Die Puppe

Lalka / The Doll #1-3

by Bolesław Prus, Lisa Palmes (Translator), Lothar Quinkenstein (Translator)

Stanisław Wokulski hat es geschafft. Vermeintlich. Der aus einer verarmten Adelsfamilie stammende Kaufmann ist während des Russisch-Osmanischen Kriegs 1877/78 zu einem der wohlhabendsten Männer Warschaus aufgestiegen. Sein Vermögen soll einem höheren Zweck Wokulski ist unsterblich in Izabela Łęcka verliebt, mit seinem Reichtum hofft er, den Standesunterschied zwischen sich und der kapriziösen Aristokratentochter wettzumachen. Doch die Angebetete hält ihn hin. Erst als der Parvenü immer einflussreicher wird, stimmt sie der Heirat zu. Als Wokulski merkt, dass sich Izabela trotzdem weiterhin Flirts hingibt, wirft er sich vor den Zug. Sein Selbstmordversuch misslingt, doch kurz darauf verlässt er Warschau …

Mit »Die Puppe« hat Bolesław Prus ein Meisterwerk geschaffen, zu nennen in einem Atemzug mit Tolstois »Anna Karenina« und Flauberts »Madame Bovary«. Dank seiner Beobachtungsgabe und der intimen Kenntnis verschiedenster Milieus gelang es ihm, ein ebenso facettenreiches wie widersprüchliches Panorama von Warschau im ausgehenden 19. Jahrhundert zu zeichnen. Prus erzählt von den Ambivalenzen des gesellschaftlichen Umbruchs – parabelhaft und voller psychologischem Feingefühl. Im deutschsprachigen Raum noch immer nahezu unbekannt, erscheint »Die Puppe« hier in einer Neuübersetzung von Lisa Palmes und Lothar Quinkenstein. Olga Tokarczuks viel beachteter Essay »Die Puppe und die Perle« ergänzt den Roman.

Genres: Classics, School, Polish Literature, Fiction, Audiobook, Poland, Historical Fiction

1259 pages, Kindle Edition

First published January 1, 1890

About the author

Bolesław Prus (pronounced:[bɔ'lεswaf 'prus]; Hrubieszów, August 20, 1847 – May 19, 1912, Warsaw), whose actual name was Aleksander Głowacki, was a Polish journalist and novelist who is known especially for his novels The Doll and Pharaoh. He was the leading representative of realism in 19th-century Polish literature and remains a distinctive voice in world literature. Głowacki took the pen name "Prus" from the name of his family coat-of-arms.

An indelible mark was left on Prus by his experiences as a 15-year-old soldier in the Polish 1863 Uprising against Imperial Russia, in which he suffered severe injuries and imprisonment.

In 1872 at age 25, in Warsaw, Prus settled into a distinguished 40-year journalistic career. As a sideline, to augment his income and to appeal to readers through their aesthetic sensibilities, he began writing short stories. Achieving success with these, he went on to employ a broader canvas; between 1886 and 1895, he completed four major novels on "great questions of our age."

Of his novels, perennial favorites with readers are The Doll and Pharaoh. The Doll describes the romantic infatuation of a man of action who is frustrated by the backwardness of his society. Pharaoh, Prus' only historical novel, is a study of political power and statecraft, set in ancient Egypt at the fall of its 20th Dynasty and of the New Kingdom.

Wikipedia

Reviews

[sto0pka · Rating 5 out of 5]

Łęcka nawet gdyby miała Alzheimera pamiętałaby, że Wokulski jest kupcem galanteryjnym

[mia]

rzecki's sooo gay

[anna · Rating 4 out of 5]

things they didn't teach us in school:
1) wokulski is heavily depressed throughout the whole story not just the last few chapters
2) every dude is a misogynist
3) must have been accidental but basically everyone is Gay™

[wika · Rating 3 out of 5]

studenci moimi idolami, to oni raczkowali aby marcin dubiel mógł chodzić

[letterstokora · Rating 5 out of 5]

japierdole XDDDD

thank you my bae bolesław prus for this dzieło literatury which is going to save me on all of my rosprawskas from now on

[szopenpracz · Rating 4 out of 5]

farewell miss iza, farewell

[oliwia]

Wybitny romans z różnicą wieku - coś dla fanów "Korepetytora" i "Birthday Girl" 😍🥰😊

[Ola · Rating 5 out of 5]

Nie wiem, co tu napisać. Przez trzy lata polonistyki nie spotkałam chyba drugiego polskiego powieściopisarza tak odstającego od reszty. Istnieje całe mnóstwo książek, które kazano nam czytać głównie z pobudek historycznoliterackich; istnieje całe mnóstwo faktów, których znajomość była niezbędna, aby uruchomić chociażby ślad podziwu dla pionierskiego utworu. "Bogurodzica" ze swoim monotonnym rytmem rymów a-a-a-a? Tak, tak, ale... "Malwina", która powala tkliwością? Och, pierwsza polska powieść psychologiczna... I tak dalej. "Lalka" natomiast, jak każde dzieło ponadczasowe, jest światem samym w sobie. Nie wymaga znajomości kontekstu, ani dziejów. Te nie przeszkadzają wprawdzie, lecz nieuchronnie uruchamiają analizę i przenoszą odbiór tekstu na zupełnie inne poziomy, tymczasem "a wise reader reads the book of genius not with his heart, not so much with his brain, but with his spine. It is there that occurs the telltale tingle*".

*mądry czytelnik czyta dzieło geniusza nie przy pomocy swojego serca, nie tyle nawet swoim mózgiem, lecz kręgosłupem. To wzdłuż niego przebiega znaczący dreszcz."

______________

If I had to choose only one book from the whole polish literature to show it to the world—it would be "The Doll"**.

**Actually, not anymore. It'd be Leszczynski's "The Peasant History of Poland". But whatever.

[Paulina Maria Potrzebowska · Rating 3 out of 5]

Rzecki jest gejem

[darkbyjuliett · Rating 1 out of 5]

Wokulski myśli jak żółw na morfinie

[JuRy · Rating 3 out of 5]

Łęcka ty szmulo

[Mariola · Rating 3 out of 5]

jebac ta kurwe szkoda ze rzecki stracil swojego chlopaka

[Maria Głuszczenko · Rating 5 out of 5]

"a ponieważ Stach mówił mi, że w Bułgarii często patrzył na gwiazdy (zabawny projekt!) i ja postanowiłem od tej pory co wieczór spoglądać w niebo. (A może istotnie na którym z migotliwych świateł spotkają się nasze spojrzenia czy myśli i on nie będzie czuł się już tak osamotniony jak wtedy?)"

życzę każdemu, by znalazł swojego Ignasia Rzeckiego
😶‍🌫️

[Kasia, co z tymi książkami? · Rating 4 out of 5]

Wielką krzywda dla tej książki jest to, że jest ona lekturą. Ilu nauczycieli_ek ma czas na to, by omówić ją w taki sposób, żeby pokazać, jak bardzo jest to pasjonująca historia? Ilu z nich może sobie pozwolić na to, by wyjść poza wątki historyczne i wyróżniki gatunkowe i poświęcić czas na przykład na omówienie fascynujących zależności relacyjnych? No na pewno moja nauczycielka nie miała na to czasu (ani prawdę mówiąc ochoty).

Dziś, po latach czytało mi się „Lalkę” wspaniale. Zeszło mi miesiąc i było to delektowanie się lekturą, Prus pisał pięknie, inteligentnie, zabawnie i błyskotliwie. Jego obserwacje na temat natury ludzkiej są ponadczasowe i wyjątkowo trafne, uderza prosto w serce. O ile zakład, że gdyby „Lalkę” przepisać na współczesny język i trendy, to byłaby hitem bookstagrama? ;p

Ani Iza ani Wokulski nie zasłużyli na ten los. Prus był wobec Wokulskiego wyrozumiały, a dość łatwo mu było potępić Izę (jeszcze zestawiając ją z „aniołem”, jakim była Stawska). Ale jakie ona miała możliwości? Ile wolnej woli? Co było jej przewinieniem? Że chciała żyć pełnią życia, obcować ze sztuką, modą, bawić się, flirtować, podróżować? Zdecydować samodzielnie za kogo wyjdzie? Była więźniarką swoich czasów i oczekiwań społecznych, w których została wychowana. I Wokulski też.

A poza ich historią powieść ma tyle wątków, że z pewnością można obdzielić nimi wszystkie rozprawki. Mój protip na maturę: przeczytajcie dokładnie „Lalkę”, a bez względu na to jaki będzie temat wypracowania, poradzicie sobie.

Studenci lewaki, top!

/ jest na Legimi i Empik Go

currently-reading update:
a zrobię sobie te powtórki lektur

[Agnieszka · Rating 5 out of 5]

The Doll by Bolesław Prus is undeniably a great masterpiece of Polish realism in literature. This is an epic and detailed tale exploring XIX century Warsaw, tale in which Prus created a vivid picture of the city and people on the background of the economic, ideological and social transformations.

I’ve always loved reading about this nonexistent any more world. I mean that one recorded only on sepia-toned photographs. Men in the tailcoats, women in white gowns, multicultural society, Poles, Jews, Russians, merchants and aristocracy, lost professions … And all that and much more we can find here. From one side it is a story about a strong man who lifted up from the lower classes - literally- how significant is the scene of his exit from the basement, who having attained great wealth - only then considers himself to be worthy of woman from upper echelons. And who is the chosen one? Beautiful, with beauty of porcelain dolls, empty Isabella.

Wokulski, it's his name, is an incurable romantic. And in this case it’s rather euphemism for bloody damn fool, as ones say: the first sigh of love, the last sigh of reason.

Prus created a colorful and diverse gallery of minor characters : young scientist Ochocki dreaming about flying machines, old Wokulski’s friend Rzecki yearning for old times, Madame Krzeszowska, baroness from hell and her profligate husband, merry widow Kazia Wąsowska, naughty students sympathizing with socialism and many others. Novel explores their dreams, psychological troubles and involvements in historical events.

But this is also a story about Warsaw itself, the city of great contrasts, city of poor and rich realistically showed through its streets, parks, shops, buildings and churches. Warsaw, in fact, is one of the characters of the book. With his novel Prus paid a homage to the city and like Lisbon you may visit with Pessoa, Petersburg with Dostoevsky or London with Dickens so Prus became a great chronicler of old Warsaw.

[ilia · Rating 5 out of 5]

There is definitely something fruity going on.

[Martyna Antonina · Rating 5 out of 5]

Ależ to był piękny przekrój po psychice romantycznych pozytywistów. Przywodził mi na myśl tołstojowski zmysł wnikliwości w strukturę człowieka, tylko wtłoczony w polskie realia historyczne. Nie sądziłam, że będę kiedyś w stanie czytać lekturę z równą przyjemnością - a tu proszę, takie miłe zaskoczenie.

[Patrick Roesle · Rating 5 out of 5]

You've probably never heard of this book, but it comes damn close to meeting War and Peace on its own terms.

History rolls forward. The aristocratic scumbags are replaced by capitalist scumbags. The solutions to yesterday's problems become new problems and we don't get anywhere. A great man becomes a great man in pursuit of a vain and hopeless goal that eventually destroys him. A world of fops, fools, scoundrels, and nihilists loses something it desperately needs.

We can be 99% certain that society is irredeemably fucked. But unless we try to be better, we deprive ourselves of that last 1%.

When you hold out hope for human potential, you'll almost definitely be disappointed. But damn it, we've got to hope. And we've got to try.

[dziaddy (in my stary subiekt era) · Rating 4 out of 5]

"Łęcka kurwą jest!!! Wokulski jest creepy simpem!!" Rzecki ciągle yappuje!!" omgggg shut upp no one here is a good person* it's about who's your favorite individual in need of therapy

*z wyłączeniem Stawskiej, Stawska jest podejrzanie anielsko idealna

a bardziej na poważnie – Lalka to jest tak dobra powieść halo?!?!!! (i strasznie zabawna, aż chciałabym wyjść z Prusem na piwo). macie przekrój społeczeństwa, historyczne tło, złożone postacie i skomplikowane relacje międzyludzkie. i jeśli naprawdę chcecie sobie wyrobić opinie o tej książce to musicie ją przeczytać, a nie powtarzać bzdury z internetu.

i jasne, trzeba raz na kilkadziesiąt stron przebrnąć przez najbardziej redpillowe wywody o kobietach, ale za to zaraz potem Rzecki zachowuje się tak gejowsko że odrobinę się wyrównuje.

wszyscy tutaj są tragiczni, uwięzieni konwenansami, własnymi ograniczeniami czy swoją psychiką. i to całkiem mocno potrafi uderzyć.

nie każdego ta książka pociągnie, ale szczerze warto spróbować. choćby nawet za drugim razem, jak w moim przypadku.

[Książkomanka · Rating 5 out of 5]

Arcydzieło. Mogłabym o niej rozmawiać godzinami

[sage · Rating 4 out of 5]

stanuje rzeckiego

[Weronika Zimna · Rating 4 out of 5]

Po przeczytaniu strony 118 napisałam:

To, że Prus tak przepięknie pisał, wbrew pozorom, wcale nie pomaga. Powinnam czytać to szybko, a ja się bawię w czytanie fragmentów po kilka razy i oznaczanie cytatów karteczkami. Damn it.

Z mojego egzemplarza wystaje grubo ponad 100 kolorowych karteczek, więc mogę tę opinię podtrzymać. Prus pisał niesamowicie. Urzekł mnie też jego humor, a także urocze wykpiwanie różnych zachowań i celne, ironiczne uwagi. Choć fabuła niczym z romantycznej (w dziewiętnastowiecznym znaczeniu tego słowa) telenoweli może irytować, wydaje się też znakomicie oddawać ówczesne realia, w tym i z lekka toksyczne, wszechobecne w kulturze romantyczne wzorce.

Scena, w której pada słowo "farewell" pozostanie moją ulubioną, z wielu względów. Znakomicie skonstruowana i tragicznie zabawna, była dla mnie przełomowym momentem lektury, tak jak była przełomowym momentem życia dla postaci, która to słówko rzuca.

To niewątpliwie znakomicie napisana i zaskakująco interesująca książka. Tak, irytująca też - lecz ta irytacja jedynie podtrzymywała moje zainteresowanie lekturą. Po wspomnianym wcześniej "farewell" to już w ogóle byłam na granicy wytrzymałości. Drżałam ze strachu, że ta brawurowa (i całkowicie przeze mnie pochwalana) decyzja zostanie zaprzepaszczona przez ten tragiczny, beznadziejny romantyzm. Jak to się skończyło... ci, którzy czytali to już wiedzą. Ci, którzy nie czytali - jeśli zechcą, dowiedzą się sami.

Co egzaminacyjny pęd robi mi w głowę ilustruje to zdjęcie:


//Swoją drogą... minusem czytania papierowej kopii jest niemożność natychmiastowego przytoczenia ulubionych cytatów. Muszę je, o zgrozo, przepisać...

[not my high · Rating 3 out of 5]

Ten tytuł był bardzo dobry. 5 gwiazdek nie dam, bo gdzieś w połowie czułam, jakby pierwotny zamysł się rozmył, ale still przyjemna lektura (dosłownie - lektura)

Takie 3 rzeczy, na które zwróciłam uwagę:
- mam wrażenie że główny bohater zmaga się z depresją (spoiler: próba samobójcza, silna fascynacja kobietą - ze względu na pustkę emocjonalną - oraz ryzykowne zachowania finansowe mogą to potwierdzać)

- Rzecki przejawia typowe autystyczne zachowania (np. jego niechęć do zmian)

- KAŻDY TU JEST QUEER CODED 💅🏻✨🏳️‍🌈

Soundtrack do tej książki: Material girl

[Katia N · Rating 3 out of 5]

Reading this classic, I could not help thinking that it would be greatly enjoyed by the lovers of Dickens. It is similar in quite a few ways - wide cast of characters on the canvas of a broader historical, social and geographical background. It has also been initially published by instalments in a newspaper. However, when Dickens is sentimental Prus is satirical or at least humorous. It was interesting and entertaining read. But for me it lacked psychological depth I expected.

The main conflict is the unrequited love of a merchant, Wokulski, who becomes rich through successful deals and the ownership of a haberdashery shop in Warsaw. He is absolutely smitten by an aristocratic maiden who does not treat him as an equal. I found very hard to believe in all this passion and his blindness in the matters of love while he is very shroud and successful in other ways. The book occasionally reminded chivalry novels from the 17th century placed into the context of the 19th. Also for me it was evident that Prus was not sure how all of this would end when he has started to publish it.

Inevitably, I think the comparison with the The Cherry Orchard comes to mind, the play, where a successful representative of a new capitalism, Lopakhin is buying an estate from the aristocracy whose time is over. It is a similar conflict here as well. Even plot wise, Wokulski is overpaying for the house when buying it from the father of his Dame. But Chekhov manages to create an atmosphere of transience around it, melancholic and sometimes tragic. While Lopakhin seems to be a real person bringing new energy, it is difficult to ascertain any power or even meaning in Wokuski’s character apart from the overwhelming servitude to his Dame and the passion that is hard to believe. The aristocracy here is greedy, useless and pathetic in a sort of one-dimensional way. It might have been the case of course or maybe Prus is satirising. But it lacked the depth of a more successful realistic piece of the period.

However, the novel might have been considered innovative even now. Prus experiments with the narrative style. The chapters traditionally told are intervened with the diary of Zetsky, the old and very loyal Wokulski’s shop manager. Those sections told from the perspective of a pleasantly unreliable narrator is sheer delight to read.

The novel still holds a lot of entertainment value. There were the moments when I was properly laughing. It is also a very valuable historical document of that period; how the matters stood in Eastern Europe, in particular in Poland that was divided into tree areas of influence by other powers at that time. This feeling of despair and sometimes misplaced patriotism that cannot find the proper way out penetrates the novel.

Another thing one cannot help but notice is how casual antisemitism was in those places and times. It is shocking by out standards. And I felt in the tone of the story that the author is not sure himself where he stood. The most “enlightened” view presented by Wokulski is that Polish society made the Jews who they were - greedy and predatory by systematically killing the best of them through the century, so only the worst adopted.

And women… I would be surprised if this period piece would represent the sensitivities of our times. But it is not misogyny of “Anna Karenina”, it is more of a The Kreutzer Sonata’s kind and better.

This is a monologue by the character of a “strong” woman:

‘You are all wretches. When a woman, at a certain stage in her life, dreams of an ideal love, you mock her illusions and demand a flirtation, without which a girl is boring, and a married woman stupid. Not until she — thanks to your collective efforts — allows banal proposals to be made, glances at you fondly, presses your hand — only then does some medieval moralist in a cowl emerge from a dark corner and solemnly curse her, created though she is in the form and likeness of a daughter of Eve: “You are not allowed to love, you will never be truly loved, because you had the misfortune to be put up for market, and because you have no illusions left!” Yet who stole her illusions, if not you and your brothers? What sort of world is this, in which illusions are first stripped off and the naked body then sentenced to death?’

This view that the society of men converts the innocent girls into “whores” who after that are blamed for everything is very close to the view by the main character of " The Kreutzer sonata" who murdered his wife for suspected infidelity. On the one hand, it seems to be progressive, to some extent. But it totally deprives a woman fo any agency or responsibility for that matter. I was surprised to meet this attitude here. I thought it was more related to Tostoy’s later philosophy, but apparently it was zeitgeist.

And this is more of the usual one coming from the mouth of our wounded romantic hero:

“Wokulski laughed aloud: ‘It’s possible to free a woman from intriguers, but is it possible to free her from her own instincts? What would you advise if the man whom you consider a trifler or intriguer is to her a male of the same species as herself?’ Gradually a feeling of rage began dominating him. He walked about the room, and said: ‘How can one struggle against a law of nature by which a bitch, even of the best breed, will couple — not with a lion — but with a dog? Show her a whole menagerie of the noblest animals, but she’ll renounce them all for a few dogs. Yet it is hardly surprising, for they are her species.’”

Nevertheless, it is a very well written and translated novel, and sometimes I’ve met with the proper jewels in the text:

“The world is like an amateur theatre, where it is not done to insist on leading parts but reject minor roles. In any case, all roles are good, providing they are well played and not taken too seriously.’

[k. · Rating 5 out of 5]

non omnis moriar

[Kuba ✌ · Rating 4 out of 5]

bardzo mi sie podobala. miala swoje gorsze, jak i lepsze momenty. przyjemna i ciekawa. kawal dobrej literatury klasycznej
ps. możecie mnie zjeść, ale jestem team łęcka💪

[Richard Newton · Rating 5 out of 5]

A book well known and loved in Poland but less well known abroad. This is a shame as I’d have no hesitation in putting it in the same league as Tolstoy - and like Tolstoy this is a huge book, almost 700 pages long. It is helped by a very good translation.

At one level a love story and the power of love to distort someone life, but it is also a story of the relationships between classes - especially between the aristocracy and the self-made man, and it can be read as an existential exploration of the meaning of life. On top of this it is an insightful historical drama of Poland under Russian rule in the late 19th century. Finally it is prescient - talking of flying machines, the fall of the aristocracy and future problems for Jews in Europe.

So you can see I am a fan. To enjoy it you have to be prepared for 19th century writing - it can’t be accused of ever being spartan writing! Also I found one of voices less convincing than the others. Nevertheless a great novel.

[Jakub Horbów · Rating 5 out of 5]

To jest chyba najlepszy przykład na to, że warto po latach wrócić nawet do znienawidzonych książek z czasów liceum. Jestem zachwycony Prusem i mam nadzieję, że kolejne czytelnicze próby sięgania do kanonu okażą się równie przyjemne.

[kosa · Rating 3 out of 5]

kiedy zaczęłam „lalkę” po raz drugi, byłam naprawdę zmotywowana do wyrobienia sobie opinii i to był mój jedyny motor napędowy do dalszego słuchania audiobooka, który dłużył mi się czasem nawet na przyspieszeniu x2. postanowiłam podzielić się kilkoma moimi spostrzeżeniami.


1) pacing tej książki jest strasznie zaburzony. cały czas coś się dzieje, ale w gruncie rzeczy większość z opisywanych wydarzeń mają niewielkie znaczenie dla fabuły. oczywiście zaraz znajdą się ci, którzy uznają, że prus chciał w ten sposób jak najszczegółowiej opisać xix-wieczną warszawę; w jakimś stopniu mu się to udało. niestety, mimo że chciałam być na maksa zaangażowana w dalsze losy bohaterów to bardzo rozwleczona, leniwa akcja na początku i spięte zakończenie było bardzo dziwnym zabiegiem, które doprowadził mnie niejednokrotnie do uniesienia jednej brwi. nie miałam takiego problemu przy „babel”, więc uznaję to za minus typowo „lalki”.

2) łęcka wcale nie jest aż tak zła, na jaką większość ją maluję. spodziewałam się prawdziwej kokietki i femme fatal, kiedy tutaj taką rolę przyjęła bardziej wąskowska niż izka. iza kilkukrotnie(!) odrzuca wokulskiego i to nie tylko przez jego pochodzenie, ale także dlatego, że go zwyczajnie słabo zna. dziwna obsesja stacha na temat kobiety niemal dwie dekady od niego młodszej była zwyczajną motywacją do wstawania z łóżka, bo według mnie gościu naprawdę całą powieść był w głębokiej depresji. tymczasem izka była młoda, rozpieszczona i wychowana na salonach, gdzie flirtowanie podczas rozmowy było zwyczajną oznaką taktu ze strony kobiety, szczególnie takiej na wydaniu. nie bronię jej zachowania na samym końcu, ale stachowi zdecydowanie tyle wystarczyło, żeby nazwać izabelę, podobno swoją największą miłość pośrednio „duchową prostytutką”, sooooo.
dla wszystkich, którzy mówią dodatkowo, że łęcka łasiła się o pieniądze stacha: XD. stach w sekrecie kupił weksle, potem jakąś klacz, a na końcu kamienie. kiedy izabela powiedziała mu, że „prześladuje jej rodzinę”, stachu się tak oburzył, że zaczął na nią krzyczeć, że on jest wierny jak pies coś tam coś tam mimimi. aha i wokulski też ożenił się dla hajsu ze starszą, zamożną kobietą wcześniej, czy ja czuję… hipokryzję? podwójne standardy? :0

3) nawiązując, mizoginia tutaj jest tak mocna, że dawno się tak nie zmęczyłam, wywracając oczami. rozumiem, czasy się zmieniają itp., ale pozytywizm jest określony jako moment początku emancypacji. tymczasem dostajemy takie kwiatki jak:
• „to, co robi ko­bie­tę po­dob­ną do re­stau­ra­cyj­nej ser­wet­ki, którą każdy może ob­cie­rać usta i palce?… to jest flirt, bar­dzo do­brze!…"
• „trzeba było po­zna­wać ko­bie­ty nie przez oku­la­ry mickie­wi­czów, kra­siń­skich albo sło­wac­kich, ale ze sta­ty­sty­ki, która uczy, że każdy biały anioł jest w dzie­sią­tej czę­ści pro­sty­tut­ką”
• „umysłem i pracą przeciętna kobieta jest niższa od mężczyzny, ale obyczajami i uczuciem ma być od niego o tyle wyższa, że kompensuje tamte nierówności. przynajmniej tak nam to ciągle mówią, my w to wierzymy i pomimo wielu niższości kobiet stawiamy je wyżej od nas…”
wszystko z ust wokulskiego ;)

4) mnóstwo antysemickich tekstów, nie mam ich zaznaczonych, ale niechęć do żydów czuć całą książkę. nie wiem, jakie było osobiste stanowisko prusa, więc nie wypowiem się, czy to dobre nakreślenie polskiego społeczeństwa, czy jego własne uprzedzenia. nadal mega niesmaczne.

5) dla przełamania negatywów: bardzo podobała mi się relacja wąsowskiej i ochockiego, ich przekomarzania to totalnie moje ulubione dialogi z tej książki! gdyby prus poświęcił wąsowskiej trochę więcej czasu i napisał o niej choćby opowiadanie, to z najwyższą przyjemnością bym je przeczytała!!! mega ciekawa, złożona postać, szkoda, że większość jej opisów zaczyna się i kończy na „rezolutna wdówka”...

6) super fajnym wątkiem była kamienia łęckich, poznawanie lokatorów i ich perypetii. cały konflikt między mieszkańcami był, co prawda, poruszony głównie w kilku rozdziałach pamiętników starego subiekta, ale nadal słuchało się tego chyba najprzyjemniej. kłótnie ze studentami i zawiłości między stawską a baronową, mega się wkręciłam!! jeszcze pośród tego rzecki, który próbuje wszystko pokojowo rozwiązać 😭😭 loved it


podsumowując, nie będzie to moja ulubiona lektura, według mnie sporo było niepotrzebnych wątków, które tylko pogmatwały główną linię fabularną. mimo to, ostatecznie cieszę się, że zmusiłam się do kolejnego podejścia, bo jest to książka, nad którą nadal można żywo dyskutować!

[Maria · Rating 4 out of 5]

Okej zacznijmy od tego - jest to pierwsza lektura w liceum, którą przeczytalam w całości i z przyjemnością. Tom 1 czytalo mi się mega dobrze, natomiast mam wrazenie ze tom 2 zostal napisany troche na siłę, aby zbudować napięcie - strasznie się ciągnął, dopiero na ostatnich 100 stronach cos sie zaczeło dziać.

Myślę, ze bardzo ciekawą postacią jest Wokulski. Zachowuje sie dosc idiotycznie, ale zdaje sobie z tego sprawę (co w jakis sposob bardziej przypadlo mi do gustu, niż jakby nie widział wad Izabeli), choć mimo wszystko jego zachowania są dość frustrujące. Generalnie Wokulski w pierwszym tomie daje mi vibe nastolatki, ktora się zakochuje - ma obsesje, non stop mysli tylko o Izabeli , robi sobie takie głupie założenia - "jeśli koń wygra to Izabela mnie kocha", stalkuje tych jej kandydatów. Natomiast w drugim tomie zaczyna to byc juz dosc niepokojące:
"Nieraz, gdy siedzial samotny, brał papier i ołówek i bez konca pisał: Izabela... Iza... Bela...." - creepy, also nie chcial rozstac sie z Izabelą, wiec nie pojechał na POGRZEB prezesowej. Wokulski zdecydowanie ma jakies problemy psychiczne i nie mówię tylko o ostatnich rozdzialach, od początku książki miał w sumie mysli samobójcze, jestesmy swiadkami dwoch atakow paniki no i generalnie cała relacja z Izą jest mega toxic.

Co do Łeckiej - myśle, ze ona sama nie do końca wie co chce w życiu, jest bardzo zmienna w uczuciach i myśle ze duży wpływ na to mialo środowisko w ktorym sie wychowała.

Bardzo podoba mi się to jak Prus opisywał postacie - mamy duzy wgląd w myśli tych bohaterów i dzieki temu dobrze rozumie sie dzialania tych osob. Jednak również są mega obszerne opisy postaci epizodycznych, co dosc utrudnia skupienie się na ważnych wątkach.

W Lalce mamy bardzo dużo perspektyw na różne problemy, bardzo ciekawie mi sie czytało różne spojrzenia na tematy takie jak śmierć, miłość, kobiety, społeczeństwo, samotność. Myśle, ze jest źródłem wielu cytatow, ktore są aktualne w obecnych czasach.

Moje fav postacie to Rzecki (totalnie shipuje RzeckixKatz) i Ochocki, ale uważam ze Wąsowska również była naprawdę spoko postacią.

Generalnie bardzo polecam ksiązkę, uwazam ze Prus uzywa bardzo fajnego języka, nawet czasem się zaśmiałam i serio wciągnęłam się w losy tych bohaterów. Mam mieszane uczucia do zakonczenia - chyba mi nie koniecznie siadł los Wokulskiego.

Na koniec jakieś fajne cytaty :*
" Nieraz spostrzegłem, że najlepszym lekarstwem na własne kłopoty jest cudze nieszczęście"
"Świat podobny jest amatorskiego teatru [...]. Wreszcie, każda rola jest dobra, byle grać ją z artyzmem i nie brać jej zbyt poważnie"