Iskilipli Atif Gercegi

by Ümit Doğan

Cumhuriyet düşmanı odakların Atatürk ve devrimlerine saldırırken kullandığı en önemli argümanlardan birisi İskilipli Atıf’ın idamı meselesidir. Belli başlı çevreler, şehit mertebesine yükselttikleri İskilipli Atıf’ın Şapka Devrimi’ne kurban edilen masum bir din adamı olduğuna inanmakta ve bunun propagandasını yapmaktadır. Bu düşünceye göre İskilipli Atıf, Atatürk döneminin güya hocaları asmakla görevli İstiklal Mahkemeleri tarafından suçsuz yere idam edilmiş bir İslam şehididir.Nesilden nesile aktarılan bu hikâyenin peşine düşen Refah Partisi milletvekili Hasan Mezarcı, 1992 yılında TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonuna başvurup İskilipli Atıf'ın yargılandığı mahkemenin tutanaklarını istedi. Komisyon, yapılan inceleme sonucunda arşivde bulunamayan dördüncü ve beşinci defterler eksik olmak üzere İskilipli Atıf’ın yargılandığı davaya ait toplam 13 defterden oluşan Ankara İstiklal Mahkemesi tutanaklarını Hasan Mezarcı’ya teslim etti. Tutanaklardan İskilipli Atıf’ın Şapka Devrimi’ne karşı tertip edilen isyanlarda kışkırtıcı rolü olduğu için Anayasa’yı değiştirmek suçundan idam edildiği belirtiliyordu. Teâli-i İslam Cemiyetinin başkanı olan İskilipli Atıf, işgalci Yunan ordusuyla değil Mustafa Kemal Paşa’yla savaşılması gerektiğini telkin eden kişiydi ve Kurtuluş Savaşı yıllarında Yunan uçaklarından atılan ihanet beyannamelerinden de sorumlu tutuluyordu. Tutanaklardan umduğunu bulamayan odakların propagandası sonucunca Hasan Mezarcı’ya verilmeyen eksik defterlerin nerede olduğu ve neden ortaya çıkartılmadığı tartışılmaya başlandı. Bazı çevreler, bu defterlerde İskilipli Atıf’ı aklayan bir şeyler olacağına inanıyorlardı. İskilipli Atıf gerçekten suçluysa defterler neden eksikti? Neden bir şeyleri gizleme ihtiyacı hissedilmişti? Defterlerin eksik olması bile yargılamada bir hukuksuzluk olduğunu göstermez miydi?Bu gibi tartışmalara nihayet vermek adına kayıp olduğu söylenen dördüncü ve beşinci defterlere tarafımızca ulaşılmış ve elinizde tuttuğunuz bu kitap hazırlanmıştır.

Paperback

First published October 6, 2021

About the author

1984 yılında Kırıkkale’de doğdu. İşletme alanında lisans, tarih alanında lisans ve yüksek lisans eğitimini tamamladı. İstiklal Harbi tarihi üzerine bilimsel araştırmalar yapmaya başlayan genç tarihçi, anılan zaman kesitinin üzerinde çok durulmayan ya da araştırılmayan yönlerine derinlemesine nüfuz etmek çabası ile ön plana çıkmıştır.

Bu anlayışla kaleme aldığı yayınlanmış on adet kitabı bulunmaktadır. İlk çalışması olan Mustafa Kemal'in Muhafızı Topal Osman başlıklı kitabı 2014 yılında yayınlanmış ve çok sayıda baskı yapmıştır. Yazar bu çalışma ile tarihe "Ali Şükrü Bey Hadisesi" olarak geçen olaya net bir şekilde açıklık getirmiştir. Yazarın 2016 yılında yayınlanan ve yine çok az bilimsel araştırmaya konu olan Türk Papa/İstiklal Harbi’nden Ergenekon Surecine Papa Eftim ve Türk Ortodoks Patrikhanesinin Faaliyetleri isimli ikinci çalışması, yakın tarihimizin unutulan bir sayfasına ışık tutmuş ve birçok kesim tarafından beğeni kazanmıştır.

Yazar, Atatürk’ü Öldürme Planları isimli üçüncü kitabında, Atatürk’e yapılan otuzdan fazla suikast tertibini ilk defa ortaya çıkarıp yayınladığı belgelere dayanarak anlatmıştır. Yazarın Kurtuluş Savaşı'mızın kazanılması adına Atatürk’ün kontrolünde gerçekleşen istihbarat faaliyetlerine ve kahraman istihbaratçılarımızın eşsiz mücadelelerine yer verdiği Atatürk’ün İstihbarat Faaliyetleri isimli dördüncü kitabı, Nisan 2017'de raflardaki yerini almıştır.

Ümit Doğan'ın beşinci kitabı Derin Sultan Abdülhamid isimli çalışması, Osmanlı Devleti’nin son döneminde yaşananlara ışık tutması amacıyla hazırlamış olup, Osmanlı sultanları arasında özel bir yere sahip olan Sultan Abdülhamid Dönemi ile ilgili önemli tespitler yapmaktadır.

Ümit Doğan’ın kaleme aldığı Çarpıtılan Tarihle Hesaplaşma isimli altıncı kitabı Aralık 2018’de, Ana Türk /Atatürk’ün Annesi Zübeyde Hanım isimli yedinci çalışması Aralık 2019’da İskilipli Atıf Gerçeği isimli sekizinci çalışması ve Hurafeler/Atatürk’e Yönelik Kara Propaganda isimli dokuzuncu çalışması Eylül 2021’de okuyucuyla buluşmuştur.

Ümit Doğan, Cumhuriyet tarihi alanındaki araştırmalarından elde ettiği birikimlerini cumhuriyetimizin emanetçisi olan çocuklara aktarmak amacıyla Çocuklar İçin Atatürk’ün Hayatı, Çocuklar İçin Kurtuluş Savaşı Tarihi ve Çocuklar İçin Kurtuluş Savaşı Kahramanları isimli üç tane de çocuk kitabı kaleme almış, bu kitaplar Aralık 2019'da çocuk okurlarla buluşmuştur.

Ümit Doğan, evli ve bir çocuk babasıdır.

Reviews

[Atrona Grizel (Sov8840)]

Having an advanced career is not so much an “indicator of intelligence” as a deception of formality. I have seen so many people who, on paper, were something—but outside of paper, the opposite, or at least not that thing at all. Because nothing written on paper reflects reality. Once paperwork enters a matter, real life is poisoned by bureaucracy. Someone who appears to work for the protection of animals in public life may in private be one who tortures animals, for instance. That possibility always exists.

[Yasemin · Rating 4 out of 5]

Çok dikkatli ve asıl kaynaklar temel alınarak hazırlanmış bir kitap. Bir rejim karşıtı propaganda unsuru olarak sürekli öne çıkan bir meselenin bu şekilde incelenip okura sunulması faydalı bir hizmet. Fakat, mahkeme tutanaklarının aktarılırken günümüz Türkçesi ile yazılması çok daha faydalı olurdu.