Var Olmak

by İlhan Tarus

Birinci Dünya Savaşı’nın sona erdiği ve Sevr Antlaş­ma­sı’nın imzalandığı sıralarda, Çanakkale’nin bir kasabası ve civarında yaşayan insanlar, henüz ne olup bittiğinden çok da haberli değildiler. Reji Müdürü Hamdi Bey, Çerkes Anzavur Paşa, Kara Hasan, ilçenin diğer ileri gelenleri ve halk, bir yandan günlük yaşamlarının gelgitleri, bir yandan yaklaşan fırtınaların dalgaları arasında gidip geliyordu. Bir yandan ise günbegün işgal haberleri geziniyordu etrafta. İşte bu ortamda, Kurtuluş Savaşı henüz başlamamışken, bir kasaba halkının o zamanlarda yaşadıklarını anlatıyor, ede­bi­yatımızın unutulmaz yazarı İlhan Tarus’un bu romanı. 1957 yılında ilk kez yayınlandığında etkisi büyük olan Var Olmak’ı genç kuşakların ilgisine sunuyoruz.

240 pages, Paperback

First published January 1, 2010

Reviews

[Behçet Necatigil]

İlhan Tarus’un romanı (1957) • Olaylar Çanakkale ve İstanbul’un işgal altında olduğu Mütareke devrinde (1919 1922) Marmara’­nın güneybatı köşesinde Biga ilçesiyle ilçenin bucaklarından Karabiga’da geçer. Padişah ve İngiliz taraftarı Anzavur Ahmet Paşa ile Reji mü­dürü Hamdi Bey, romanın iki kahramanıdır. Hamdi Bey, ilçenin yaşlılanndan Hacı Rifat’la birlikte ilçeyi Millî Mücadeleye hazırlamakta, saltanat iktidarına bağlı ilçe yöneticilerinden kuvvet alan Anzavur kuvvetleriyle gizli açık çatışmakta, çarpışmaktadır. Bir gün Anzavur’un bir köyü basacağını haber alan Hamdi Bey, emrindeki adamları bu köyün savunulmasına yollar, dairede yalnız kalır. Bunu öğrenen ve Anzavur’a bağlı şaki Kara Ha­san, yedi sekiz atlıyla reji müdürlüğünü basar; Hamdi Bey tabancaya davranır, Kara Hasan’ı öldürür, fakat kendisi de Kara Hasan’ın adamlarının kamalarıyla deliş deşik, koltuğuna yığılır. • Kurtuluş Savaşımızın hazırlık döneminden bir bölümü konu edinen ve olayların akışına paralel, açık duru bir üslûpla yazılmış, olaylar arasında sağlam bağlantılar, ölçülü tasvir ve ruh tahlilleriyle bütünlüğü pekiştirilmiş olan romanın dikkate değer bir özelliği de, bu tür birçok millî romanlardakinden farklı olarak tek doğru izlemeyişi, yani Hamdi Bey’i idealize etmeksizin yurtseverliği yanında kadın düşkünlüğünü de rahatça anlatarak her davranışıyla canlı bir tip halinde yaşatmasıdır.