Ξενομανία. Νέον πνεύμα. Προς την ελληνικήν αναγέννησιν

by Περικλής Γιαννόπουλος

EΛΛHNAΣ ΩΣ TO KOKKAΛO, EΛΛHNOΛATPHΣ MEXPI ΠAPAΛHPHMATOΣ, HΘEΛE NA METABAΛΛEI OΛOYΣ TOYΣ ?PΩMIOYΣ? EIΣ EΛΛHNAΣ. HPΩAΣ TOY EINAI O AΛEΞANΔPOΣ, O HMIΘEOΣ APXHΓOΣ ENOΣ EΠIΘETIKOY ΠOΛITIΣMOY. O ΠEPIKΛHΣ ΓIANNOΠOYΛOΣ EINAI MEΓAΛOIΔEATHΣ, OXI MONON AΠEΛEYΘEPΩTIKHΣ, AΛΛA KAI KATAKTHTIKHΣ MOPΦHΣ. ΩΣTOΣO, ΠIΣΩ AΠ' AYTO TO YΦOΣ YΠAPXEI MIA ΨYXH ΣE BPAΣMO, ΠOY EXEI OPAMATIΣΘEI MEΓAΛA KAI MAΣTIΓΩNEI TA ENAΣ EΛΛHNAΣ MEΓAΛOIΔEATHΣ, ΠOY ΔEN ANEXETAI TH MIKPOΛOΓIA KAI THN ANAMEΛIA THΣ ΠAPAKMHΣ.

159 pages, Paperback

First published January 1, 1906

About the author

Γεννήθηκε στὴν Πάτρα τὸ 1871 καὶ αὐτοκτόνησε στὴν θάλασσα τοῦ Σκαραμαγκᾶ τὴν 8η Ἀπριλίου 1910. Ὑπῆρξε ἑλληνολάτρης διανοητής, λογοτέχνης, μεταφραστὴς και δοκιμιογράφος, αἰσθητικὸς καὶ φυσιολάτρης, ρομαντικὸς ὁραματιστής, μαχητικὸς κήρυκας τῆς ἀναγεννήσεως τοῦ Ἑλληνισμοῦ μέσῳ τῆς ἀναζητήσεως καὶ ἀναδείξεως τῆς γνήσιας ἑλληνικότητος, ὅπως αὐτὴ πηγάζει ἀπὸ τὴν Ἑλληνική Φύση καὶ ἐκφράζεται διαχρονικῶς στὴν λαϊκὴ παράδοση καὶ Ἱστορία. Δριμὺς κατήγορος τῆς ξενομανίας καὶ τοῦ συμπλέγματος μειονεξίας ἔναντι τῆς Δύσεως, τῆς δουλοπρέπειας καὶ τῆς διαφθορᾶς, ὅπου αὐτὲς ἐκδηλώνονται, ἀπὸ τὶς τέχνες ἔως τὴν πολιτική. Κορυφαία μορφὴ τοῦ πνευματικοῦ κινήματος τοῦ ἑλληνοκεντρισμοῦ στὸν 20ὸ αἰώνα, στὶς τέχνες, τὴν αισθητική, τὴν φιλοσοφία, τὴν πολιτική.

Χαρακτηρίστηκε πατέρας τοῦ πνευματικοῦ κινήματος τοῦ ἑλληνοκεντρισμοῦ καὶ τοῦ ἑλληνικοῦ ἐθνικισμοῦ, «προφήτης τοῦ Ἑλληνισμοῦ», «ὁ ἐξοχώτερος τῶν νέων Ἑλλήνων», «ὁ μεγαλείτερος, ὁ εὐγλωττότερος καὶ ὁ φωτεινότερος ἀπόστολος τοῦ κατὰ φύσιν ἑλληνικοῦ ζῆν», «ἅγιος τῆς ἑλληνικῆς νεολαίας», «ἀηδόνι τῆς ἑλληνικῆς γῆς», «μάγος τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας», ἢ ἀκόμη, «ὁ Ἕλλην». Καὶ ἀκόμη, αἰσθητικὸς τῆς ἑλληνικότητος, σουρεαλιστὴς πρὶν τὸν σουρεαλισμό, οἰκολόγος πρὶν τὸ οἰκολογικὸ κίνημα, ἀρχαιολάτρης ἀλλὰ καὶ Ὀρθόδοξος καὶ Βυζαντινὸς μαζί, «ξανθός ἱππότης», μποέμ, χίππης καὶ δανδὴς μαζί, ρομαντικός, ἰδιόρρυθμος, δριμὺς κατήγορος τῆς κοινωνίας τῆς ἐποχῆς του.

Ἐνέπνευσε καὶ ἐπηρέασε, ἄμεσα καὶ ἔμμεσα, συχνὰ ἀποφασιστικά, διανοητές, ποιητὲς καὶ καλλιτέχνες, πολιτικούς. Ὁ Ἴων Δραγούμης ἔγραψε γιὰ τὸν Γιαννόπουλο: «...μοῦ φάνηκε σὰν τὸν βοριὰ τὸν παγωμένο ποὺ μανιασμένος σαρώνει τοὺς βρώμιους ἀπὸ μικρόβια ἀέρηδες καὶ ἀπὸ κάθε βρώμα ἢ σκουπίδι καθαρίζει τὸν κόσμο... Σ᾿ αυτοῦ τὸν ρυθμὸ τὴ ζωή μου τονίζω.» Ποιητὲς καὶ καλλιτέχνες τὸν ὕμνησαν (Κωστῆς Παλαμᾶς, Ἄγγελος Σικελιανός, Μιλτιάδης Μαλακάσης, Μυρτιώτισσα) καὶ ἐμπνεύστηκαν ἀπὸ αὐτόν (Γ. Σεφέρης, Ὀδ. Ἐλύτης, Δ. Πικιώνης, Γιάννης Τσαρούχης, Κ. Φέρρης, Λίνος Καρζής, Κ. καὶ Γ. Κατσίμπαλης, Ἀγγελικὴ Χατζημιχάλη κ.ἄ.)

Reviews

[Φειδίας Μπουρλάς · Rating 5 out of 5]

«Εἶνε ἀδύνατον νὰ ἀρχίσῃ δημιουργία Ἑλληνικῆς ζωῆς ἐνόσῳ ὅλα τὰ πράγματα τῆς ζωῆς ἀπὸ τὸ πρῶτον κουρέλι τοῦ λίκνου -καὶ ὅλων τῶν ἰδεῶν- μέχρι τοῦ τελευταίου κουρελίου τοῦ τάφου, εἶναι ξένα. Τὸ κτύπημα τῆς ξενομανίας εἶνε τὸ πρῶτον κίνημα, ὁ πρῶτος ἀγὼν τῶν ποθούντων νὰ ἀγωνισθοῦν διὰ μίαν ἀρχὴν Ἑλλάδος. Ἡ ξενομανία εἶνε χωριατιά. Εἶνε προστυχιά. Εἶνε κουταμάρα. Εἶνε ἀφιλοτιμία. Εἶνε ἀφιλοπατρία. Καὶ εἶνε ξυππασιά. Καὶ εἶνε ἀμάθεια.» (Περικλῆς Γιαννόπουλος, «Ἡ ξενομανία»)

Ἐνδιαφέρον τὸ ἐπίμετρο τοῦ Ἀλέξανδρου Βέλιου.

[Achilleas · Rating 5 out of 5]

Απόλυτος. Σκληρός. Ιδεαλιστής. Ονειροπόλος.
Δύσκολο για τους περισσότερους ανθρώπους να βρουν κάποια σύνδεση με τις ιδέες του Γιαννόπουλου, για διάφορους λόγους. Αυτό δε σημαίνει, βέβαια, ότι οι ιδέες αυτές δεν έχουν αξία επειδή δε μπορούν να «αγκαλιαστούν» από το ευρύ κοινό. Η περιγραφή της κατάστασης στην Ελλάδα, άλλωστε, παραμένει αξιοσημείωτα κοντά στις περιγραφές - διαπιστώσεις του Γιαννόπουλου, και όχι σε αυτές των ηγετών που κατάφεραν να έχουν την λαϊκή υποστήριξη κατά καιρούς και να μας οδηγήσουν στο σήμερα. Αυτό, από μόνο του, κάτι λέει.

(Πολύ καλό το επίμετρο από τον Αλέξανδρο Βέλιο.)