Ενυδρία

by Βάγια Ψευτάκη

Μια περιπέτεια φαντασίας σε δυο κόσμους. Ένα σουρεαλιστικό ταξίδι από τον χαμένο ερωτισμό της καθημερινότητας, σ' έναν εσωτερικό κόσμο ατελείωτης φαντασίας και περιπλάνησης.

Από την Ελλάδα του σήμερα στην παράδοξη Ενυδρία, ο αναγνώστης ακολουθεί την υπαρξιακή αναζήτηση για την επανένωση των αντιθέτων μιας ψυχής που, δίχως ταυτότητα, φύλο ή όνομα, χάθηκε ανάμεσα στις επιθυμίες και τους κανόνες. Η "Ενυδρία" είναι το πρώτο ολοκληρωμένο μυθιστόρημα της Βάγιας Ψευτάκη, ένα τολμηρό έργο με ζωντανή γραφή και υπόθεση εμπνευσμένη από τον αυθεντικό κόσμο των ονείρων.

"Μέσα στους μαύρους ωκεανούς της ψυχής κολυμπούν τα απωθημένα όνειρα της αληθινής μας ζωής. Βούτα, τόλμησε και γνώρισε τη σοφία τους. Αυτό έκανε η νεαρή συγγραφέας από την Καβάλα, φέρνοντας στην επιφάνεια ένα μανικό παραμύθι κατάλληλο για τη σύγχρονη ταλαιπωρημένη ψυχή".
(www.metafysiko.gr)

"Πραγματικά ένα μοναδικό βιβλίο για ξεχωριστούς αναγνώστες! Ένα μυθιστόρημα με φρέσκο τρόπο γραφής που παντρεύει δημιουργικά το φανταστικό με την καθημερινή πραγματικότητα. Ένα νέο, διαφορετικό μυθιστόρημα dark fantasy από μια πολλά υποσχόμενη συγγραφέα".
(Περιοδικό mystery)

Genres: Fantasy

232 pages, Paperback

First published March 1, 2011

About the author

Η Βάγια Ψευτάκη γεννήθηκε στην Καβάλα και σπούδασε αγγλική φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Είναι μελετητής της μαγικής παράδοσης και ασχολείται ενεργά με ζητήματα νεοπαγανισμού και Wicca.
Είναι στενός συνεργάτης του περιοδικού mystery όπου αρθρογραφεί τακτικά. Συμμετείχε στα συλλογικά έργα "Αναζητώντας τη Χαμένη Δύναμη" (2007), "Παράξενες Λατρείες" (2007) και "7 Βιβλία Μαγείας" (2007), ενώ για λογαριασμό των εκδόσεων Αρχέτυπο έχει μεταφράσει τα βιβλία "Wicca: Ο Απόλυτος Πρακτικός Οδηγός" (2008) του S. Cunningham, "Aradia: Το Ευαγγέλιο των Μαγισσών" (2009) του C.G. Leland, και "Αστρική Προβολή: Ο Πλήρης Οδηγός" (2009) του D. Tyson, όπως επίσης το κλασσικό μυθιστόρημα "Το Υφαντό του Βαμπίρ" (2010) της Suzy McKee Charnas (εκδ. Ars Nocturna)
Ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη.

Reviews

[Γιώργος Δάμτσιος · Rating 5 out of 5]

Συμπάθησα το συγκεκριμένο βιβλίο από τις πρώτες του σελίδες, διότι κραύγαζε ότι θα ήταν κάτι διαφορετικό από το συνηθισμένο. Η υποψία έγινε πεποίθηση, αφού σύντομα διαπίστωσα ότι ο πρωταγωνιστής του είναι από τους πλέον αντισυμβατικούς που έχω συναντήσει. Πρωταγωνιστής, είπα; Μήπως θα έπρεπε να πω πρωταγωνίστρια, καλύτερα; Ή μήπως και τα δύο αφού ακόμη και το φύλο του δεν είναι σαφές; Την απάντηση δεν τη γνωρίζω, αλλά μπορώ να διαβεβαιώσω ότι ζητήματα τέτοιου είδους, που υπό άλλες συνθήκες θα κατέστρεφαν την ιστορία, εδώ λειτουργούν προς όφελός της. Την κάνουν τόσο αλλόκοτη όσο επιθυμεί η συγγραφέας. Και όσο επιθυμεί ο αναγνώστης, φυσικά.

Η ιστορία χωρίζεται σε δύο βασικά μέρη, τα οποία είναι τόσο διαφορετικά μεταξύ τους που μοιάζουν σαν να προέρχονται από διαφορετικά βιβλία. Πώς αλλιώς θα μπορούσαν να έχουν κοινά μια τυπική πόλη της εποχής μας και η άκρως διαφορετική και μαγευτική Ενυδρία; Εκτός και αν… ναι, εκτός και αν η συγγραφέας του βιβλίου έχει καταφέρει να πλέξει τις ιστορίες έτσι που τελικά να δημιουργούν μαζί ένα απόλυτα όμορφο και ισορροπημένο βιβλίο. Όπως και συνέβη δηλαδή!

Θα αποφύγω να σχολιάσω την πλοκή διότι αναπόφευκτα θα προδώσω τα μυστικά της. Όπως μόλις προανέφερα, χωρίζεται σε δύο βασικά μέρη και όποιο στοιχείο και να δώσω μπορεί να επηρεάσει κάτι που συμβαίνει αρκετά παρακάτω. Το μόνο που θα πω ήταν ότι με κρατούσε συνεχώς σε αγωνία.

Στα πολύ θετικά επίσης του βιβλίου η ωραία εμφάνισή του. Είχε κι αυτό μια ευχάριστη αίσθηση διαφορετικότητας.

Συνοψίζοντας λοιπόν, το βιβλίο μού άρεσε και τίμησε στο έπακρο τον αναγνωστικό μου χρόνο.

[Γιάννης Σιδέρης · Rating 4 out of 5]

Μία Αλίκη στη χώρα των Θαυμάτων που ψάχνει την ταυτότητά της.
Η αλλιώς... Ενυδρία. Και, όχι, το παραπάνω σχόλιο δεν είναι "κατηγορώ" για αντιγραφή, καμία σχέση. Πιο πολύ σαν φόρος τιμής το ανέφερα.
Το Ψάρι λοιπόν δεν έχει φύλο. Δεν έχει ταυτότητα συγκεκριμένη. Δεν έχει φίλους που γουστάρει, σεξ που καυλώνει, μάνα που σέβεται, εαυτό που ανέχεται. Ψάχνει να βρει για ποιον λόγο υπάρχει στον κόσμο και στην αναζήτησή της βρίσκεται σε απόγνωση.
Εκεί, σε μία απελπισμένη πράξη, βυθίζεται στον φανταστικό κόσμο της Ενυδρίας.
Σε μία "χώρα" όπου κυριαρχεί η Πίκρα, η Λήθη, ο διχασμός και το ανολοκλήρωτο.

Το συγκεκριμένο βιβλίο δε μπορώ να το κατατάξω εύκολα. Και δε μπορώ να το βαθμολογήσω κι εύκολα. Έχει πολλά στοιχεία που μου άρεσαν, στοιχεία που με έκαναν να αναφωνήσω και στοιχεία που μου έκατσαν λίγο στραβά. Αναγνωρίζω την πρώιμη γραφή της συγγραφέως όπως και μερικά μικρά λάθη που σίγουρα, σε τωρινά έργα, θα απέφευγε.
Αλλά αναγνωρίζω επίσης κι αυτήν την ακατέργαστη κάψα για να ξεγυμνώσει τον εαυτό της. Τις φοβίες και τις ανασφάλειές της. Τα θέλω της και τα πρέπει της. Τα απαγορευέται και τα επιτρέπεται. Ένα ψυχογράφημα βυθισμένο μέσα σε μία ατελείωτη φαντασία.

Χάρηκα που το διάβασα; Εννοείται.
Με έκανε να χαμογελάσω στο τέλος; Φυσικά, αν και νιώθω ότι ήταν λίγο απότομο.

4 αστεράκια λοιπόν (βασικά 3,7 για να την τιμωρήσω για την κατάληξη που είχε ο αγαπημένος μου χαρακτήρας).

[Χαράλαμπος Δρουκόπουλος · Rating 5 out of 5]

Μόλις διάβασα την «Ενυδρία» την οποία απέκτησα στο ΦantastiCon σε εξαιρετική τιμή. Τη Βάγια Ψευτάκη τη γνωρίζω προσωπικά και τρέφω μεγάλο σεβασμό και θαυμασμό για το άτομό της. Αυτό ήταν το πρώτο κείμενό της με το οποίο ήρθα σε επαφή. Ένα κείμενο το οποίο έγραψε πριν περίπου δέκα χρόνια. Ένα δύσκολο κείμενο το οποίο ξεκινά αλλιώς, συνεχίζει διαφορετικά και καταλήγει σε ένα αποτέλεσμα το οποίο αφήνει τον αναγνώστη με το στόμα ανοιχτό. Όσο το διάβαζα, ομολογώ ότι κάτι μου θύμιζε το οποίο «κάτι μου θύμιζε» έιναι το LC2, βιβλίο που λάτρεψα. Βρήκα πάρα πολλά κοινά σημεία. Διαπίστωσα ότι το «Ενυδρία» έχει γραφτεί πολύ πριν το LC2. Οι συγκρίσεις στο μυαλό μου ήταν αναπόφευκτες. Το LC2 κερδίζει κατά κράτος, ίσως γιατί το διάβασα πρώτο, ίσως γιατί είμαι fun της LC. Όμως το «Ενυδρία» είναι το αρχέγονο, ωμό κείμενο. Με μια πλοκή που είναι απαιτητική. Μια πλοκή που ο μέσος αναγνώστης δεν θα αντέξει και θα κλείσει το βιβλίο και θα το αφήσει στην άκρη. Είναι ένα βιβλίο απαιτητικό και για απαιτητικούς αναγνώστες. Δεν είναι εύπεπτο και ωθεί αυτόν που διαβάζει στα άκρα. Όποιοι το ολοκληρώσουν, θα αποζημιωθούν με ένα χαμόγελο ειλικρινές, γεγονός που σπανίζει στις μέρες μας. Οι πιο πολλοί θα το κάνουν στην άκρη και θα διαβάσουν κάτι πιο ανάλαφρο. ΟΚ, κατανοητό.
Τι είναι όμως το «Ενυδρία»; Είναι μια κατάδυση στις μίχιες σκέψεις ενός ατόμου που ψάχνει να βρει πού ανήκει. Είναι μια γροθιά στη μούρη του συμβατικού αναγνώσματος. Είναι το ξέσπασμα και ταυτόχρονα κατάθεση ψυχής μιας ταλαντούχας ελληνίδας συγγραφέος η οποία εκφράζεται μέσα από το κείμενό της.
Διαθέτει πρωτοτυπία και φαντασία.
Καρφώνει το μαχαίρι βαθιά στη σάρκα μέχρι να συναντήσει κόκκαλο.
Από την άλλη δεν είναι ευκολοδιάβαστο. Μπορεί να κουράσει, να παραξενέψει.
Αλλά αξίζει.
Η «Ενυδρία» αξίζει να διαβαστεί για αυτό που είναι, ένα ταξίδι στα άδυτα ενός μέσου μυαλού.
Το αρνητικό είναι ότι δεν έχει μεσοβέζικες αναγνώσεις. Ή θα το λατρέψει κάποιος το βιβλίο ή θα το απορρίψει.
Εγώ προσωπικά στέκομαι στη μέση. Με ζόρισε να το διαβάσω, με κούρασε σε σημεία, με αποστόμωσε σε άλλα. Αλλού περίμενα να πάει, αλλού πήγε. Ένας φόρος τιμής στο «Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων»; Πραγματικά δεν ξέρω. Είναι από τα λιγοστά βιβλία που δεν μπορώ να τοποθετηθώ ξεκάθαρα.
Το μόνο που μπορώ να πω είναι να το δοκιμάσετε και όπως κάτσει στον καθένα. Κοστίζει ελάχιστα, αν το βρει κάποιος, αλλά αυτό που το χαρακτηρίζει είναι ότι είναι από τα πρώτα κείμενα του ελληνικού Φανταστικού.
Στην προσωπική μου 17βάθμια κλίμακα λαμβάνει 6,5/11 όσον αφορά το πόσο μου άρεσε. 1/3 στο πόσο μπορεί να απευθυνθεί στον μέσο αναγνώστη αλλά και το τι προσφέρει στην ελληνική λογοτεχνία γενικά. 3/3 η τιμή. Η τιμη΄για το βιβλίο αυτό είναι ότι το αγοράζω έστω για να το έχω, χωρίς να το διαβάσω.
Με 10,5/17 αποτελεί καλή επιλογή για αναγνώστες που δεν μένουν στις συμβάσεις. Για αναγνώστες που επιθυμούν να «πονέσουν»
ΥΓ: Δεν έχει ακριβώς τσόντα υπό την περιγραφική έννοια, αλλά για το όλο ερωτικό στοιχείο του βιβλίου που προσωπικά με διέγειρε, +1!!!!

[Petros · Rating 2 out of 5]

Αν και υπάρχει πλούσια αλληγορική φαντασία στον κόσμο που έπλασε η συγγραφέας, δε μ’ έκανε να ενδιαφερθώ στο παραμικρό για τους χαρακτήρες της ή την πλοκή. Δεν υπήρχε κάποιο ρίσκο ή κίνδυνος για τους χαρακτήρες επειδή κάθε φορά που κάτι κακό τους συνέβαινε αμέσως σώζονταν από κάποιον άλλο. Ούτε υπήρχε πίεση χρόνου ή κάποιου είδους σοβαρός λόγος για να βολοδέρνουνε σε μαγικούς κόσμους. Η όλη φάση ήταν ένα first world problem γύρω από τα μαμήσια του κεντρικού χαρακτήρα που δεν ξεκαθαρίζεται αν είναι άντρας ή γυναίκα, έτσι για να λέμε. Γιατί ποιος ο λόγος να συμπεριφέρονται και να ενεργούνε διαφορετικά οι άντρες από τις γυναίκες; Ισότητα δεν έχουμε; Οπότε φέρονται με τον ακριβώς ίδιο τρόπο. Και θα γκρινιάξω για άλλη μια φορά με το πώς ο μαγικός κόσμος κυρίως λέγεται στον αναγνώστη αντί να τον ζει. Μα τι έχουνε πάθει οι περισσότεροι συγγραφείς κι απλά βάζουν κάποιον να περιγράφει τον κόσμο; Θέλουμε να τον δούμε, όχι να μας μιλάνε γι’ αυτόν. Συνολικά, παντελώς αδιάφορη πλοκή και χαρακτήρες. Η ενδιαφέρουσα κοσμοπλασία του μαγικού κόσμου πάει στράφι.

[Αταλάντη Ευριπίδου · Rating 4 out of 5]

Υπάρχει ένα βιβλίο με μεγάλο cult following που χειρίζεται εξαιρετικά το ακαθόριστο του φύλου και ξεγελάει τον αναγνώστη 100%. Λέγεται "Πες στη Μορφίνη Ακόμα την Ψάχνω" και μου ήρθε στο μυαλό από την πρώτη στιγμή που άρχισα να διαβάζω. Εμένα μου άρεσε περισσότερο το πρώτο μέρος απ' ό,τι το δεύτερο, παρόλο που η σύνταξη χωρίς αντωνυμίες μου φαινόταν πολύ παράδοξη και σε πολλές περιπτώσεις "κλώτσαγε". Ωστόσο, οι χαρακτήρες, οι περιγραφές, οι καταστάσεις μου άρεσαν πάρα πολύ και καταλαβαίνω ότι αυτή η περίεργη σύνταξη εξυπηρετούσε τον σκοπό της. Στη "Μορφίνη" λειτουργεί πιο εύκολα και αβίαστα, γιατί είναι πρωτοπρόσωπη αφήγηση - και μου φαίνεται πως και η "Ενυδρία" θα δούλευε καλύτερα αν τα μέρη του Ψαριού ήταν επίσης σε πρωτοπρόσωπη και το μεσαίο μέρος ήταν σε τριτοπρόσωπη εστιασμένη στους δύο Μπρι.

Το μεσαίο μέρος του βιβλίου μου άρεσε επίσης, αλλά τελειωσε πολύ βεβιασμένα, μοιάζει σχεδόν σαν να υπήρχαν και άλλες πολλές σελίδες ιστορίας εκεί, οι οποίες κόπηκαν από την τελική έκδοση. Το σημαντικ�� είναι ότι συνολικά το βιβλίο μου άρεσε πολύ, απόλαυσα την ατμόσφαιρά του και τους χαρακτήρες του, την ενδιαφέρουσα απόδοση του υποσυνειδήτου. Θα ήθελα να διαβάσω κι άλλα πράγματα της Βάγιας και πιστεύω πως έχει μια ιδιαίτερη φωνή που αξίζει να ακουστεί.

[Ανδρέας Καπανδρέου · Rating 3 out of 5]

Πρόκειται για ένα παράξενο βιβλίο (σαν αυτά που μου αρέσει να διαβάζω τελευταία), το οποίο κάνει μια βαθιά βουτιά στον μαγευτικό κόσμο της φανταστικής λογοτεχνίας. Το μυθιστόρημα χωρίζεται σε τρία μέρη: το πρώτο που μπορεί να χαρακτηριστεί ως το «ρεαλιστικό» κομμάτι που εισάγει τον αναγνώστη στην ιστορία, το δεύτερο και μεγαλύτερο κομμάτι του βιβλίου που διαδραματίζεται στον μαγικό κόσμο της Ενυδρίας και το τρίτο, το οποίο ουσιαστικά αποτελεί τον επίλογο.
Το πρώτο κομμάτι, ωμό και ρεαλιστικό μου άρεσε περισσότερο από τα υπόλοιπα. Στο δεύτερο κομμάτι, αν και ενδιαφέρον, βρήκα λίγο κουραστικές τις περιγραφές και την συνεχή εισαγωγή νέων χαρακτήρων. Η ιδέα πάντως είναι έξυπνη και πολύ καλά δοσμένη.
Η Βάγια με το βιβλίο αυτό κάνει δυναμική εμφάνιση και δίνει πόντους στην ελληνική φανταστική λογοτεχνία!

[Ηλίας Τσιάρας · Rating 3 out of 5]

Ίσως να το αδικώ λίγο. Μάλλον αξίζει ένα ακόμα αστεράκι. Πιστεύω πως αν το διάβαζα στα είκοσι, πιθανότατα θα το λάτρευα. Ζέχνει κατάθλιψη, ερωτήματα του στυλ 'ποιος είμαι;/πώς θα γίνω κι εγώ ευτυχισμένος;', ερωτισμό και πολλά ακόμα βασανιστικά και καίρια ζητήματα για την ολοκλήρωση ενός ανθρώπου. Τώρα μου φάνηκε μπερδεμένο, ελαφρώς δύσκολο να το παρακολουθήσω και λιγάκι εξεζητημένο. Η Βάγια ξέρει να γράφει, έχει τρομερή φαντασία και νομίζω πως έχει εξελιχθεί από την εποχή της Ενυδρίας. Τα πιο πρόσφατα έργα της είναι πιο κοντά στα γούστα μου

[Μανώλης Σιμιτσάκης · Rating 4 out of 5]

Λοιπόν, το συγκεκριμένο ανάγνωσμα μπορώ να πω πως με μπέρδεψε και δεν είμαι σίγουρος για το είδος στο οποίο ανήκει. Dark fantasy? Υπήρξαν κάποιες σκηνές οι οποίες ήταν σκοτεινές και που δεν άγγιζαν σε καμία περίπτωση τον τρόμο. Αλλά δεν νομίζω πως είναι. Μαγικός ρεαλισμός; Ούτε και για αυτό είμαι σίγουρος...
Όπως και να έχει, το μυθιστόρημα αφορά μια σύγχρονη Αλίκη στην χώρα των θαυμάτων, με τον χαρακτήρα να μπλέκεται στην ίδια του την ύπαρξη, την σεξουαλική του υπόσταση, και τον χαοτικό συναισθηματικό του κόσμο.
Αυτό συμβαίνει με τέτοιο τρόπο, που ποτέ δεν μαθαίνουμε την σεξουαλική του ταυτότητα - και μου άρεσαν πολύ τα τεχνάσματα με τα οποία το πέτυχε -, και μέσα από έναν κόσμο γεμάτο από συμβολισμούς και έννοιες να παίζουν τον ρόλο των χαρακτήρων που τον δημιουργούν.
Υπήρξαν κάποιες σκηνές που ήταν εξαιρετικές στην απόδοση, αλλά στο σύνολο του το βιβλίο είχε αρκετά σημεία στην πλοκή του που δεν έδεναν ικανοποιητικά, είτε γιατί μπορεί εγώ να μην έπιασα τον συμβολισμό εκείνη τη στιγμή, είτε επειδή η συγγραφέας δεν έδινε τον απαιτούμενο χρόνο ώστε να αναπνεύσει το συγκεκριμένο σημείο από τα υπόλοιπα τριγύρω του. Ναι, οι αλλαγές από τόπο σε τόπο και οι ψυχολογικές καταστάσεις των χαρακτήρων αλλάζουν τόσο γρήγορα που καμιά φορά δεν το καταλαβαίνεις.
Οι περιγραφές των τοπίων και της διακόσμησης των χώρων από την άλλη ίσως να έπαιξαν σημαντικό ρόλο σε αυτό. Ήταν υπερβολικά πλούσιες και λεπτομερείς, και θεωρώ πως αποπροσανατολίζουν τον αναγνώστη από την κύρια πλοκή αλλά και τους χαρακτήρες τους ίδιους. Μα όλα αυτά μπορεί να είναι και εσκεμμένα από την συγγραφέα... Το θέμα με το οποίο καταπιάνεται δεν είναι καθόλου απλό, και το πέπλο του υποσυνειδήτου το ίδιο νεφελώδες.
Για αυτό και δίνω 4 αστέρια και όχι λιγότερο. Επειδή η ιδέα είναι γνήσια, προτρέπει τον καθένα να ασχοληθεί λίγο με τον εαυτό του - και αυτός είναι ο πρωταρχικός σκοπός κάθε βιβλίου -, και επειδή γνωρίζω τις δυσκολίες που υπάρχουν στην ανάπτυξη του συγκεκριμένου θέματος, με τον συγκεκριμένο τρόπο. Δεν είναι καθόλου εύκολο. Και η Βάγια Ψευτάκη τόλμησε να πειραματιστεί με αυτό και να μας προσφέρει κάτι καινούργιο.

[Myyst · Rating 3 out of 5]

Το Ψάρι ζει σε κάποια ακαθόριστη πόλη της μεταμοντέρνας Ελλάδας του 2011. Ακαθόριστο είναι επίσης και το φύλο του Ψαριού, ενώ οι διάφορες σχέσεις του με άλλους ανθρώπους και με το κοινωνικό σύστημα, αξεδιάλυτες και μπερδεμένες. Το μόνο βέβαιο είναι ότι το Ψάρι αποκλίνει ακολουθώντας μία σπείρα όπου κατέρχεται συνεχώς έως ότου ταξιδεύει στην Ενυδρία, έναν μαγικό κόσμο, ρημαγμένο και σκοτεινό, όπου παράξενα πλάσματα αναζητούν τον κόσμο τους όπως αυτός ήταν κάποτε, πριν η μάγισσα Χλέμια η Πίκρα καθίσει στον θρόνο. Αν και το τέλος μου φάνηκε λίγο βεβιασμένο, το βιβλίο, ως σύνολο, είναι ένα μικρό κομψοτέχνημα της μοντέρνας σκοτεινής φαντασίας, μιας λογοτεχνικής τάσης που δε με κερδίζει εύκολα, όπου η σύγχρονη Ελλάδα είναι αναγνωρίσιμη και απτή, ενώ ο παράξενος κόσμος της Ενυδρίας ιδιαίτερα οικείος.

αναδημοσίευση από το sff.gr, 2015