Wanneer twee Friezen elkaar bij toeval ontmoeten is hun afkomst genoeg reden om bevriend te raken. De ontmoeting voegt nog een prachtig laatste hoofdstuk toe aan hun beider levens.
Twee jongens beleven een moeilijke jeugd, de een op het Friese platteland, de ander te midden van Oekraïense landverhuizers op de Canadese prairie. Beiden blijken ze veerkrachtig en sterk. Ze maken carrière, vinden de liefde en beiden stichten ze een gezin. Als de mannen in de tachtig zijn, en allebei weduwnaar, ontmoeten ze elkaar tijdens een rodeofestival. Ze hebben aan een paar woorden genoeg om elkaars Friese wortels te herkennen en op hun oude dag worden ze vrienden voor het leven. Samen schrijven ze hun levensverhalen op en het toeval voegt nog een prachtig hoofdstuk toe aan hun beider levens. Maar was het wel toeval of heeft iemand het lot een handje willen helpen?
‘Wy ha beide in ferhaal’, sei ik. ‘Moat dat net it erfskip wurde dat we neilitte?’ In âld leawen waard wekker yn my wekker: alles opskriuwe en neilitte oan dejingen dy’t nei ús komme. Dan krijt dat stikje rotlibben dochs noch in bysû ndere betsjutting. ‘Thomas’, sei ik suver ferromme: ‘Wy haw’ it oer it testamint fan de siel’.
Auteur: Hylke Speerstra
Hylke Speerstra is een Nederlands/Friese journalist en schrijver. Hij behoort tot de meest gelezen auteurs in het Friese taalgebied. Als schrijver is hij gespecialiseerd in het optekenen van oral history.
Wijze van lezen:
Hardcover boek gekregen van Bornmeer Noordboek uitgevers in ruil voor mijn recensie. Waarvoor hartelijk dank.
Uitgeverij: Bornmeer Noordboek
Genre: roman
Cover en flaptekst:
Een zwart wit foto uit 1930 Alberta (Canada) met onderschrift: Frank Kane riding the rails. In jongeman liggend op het dak van een rijdende trein. Op zijn zoektocht naar werk. En op het dak omdat hij geen geld voor een treinkaartje had.
Alle foto’s in dit boek maken het verhaal nog rijker dan het al is.
Flaptekst:
Mooie nieuwsgierig makende tekst over de inhoud van het boek. Een verhaal van twee levens, twee jongens. Het grijpt je gelijk bij de keel.
Mooie foto van de auteur.
Mooie tekst:
Gedicht fan Obe Postma:
IEN FOAR IEN
Ien foar ien ferlitte myn freonen it doarp. Earst driigje hja in deimannich, en gean noch ris de wegen fan har jonkheid, Dan reizgje hja ôf foargoed. Hja komme net werom; hoe soenen hja ek? Hja gean faninoar en wurde oer wrâlden ferspraat. Sa wurdt it doarp my in frjemd plak; De huzen doar ik net mear yn ’e eagen sjen, Kâld strykt de wyn om ’e hoeken. Noch ien âld man bewarret al it libben; Soms ferhellet er fan de fiten fan syn jeugd, fan de see en it romme fjild. – Mei it âld minske hat er jong west. Jûns binne hja meiinoar de geafeart del riden; Heech stie de moanne en donker lei it iis tusken de blanke wâlen. Hy is noch sterk en in fêste húsman, Mar as it lot it seit sil er syn hûs ferlitte; Dan is it doarp útstoarn en allinne de skimen kinn’ ús tasprekke.
Het verhaal:
Een bloedmooie nieuwe roman van Hylke Speerstra
Twee jongens beleven, los van elkaar, een verschrikkelijke jeugd. De ene in het Friese waterland, de andere tussen een groep mislukte immigranten op de prairie in Canada. Als kind worden ze aan hun lot overgelaten, maar ze zetten door. Beide maken carrière en vinden de liefde. Wat ze doormaakten verzwijgen ze. Totdat ze weer alleen komen te staan en elkaar in Canada als oude mannen ontmoeten. Ze raken aan de praat en vertrouwen elkaar toe wat ze nooit kwijt konden. Bij toeval komen ze erachter dat hun hartverscheurende levens verweven zijn…
Mijn leesbeleving:
Dit verhaal over twee mannen Thomas Akkerman en Ids Faber heb ik graag gelezen. Zo ingetogen, zo prachtig beeldend maar ook tragisch en hartverscheurend. Hun levens die ze aan elkaar vertelden. Net alsof ik er getuige van was.
De breekbaarheid van beide oude mannen die merkbaar en zichtbaar is in hun lijf. Maar hun geest die nog zo sterk is. De verscheurende en diepe pijn die het leven hun deed scheurde door mijn eigen lijf heen.
Het lezen van dit verhaal gaat snel. Continu ben je benieuwd wat er allemaal gebeurd is in de levens van Thomas Akkerman en Ids Faber. Ook als ik niet las dan waren beide mannen aanwezig in mijn gedachten.
Het wordt zo mooi verwoord dat waar ter wereld je ook woont dat je altijd terug denkt aan de plaats waar je wieg stond. Je draagt het mee in je DNA. En dat moedermelk niet alleen belangrijk is om te voeden maar ook zorgt voor warmte, een gevoel van liefde en gekoesterd worden. Dat het duisternis en kou kan laten verdwijnen.
Maar ook dat je altijd verlangt naar de moederarm die je vast houdt. Dat je het dan wel redt. En ook al krijg je niet de liefde van de mensen waar je DNA mee deelt, dat je altijd blijft verlangen naar hun aandacht en liefde. Deze twee levensverhalen zijn werkelijk van een unieke schoonheid. Dit verhaal heeft mij diep geraakt. Het zorgt ervoor dat je nog meer wilt vasthouden waar je van houdt. Het laat je nadenken over je eigen leven, je eigen DNA.
Ik was al fan van Hylke Speerstra maar na het lezen van dit boek nog meer. Hartelijk dank dat ik mee op reis mocht. Het was zo bijzonder en zo prachtig. Maar ook hartverscheurend, erg en verdrietig. Het einde van het verhaal is wonderbaarlijk onvergetelijk.
Mijn mening:
Ik geef vijf sterren.
Een schrijver die me laat denken dat alles in dit verhaal echt gebeurd is terwijl het ook deels fictie is die heeft een fantastisch verhaal geschreven. Nu nog kan ik Thomas en Ids voor mij zien en me afvragen of beide mannen nog leven. Ik ben van hen gaan houden. Vaak wilde ik mijn armen om hen heen slaan als het leven niet lief voor hen was.
Maar ook wilde ik hen complimenteren met hun ijzeren wil om toch de liefde en de schoonheid van hun leven te zien. En dat ook door te geven aan hun kinderen. Veel was herkenbaar voor mij. Alles klopt; De opbouw, de beeldende schrijfstijl, de levendige personages, het toveren met taal rn het wonderbaarlijke einde.
In veel interviews lees ik dat dit boek in Magnus Opus was maar ik blijf de hoop houden dat Hylke Speerstra noch meer parels van boeken gaat schrijven.
Een heel persoonlijk en intiem verhaal van twee Friezen om utens die elkaar tegenkomen in Canada en hun tragische jeugd aan elkaar vertellen. Thomas immigreert als klein jongetje in de jaren 30 naar Canada, Ids groeit op in een dorpje op het Friese platteland. Speerstra beschrijft een jeugd van hardheid en verlies, zowel op de prairie van Saskatchewan als in het Friesland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hoewel veerkracht en liefde gelukkig niet ontbreken in de levens van de beide mannen, is het bijna niet te bevatten hoe mensen in zulke bittere omstandigheden door kunnen gaan. Het maakt je dankbaar dat wij het hier nu zoveel beter hebben.
Speerstra laat trouwens door het hele boek heen de liefde en weemoed voor Friesland van de pagina’s afdruipen en dat is heel herkenbaar. Het doet me denken aan het lied Wat is leafde uit Simmer 2000:
Wat is leafde foar jins bertegrûn, in beaken yn ‘e tiid? Is ‘t in ljocht yn tsjust’re dagen, in hâldfêst yn soarch en striid? Of is ‘t in sêfte pine? Hoe ‘t men it ek beskriuwt ‘t Is leafde dy’t in minskelibben bliuwt
De levensverhalen vd 2 mannen zijn boeiend en goed geschreven. De beschrijving van de ontmoetingen en de vriendschap zijn over de top en daarmee ongeloofwaardig. Dat zijn gelukkig maar kleine stukjes. Een bijzask dus. Wel nieuwsgierig geworden naar ander werk van hem.