποία πέρασε την εφηβεία, λόγω μετάθεσης των γονέων του. Σημειωτέον, οι γονείς του ήταν αμφότεροι εκπαιδευτικοί - φιλόλογος ο πατέρας (Απόστολος), δασκάλα η μητέρα του (Ελένη).

Σπούδασε το 1959 κινηματογράφο στη Σχολή Σταυράκου στην Αθήνα και μετά την αποφοίτησή του εργάστηκε σαν βοηθός του Νίκου Κούνδουρου και του Ροβήρου Μανθούλη, ενώ το 1962 γύρισε και ο ίδιος δύο ταινίες - ντοκιμαντέρ μικρού μήκους, το Βυζαντινό μνημόσυνο και τους Γουναράδες της Καστοριάς και την τέχνη τους . Η πρώτη του ταινία, γυρισμένη με πενιχρά και πεπαλαιωμένα μέσα, ήταν εξαιρετικά φιλόδοξη, αλλά ο ίδιος την απέρριψε αμέσως ως αισθητικά απαράδεκτη και έκτοτε αδιαφόρησε παντελώς για την τύχη της παρότι βραβεύτηκε αργότερα από διεθνές φεστιβάλ.

Το 1963 αποφασίζει να εγκαταλείψει την προοπτική του επαγγελματία σκηνοθέτη για να γίνει επαγγελματίας κριτικός κινηματογράφου. Αρχικά εργάστηκε σ' αυτό το πόστο σε έντυπα της Αριστεράς στην οποία ιδεολογικά ανήκε, αρχικά την "Επιθεώρηση Τέχνης" και αργότερα στη "Δημοκρατική Αλλαγή". Στη συνέχεια εξέδωσε το περιοδικό "Ελληνικός Κινηματογράφος" το οποίο έκλεισε η Χούντα για να το επανεκδώσει στη συνέχεια με τον τίτλο "Σύγχρονος Κινηματογράφος".

Με τη Μεταπολίτευση εργάστηκε σε διάφορες εφημερίδες όπως "Το Βήμα" (1974 - 1983), το "Έθνος" (1983 - 1998) και η "Ελευθεροτυπία" (1998 ως το θάνατό του το 2000), μη περιοριζόμενος στην κριτική κινηματογράφου, αλλά γράφοντας σχόλια και επιφυλλίδες που άπτονταν ευρύτερων πολιτικών και κοινωνικών θεμάτων.

Επίσης παρέδιδε σεμινάρια και δίδαξε κινηματογράφο στη Σχολή Σταυράκου, στη σχολή του Θεάτρου Τέχνης, στο Ινστιτούτο Γκαίτε και αλλού. Επιπλέον εργάστηκε και σε ραδιοφωνικό σταθμό σε εκπομπές διαλόγου. Στη διάρκεια της επταετούς δικτατορίας των συνταγματαρχών βασανίστηκε και εκτοπίστηκε στις φυλακές της Αίγινας. Υπήρξε συνειδητοποιημένος μαρξιστής-κομμουνιστής και μέσα από τα βιβλία του ανέλυσε τη μαρξιστική θεωρία με τρόπο απλό αλλά όχι απλουστευτικό.

Απεβίωσε το 2000 σε ηλικία 66 ετών από καρκίνο και κηδεύτηκε στην Πάτρα. Κατοικούσε στα Εξάρχεια επί της οδού Ιπποκράτους.

Reviews

[Katerina Charisi · Rating 5 out of 5]

Αν κι ο πατέρας μου από μικρή μου έμαθε να αγαπώ τα σταυρόλεξα και τα βιβλία, δεν με έκανε να αγαπήσω την Ιστορία. Για την ακρίβεια, δεν ασχολήθηκε σχεδόν καθόλου με αυτό το κομμάτι. Κι αυτό γιατί συνήθιζε να λέει πως κάποια στιγμή στη ζωή μου θα γεννηθεί η εσωτερική ανάγκη να μάθω Ιστορία, οπότε γιατί τόσο ζόρι; Κάθε άνθρωπος με μια στάλα έστω μυαλό στο κεφάλι του κάποτε θέλει να μάθει Ιστορία. Άλλος νωρίτερα, άλλος αργότερα, σίγουρα όχι πολύ νέος, πολύ πιθανόν νέος γονιός, για λόγους που μάλλον δεν μπορώ να εξηγήσω, ούτε κι εκείνος μου είχε εξηγήσει.

«Όταν θα θελήσεις λοιπόν να μάθεις Ιστορία, φρόντισε να ξεχάσεις τελείως όλα όσα έχεις μάθει κι όσα θα μάθεις τα επόμενα χρόνια στο σχολείο. Και μην τη διαβάσεις από κανένα βιβλίο με τις ευλογίες των υπουργείων ή της εκκλησίας. Από αλλού θα μάθεις την πραγματική Ιστορία.»

Μου είχε κάνει εντύπωση αυτή η κουβέντα που φυσικά ποτέ δεν μπορούσα να καταλάβω: Αν για να μάθω κάτι σωστά, πρέπει να ξεχάσω όσα μαθαίνω στο σχολείο που θα με κάνει – υποτίθεται – σωστό άνθρωπο (όχι, σωστό πολίτη, θα έλεγε ο μπαμπάς, έχει διαφορά) τότε τι νόημα έχει να προσπαθώ να τα πηγαίνω καλά στο σχολείο, δηλαδή στα ...ψέματα;

Ε, έπρεπε να φτάσω κοντά 40 για να πάρω απάντηση. Κι ίσως η ηλικία να είναι και τυχαία, τελευταία πιστεύω πως πολλά περισσότερα ήταν τελικά αυτά που "γέννησαν την εσωτερική ανάγκη να μάθω Ιστορία", όπως θα έλεγε και ο μπαμπάς. Η κρίση, η ζωή μας που έχει τελειώσει χίλιες φορές κι άλλες χίλιες την έχουμε αρχίσει από την αρχή, τα τόσα πολλά που συμβαίνουν κάθε μέρα γύρω μας, τα παιδιά μας που φαίνεται πως ξέρουν καλύτερα από εμάς το τι σημαίνει να είσαι καλός άνθρωπος. (; Ίσως όλα αυτά μαζί ίσως και τίποτα από αυτά. Δεν ξέρω.)

Τα βιβλία Ιστορίας έχουν ένα μεγάλο κακό: Είναι βαρετά. Απίστευτα, βασανιστικά βαρετά. Γεμάτα ατέλειωτες σελίδες με ονόματα, στείρα γεγονότα και ημερομηνίες, χωρίς καθόλου τον Άνθρωπο, χωρίς ψυχή, χωρίς πόνο, αγωνία, πάθη, λάθη. Ξύλινα.

Όμως δεν είναι όλα έτσι.

Αρκεί βέβαια να είσαι διατεθειμένος να ψάξεις, ίσως και να βρεις κάποιον να σε καθοδηγήσει.

Το συγκεκριμένο βιβλίο του Ραφαηλίδη είναι η ιδανική αρχή για το προσωπικό ταξίδι του κάθε ανιστόρητου (όπως κι εγώ φυσικά) που θέλει να μάθει Ιστορία. Γραμμένο με χιούμορ, κυνισμό, ειρωνεία, πολύ προσωπική και βροντερή τοποθέτηση, θα βάλει όλα τα σκόρπια κομμάτια που αιωρούνται μπερδεμένα και ασύνδετα στο κεφάλι μας, μπασταρδεμένα από τις συμφεροντολογίες των εκάστοτε μαριονετιστών που μας τα φόρτωσαν τα σχολικά μας χρόνια, σε μια σειρά. Όλοι και όλα θα παρελάσουν στις 500 σελίδες του. Η σχεδόν κινηματογραφική αφήγηση το κάνει κάτι παραπάνω από ένα ευχάριστο ανάγνωσμα γεμάτο πολύτιμες γνώσεις που θα χρησιμεύσουν ως τη βάση για κάθε επόμενο βήμα στο μεγάλο ιστορικό ταξίδι.

Η Ιστορία μπαίνει και καλοκάθεται στη γκλάβα μας κι εμείς το φχαριστιόμαστε. (who knew?)

Μόνο κακό ότι τελειώνει γρήγορα. Υπήρχαν κομμάτια της ιστορίας που περάστηκαν υπερβολικά επιφανειακά, κυριολεκτικά σε λίγες γραμμές. Θα έπρεπε να είχε βγει σε τόμους. Η μισή αλήθεια βέβαια, είναι ότι ο Ραφαηλίδης είναι τόσο απολαυστικός. Ε, η άλλη μισή είναι η ίδια η Ιστορία.

(Κι όταν μιλάμε για την ελληνική, εχμ, είναι και κωμικοτραγική από μόνη της.)

Και κάτι που ανακάλυψα μάλλον τυχαία: Είναι πιο εύκολο να πιάσεις την Ιστορία από το τέλος (το σήμερα δηλαδή) και να πας προς τα πίσω στο παρελθόν. Δεν ξέρω γιατί, μάλλον επειδή το σήμερα το ζούμε, το χθες το θυμόμαστε ακόμα, για το ...προχθές έχουμε ακούσει ιστορίες, και ίσως αυτό βοηθά περισσότερο στη σύνδεση όλων των κομματιών του παζλ, από το να ξεκινήσεις από το μηδέν με ονόματα και γεγονότα που δε σου λένε τίποτα. Αλλά αυτά υποθέτω θα τα βρει ο καθένας μόνος του, βλέποντας και κάνοντας.

[Sub Sakoul · Rating 5 out of 5]

Για άλλη μία φορά προφητικός ο αγαπημένος μας Ραφαηλίδης προσπαθεί και πετυχαίνει με εξαιρετικό τρόπο να αποτυπώσει το σάπιο κοινωνικοπολιτικό σύστημα που επικρατεί στην Ελλάδα από την απελευθέρωσή της από τους Τούρκους το 1830 μέχρι και τις μέρες μας δυστυχώς. Μετά το 1830 η χώρα μας υποδηλώνεται οικονομικά και πολιτικά σε Βαυαρούς, Άγγλους και Αμερικανούς στη συνέχεια. Κανένας πολιτικός δε λαμβάνει καμία απόφαση χωρίς την έγκριση των μεγάλων δυνάμεων. Η νεοελληνική ιστορία είναι γεμάτη από ρουσφέτια, κλεψιές, αλαζονεία, δάνεια, δοσίλογους, ιδιοτέλεια, χειραγώγηση από ξένες δυνάμεις, σοβινιστές και από την άλλη μεριά απουσία κοινωνικής, εθνικής και ταξικής συνείδησης. Όντας γνώστης της διαλεκτικής ο Ραφαηλίδης μας παρουσιάζει με αρκετή δόση χιούμορ ( παραμένοντας καυστικός) τα γεγονότα της νεοελληνικής ιστορίας καθώς με μια διαλεκτική αντίληψη των πραγμάτων δεν μπορεί να υπάρξει κατάφαση δίχως την ύπαρξη της άρνησης.
Εκτός από εξιστόρηση γεγονότων τα έργα του Ραφαηλίδη έχουν και διδακτικό χαρακτήρα. Αν προβληματιστείτε ο συγγραφέας τότε έχει πετύχει το σκοπό του. Δυστυχώς στα σχολεία μας δε διδάσκονται τέτοιου είδους βιβλία, η ιστορία μας παρουσιάζεται πάντα με τρόπο που εξυπηρετεί συγκεκριμένα συμφέροντα…
Με μία πρώτη ανάγνωση θα απογοητευτείτε( το ελπίζω) από το ιστορικό προτσές της Ελλάδας και τις προσωπικότητες που εμείς οι ίδιοι επιλέγαμε να μας αντιπροσωπεύουν ( με τη βοήθεια πάντα των μεγάλων δυνάμεων καθότι ανήμποροι εμείς να πάρουμε αποφάσεις που κρίνουν τις δικές μας ζωές ). Από την άλλη όμως τα εφόδια που θα πάρετε, έτσι ώστε να προσπαθήσετε να μην ξανασυμβούν παρόμοια γεγονότα με αυτά του παρελθόντος και να αποφύγετε τα λάθη των γονιών, θα είναι πολύ περισσότερα. Όπως λέει και ο συγγραφέας « ο ήλιος θα ανατέλλει πάντα σε πείσμα όλων των σκοταδιστών»…
Είτε συμφωνείτε είτε όχι με τις αντιλήψεις του συγγραφέα δεν μπορείτε να αγνοήσετε (τουλάχιστον) τα όσα γράφει,είναι ένα βιβλίο αρκετά καλογραμμένο και το σίγουρο ( και προσδοκώμενο) είναι ότι δε θα σας αφήσει αδιάφορους..!

[Miltos S. · Rating 4 out of 5]

Σίγουρα πρόκειται για ένα βιβλίο το οποίο θα πρέπει να έχει διαβάσει κάθε Έλληνας.

Όχι τόσο για την αντικειμενικότητα και την πιστότητα των ιστορικών γεγονότων που περιγράφει. Άλλωστε πρόκειται για μια υποκειμενική άποψη ενός συγγραφέα με θέση και υπάρχουν πολλά πράγματα με τα οποία δεν μπορώ να συμφωνήσω - για παράδειγμα η αφοριστική άποψη ότι όλοι οι ηγέτες ΟΛΩΝ των άλλων λαών με τους οποίους ήρθαμε σε επαφή με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, κοίταζαν το καλό της πατρίδας τους, ενώ όλοι οι ηγέτες της Ελλάδας όλα αυτά τα χρόνια ήταν ή κλέφτες ή βλάκες. Τότε πως αυτή η μικρή επαρχία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ανεξαρτητοποιήθηκε, ελευθέρωσε εδάφη και κατάφερε να γίνει έστω αυτό το ρημαδοκράτος που είναι σήμερα?

Πρέπει όμως να διαβαστεί από τον καθένα μας για να δούμε πόσο εύκολα μπορεί να υπάρξει και η "άλλη άποψη" και να συνειδητοποιήσουμε ότι ιστορία τελικά δεν είναι οι μπουρδολογίες που μας μαθαίνουν στο σχολείο για το μεγαλείο του Ελληνικού Έθνους και την ανωτερότητα της Ελληνικής Φυλής. Πού όλως τυχαίως, εμείς που μιλάμε - αντικειμενικά βρε αδελφέ! - για την ανωτερώτητα των Ελλήνων, τυχαίνει να είμαστε και Έλληνες. Σύμπτωση. "Όχι επειδή είμαι μπροστά" που λένε...

Τέλος πάντων, διαβάστε το και πιστεύω θα με καταλάβετε.

[Nancy Siouri · Rating 5 out of 5]

Όποιος λέει ότι ο Ραφαηλίδης ήταν προκατειλημμένος.. μάλλον είναι ο ίδιος προκατειλημμένος..!

[Dimitris Ligoxigakis · Rating 5 out of 5]

Δε χρειάζεται να είσαι αριστερός για ν’ αγαπήσεις αυτό το βιβλίο. Χρειάζεται να θέλεις να ενημερωθείς για ιστορικά γεγονότα αποτυπωμένα και από την άλλη πλευρά. Είχα ακούσει αρκετές ενστάσεις για τις πηγές του Ραφαηλίδη. Όμως δε χρειάζομαι πηγές, για ν’ αναγνωρίσω την ειλικρίνειά του, σε σχέση με τις χρόνιες παθογένειες του Έλληνα. Τι έμαθα λοιπόν ; Εκτός από την Ελληνική ιστορία αποτυπωμένη από έναν αριστερό (και πιστέψτε με εντελώς διαφορετική σε σχέση με όσα γνώριζα) , έμαθα ότι τα ελαττώματα μεταφέρονται μάλλον γονιδιακά (το εγωιστικό γονίδιο) ! Η σχέση των Ελλήνων με τα δημόσια ταμεία, η κλεπτική τους διάθεση σε σχέση με αυτά, η χρόνια εξάρτηση από τα δάνεια, η κατασπατάλησή τους και η «επανάσταση» όταν τελειώνουν, η απουσία εθνικής ��υνείδησης, η σύνδεση τσέπης – πολιτικών – πολιτών, η κρίση τους κατά την ώρα της κάλπης , η επιλογή απατεώνων για εκπρόσωπους μας . Μήπως σας θυμίζουν κάτι ; Κάποια κομμάτια του βιβλίου πρέπει να διδάσκονται στα σχολεία . Όταν το ανέφερα αυτό σ’ ένα φίλο , εκπαιδευτικό μου απάντησε ότι δεν μπορούμε να λέμε τέτοια πράγματα στα παιδιά μας. Τα προβλήματα, όμως, δεν πρέπει να κρύβονται κάτω από τα χαλιά. Δεν πρέπει να στρουθοκαμηλίζουμε σε σχέση με τα χρόνια ελαττώματά μας. Πρέπει να τα βλέπουμε για να διδασκόμαστε απ’ αυτά, για να καταφέρουμε κάποια στιγμή να τα αλλάξουμε. Το κείμενο, στο τέλος του βιβλίου , που σχολιάζει το έργο του Κακλαμάνη « Η Ελλάς ως κράτος δικαίου» είναι όλα τα λεφτά, διότι δίνεται η δυνατότητα στο συγγραφέα να σχολιάσει περισσότερα θέματα σε σχέση με τις αιτίες των χρόνιων προβλημάτων. Το βιβλίο θα πρέπει να διαβαστεί από όλους ανεξαρτήτως κομματικών πεποιθήσεων.

[Evi Routoula · Rating 5 out of 5]

Θα στενοχωρήσει πολλούς και για αυτόν κιόλας το λόγο είδα στις κριτικές του goodreads κριτικές με δύο ή τρία αστεράκια. Στενοχωρεί πολλούς γιατί είναι γραμμένο με οξύ τρόπο, χωρίς φιοριτούρες. Ο Ραφαηλίδης δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει ακόμα και βρισιές στην εκφορά του λόγου του. Θα μου πείτε τώρα, δεν είναι προφορικός λόγος και αυτές θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Όταν υπάρχει όμως η αγανάκτηση για τα τόσα λάθη, τις τόσες ψευτιές και τους τόσους θανάτους, ε, δικαιολογείται και η σκληρή γλώσσα. Επίσης θα δυσαρεστήσει τους αθεράπευτα δεξιούς, αυτούς δηλαδή που δεν αναγνωρίζουν τα λάθη του κόμματός τους και που βλέπουν την ιστορία μόνο από την μία πλευρά. Από την άλλη θα μου πείτε, αριστερός είναι ο Ραφαηλίδης, δεν το κρύβει άλλωστε. Αλλά άμα κάποιος είναι τόσο κομματικοποιημένος ή έχει τόσο πολύ ηρωποιήσει τον εθνάρχη ή ακόμα και το παλάτι, ε, δεν επιλέγει να διαβάσει Ραφαηλίδη κατά τη γνώμη μου. (Τέτοια άτομα καλό είναι να διαβάζουν την βιογραφία του Καραμανλή και της Φρειδερίκης!) Ίσα ίσα, εγώ το εκτίμησα: παρότι αριστερός, δεν διστάζει να αναφέρει τα ελαττώματα του ΚΚΕ ούτε και της Σοβιετικής Ένωσης, το αντίθετο λέει καθαρά ότι διαψεύστηκαν οι ελπίδες των αριστερών από τα κράτη του δήθεν υπαρκτού σοσιαλισμού. Και για να το πεις αυτό, θέλει ῾μαγκιά῾. Όπως ῾μαγκιά¨είχε και ο Τσίρκας, για αυτό άλλωστε τον πέταξαν κακήν κακώς από το κόμμα.
Τα περισσότερα που αναφέρει ο Ραφαηλίδης δυστυχώς ή ευτυχώς τα ήξερα. Υπήρχαν όμως και κάποια που δεν ήξερα, όπως την ναυμαχία μεταξύ Κανάρη και Μιαούλη. Θα βρείτε επίσης πολλές πληροφορίες για τον καταραμένο εμφύλιο πόλεμο. Όσο και αν προσπαθεί ο συγγραφέας να βαλει χιούμορ, μερικά πράγματα χρειάζονται γερό στομάχι και δεν καταπίνονται εύκολα.
Στο τέλος του βιβλίου ο Ραφαηλίδης κάνει σχόλια πάνω στο βιβλίο του Γεράσιμου Κακλαμάνη ¨Η Ελλάς ως κράτος δικαίου¨, σε μια σχεδόν φιλοσοφική αλλά και κωμική προσέγγιση πολλών πραγμάτων. Π.χ. δεν είχα ξανακούσει τον χαρακτηρισμό μετεωρολογικός για τον Ελύτη ( λόγω της επιμονής του στους στίχους του για τον ήλιο της Ελλάδας και τα ακρογιάλια!)
Τέλος, το βιβλίο διαβάζεται ευχάριστα παρά το ιστορικό του περιεχόμενο λόγω της μυθιστορηματικής γραφής του, ο Ραφαηλίδης δεν υπήρξε ιστορικός επαγγελματίας, οπότε το κείμενο το χαρακτηρίζει μια λογοτεχνικότητα που δεν διαθέτουν τα επιστημονικά αντίστοιχα κείμενα. Θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολεία.

[Margaret · Rating 5 out of 5]

Το βιβλίο μου το θυμησε ενα νέος φίλος απο το site. Το χω διαβάσει τουλάχιστον δεκα φορές. Το συστήνω σε όλους. Ναι , εχει "θέση" και ειναι υποκειμενικό. Αλλα ακομη και όσοι θα διαφωνήσουν θα το καταευχαριστηθουν. Και θα το ξαναδιαβασουν.

[Parrot · Rating 5 out of 5]

Σ αυτό το βιβλίο ο Ραφαηλίδης με την γνωστή πένα του φωτίζει την νεοελληνική ιστορία. Όσο κωμικά και να προσπαθεί να παρουσιάσει τα πράγματα αυτά παραμένουν τραγικά. Το βιβλίο δεν σου μαθαίνει ιστορία αλλά τους λόγους της κατάντιας της Ελλάδας. Σίγουρα βέβαια μαθαίνεις και για κάποια γεγονότα που είναι ταμπού στην ιστορία μας. Φυσικά αν κάποιος είναι πνευματικά ή ιδεολογικά αντίθετος με τον συγγραφέα το βιβλίο θα το βρει αναληθές, προσβλητικό ή υπερβολικό.
Υ.Γ. Στο τέλος του βιβλίου γίνεται αναφορά σε ένα άλλο βιβλίο διαφορετικού συγγραφέα (δυστυχώς εξαντλημένο) που φαίνεται ιδιαίτερα αξιόλογο για όποιον θέλει να κατανοήσει περισσότερο τις βάσεις δημιουργίας και λειτουργίας του νεοελληνικού κράτους μέχρι σήμερα

[George · Rating 5 out of 5]

Πως χρησιμοποιούμε την Ιστορία είναι κωμικοτραγικό. Μάθαμε τόσες αηδίες ανά τα χρόνια και ειδικά στα σχολεία. Θλιβερό. Προσωπικά θεωρώ το βιβλίο εξαιρετικό παρά την αριστερή γραφή του αγαπήμενου Ραφαηλίδη. Κομπλεξίκα σχόλια και πολιτικές απόψεις θα υπάρχουν εκατέρωθεν αλλά τα ιστορικά δεδομένα είναι ιστορικά δεδομένα. Το να ξέρεις ιστορία είναι No brainer και MUST.

[Eleni · Rating 5 out of 5]

Κωμικοτραγικά απολαυστικός, ο Ραφαηλίδης τσακίζει έναν έναν τους εθνικούς μας ύμνους από την απελευθέρωση από τους Τούρκους μέχρι την πτώση της χούντας, με τρομερό χιούμορ και διάθεση ενδοσκόπησης. Η ιστορία επαναλαμβάνεται, την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα. Τα έχει πει ο Μαρξ, αλλά ποιος τον ακούει είναι το θέμα.

[Anastasia · Rating 5 out of 5]

Μετά από αυτό το βιβλίο απομυθοποίησα όλα όσα νόμιζα ότι ήξερα για την ιστορία μας. Αλήθειες που με σόκαραν και μου άνοιξαν τα μάτια.

[Apostolos Christofis · Rating 4 out of 5]

Εξαιρετικός Βασίλης Ραφαηλιδης. Λιανιζει κυριολεκτικά όλους τους εθνικούς μας μύθους. Μην περιμένετε μια ξερή ιστορική ψευδοαντικειμενικη καταγραφή, όλη η καταγραφή του εμπεριέχει όλα τα βιωματα των μέχρι πρόσφατα αποκλεισμενων από την ελληνική κοινωνία.

[Dimi Tsioubris · Rating 5 out of 5]

Διάβασα αυτό το βιβλίο, και όσο περισσότερο το διάβαζα τόσο περισσότερο ήμουν σίγουρος οτι έλεγε την αλήθεια, και αυτό γιατί ο Ραφαηλίδης δεν ήταν επαγγελματίας ιστορικός, ούτε άκαδημαικος, χωμένος μέσα στα βιβλία του και αποκομμένος από την κοινωνία. Μέσα από τη γραφή του έβλεπες έναν άνθρωπο παρότι ιδιοφυή ταυτόχρονα και απλοϊκό, έναν άνθρωπο που έχει δει και έχει περάσει τα ίδια όπως όλοι μας σε αυτό τον τόπο, γιατί η κριτική του μάτια έβγαινε μέσα από την ίδια τη ζωή, γιατί φυσικά πως είναι δυνατόν όπως και ίδιος λέει όταν δεν υπάρχει τώρα πολιτισμός στην Ελλάδα να υπήρχε τοτε, η μόνη μου ένσταση είναι στα κομμάτια του εμφυλίου, ίσως δεν είναι τόσο αντικειμενικός αλλά λογικό για κάποιον που γεννήθηκε στο βουνό με τους αντάρτες, κατά τα άλλα ένα εξαιρετικό βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί από ολους

[Margarita · Rating 5 out of 5]

Μέσα στα καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει.
Ο Ραφαηλίδης έχει μοναδικό λόγο, και τρόπο να περιγράφει την όντως κωμικοτραγική ιστορία του νεοελληνικου κράτους.Λέει τα σύκα σύκα,τη σκάφη σκάφη, τους προδότες προδότες και ουτω καθεξης.Δεν χρειάζεται να είναι κανείς αριστερός για να τα κατανοήσει όλα αυτά και να βγάλει τα συμπεράσματά του.
Ένα βιβλίο που καθολου δεν κολακεύει την Ελλάδα ,άμεσο και με χιούμορ, με έκανε να απολαύσω την μελέτη της ιστορίας.

[Nikino · Rating 5 out of 5]

Σαν το χάμστερ στη ρόδα, η ιστορία της νεότερης Ελλάδας διαγράφει τον ίδιο κύκλο: δάνεια, κατασπατάληση δημοσίου χρήματος, ξένες παρεμβάσεις, δάνεια..

[Katerina · Rating 5 out of 5]

Πρόκειται για ένα απίστευτα διασκεδαστικό βιβλίο. Ό,τι καλύτερο, αλήθεια.

[Κώστας · Rating 5 out of 5]

Όλο και κάτι γνώριζα για την κατάρα του λαού μας, την εσωτερική διχόνοια, την εθνική μας φαγωμάρα σε όλη της την ξεφτίλα. Αλλά ποτέ με τόσες συγκεκριμένες λεπτομέρειες και γεγονότα. Σε πολλά σημεία γούρλωσαν τα μάτια μου από έκπληξη και αγανάκτηση ενώ κάποιες σελίδες τις διάβαζα με ρίγος.
Έμαθα την Ιστορία της πατρίδας μου στα 51 μου χρόνια και μετά απο 12 σχολικά χρόνια που με δίδασκαν ψεματα. Σε ευχαριστώ Βασίλη.
Ένα πραγματικά διαφωτιστικό βιβλίο που θα ανοίξει τα μάτια όποιου είναι διατεθειμένος να το κάνει.
Θα έπρεπε να αντικαταστήσει τα σχολικά βιβλία διδασκαλίας.
Η αντοχή του στο χρόνο είναι δεδομένη και θα διαβαστεί ξανά και ξανά.

1. Ο τελευταίος χρόνος της επανάστασης

Το 1827 η Ελληνική Επανάσταση βρίσκεται στον έκτο χρόνο της, και πνέει τα λοίσθια. Εστίες αντιστάσεως κατά των Τούρκων υπάρχουν τώρα μόνο στο Ναύπλιο, τη Μάνη και τα νησιά του Σαρωνικού, πουθενά αλλού. Ο Ιμπραήμ έχει εισβάλει ήδη για δεύτερη φορά στην Πελοπόννησο, και η εντολή που έχει είναι να μεταφέρει στην Αφρική όσους Έλληνες καταφέρουν και γλυτώσουν απ’ τη σφαγή που βρίσκεται εν εξελίξει.Μέσα σ’ αυτό το χαμό, η κυβέρνηση υποχρεώνεται να μεταφέρει την έδρα της απ’ το Ναύπλιο στον Πόρο, όχι γιατί κινδυνεύει άμεσα απ’ τους Τούρκους αλλά διότι κινδυνεύει αμεσότατα απ’ τους Έλληνες: Στο Ναύπλιο ο εμφύλιος πόλεμος έχει εντοπιστεί στα δυο φρούρια της πόλης. Ο Γρίβας, φρούραρχος του Παλαμηδίου, βομβαρδίζει ανηλεώς με τα κανόνια του την Ακροναυπλία υπό τον Φωτομάρα - και τανάπαλιν. Και ο Ιμπραήμ έχει αρχίσει ήδη τη σφαγή. Και ετοιμάζεται να μας κάνει Αφρικανούς. Πολύ το αξίζαμε, από τότε.

Ευτυχώς που η Επανάσταση, παρά ταύτα, έχει αντέξει ήδη έξι χρόνια, και στο διάστημα αυτό έχει δημιουργηθεί στην Ευρώπη ένα ισχυρό φιλελληνικό κίνημα, χωρίς το οποίο κανένας Ευρωπαίος δε θα συγκι- νούνταν ούτε απ' τα τρομερά παθήματα ούτε απ’ τον ηρωισμό των Ελλήνων, που αποδείχτηκαν εξίσου καλοί και στον πόλεμο και στον εμφύλιο πόλεμο, που κινούνται παράλληλα, δείχνοντας από τότε πως τα πράγματα θα είναι πάρα πολύ δύσκολα στο υπό σύστασιν ελληνικό κράτος. Που εν τέλει θα δημιουργηθεί μόνο με την επέμβαση των τριών μεγάλων δυνάμεων της εποχής, της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας, για να εξυπηρετηθούν κυρίως τα δικά τους συμφέροντα.

Πόση ντροπή! Πόση ξεφτίλα!
Όταν διάβασα τα παραπάνω, σοκαρίστηκα τόσο πολύ που ορκίστηκα στον εαυτό μου ότι ποτέ, από δω και στο εξής, δεν θα δημιουργήσω ή θα συμμετάσχω σε διένεξη που αφορά πολιτικές πεποιθήσεις, κόματα και πρόσωπα που εμπλέκονται στην πολιτική σε οποιοδήποτε μετερίζι κι αν βρίσκονται.
Δεν υπάρχει δεξιά δεν υπάρχει αριστερά, μόνο κόκκαλα Ελλήνων τα ιερά.
Ως τώρα το εγχείρημα προχωρά με απόλυτη επιτυχία.


"...ανόητη αυτή η φυλή (ελληνική):καταστρέφει πάντα με τη φαγωμάρα της,ό,τι κερδίζει με την εξυπνάδα της". (Τάσος Αθανασιάδης από "τα παιδιά της Νιόβης")

Να μαθαίνουμε και να το βουλώνουμε εμείς οι νεώτεροι

[Jason Nikolaou · Rating 5 out of 5]

Αξίζει τον κόπο να διαβαστεί αυτό το βιβλίο απο όποιον επιθυμεί να κατανοήσει την σύγχρονη Ελλάδα.
Αν δεν μάθουμε (απο) τα λάθη μας είμαστε καταδικασμένοι να τα επαναλάβουμε.

[Dimis · Rating 5 out of 5]

Ένα εξαιρετικό βιβλίο. Ο Βασίλης Ραφαηλίδης εξιστορεί την πορεία του ελληνικού κράτους από το 1830 μέχρι το 1974 και πραγματικά κεντάει με τις παρατηρήσεις, τα σαρκαστικά του σχόλια και την πολύ καλή κριτική στα γεγονότα και στα συμβάντα που μας διηγείται. Άνθρωπος πολύ μορφωμένος και με γνώσεις πραγματικά γράφει πράγματα που άλλες φορές σε εκπλήσουν, άλλες φορές σου έρχεται να κλαις και άλλες να ουρλιάξεις από τα νεύρα σου. Και αυτό γιατί κρατάει τον καθρέφτη και σου δείχνει το χάλι του ελληνικού κράτους (όταν το έγραφε ήταν το έτος 1993) και δεν έχουν αλλάξει και πολλά πράγματα και στο 2021.
Το βιβλίο δεν είναι ένα κλασικό ιστορικό βιβλίο, αλλά εμπεριέχει όλα τα στοιχεία που χρειάζεται για να το δεις ως τέτοιο. Ο Ραφαηλίδης ήταν έξυπνος άνθρωπος και αυτό γιατί είχε τρομερό χιούμορ. Μέσα από τις αστείες του και καμιά φορά αθυρόστομες φράσεις του σε κάνει να γελάς για κάποια δευτερόλεπτα και να συνέχήσεις το διάβασμα. Και ενώ δεν έχει αφήσει κανέναν σε χλωρό κλαρί, εκεί που πρέπει είναι και δίκαιος και δεν μεροληπτεί καθόλου. Αν και αριστερός, δεν έχει να πει ούτε τα καλύτερα για τους αριστερούς συντρόφους του.
Ένα βιβλίο που είναι καλό να διαβάσουμε και να ξεφύγουμε λιγάκι από όλα αυτά που μάθαμε στο σχολείο και να δούμε την χώρα και την πορεία της χώρας μας λιγάκι δοαφορετικά και αν το έχουμε κατανοήσει να τραβήξουμε και διαφοερτική πορεία. Και όσο και να νομίζει κάποιος πως επειδή βρίζει την Ελλάδα ο Ραφαηλίδης δεν την αγαπάει, κάνει λάθος. Νομίζω την αγαπάει περισσότερο από κάποιος εθνοκάπηλους που φωνάζουν πόσο τρανοί και καλοί Έλληνες είναι.

[Nassos Kontonatsios · Rating 5 out of 5]

[ ... ] Οι ρήτορες των δύο εθνικών επετείων, που είναι δύο ίσως γιατί μία δε φτάνει για να καταλάβουμε πως είμαστε Έλληνες, δε θα βρουν τίποτα χρήσιμο γι' αυτούς σε τούτο το βιβλίο.

Οι δάσκαλοι όμως θα μπορούσαν κάλλιστα να το χρησιμοποιήσουν σαν βοήθημα αλλά και σαν συμπλήρωμα στις επισήμως λογοκριμένες σχολικές ιστορίες, που στοχεύουν μάλλον στην αποβλάκωση παρά στην εγρήγορση των Ελληνοπαίδων, που όντας βουτηγμένα από τρυφερός ηλικίας στο θεσμοθετημένο ιστορικό ψέμα θα ήταν παράλογο να περιμένει κανείς να γίνουν κάποτε υπεύθυνοι και έντιμοι πολίτες ενός κράτους γεμάτου απατεώνες [ ... ]

[Stefanos Passadis · Rating 5 out of 5]

Όλοι έχουν κάποιο ή κάποια βιβλία που επαναφέρουν για να διαβάσουν αποσπάσματα και κεφάλαια του.
Το συγκεκριμένο θα είναι το πιο συχνά "ξαναδιαβασμένο" σας.Κάτι σαν ιστορική εγκυκλοπαίδεια χωρίς το βαρετό του πράγματος. Στα μεγάλα συν του, ότι σε ωθεί να ψάξεις και μόνος σου πράγματα και καταστάσεις.

[Leniw · Rating 5 out of 5]

Ήμουν πάντα κακή με την ιστορία και η ιδέα να διαβάσω ένα βιβλίο ιστορικών γεγονότων μου φαινόταν αδύνατη. Το να διαβάσω όμως αυτό το βιβλίο ήταν πολύ εύκολο. Ο τρόπος που τα γράφει ο Ραφαηλίδης είναι εκπληκτικός και ακολουθείς τον λόγο του χωρίς κούραση.

[Vassilis · Rating 5 out of 5]

Καποδιστριας - Βενιζελος ηταν τελικα πρωτο manager δικτατορες. Ειδικα ο πρωτος αν τον ειχαν αφησει θα ειχε κανει θαυματα. Ο Τρικουπης κατι πηγε να κανει αλλα επεσε σε οικονομικες δυσκολιες. Το ΚΚΕ ειχε την ελλαδα στο τσεπακι μετα τον Β Παγκοσμιο πολεμο αλλα η μικρο ηγεσια του μαλλον χαζευε απο δω κι απο κει...παντως το οτι δεν κυριαρχησε κανοντας περιπατο σε παρκο λεει πολλα και για το ποσο ισχυρο ηταν τοτε το σιδηρουν παραπετασμα. Για τους λοιπους πολιτικους μαλλον δεν χρειαζεται ιδιαιτερη αναφορα.
Η ελλειψη εθνικης συνειδησης εξηγει πολλα σε συγκολιτικο επιπεδο αλλα δεν εξηγει αλλα τοσα...πχ ομοιοτητες με Βελγιο:)
Η μασα ειναι international εννοια. Απλως στην ελλαδα εχει συνδεθει με τα δανεια.
Εξαιρετικη ιστορικη προσεγγιση που εχει γραφτει με αριστερη ματια, αλλα αν κρινουμε με δεδομενα του 2016 αυτο - η αριστερη ματια - πραγματικα δεν εχει ιδιαιτερη σημασια.

[Giannis Makris · Rating 5 out of 5]

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ.

[Uninvited · Rating 5 out of 5]

Ξεκίνησα να διαβάζω την ιστορία του Νεοελληνικού Κράτους γραμμένη από έναν Έλληνα (αυτοαποκαλούμενο) αριστερό ως μέρος ενός παιχνιδιού στο οποίο συμμετέχω. Έχοντας υποστεί τεράστια έκθεση στο φαινόμενο Έλληνας Αριστερός εδώ και 45 χρόνια, και μιας και δεν είχα ξαναδιαβάσει κάτι του συγκεκριμένου συγγραφέα, ξεκίνησα το βιβλίο βαθιά προκατειλημμένος, και με την ευχή οι 600 (εξακόσιες, πανάθεμά τες!) σελίδες να καταφέρουν να βγουν γρήγορα, ώστε να "τελειώσει το μαρτύριο".
Το πόσο έπεσα έξω δεν λέγεται. Είπα παραπάνω "αυτοαποκαλούμενο" αριστερό τον Ραφαηλίδη, όχι γιατί θεωρώ ότι δεν είναι, αλλά γιατί η εικόνα του συγγραφέα που απόκτησα μετά το τέλος του βιβλίου δεν έχει την παραμικρή σχέση με αυτό που εννοώ (-ούμε) λέγοντας "Έλληνας Αριστερός".
Μία γρήγορη εξιστόρηση, λοιπόν, των βασικών ιστορικών γεγονότων που έλαβαν χώρα από την ίδρυση του Νεοελληνικού Κράτους το 1830 μέχρι την πτώση της Στρατιωτικής Δικτατορίας το 1974. Αντικειμενικός, ενημερωμένος, και καθόλου βαμμένος, ο Ραφαηλίδης σε 500 σελίδες* διδάσκει ιστορία που δεν καταφέρνει να διδάξει η ελληνική παιδεία σε 12 χρόνια. Με σημαντικότερο χαρακτηριστικό αυτού, ότι τα πάντα διέπονται από μία απρόσμενη αντικειμενικότητα, και κανείς δεν γλυτώνει από το μένος του, είτε δεξιός, είτε κεντρώος, είτε αριστερός. Γιατί, πολύ σωστά, δεν ασχολείται ειδικά με το χάλι των δεξιών ή των αριστερών, ή, τέλος πάντων, κάποιας άλλης υποομάδας, αλλά γενικά με το χάλι των Νεοελλήνων, οι οποίοι και ορίζονται άψογα από τον συγγραφέα. Προφανώς, σε υποκειμενική βάση, δεν μπορώ να συμφωνήσω με ό,τι γράφει, λέξη προς λέξη, π.χ. όταν αναφέρεται στη βοήθεια ξένων ηγετών και το πόσο θετική ή αρνητική μπορεί να ήταν δεν με βρίσκει πάντα σύμφωνο, με σημείο που ξεχώρισε, και με το οποίο διαφωνώ κάθετα, αυτά που λέει για τον Τσώρτσιλ. Όμως μιλάμε για προσωπικές απόψεις που βασίζονται σε αντικειμενική, μη διαστρεβλωμένη εξιστόρηση, και αυτή η αντικειμενικότητα είναι που, 1ον, οδηγεί σε μία κατάθλιψη και αίσθηση μη ύπαρξης ελπίδας για αυτόν τον τόπο, και, 2ον, κάνει αυτό το βιβλίο ιδανικό ανάγνωσμα για οποιονδήποτε ενδιαφέρεται να μάθει πως ξεκινήσαμε και πως βρεθήκαμε εδώ που βρεθήκαμε - ιδανικότερο μάλιστα τώρα που ετοιμάζουμε πανηγύρια για τα 200 χρόνια.
Βέβαια, υπάρχουν στιγμές όπου ο Ραφαηλίδης βάφεται ελαφρώς. Π.χ., οι κτηνωδίες των κομμουνιστών, αν και αναφέρονται φυσικά (είπαμε, είναι αντικειμενική εξιστόρηση), δεν έχουν τόσο λεπτομερή ανάλυση όσο οι φρικαλεότητες των δεξιών. Ή, π.χ., υπάρχουν σημεία όπου γενικές αριστερές ανοησίες περί καπιταλισμού κλπ έρχονται στην επιφάνεια, όμως σε πολύ μικρές δόσεις, και ίσως και δικαιολογημένα, αν αναλογιστεί κανείς ότι αυτά γράφονται αρχές 90, δηλαδή σε μία περίοδο όπου η ιδεολογική ηγεμονία της αριστεράς ήταν πανίσχυρη στην Ελλάδα. Έχοντας διαβάσει όλο το βιβλίο, μου δίνεται η εντύπωση ότι αν ζούσε και το έγραφε τώρα, εν έτει 2020, όπου πολλές από αυτές τις μπαρούφες έχουν πλέον απομυθοποιηθεί, θα ήταν και διαφορετικά αυτά που θα έλεγε σε υποκειμενικό επίπεδο. Γιατί, πάνω από όλα, ο Ραφαηλίδης φαίνεται ξεκάθαρα ότι είναι άνθρωπος που βασίζεται στο μυαλό του, και ένας τέτοιος άνθρωπος δεν μένει κολλημένος σε δόγματα.

*500 σελίδες, γιατί οι υπόλοιπες 100 είναι παράρτημα όπου ο συγγραφέας κάνει κάποια σχόλια στο βιβλίο του Γεράσιμου Κακλαμάνη "Η Ελλάς ως Κράτος Δικαίου", ένα βιβλίο που φαίνεται να είναι must-read αλλά δυστυχώς είναι εξαντλημένο και ποιος ξέρει αν θα ξαναεκδοθεί ποτέ. Μέσα σε αυτό το παράρτημα, το οποίο παραλίγο να μην διαβάσω, θεωρώντας ότι δεν θα έχει ενδιαφέρον, ο Ραφαηλίδης συνεχίζει το ανελέητο σφυροκόπημα στον μέσο νεοέλληνα (όπως έχει ήδη οριστεί στο κυρίως κομμάτι του βιβλίου) όλων των ειδών και χρωμάτων, χωρίς όμως να περιορίζεται μόνο στο πολιτικοοικονομικό φάσμα, αλλά πιάνοντας και άλλες πτυχές της ζωής, όπως, π.χ., οι τέχνες, ειδικά η μουσική και η λογοτεχνία. Και εδώ ο Ραφαηλίδης είναι απολαυστικότατος, ίσως ακόμα περισσότερο, και εδώ δεν του γλυτώνει κανείς, δεξιός ή αριστερός. Και εδώ η κατάθλιψη που σε πιάνει όταν γίνεται τόσο ζωντανή η πραγματική εικόνα του τόπου και των συνθηκών που ζεις, είναι αναπόφευκτη, ιδιαίτερα όταν συνειδητοποιείς ότι αυτά γράφονται 30 χρόνια πριν, και είναι σαν να γράφτηκαν την περασμένη εβδομάδα... Σε καμία περίπτωση, όποιος διαβάσει αυτό το βιβλίο, δεν πρέπει να αφήσει το παράρτημα αδιάβαστο.

[Ραδάμανθυς Φωτόπουλος · Rating 4 out of 5]

Ξεκαρδιστικό το χιούμορ του Ραφαηλίδη και ταυτόχρονα πικρή και προφητική η πρόβλεψή του για τα όσα ζούμε σήμερα. Δεν μπορεί να διαβαστεί ως ιστορικό βιβλίο ελλείψει βιβλιογραφίας και πηγών, εξάλλου ο συγγραφέας κάποιες φορές πέφτει και σε ανακρίβειες (αυτή η έρμη μια ψήφος για τα ελληνικά διασυμπαντική γλώσσα) ή σε αντιθέσεις λόγω της ύστερης γνώσης των γεγονότων.
Παρόλα αυτά είναι μια εξαιρετική μυθιστορηματική αφήγηση των περιπετειών του ελληνικού κράτους, μια καλή σύνοψη των ιστορικών γεγονότων και άριστη αποτύπωση της πολιτικής της μάσας των δανείων και του παρελθόντος που δεν είναι καθόλου μακριά από σημερινούς πολιτικούς που παρουσιάζονται ως μεταρρυθμιστές και μαχητές της διαφθοράς ή και αυτοδημιούργητοι.
Διάσπαρτες οι χρήσιμες αναφορές και πληροφορίες που σπρώχνουν τον αναγνώστη σε προσωπική έρευνα για τα αναφερόμενα και πάνω από όλα, πολύ καλό χιούμορ.

[Akaitsoti · Rating 4 out of 5]

Πραγματικα αξιζει να διαβασει κανεις την προσεγγιση του.

[Giorgos Katsoulas · Rating 5 out of 5]

ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ!!!
"Δημοκρατια ειναι το κυβερνητικο συστημα κατα το οποιο εσυ επιλεγεις αυτον που θελεις να σε πηδηξει,και δικτατορια εκεινο κατα το οποιο σε πηδουν μονο με βιασμο.Ειναι προφανες πως καθε λογικος αθρωπος θα διαλεγε τη δημοκρατια αν επιμενει σωνει και καλα να πηδηχτει."

"Καμια μορφη ελευθεριας δεν ειναι δυνατη οταν εισαι οικονομικα εξαρτημενος.Αυτο θα μπορουσε να το βεβαιωσει η καθε επαγγελματιας συζηγος που αδυνατει να απαλλαγει απ την υραννια το συζυγου,γιατι δεν φροντισε να αποκτησει οικονομικη αυτοδυναμια με ενα επαγγελμα.Αφου διαλεξε το επαγγελμα συζυγος πρεπει τωρα να το βουλωσει και να υποστει τις συνεπεις της οικονομικης της εξαρτησης απ τον κουβαλητη.Αφου οι Ελληνες συνηθισαν να ζουν με δανεια και αρνουνται να δουλεψουν,δε δικαιουνται να μιλουν για εξαρτηση"

"Ηταν τοσα πολλα τα αμερικανικα χρηματα που συσωρευτηκαν στην Ελλαδα τα πρωτα χρονια μετα τον εμφυλιο,που θα εφταναν και θα περισευαν να λυσει διαπαντος η χωρα τα προβληματα της.Αλλα,αντι να τα λυσει,δημιουργησε καινουργια.Ολες οι αλλες ευρωπαικες χωρες που πηραν αμερικανικη βοηθεια αυτον τον καιρο,και πηραν σχεδον ολες οι μη κομουνιστικες χωρες,την αξιοποιησαν με τροπο θαυμαστο..Κυριως η ολοσχερως κατεστραμενη Γερμανια."

" η δημοσια απατη στην Ελλαδα εχει ιδιωτικη βαση.Τη θελει ο λαος και τη στηριζει ο λαος."

"Ειναι τοσο πολλοι οι κομμουνιστες που εδωσαν την ζωη τους υπηρετωντας συμφεροντα που δεν ειναι τα προσωπικα τους,που η θυσια τους αποκλειεται να ειναι εντελως ματαιη μεσα σε μια μακροχρονη ιστορικη προοπτικη.Ισως ολα αυτα που εκαναν δεν ηταν παρα μια εισαγωγη σ εκεινα που θα συμβουν τωρα που ελειψε το αντιπαλο δεος και ο καπιταλισμος αρχιζει και παλι να τρωει τις σαρκες του,κατα την παγια συνηθεια του.Μπορει να σφαχτηκαν οι κομουνιστες μεταξυ τους,αλλα οι καπιταλιστες σφαζονται διαρκως και με υποδειγματικο ζηλο.Ο εθνικισμος που φωντωνει παντου ειναι μονο το προσχημα για να σχιζει το ενα αρπαχτικο τις σαρκες του αλλου.Δεν μενει παρα να περιμενουμε λιγακι για να δουμε αν χρεωκοπησαν η δεν χρεωκοπησαν τα ιδανικα του σοσιαλισμου για τα οποια πεθανε ο Μπελογιαννης και χιλιαδες ομοοιοι του."

"Η υπαρξιακη δινη που σε παιρνει μεσα της και σε χτυπα ανηλεως,εμφανιζεται κατα τις οριακες καταστασεις,οπως λεει ο Καρλ Γιασπερς,τοτε που ολα εξαρτωνται απο ενα ναι η ενα οχι και δεν υπαρχει καμια δυνατοτητα για λεπτομερεις λογικες επεξεργσιες.Αν οι κομουνιστες δεν περιφρονουσαν τον υπαρξισμο,θα εξηγουσαν ευκολα την "προδοσια"Πλουμιδη

"Παντα θαυμαζα τους αποστατες της ταξης τους.Τετοιος ηταν ο Μαρξ ,τετοιος ηταν και ο Λενιν.Ειναι οι μονοι που κανεις δεν μπορουσε να τους υποπτευτει για ιδιοτελεια.Ειναι οι μονοι που δεν αντιλαμβανονται τον "καλυτερο κοσμο που ειναι να ρθει" σα δυνατοτητα αναρριχισης στη εξουσια των πεινασμενων που ονειρευονται να γινουν αφεντικα,αντιστρεφοντας τους ρολους του καταπιεστη και του καταπιεζομενου,οπως τελικα εγινε στις χωρες του πρωην υπαρχτου και νυν ανυπαρχτου σοσιαλισμου,που περασε στην ανυπαρξια γι αυτο ακριβψς."

"Οπως και να ναι το "επος του Πολυτεχνειου" εγινε ενα ισχυρο αντιστασιακο αλλοθι για κεινους που για εφτα χρονια λουφαζαν και ξαφνικα εγιναν αντιστασιακοι εν μια νυκτι,καλα προφυλαγμενοι οι περισσοτεροι απ την πολυκεφαληγ μαζα που τους περιεβαλλε πανταχοθεν.Ευτυχως που η οιηση και ο κομπασμος για ενα επος ελαχιστα επικο,αρχισε να ξεφουσκωνει σιγα σιγα."

¨"Η Μελινα Μερκουρη ,ηγετικη μορφη της δια των λογων "αμντιστασης" στο εξωτερικο,γινεται εξω φρενων σ ενα ταξιδι της στη δεδηλωμενα αντιχουντικη Ιταλια,οταν την ρωτουν γιατι επιτελους οι Ελληνες δεν οργανωνουν ενοπλη αντισταση κατα της χουντας.Αντισταση δεν ειναι μονο η ενοπλη ,λεει η Μελινα πολυ σωστα.Ομως δεν λεει την αληθεια οταν συμπληρωνει αμεσως πως στην Ελλαδα αντισταση κανει ολος ο λαος καθε στιγμη.Διοτι,αντισταση στην Ελλαδα κανουν ελαχιστοι.Οι περισσοτεροι λουφαζουν και ποιουν την νησσαν,κατα την προσφιλη στους Ελληνες συνηθεια.Η σιωπηλη αγανακτηση δεν ειναι αντισταση.Ειναι φαινομενο ταξεως ψυχολογικη"
ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΑΦΑΗΛΙΔΗΣ 1993

[Πάνος Τουρλής · Rating 4 out of 5]

Ιστορία κωμικοτραγική του νεοελληνικού κράτους ή πώς ένας αριστερός συγγραφέας αφηγείται τη σύγχρονη ιστορία μας που η άτιμη επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά!!Μου άρεσε που διάβασα ξανά για κάποια πράματα που θυμόμουν από τη Δέσμη και δε βρήκα μεγάλες διαφορές. Έμαθα πολλά για τον Εμφύλιο και για τις αιτίες του. Γέλασα πικρά με τα απίστευτα παρασκήνια και ανατροπές στην πολιτική σκηνή του τόπου μετεμφυλιακά μέχρι τη Δικτατορία. Παπανδρέου, Παπάγος, Πλαστήρας, Φρειδεφρίκη (μα μέλος της νεολαίας του Χίτλερ; δεν είχα ακούσει και τα καλύτερα γι' αυτήν αλλά μετά από αυτό το βιβλίο...). Είναι απίστευτο το γεγονός ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται. Δηλαδή με τα σημερινά δεδομένα τι θα έγραφε ο Ραφαηλίδης; Πόσες ύβρεις και αναθέματα θα έριχνε;Τελικά όντως είμαστε κράτος που εξαρτάται από δάνεια, τα οποία τρώμε φυσικά και ζητάμε κι άλλα κι όλες οι ανατροπές και οι σκευωρίες και οι "επαναστάσεις" γίνονται στο όνομα του χρήματος. Χωρίς να γίνομαι υπέρμαχος του κειμένου και των απόψεων του συγγραφέα (γιατί όταν διαβάζεις Ιστορία πρέπει να έχεις και μια ευρεία σχετικά βιβλιογραφία για να συγκρίνεις και να αντιπαραβάλεις) μπορώ να πω ότι είμαστε χώρα που πάντα θα εξαρτάται από μια μεγάλη δύναμη (αρχικά Αγγλία, Ρωσία, Γαλλία, στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα κι εντεύθεν ΗΠΑ), επομένως "ευχαριστούμε τους Αμερικανούς". Οι μηχανισμοί που αναλύονται και περιγράφονται στο βιβλίο οδηγούν στις σημερινές συνέπειες της σύγχρονης ελληινκής πραγματικότητας. Ένας είναι ο σκοπός: "φάτε"!!! Έμαθα για τον Πολκ, τον Πλουμπίδη και τον Μπελογιάννη, τον Γρίβα και τον Καραμανλή. Έπρεπε να μείνω συγκεντρωμένος όχι για να απομνημονεύσω ή να κατανοήσω βαθύτερα τη ροή των γεγονότων αλλά για να θυμάμαι σημεία-κλειδιά της πλοκής ώστε να μη χάσω την μπάλα. Και τα άτιμα τα γεγονότα και οι ημερομηνίες ξεπηδάνε σαν τα μάραθα!!!Από την άλλη δε μου άρεσαν: αρκετές χυδαίες εκφράσεις (πολύ λαϊκές, πχ. "της κακιάς ψ... οι τρίχες της φταίν" κλπ.) που ναι γελάς αλλά μην ξεχνάς ότι απευθύνεσαι σε ευρύ κοινό και δεν ξέρεις ποιος θα σε διαβάζει, υπάρχουν εδάφια αρκετά αστεία είτε λόγω των γεγονότων που περιγράφουν είτε των λέξεων που χρησιμοποιούνται κι επομένως θα μπορούσε να παραλειφθεί η βωμολοχία. Μεγάλη εντύπωση μου έκανε η σωρεία τυπογραφικών λαθών που πραγματικά μου έσπασε τα νεύρα. Τουλάχιστον 2-3 σε κάθε μα κάθε σελίδα!!Μα καλά διορθωτής δεν υπάρχει;Επιμελητής; Και μου αρέσει που αυτό που διάβασα ήταν ανατύπωση. Πραγματικά δε θα ήθελα να πέσει στα χέρια μου η πρώτη έκδοση, ούτε καν το τυπογραφικό δοκίμιο!!Επίσης θεωρώ άσχετο και καθόλου συμπλέον με την ιδέα και το κείμενο το εκτενές κείμενο στο τέλος που σχολιάζει το έργο του Κακλαμάνη "Η Ελλάς ως κράτος δικαίου". Ούτε το βιβλίο μας παρουσιάζει, ούτε μας εξηγεί γιατί διάλεξε το συγκεκριμένο έργο να σχολιάσει ούτε τίποτα. Αυτό το τμήμα του βιβλίου το παρέλειψα. Άλλη σημαντική παράλειψη η έλλειψη βιβλιογραφίας. Αναφέρει κάποια βιβλία μέσα στο κείμενο αλλά φίρδην μίγδην. Μια τέτοια έρευνα απαιτεί την ύπαρξη οργανωμένης βιβλιογραφίας κι όχι μια απλή αναφορά "πού βρήκα το τάδε χωρίο που εξυπηρετεί την καλύτερη κατανόηση του κειμένου μου". Ευτυχώς οι παραπομπές είναι λίγες, γιατί αν έβαζε περισσότερα χωρία από τις πηγές, θα έχανε το ύφος του και το "ξεκούραστο" στιλ που μας συντροφεύει στη νεότερη ελληνική Ιστορία. Σε γενικές γραμμές αρκετά καλό βιβλίο για να μάθεις πέντε πράματα για τη σημερινή μας κατάσταση και σε κάποια σημεία λόγω της γραφής διασκεδαστικό.

[Lila Dimaki · Rating 1 out of 5]

Για να διεκδικεί ένα βιβλίο το δικαίωμα να χρησιμοποιεί στον τίτλο του τη λέξη "ιστορία"οφείλει να διακατέχεται απο αντικειμενικότητα,τουλάχιστον. Όποιος το θελει του το χαριζω με μεγάλη χαρά,αρκεί να μου στείλει μήνυμα στο inbox.Τα εξοδα αποστολής δικά μου.Ευχαριστώ.