Μυθοπλασία και πραγματικότητα συνυφαίνονται στο υφαντό της Πόλης από το 1808 ως το 1831. Καθημερινή ζωή, έρωτες, δυνατές φιλίες, πλούτη, φτώχεια, οραματιστές, συμμορίες των δρόμων, χασικλήδες, δερβίσηδες, γενίτσαροι· αρνησίθρησκοι, κρυπτοχριστιανοί, δεισιδαιμονίες, ερωτικά ξόρκια, χαμένα όνειρα, οι γυναίκες στη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού· πυρκαγιές, παζάρια, βεγγέρες, καπηλειά των 1000 τ.μ., η τρομερή φυλακή του Μπάνιον, το μπουντρούμι και η αστυνομία του Πατριαρχείου· κοινά σχολεία, η Μεγάλη του Γένους Σχολή, ερωμένες Πατριαρχών, λεσβίες, αρώματα, λάσπες, βασανιστήρια, πανούκλα· προεπαναστατική περίοδος, Φαναριώτες, συνωμοσίες, μυστικές εταιρείες, προδότες, μισαλλοδοξία, οι σφαγές στην Πόλη το 1821· Ρωμιοί, Οθωμανοί, Αρμένιοι, Φράγκοι, Εβραίοι. Κι ακόμα Πόντος, Χίος, Δραγατσάνι, Μανιάκι, Αλεξάνδρεια.
Πόθος, φόβος, όχλος, άγιοι και δαίμονες.
Ένα επικό μυθιστόρημα που καθηλώνει τον αναγνώστη με την περιπετειώδη ζωή των ηρώων του, την ατμόσφαιρά του, τη χειμαρρώδη γλώσσα του, το συναίσθημα, τον στοχασμό, τις αστείες καταστάσεις και την ολοζώντανη αναπαράσταση της εποχής εκείνης.
Ο Γιάννης Καλπούζος είναι σύγχρονος Έλληνας συγγραφέας, ποιητής και στιχουργός. Γεννήθηκε στο χωριό Μελάτες της Άρτας το 1960. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Το μυθιστόρημά του «Ιμαρέτ, στη σκιά του ρολογιού» κέρδισε το Βραβείο Αναγνωστών του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου και των Λεσχών Ανάγνωσης το 2009.
Χμμμ να σας πω τι έπαθα με αυτό το βιβλίο. Βάλτε καφέ και καθίστε αναπαυτικά. Θα θελα πραγματικά να του βάλω 4 αστεράκια πριν το ξεκινήσω και 2 αστεράκια όταν το τελείωσα αλλά θα το αφήσω στα 3 και θα σας εξηγήσω το γιατί . Τρέφω ιδιαίτερη εκτίμηση στο συγγραφικό ταλέντο και κυρίως στις γνώσεις του κυρίου Καλπούζου δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως είναι από τους πιο πολυδιαβασμένους και πολυβραβευμένους. Το συγκεκριμένο όμως βιβλίο θα έλεγα ότι δεν κατάφερε να με κερδίσει και ήταν ακριβώς οι αρετές του που εμένα προσωπικά με κούρασαν και ώρες ώρες θα έλεγα με απέλπισαν. Για την ακρίβεια υπήρχαν στιγμές που βρήκα πιο εύκολη την ανάγνωση του Μουρακάμι από ότι του Καλπούζου. Αναγνωρίζω ότι το Αγιοι και Δαίμονες αποτελεί πραγματικό ένα ιστορικό στολίδι που κανείς μπορεί να περηφανεύεται ότι έχει στη βιβλιοθήκη του. Θαυμάζω γενικότερα όλους όσους γράφουν ένα βιβλίο, γοητεύομαι όμως ακόμα περισσότερο από κείνους που τολμούν να ερευνήσουν και να μελετήσουν για να εμπλουτίσουν το έργο τους. Πραγματικά ο Καλπούζος αποδεικνύει το μεγαλείο των γνώσεων του. Εικόνες εκπληκτικές, μια μοναδική ηθογραφία της Πόλης με σημαντικότερη ιδιαιτερότητα του τη γλώσσα του. Είναι πραγματικά απίστευτη η αληθοφάνεια με την οποία προσεγγίζει την γλώσσα που χρησιμοποιούνταν εκείνη την εποχή σε σημείο που να σε κάνει να νιώθεις μέρος της ιστορίας. Ωραία θα μου πείτε. Κανά κακό θα μας γράψεις? Στην πραγματικότητα οι λόγοι που δε με κέρδισε το βιβλίο οσο θα ήθελα είναι αυτοί που εξάρω παραπάνω!!! Και όχι δε είμαι διχασμένη προσωπικότητα απλά θεωρώ ότι με έφαγε η υπερβολική γνώση και αυτή η ιδιαιτερη ντοπιολαλιά όσο και αν μου φάνηκε έξυπνο τρικ για να ειπωθεί η ιστορία εμένα φορές, φορές με αποσυντόνισε και μου ήταν αδύνατο να παρακολουθήσω την εξέλιξη της ιστορίας. Αν προσθέσουμε σε αυτό και την φτωχή κατά την άποψη μου πλοκή η οποία ουσιαστικά εξυπηρετούσε την ανάγκη του συγγραφέα να κάνει τις ιστορικές του αναφορές τότε στην πραγματικότητα καταλαβαίνετε ότι μιλάμε για ένα βιβλίο αρτιότατο πραγματικά που όμως δεν καταφέρνει να σε κερδίσει στο δια ταύτα. Δεν υπονοώ ότι ο συγγραφέας μέσα από το έργο του ήθελε να κάνει ιστορία απλά θεωρώ ότι θα μπορούσε η ιστορία να ναι πολύ πιο συνοπτική χωρίς να καταλήγει να κουράζει τον αναγνώστη.
Και το δεύτερο του βιβλίο εξαίρετο. Πλοκή και χαρακτήρες ...τρέχουν από τις σελίδες του βιβλίου δημιουργώντας την αίσθηση ότι και συ είσαι μέρος της ιστορίας!
Δεν ξέρω πώς να το χαρακτηρίσω και δεν ξέρω αν πρέπει να τονίσω ότι με κούρασε απίστευτα ή ότι ο συγγραφέας μάζεψε ό,τι μπόρεσε να βρει από πολιτισμό, ιστορία και γλώσσα και τα συνέδεσε με έναν μοναδικό τρόπο, απίστευτα δεμένο και ψαγμένο. Ας το κάνουμε έτσι:
Μου άρεσε: - η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε (εν έτει 2010 ο συγγραφέας, άνθρωπος μορφωμένος, ψαγμένος, επιστήμονας, γράφει στην καθαρεύουσα, στην ντοπιολαλιά των περισότερων Πολιτών του 1801 και στην απλή δημοτική των απλών ανθρώπων). Αρώματα, εικόνες, χαρακτήρες, κουλτούρα, καθημερινότητα, όλα περνάνε μέσα από αυτήν την πένα. Η Πόλη είναι δίπλα μου όπως ήταν τότε, πριν τις γέφυρες, πριν την Ευρώπη, με τη βρώμα της, τη δυσωδία της, τις αγορές της, τον σουλτάνο της, τις ωμότητές της, τη βία, την κουτοφραγκιά, τον Καραγκιόζη (τον αυθεντικό, που αντί για χέρι κάτι άλλο είχε μακρύ). - το ιστορικό υπόβαθρο. Οι πυρκαγιές που ξεσπούσαν είτε τυχαία είτε λόγω σαμποτάζ και συχνά αφανίζονταν ολόκληρες συνοικίες μιας και τα μέσα κατάσβεσης ήταν ελλειπή. Η πανούκλα και οι συνέπειές της, το πώς την αντιμετώπιζαν, το πώς καταλάγιασε. Ο αντίκτυπος των επαναστάσεων στην Ελλάδα στη συμπεριφορά των Τούρκων απέναντι στους Ρωμιούς. Οι καταστροφικές συνέπειες της ήττας του Ιερού Λόχου. Η τελετουργία μύησης, τα μυστικά, η αγωνία και οι περιπέτειες των μελών της Φιλικής Εταιρείας. Η Εφημερίς και οι άλλες εφημερίδες που διάβαζαν ο κόσμος τότε (όσοι ήξεραν ανάγνωση κι είχαν κάποια θέση σημαντική κι ενδιαφέρονταν για τα δρώμενα στην Ευρώπη) και οι επιρροές που ακσούσαν στους αναγνώστες. Οι μεγάλες καταστροφές που ξέσπασαν στην Πόλη κατά των Ρωμιών με την κήρυξη της Επανάστασης του 21. Ο απαγχονισμός του Πατριάρχη. Κρυπτοχριστιανοί στον Πόντο. Οι σφαγές της Χίου. Έχουμε εδώ έναν τόσο ψαγμένο και μελετημένο θησαυρό ιδιωματισμών, κουλτούρας, συμπεριφορών, απόψεων, χαρακτήρων, περιπετειών, γνωμών συνυφασμένων άσπαστα και αρμονικότατα με το ιστορικό περιβάλλον (και της Πόλης αλλά και του απόηχου που έφτανε από την Ελλάδα 20 μέρες μετά από κάθε γεγονός) που δεν έχω διαβάσει σε κανένα άλλο ιστορικό μυθιστόρημα.
Δε μου άρεσε: -η γλώσσα. Με κούρασε πάρα πολύ. Ντοπιολαλιά, άψογα δομημένη και δοσμένη αλλά ας μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για ένα βιβλίο 747 σελίδων. Ο μέσος αναγνώστης θέλει κάτι να του τραβήξει την προσοχή με όμορφο τρόπο. Οι Πολίτικοι ιδιωματισμοί, οι μείξεις τούρκικων, εβραϊκών και καθαρεύουσας, όσο ενδιαφέροντα είναι από άποψη γραφής, στυλ και ύφους άλλο τόσο φόβάμαι ότι θα ξενίσουν τον περισσότερο κόσμο. Υπάρχουν πλήθος επεξηγήσεων, ακόμη και λεξικό στο τέλος του βιβλίου, αλλ΄αυτό ακριβώς εμένα με αποσπούσε από τη ροή της αφήγησης. Εξαιρετική και μελετημένη δουλειά το ξανατονίζω αλλά μάλλον όχι για το ευρύ κοινό. Εμένα πάντα με γοήτευε η Πόλη και το ιστορικό μυθιστόρημα πάντα με είλκυε, οπότε κατάφερα να τελειώσω αυτό το βιβλίο. Αλλιώς φοβάμαι ότι ίσως δεν το τελείωνα ποτέ. -η υπόθεση: αν σβήσεις όλη την προρηθείσα δουλειά του συγγραφέα και κρατήσεις σκέτη την πλοκή έχεις τον Τζανή από το 1801 έως το 1832, που αποφασίζει να γίνει μυροπώλης, μπλέκεται με μια παντρεμένη, τον καρφώνουν και το σκάει προς Τραπεζούντα, το πλοίο βουλιάζει, καταφεύγει στα γύρω χωριά, ξεκινά μια νέα ζωή, κάτι στραβώνει και τελικά καταλήγει φυλακή στην Πόλη. Μετά από χίλια βάσανα και κακουχίες (που εξιστορούνται ένα ένα) καταφέρνει να δραπετεύσει και να ξεκινήσει μια νέα ζωή στα περίχωρα της Πόλης. Μετά το ξέσπασμα της Επανάστασης καταφέρνει με χίλιους δυο τρόπους να γλυτώσει από τις σφαγές και καταφεύγει στη Χίο, λίγο πριν από τη σφαγή από τους Τούρκους. Πολεμά και μάχεται κι όταν όλα ηρεμούν επιστρέφει στην Πόλη και καταγίνεται πάλι με τ' αρώματα! Κι όταν φουντώνει για τα καλά η Επανάσταση κι ανακατεύεται ο Ιμπραήμ ξαναφεύγει να συμμετάσχει στην απελευθέρωση της Ελλάδας και πολεμά γενναία στο Μανιάκι στο πλάι του Παπαφλέσσα. Ο Ιμπραήμ τον αιχμαλωτίζει, τον στέλνει στην Αίγυπτο για να φτιάχνει αρώματα στην αυλή του, κάνει συμμαχίες και καταφέρνει να εξαγοράσει την ελευθερία του για να γυρίσει στην Πόλη. Λίίίγο παρατραβηγμένη υπόθεση, ίσα ίσα για να χωρέσουμε όσα γίνεται περισσότερα πράγματα που βρήκαμε. Ναι, μου αρέσει που πετάγονται πολλές αλήθειες για τις διχόνοιες που μάστιζαν από τότε τον ελληνικό λαό και βλέπουμε την Επανάσταση με άλλο μάτι από αυτό που ξέρουμε από τα σχολικά βιβλία αλλά φτάνει! Πώς περνάγανε την ώρα τους στο καράβι, περιγραφές των πάντων, από καράβια μέχρι σαράγια, όλα τα οφίκια των Τούρκων αξιωματούχων περνούν από μπροστά μας, απίστευτες σκηνές στις φυλακές που το Εξπρές του Μεσονυχτίου ωχριά (ειλικρινά δεν καταλαβαίνω το γιατί, πολύ άγριες σκηνές και για μένα ανούσιες, θα κρατήσουν ξάγρυπνους πολλούς αναγνώστες), αναλυτικότατα η κατάσταση στη Χίο πριν και μετά τη Σφαγή, αίματα, κομμένα κεφάλια, σκαιότητες και βιαιότητες των Τούρκων και πάρα πολλά άλλα. Όσο εξαιρετική δουλειά έγινε στο ψάξιμο και την έρευνα άλλο τόσο κούρασε η απόδοσή τους στο κείμενο.
Με μικρότερη πλοκή και λιγότερα πολιτιστικά στοιχεία και ιστορικά γεγονότα το βιβλίο θα μου άρεσε περισσότερο. Χίλιες φορές καλύτερο το Ιμαρέτ, Ήταν όσο ακριβώς έπρεπε!
Το «Άγιοι και Δαίμονες» είναι ένα πολύ καλά δουλεμένο βιβλίο για το οποίο ο συγγραφέας φαίνεται ότι έκανε μεγάλη έρευνα. Το ιστορικό αυτό μυθιστόρημα παρουσιάζει μέσα από την πλοκή του την σκληρή ζωή της περιόδου που περιγράφει (19ος αιώνας) στην Κωνσταντινούπολη αλλά και σε άλλες περιοχές όπου ταξιδεύει ο ήρωας. Μέσα από τη διήγηση του Καλπούζου μαθαίνουμε για την αντιμετώπιση που είχαν οι υπόδουλοι έλληνες (και οι υπόλοιπες μειονότητες της Πόλης) από τους τούρκους, τη θέση της γυναίκας, πως βίωναν οι άνθρωποι εκείνης της εποχής τον έρωτα και τις δυσκολίες της ζωής. Η σύνδεσή της ιστορίας με την Ελληνική Επανάσταση και με πραγματικά ��ρόσωπα και γεγονότα την κάνει εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και ελκυστική.
Οι χαρακτήρες του Καλπούζου είναι πολύ καλά κτισμένοι και οι περιγραφές του είναι τόσο ζωντανές που σε κάνουν να τις βιώνεις μαζί με τους ήρωες. Η εξιστόρηση των γεγονότων είναι ισορροπημένη και όσο αποστασιοποιημένα μπορεί να δοθεί από έναν Έλληνα, αφού δεν παραλείπει να καταγράψει τα λάθη και τα εγκλήματα και τις δικής μας πλευράς.
Ένα βιβλίο που έχει μέσα όλα αυτά που συνήθως προσφέρει ο συγγραφέας. Μία πολύ καλή απεικόνιση της ζωής στην Κωνσταντινούπολη στα χρόνια πριν και μετά την ελληνική επανάσταση, που συνοδεύεται από πλήθος ιστορικών και λαογραφικών στοιχείων. Το πρόβλημα είναι ότι πάνω σε αυτό το υπόβαθρο δεν υπάρχει μία ενδιαφέρουσα ιστορία, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν μέσα τόσα πολλά σημαντικά γεγονότα. Η αφήγηση είναι γρήγορη ως βιαστική και πολλές φορές εντελώς αποσπασματική, με τον συγγραφέα να μας παρουσιάζει μία γρήγορη εναλλαγή καταστάσεων, χωρίς τα παίρνει το χρόνο του για να μας βάλει στην κατάλληλη ψυχολογία για να μπορέσουμε να καταλάβουμε κάποια πράγματα, εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις. Οπότε είναι ένα βιβλίο καλό και χρήσιμο αλλά τίποτα παραπάνω.
Όχι, δεν είναι το ωραιότερο μυθιστόρημα που έχω διαβάσει. Το Ιμαρετ του Καλπουζου παραμένει στα αγαπημένα μου βιβλία και το έχω ξεχωρίσει. Σε αυτό το βιβλίο με κουρασαν οι τόσες πολλές λεπτομέρειες και οι περιπέτειες του βασικού ήρωα που δεν είχαν τελειωμό..όμως θα ήταν άδικο να βαθμολογησω με λιγότερα αστέρια αυτό το μυθιστόρημα που έγινε τόση έρευνα από τον συγγραφέα για να μας μεταφέρει κυριολεκτικά στην Πόλη του 1820..η συγγραφή ενός ιστορικού μυθιστορηματος είναι εξαιρετικά δύσκολη και ο Καλπουζος θεωρείται μετρ του είδους.
Πόσο υπέροχο βιβλίο! Γραμμένο απλά και κατανοητά μαθαίνεις την ιστορία αλλά και την βλέπεις με άλλη οπτική... Όμορφα δομημένο-χωρισμένο σε κεφάλαια το βιβλίο.. αρκετός όγκος (σελίδες) νομίζω ότι θα μπορούσε ίσως να μείωνε κάτι.. Σίγουρα θα διαβάσω και άλλο βιβλίο του και πραγματικά σας συστήνω να το διαβάσετε το συγκεκριμένο
Το βιβλίο το τελείωσα σε μια εβδομάδα και όχι κατά την διάρκεια διακοπών. Πιο αναλυτικά πρώτα τα αρνητικά: με κούρασε λίγο η γλώσσα και που 10 σελίδες πιο κάτω είχα ξεχάσει τί σημαίνει η λέξη και έπρεπε να την ξανακοιτάξω ή απλά να προσπεράσω. Επίσης κάπου προς το δεύτερο μισό με κούρασε και η παρατραβηγμένη πλοκή. Ειδικά με το πώς γλύτωσε από την μάχη στο Μανιάκι. Μου θύμισε έναν καθηγητή μου στο σχολείο που πήγε για διακοπές και στην θάλασσα του επιτέθηκε καρχαρίας και κατάφερε να τον σκοτώσει με το μαχαίρι που κατά τύχη είχε στο μαγιώ του. Αλλά κατά τα άλλα η γραφή είναι καλή και δεν μπορούσα να το αφήσω μέχρι να δω τί θα γίνει παρακάτω. Οι περιγραφές και της Πόλης αλλά και της καθημερινής (ή όχι και τόσο καθημερινής) ζωής είτε στο χαρέμι είτε στο σπίτι είτε στην φυλακή ήταν εντυπωσιακές. Δεν είναι όλα ρόδινα όπως μας τα λένε στο σχολείο για την περίοδο αυτή. Ειδικά η περιγραφή της καταστροφής της Χίου απ' όπου είναι και η καταγωγή μου, με άγγιξε ιδιαίτερα. Ήταν η πρώτη φορά που διάβαζα Καλπούζο αλλά το βιβλίο το ευχαριστήθηκα αρκετά.
Δεν υπάρχουν αρκετά καλά λόγια για αυτό το βιβλίο. Έχει γρήγορη πλοκή και δεν σε κουράζει καθόλου παρόλο το μεγάλο του μέγεθος. Λάτρεψα τον ήρωα και αγάπησα τις περιπέτειες του. Ήταν το πρώτο βιβλίο που διάβασα του συγκεκριμένου συγγραφέα και έχω πειστεί αρκετά ώστε να διαβάσω και άλλα!!!
Απ' τα καλύτερα που έχω διαβάσει!Ο συγγραφέας συνδυάζει με μεγάλη δεξιοτεχνία την βαθιά γνώση της εποχής και του τόπου με τα μυθιστορηματικά στοιχεία.Συγκλονιστικές περιγραφές και εναλλαγές που το καθιστούν πολύ ενδιαφέρον.
Αν έγραφα μια κριτική μόνο για το πόσο εγώ ευχαριστήθηκα το βιβλίο θα έβαζα 4 αστεράκια. Όμως, πραγματικά το βιβλίο αξίζει 5. Έχει γίνει μια αξιοθαύμαστη δουλειά από τον συγγραφέα. Παιδί της θεωρητικής, που έχω διαβάσει ιστορία πολλές φορές και τις περισσότερες επειδή έπρεπε και όχι τόσο από μόνη μου ένιωσα πρώτη φορά να έμαθα ουσιαστικά πέντε πράγματα για εκείνη την περίοδο και πραγματικά πρώτη φορά ένιωσα συγκίνηση για όλους τους ήρωες με τους οποίους μεγαλώνουμε στην Ελλάδα αλλά καθόλου ποτε δεν με συγκινούσαν ή δεν συνδεομουν μαζί τους. Εκτός αυτού, πολλές λέξεις, φράσεις, ονόματα, φαγητά, παιχνίδια, τραγούδια, συνήθειες ξαναζωντάνεψαν με άλλο νόημα. Διαβάζοντας ένα τόσο μεγάλο βιβλίο (σε έκταση) αναρωτιόμουν συχνά αν αξίζει να γράφονται τόσο μεγάλα βιβλία. Που πάει όλο αυτό; Γιατί έπρεπε να είναι 700+ σελίδες. Διάβαζα, διάβαζα γιατι κάθε σελίδα είχε ενδιαφέρον γλωσσολογικά και άλλες μικρές πληροφορίες που με ενθουσίαζαν αλλά η μυθοπλασία αυτή καθαυτή του βιβλίου άργησε να με συνεπάρει. Τελικά, έχοντας μαζί μου το βιβλίο κ διαβάζοντας το για μέρες, όλοι του οι χαρακτήρες έγιναν "φίλοι μου" και όλα έγιναν όλο κ πιο ενδιαφέροντα. Η ιστορία ωρίμασε μέσα μου και συνδέθηκα με τους βασικούς τους χαρακτήρες. Παρά πολύ καλή λογοτεχνική δουλειά συνολικά, ένα όμορφο βιβλίο που νιώθω ήδη ότι θα μου λείψει.
Σίγουρα ένα πολύ δυνατό βιβλίο. Ενα ιστορικό μυθιστόρημα που σε συνεπαιρνει και ζεις τα γεγονότα. Μέχρι το μισό περίπου εκτιμούσα ότι το βιβλίο είναι ένα από τα καλύτερα που έχω διαβάσει και σίγουρα το καλύτερο του Καλπουζου. Στη συνέχεια νομίζω ότι έγινε λίγο κουραστικό / αναλυτικό στην μεταφορά των ιστορικών στοιχείων και η πλοκή όσον αφορά τον κεντρικό ήρωα έγινε λίγο υπερβολική. Αυτό δε στερεί σε τίποτα το ταλέντο του συγγραφέα και την τεράστια δουλειά που έχει κάνει προκειμένου να εκδώσει αυτό το αριστούργημα. Στο τέλος αφήνει μια αισιόδοξη νότα και το συνιστώ ανεπιφύλακτα!
Το πρώτο βιβλίο του Καλπούζου που είχα στην κατοχή μου και το λάτρεψα. Η πλοκή ήταν καλοδουλεμένη και φαίνεται ότι ο συγγραφέας έκανε την ερευνά του. Ο μόνος λόγος που δεν του δίνω πέντε αστέρια είναι επειδή γινόταν υπερβολική χρήση της περιγραφής.
Εξαιρετικό ιστορικό μυθιστόρημα που εξελίσσεται στην Κωνσταντινούπολη σε μία πολύ ταραχώδη περίοδο, τις αρχές του 19ου αιώνα. Ο πλούτος των στοιχείων, της γλώσσας, των εθίμων, των συνηθειών, των τραγουδιών των Ρωμιών της Πόλης, των πολιτικών γεγονότων και δολοπλοκιών του Φαναριού, των γειτονιών της Πόλης και τόσων άλλων είναι εντυπωσιακός. Αφήνει τον αναγνώστη με μία γλυκόπικρη γεύση, σχεδόν σαν να έζησε την ιστορία του Τζανή ο ίδιος.
Μια εξαιρετική ηθογραφία-ιστορία της Πόλης του 1800 μέσα από τη ζωή του ήρωα και από τη σκοπιά των απλών ανθρώπων. Περιέχει μια γερή δόση από αλήθειες, που δε συνίσταται σε όσους δεν τις αντέχουν, ιδίως σε όσους πιστεύουν πως η δικιά τους αλήθεια δεν επιδέχεται αμφισβήτησης.
Εξαιρετικό βιβλίο.Περιγραφές που δεν κουράζουν αλλά σίγουρα ταξιδεύουν τις αισθήσεις σε άλλη εποχή.Ενδιαφέροντες χαρακτήρες και πλοκή διανθισμένη με ιστορικά στοιχεία.Μου άρεσε πολύ η χρήση της γλώσσας.
Ένα βιβλίο που σε κάνει να αντιλαμβάνεσαι τη δουλειά και την έρευνα που έχει κάνει ο συγγραφέας. Σε ταξιδεύει στα σοκάκια της Πόλης πλην όμως είναι τόσο πολλοί οι ήρωες και αφηγητές του βιβλίου, που σε κάποιες περιπτώσεις επαναλαμβάνεται και κουράζει.
Αυτό το βιβλίο ήταν ο λόγος που αγάπησα την λογοτεχνία! Το να ψάχνω να βρω κάποιο να το ξεπεράσει μου έγινε εμμονή. Ακόμα δεν τα έχω καταφέρει. Ειναι αξεπέραστο