İbrahim Peygamber: Sumer Yazılarına ve Arkeolojik Buluntulara Göre

by Muazzez İlmiye Çığ

Genres: Religion, Nonfiction, Turkish, History, Archaeology

183 pages, Paperback

First published January 1, 1997

About the author

Muazzez İlmiye Çığ was a Turkish archaeologist, sumerologist, assyriologist, writer and supercentenarian who specialised in the study of Hittites and Sumerian civilization. She stirred controversy in the Muslim world and received worldwide media coverage in 2006 with her assertion, outlined in her book from the previous year, that the headscarf worn by Muslim women did not originate in the Muslim world, but was purportedly worn five thousand years earlier by Sumerian priestesses as a means of initiating young men into sex.

Reviews

[Özlem Güzelharcan · Rating 3 out of 5]

Müthiş bir araştırma kitabı.

Muazzez İlmiye Çığ sadece kutsal kabul edilen metinleri didik didik incelemekle kalmamış, insanlık tarihinin ve Mezopotamya'nın her tür efsanesini, araştırmasını, arkeolojik çalışmalarını da incelemiş, yurt dışından önemli kitapları istemiş kütüphanelerden, ulaşması güç makalelere erişmiş. Bunu ancak "tutku" ile açıklayabiliriz sanırım.

"Kuşkusuz bu çalışmada eksiklikler olmuştur, devamını gelecek nesillere bırakıyorum" diyor kitabı bitirirken. Kitabın ilk baskısı 1997'de yapılmış.
Bu inceleme itibarıyla yıl 2016 ve gelecek nesiller "Diş fırçalamak oruç bozar mı?" yı tartışıyorlar!

Velhasıl, mitoloji/teoloji/arkeoloji/antropololi çok güzel bilimler. Okumak, düşünmek, en çok da okurken eğlenmek lazım.

3 yıldız vermemin tek sebebi kitabın bana fazla uzun ve anlatımın karışık gelmesi. Eğer ilk kez bir Çığ kitabı ile tanışacaksınız diğer kitabıyla (Kur'an, İncil ve Tevrat'ın Sümer'deki Kökeni) başlayın derim. Zaten kendisi de öyle diyor önsözde.

[G. İlke · Rating 4 out of 5]

Bundan önce okuduğum "Kuran, İncil ve Tevrat'ın Sümer'deki Kökeni"nin hemen hemen aynısı diyebilirim. Çünkü neredeyse bütün açıklamalar, karşılaştırmalar ve yorumlar diğer kitaptakiyle aynı. Belki bir iki konu biraz daha detaylı ele alınmış, o kadar. Bulmayı umduğum detaylı bilgileri, diğer kitapta ele alınmayan konuları bulamadım. Üstelik çok fazla tekrar vardı. Hâliyle bu kitabın yerine üstte adı geçen kitabı okumanızı tavsiye ederim. =)

[Beyza · Rating 5 out of 5]

Cumhuriyet Çınarı Muazzez İlmiye Çığ'dan yine 5 yıldızlık bir tarih kitabı...

Gılgamış Destanı ile Çığ'ın kitapları, benim din konusunda çoğu tabumu yıkmama, eski görüşlerimi terk etmeme neden olan kitaplardandır.

Bu tür kitapları okuduğum zaman dini metinlere ve anlatılara olan merakım daha da artarken, kafam da bir o kadar karışıyor ve şüpheye düşüyorum. Ancak bu şüphe canımı sıkmak yerine beni daha çok okumak ve araştırmak için kamçılıyor.

Sırf bu teşviki için bile kitaba 5 yıldız verebilirim.
Düşünerek okuyun.

"Rab insanların kötülüğünden dolayı onları yarattığına pişman oluyor." Sf 29

[Cem · Rating 4 out of 5]

İbrahim Peygamber'in en büyük özelliği,diğer peygamberlerden farklı olarak,her üç semavi dinin de (Yahudilik,Hıristiyanlık ve İslam) onu sahiplenmek için adeta yarışmalarıdır.Bu da bizi,bizi en çok ilgilendiren şu sonuca götürür:Aslında tüm dindeki insanlar kardeştir.

Muazzez İlmiye Çığ çok çok değerli bir araştırmacı,yazar ve sümerolog.Fırsat bulundukça,okuması bazen çok da zevkli gelmese de,bilgi amaçlı okunması gereken kaynaklardandır tüm kitapları.

Okunmalı ve tavsiye edilmeli.

[Fatma Karakas · Rating 5 out of 5]

Neresinden baslasam, nasil yorum yazsam bilemedim. Bilimsel (bulunabildigi kadariyla) veriler isiginda İbrahim peygamberin hikayesi. Bir efsane mi ? Gercekten yasamis mi ? Dini, hayati, sonraki donemlerdeki etkileri irdelenmis hep. Bu konudaki en genis kaynak malesef tevrat o da ne kadar degistirilmeden anlatildiysa. Muazzez ilmiye çığ, cesitli din kitaplarindaki ve sumer yazıtlarındaki anlatilari karsilastirarak, arkeolojik kazilara da dayanarak bu hikayeyi aydınlatmaya calisiyor. İlginc, sorgulatici ve aydinlatici bir calisma olmus. Kesinlikle tavsiye ediyorum.

[Tunç]

Malumun ilamı bir kitap olmuş.

[Çağdaş · Rating 4 out of 5]

Tarihe, özellikle de dinler tarihine ve mitolojilere ilgi duyanların mutlaka okuması gereken bir "tez" kitap. Bu "tez" ifadesini özellikle yazdım, zira Muazzez Hanım'ın kitabında sadece bulguları değil, bu bulgular ışığında kendi oluşturduğu fikirlerini de ifade etmesi nedense kimilerini rahatsız ediyor. Oysa bir bilim insanının yapacağı, kendisinden yapması beklenen tam da budur; yani bulguları ışığında ortaya bir iddia atmasıdır. Bunu yapmayan bir çalışma ancak literatür taraması olur.

Muazzez Hanım'ın bazı yazarların yaptığı gibi "İbrahim aslında yaşamadı!" tarzı bir keskinlikle de ortaya çıkmamış. Son zamanlarda böyle bir moda var: garip akademisyenlerin irrite edici başlıklarla kitap satma çabası. Kendisi ise oldukça usturuplu bir biçimde İbrahim'in kim olabileceğini, onun ve beraberindekilerin yaşam tarzlarını, Mısır ile alışverişlerini, Kenan ülkesine kendilerinden ne gibi inançlar getirdiklerini, oradan neler aldıklarını, inançlarındaki Rab'bin zaman içinde yerel bir tanrıdan bir halkın tanrısına doğru nasıl evrildiğini, Rab'bin özellikle Baal inanışı ile mücadelesini ve bu inancın ne kadar uzun sürede bırakılabildiğini işlemiş. Bunu yaparken de ikinci veya üçüncü kaynakları kullanmıyor, doğrudan kutsal kitap metinlerinin kendilerini, arkeolojik buluntularda ortaya çıkan kanun metinlerini ve yine bu metinlerde bahsedilen toplumsal adetleri karşılaştırıyor. Bir de elbette mitolojik motiflerin karşılaştırılması var.

Bu noktada elbette her argümanın benzer derecede güçlü olmadığını da vurgulamak gerekir. Özellikle kanun maddelerine dayalı olanlar yeterince güçlüdür. Örneğin, İbrahim'im oğlunu kurban etmeye kalkışması, Hacer'i ve İsmail'i evden kovması, Yusuf'un abisi Esav'dan büyük çocukluk hakkını istemesi gibi zamanında sebebi net belli olmayan bazı konular eski kanun tabletlerinin bulunmasıyla kanımca yeterince açık bir şekilde aydınlanmıştır. Mitolojik karşılaştırmalar ise çok daha zor ve tartışmaya açık bir alandır çünkü fazlasıyla bulanık bölümler içerir. Bu kitapta da Muazzez Hanım'ın genel eğilimi bir çok şeyi bereket kültüne bağlamak şeklindedir. Her bir ritüel için ortaya koyduğu benzerlikler tabii ki vardır fakat bu benzerliklerin kimisi güçlüyken kimisi zayıftır. Yine de, eldeki mevcut bulgularla son derece akla yakın açıklamalar olduğunu kabul etmek gerekir.

Arkeoloji bana göre müthiş bir alan. Bir gün bir şey bulunur ve uzak geçmişimize ait yepyeni tezler oluşturulur.

[Hande · Rating 4 out of 5]

Cok sukur bitirebildim. Tam bir hafta ugrastiktan sonra hem de. Yine ayni elestirimi tekrarliyorum. İcerik olaganustu, fakat sonuc muthis yorucu ve sıkıcı. Bu tamamen yayinevinin sorumlulugu. Kaynak Yayinevi maalesef bir yayinevi degil, sadece bir matbaa. Editor yok, redaktor hic yok. Ticari bir urun yakalamislar ve ustunde hic calismadan basiyorlar. Vardigim sonuc budur. Bu once Muazzez Hanim’a, sonra okuyucuya saygisizlik bence.

[Mehmet Fayiz Fayiz Hatipoğlu · Rating 5 out of 5]

Din kitaplarının tanrısal bir kitap olmaktan çok çeşitli yaşamların, dinlerin ve kültürlerinin etkisi ile yazıldığını iddia ediyor ve bu iddiasını belgelerle sunuyor. Titiz ve güzel bir çalışma.

[ahakan · Rating 1 out of 5]

Kitap ismi yanıltıcı. Kur’an, İncil, ve Tevrat'ın Sumer'deki Kökeni kitabında bu kitaba çokça kez atıfta bulunulduğu için okumak istedim. Lakin, hz. İbrahim'e dair bilgiler kitabın %5i falan. Kitabın çoğunda Yaratılış'tan bazı kısımlar sürekli tekrar edilmiş, sürekli Lut kavmi, hz. Yusuf'un Mısır' da yaşadıkları ve hz. İbrahim'in oğlunu kurban edişi kıssaları tekrar edilmiştir. Dahası, önceki kitapta olduğu gibi kaynak olarak Kur'an yerine başka İslami yorum kitapları kullanılmış, ana kaynak her zaman Tevrat olmuş, sürekli Tevrat'ı Tevrat'a atıfta bulunarak bir açıklama çabası olmuş. Ölü Deniz Yazmaları sanki tek kaynamış gibi davranılmış. O zamanlarda bir milletin kendi sınırları dışında, bir dağda, mağarada yaşıyor olması asla kabul edilmemiş, mantık çerçevesine sığdırma çabasıyla mantığa ve bilime uyan kısımlar bile reddedilmiş. Biraz dar görüşle ve Sümer inançlarına bağlama amacıyla yazıldığı için başarısız bir kitap olmuş. Bilimsel bir kitap sanırım, o yüzden dinde olabilecek "mucize" sayılan, Tanrının gücüyle mümkün olan kısımları imkansız saymış olabilir. Fakat mucizeleri bir kenara bıraksak bile çelişkiler ve yanlış bilgiler var. Ayrıca herhangi bir kültür/olay Sümerlerde çok uzaktan minimal benzerlik gösterse bile direkt kesinlik içeren cümleler ile "... olayı/kültürü Sümerlerdeki ...'dan geçmiştir." yazılmış. Kitap bilimsel amaçla yazıldıysa da bu noktada tam bir fiyasko oluyor. Aynı içerik 1/3 uzunlukta da verilebilirdi. Başta bahsettiğim kitabı okuduysanız bu kitaba gerek yok, ek bilgi içeren ve tekrara düşmeyen 10 sayfa yoktur.

[MeL · Rating 1 out of 5]

Tamam kendisi bir akademisyen değildi ama dinî veya bilimsel metinleri sadece popüler kaynaklara ve kendi yorumlarına dayanarak birleştirmek, bilimsel yöntem açısından çok zayıf.. bununla beraber Kur’an, Tevrat ve diğer eski kaynaklarla ilgili verdiği bilgiler de hatalı..yok artık diyip kendim araştırınca çok kolay bir şekilde bu yanlışları görebildim…ki 90’larda yazılmış bir kitap için doğru bilgiye ulaşılması o kadar da zor olmasa gerekti…tam bir hayal kırıklığı…

[Cem]

Eser, ayni coğrafyayı paylasmis kadim uygarlıkların birbirlerini kültürel olarak nasil etkilemiş olabileceklerini anlatiyor. Hipotezler kimi zaman tarihsel olgulara kimi zaman da metinlerdeki paralelliklere dayandiriliyor. Cesitli akademik calismalara ve kitaplara atiflar mevcut.

[Ebru Bayindir · Rating 3 out of 5]

Çok güzel değerli bir araştırma. Biraz dağınık yazılmış. Yazarın kafasının içinde gibi.. dağınık. Tek bir şey aklıma geldi. Tek tanrilida olsa çok tanrılı da olsa bir inanma isteği var, insanda ? bir yaratıcı hissediyor. Aranıyor. Neden ?

[Huriye Aker · Rating 5 out of 5]

Sık sık tekrara düşse de bu tekrarların faydalı olduğunu düşünüyorum çünkü konu çok karışık. Kitap ve farklı kültürlerle olan karşılaştırmalar ufuk açıcı. Muazzez İlmiye Çığ’ın her kitabından bir sürü şey öğreniyorum.

[Erkan · Rating 4 out of 5]

Makes you read more, wonder more..

[Keo84 · Rating 4 out of 5]

Yazarın bu kitabı ile birlikte kutsal kitapların sümerdeki kökeni kitabını beraber okudum.Bir çok olayın kutsal kitaplardan çok daha önce yaşamış sümer toplumunun yazıtlarında da yazılı olduğunu iddia etmekte ve yapılan arkeolojik kazılara işaret ederek bu iddialarını da ispatlamaktadır. Yazar, bir anlamda kutsal kitapların insanlar tarafından yazıldığını ima edip deist bir yaklaşım sergilemektedir. Öncelikle, yazarı bu çalışmasından ve yürekliliğinden dolayı kutluyorum. Kitap size ibrahim peygamber ile ilgili detaylı bir bilgi ile yüzeysel de olsa kutsal kitaplar ve peygamberler hakkında faydalı bilgiler kazandıracaktır. Bu kitapları okuyupta inançlı iken deist veya ateist olunabileceği iddiasına katılmıyorum. Ciddi bir araştırma yapıldığında özellikle kuranı kerimde kendisine peygamber gönderilmeyen hiç bir toplum olmadığı sık sık vurgulanmaktadır. Bu tarz kitaplar genelde uydurma hadisleri, yanlış yorumlanan(israiliyat katılmış)kuran ayetlerini , proje adamı olan ilahiyatçılardan bir takım alıntıları, hurafeleri, insanlar tarafından yazıldığına inanılan tevrat ve incili tek doğru kabul ederek kaynak gösterirler. O yüzden işin aslı farklı kaynaklardan araştırılmalıdır. Bize düşen gerçeği bıkmadan usanmadan sorgulamaktır. Saygılar...

[Purselim Mehmet · Rating 4 out of 5]

Kitabın iyi bir editörün elinden geçmesi gerekiyor. Bilgi tekrarları fazla olmuş. Çok fazla sözcük ve baskı hatası var. Ayrıca, kitap günümüzdeki keşif ve bilgilere göre tekrar gözden geçirilmeli. Onun dışında, kitap özgünlüğü ile okunmayı hak ediyor. Arkeolojik bulgulara ve araştırmalara göre İbrahim Peygamber’in hayatı, ailesi ve dönemin yaşayışı hakkında nesnel teoriler geliştirilmiş. Kutsal Kitaplarlar’da yazılanlarla bu teoriler karşılaştırılmış. Kitap, okuyucuya İbrahim Peygamber’in hayatını üç kutsal dinin anlattıklarının dışında, daha farklı bir anlatım sunmaktadır. Sümerliler, Asurlular, Hititler, Mısırlılar, Akadlar, Hattiler, Kenanlılar, Aramiler ... vs gibi bir çok eski halkın efsaneleri, dinleri, yaşayışları ve günümüze kadar ulaşan gelenekleri hakkında bir çok değerli bilgiye bu kitaptan ulaşılabilir.

[Zipirinsan · Rating 4 out of 5]

Biraz daha ayrıntılı anlatabilirdi bence. Hz Musa ve yaşadığı dönem, yolculuğu, Sodom ve Gomorra'da yaşananlar konusunda discovery channel ve national geographic ayrıntılı belgeseller yapmıştı. Muazzez hanımın kitabında, buralarda anlatılan kadar ayrıntılı anlatılmıyor. Özellikle Sodom ve Gomorra'nın daha ayrıntılı anlatılmasını ben şahsen beklerdim. Kitap bir açığı dolduruyor ve temel bilgileri veriyor. Ancak ayrıntısını merak edenler için çok da yeterli değil. Yazarın daha önce yazdığı kitapları okumayanlar için, bir çok kısmı havada kalabilir.

[BTYZ · Rating 1 out of 5]

3 kutsal kitabın belirli bölümleri alınarak kitaplarda yazılanların ve anlatılanların Sümer efsanelerine dayandığı belirtilmek istenmiş. Sümer efsanelerine dayandırılarak yazılan kitap çoğu yerde kutsal kitaplarda çelişkiler olduğunu kendi dilince anlatmış. Kitapların din adamları tarafından yazıldığı yer yer belirtiliyor.

Açıkçası kitabı beğenmedim. Çok fazla detay bulunmuyor, çoğunlukla başka kitaplardan alıntılar içeriyor. Herhangi bir araştırma ürünü gibi durmuyor.

[Ayse Sen · Rating 5 out of 5]

Muazzez İlmiye Çığ'dan Sümerlilerde tufan ve tufan'da Türkler, mabet fahişeliği ve bereket kültü kitaplarını okudum. Ancak bu üç kitap sümer mitolojisi ve Tevrattan beslendikleri için birbirine çok benziyorlar. Birbirinin tekrarı gibi. Yine de okuduğunuzda yeni şeyler öğrenip sorgulamaya başlıyorsunuz. Bu da sizi araştırmaya yöneltecektir.

[tunc suerdas · Rating 4 out of 5]

Muazzez İlmiye Çığ kitaplarının çoğunda olduğu gibi, kendini tekrar eden hikayelerle örülü anlatılmış bir hikaye. Ama insan elinden bırakamıyor. Semavi olan ya da olmayan tüm dinlerin simyasını harika bir şekilde ortaya koyan bir kitap. Üç semavi dinin köklerini bağladığı, İbrahim Peygamber’in üzerine yapılmış keyifle okunan bir araştırma.

[Alperhan Yüzbaşı · Rating 4 out of 5]

Ilginç ve güzel bilgiler içeriyor. Hem kutsal kitaplardan hem de tarihi çiviyazılı metinlerden elde edilen bütün bilgiler harmanlanmış. Kitabın beğenmediğim tek kısmı bir yerden sonra konudan konuya atlıyor ve konu bütünlüğü bozuluyor. Sonuç olarak tavsiye ederim.

[Kerem · Rating 4 out of 5]

Sumer efsaneleri ile kutsal kitaplar arasindaki benzerlikleri cok guzel isleyen bir kitap, kapali dusunmeyen herkesin okumasi gerekli.

[Bilgehan · Rating 5 out of 5]

Konuya ilgi duyanlar için kapsamlı bir çalışma olmuş.

[Orhan Gülek · Rating 4 out of 5]

Bu alanda çalışanların muhakkak okuması gereken bir eser bence

[Pınar · Rating 5 out of 5]

Sorgulayarak yaşamak,inanmak isteyenler için baş ucu kaynak kitap...

[Ozlem Yurdakul · Rating 4 out of 5]

Muhteşem bir araştırma kitabı. Ancak kitapta çok fazla yazım hatası ve tekrarlamalar var. Günümüzde elde edilen bilgilerle yeniden derlense ne müthiş bir eser olur.

[Gülnihal · Rating 5 out of 5]

Referans alınacak güzel bir kitap