What do you think?
Rate this book
Misschien moet je iets lager mikken: een verhaal over armoede en kansenongelijkheid
In het huis waarin Milio van de Kamp opgroeit is regelmatig geen licht of warm water en in de buurt waar hij woont is criminaliteit aan de orde van de dag. Toch lukt hem uiteindelijk wat zovelen niet ontsnappen uit de armoede. Hoewel zijn docent hem adviseert ‘iets lager te mikken’, slaagt hij erin vanuit het vmbo de universiteit te bereiken. Maar de sociale stijging komt niet zonder offers. In Misschien moet je iets lager mikken vertelt Milio aan de hand van zijn eigen ervaringen over de impact van armoede en kansenongelijkheid. Vervreemding van je familie, je nergens volledig thuis voelen, hoge schulden, depressie. Steeds weer loopt hij tegen de stigma’s rondom armoede aan.
Dit boek legt glashelder de complexiteit van maatschappelijke ongelijkheid bloot. Het is geen lofzang op het idee dat je alles kunt bereiken mits je hard genoeg je best doet. Wél is het een erkenning van de onvoorstelbare veerkracht van mensen die van jongs af aan geconfronteerd worden met hun ongelijke startpositie in het leven.
Dit boek legt glashelder de complexiteit van maatschappelijke ongelijkheid bloot. Het is geen lofzang op het idee dat je alles kunt bereiken mits je hard genoeg je best doet. Wél is het een erkenning van de onvoorstelbare veerkracht van mensen die van jongs af aan geconfronteerd worden met hun ongelijke startpositie in het leven.
206 pages, Kindle Edition
Published May 12, 2023
42 people are currently reading
1699 people want to read
About the author
Milio van de Kamp
1 book10 followersMilio van de Kamp is socioloog en werkzaam als universitair docent aan de UvA. In 2022 werd hij verkozen tot FMG Docent van het Jaar. Opgegroeid in armoede geeft hij een unieke, persoonlijke blik op maatschappelijke ongelijkheid. Eerdere stukken over kansenongelijkheid en armoede zijn onder andere verschenen in de Volkskrant en Het Parool.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 298 reviews
Read
July 2, 2023Misschien moet je iets lager mikken van Milio van de Kamp is een boek dat ik even oppakte omdat ik een paar interviews met de auteur had gelezen. Voor ik het wist had ik al meerdere zinnen genoteerd. Dit non-fictieverhaal heeft -helaas- een urgent karakter. Van de Kamp vertelt over zijn jeugd in armoede in een kansarme wijk (gas en licht waren lange tijd afgesloten), hoe hem geen toekomstperspectief werd geboden (zie titel), maar hoe hij zich toch flink omhoog werkte in het onderwijsstelsel. Nu is hij universitair docent. In joggingbroek omdat hij die graag draagt, daarmee aantonend dat hij zich niet conformeert aan de heersende culturele kledingcode.
Door middel van zijn levensverhaal en opgedane kennis van sociologen als Pierre Bourdieu en Annette Lareau toont Van de Kamp hoe levens van kinderen uit hogere sociale klassen in het teken van groei staan en hoe lagere klassen overleven. Waarom er weinig/niets verandert in het stelsel van maatschappelijke lagen en hoe de kloof tussen verschillende sociale codes doorwerkt in de levens van vele mensen.
Het cultureel kapitaal van de middenklasse en elite wordt gezien als neutraal, een meetlat waar iedereen langs wordt gelegd. Onbewust worden degenen die niet aan die heersende normen en waarden voldoen, gezien als mensen zonder normen en waarden. -> plat Amsterdams accent heeft geen waarde. Het niet-passende cultureel kapitaal maakt dat docenten geen verwachtingen van Milio hadden.
Wat me opvalt aan de toon van het boek, is dat Van de Kamp helemaal niet boos overkomt. Eerder gelaten, berustend in het gegeven dat iedereen onderdeel is van een ingesleten maatschappelijk systeem. Ik moest terugdenken aan de uitzending van Buitenhof op 21 mei 2023, waarin Herman Tjeenk Willink n.a.v. zijn jongste boek Het tij keren duidelijke uitspraken doet over de werking van de politiek. Het kwam erop neer dat de politiek een perpetuum mobile is, een voortdurend-systeem-in-werking, waarin iedereen op immer dezelfde manier blijft doorwerken. De enkelen die het systeem willen veranderen zijn te zwak om dat te kunnen. Tjeenk Willink klonk weemoedig. Van de Kamp klinkt dus positiever. Het ligt denk ik aan je eigen instelling hoe je Misschien moet… zelf opvat: als bevestiging dat we sociologisch maar traag iets kunnen veranderen of als positieve prikkel om tot meer kansengelijkheid te komen?
Dit boek maakt je op z’n minst bewust van het werkende systeem; we kunnen er alleen uit komen als iedereen met een andere, menselijkere bril op handelt. Als armoede en kansen(on)gelijkheid voor de politiek geen gedachte-experiment meer is, maar een werkelijkheid van vlees en bloed.
“Klasse laat je nooit los; vormt wie je bent.”
In het leven van Milio staat dat als een paal boven water. Als persoon laat hij ondanks de grote hobbels zien een brug te vormen tussen verschillende klassen. Nu is het aan ons, lezers, hier notie van te nemen, verbaasd/verontwaardigd/activistisch van te worden en bovenal te proberen een mens tegenover je te zien in plaats van een pion in een systeem. Dat is volgens mij een van de boodschappen in Misschien moet je iets lager mikken.
Door middel van zijn levensverhaal en opgedane kennis van sociologen als Pierre Bourdieu en Annette Lareau toont Van de Kamp hoe levens van kinderen uit hogere sociale klassen in het teken van groei staan en hoe lagere klassen overleven. Waarom er weinig/niets verandert in het stelsel van maatschappelijke lagen en hoe de kloof tussen verschillende sociale codes doorwerkt in de levens van vele mensen.
Het cultureel kapitaal van de middenklasse en elite wordt gezien als neutraal, een meetlat waar iedereen langs wordt gelegd. Onbewust worden degenen die niet aan die heersende normen en waarden voldoen, gezien als mensen zonder normen en waarden. -> plat Amsterdams accent heeft geen waarde. Het niet-passende cultureel kapitaal maakt dat docenten geen verwachtingen van Milio hadden.
Wat me opvalt aan de toon van het boek, is dat Van de Kamp helemaal niet boos overkomt. Eerder gelaten, berustend in het gegeven dat iedereen onderdeel is van een ingesleten maatschappelijk systeem. Ik moest terugdenken aan de uitzending van Buitenhof op 21 mei 2023, waarin Herman Tjeenk Willink n.a.v. zijn jongste boek Het tij keren duidelijke uitspraken doet over de werking van de politiek. Het kwam erop neer dat de politiek een perpetuum mobile is, een voortdurend-systeem-in-werking, waarin iedereen op immer dezelfde manier blijft doorwerken. De enkelen die het systeem willen veranderen zijn te zwak om dat te kunnen. Tjeenk Willink klonk weemoedig. Van de Kamp klinkt dus positiever. Het ligt denk ik aan je eigen instelling hoe je Misschien moet… zelf opvat: als bevestiging dat we sociologisch maar traag iets kunnen veranderen of als positieve prikkel om tot meer kansengelijkheid te komen?
Dit boek maakt je op z’n minst bewust van het werkende systeem; we kunnen er alleen uit komen als iedereen met een andere, menselijkere bril op handelt. Als armoede en kansen(on)gelijkheid voor de politiek geen gedachte-experiment meer is, maar een werkelijkheid van vlees en bloed.
“Klasse laat je nooit los; vormt wie je bent.”
In het leven van Milio staat dat als een paal boven water. Als persoon laat hij ondanks de grote hobbels zien een brug te vormen tussen verschillende klassen. Nu is het aan ons, lezers, hier notie van te nemen, verbaasd/verontwaardigd/activistisch van te worden en bovenal te proberen een mens tegenover je te zien in plaats van een pion in een systeem. Dat is volgens mij een van de boodschappen in Misschien moet je iets lager mikken.
February 18, 2024
Ik vind het moeilijk om mijn gedachten hierover goed op papier te zetten, maar ik ga toch een poging doen.
Het verhaal wat Milio vertelt is een belangrijk verhaal en zet je tot denken. Toch zat dit verhaal boordevol tegenstellingen waarmee hij zijn eigen punt onderuit haalde.
Even voor het beeld: ik kom zelf uit een gezin waarvan de vader afgekeurd was maar niet stil kon zitten en daarom besloot zelfstandig ondernemer te worden als meubelmaker. Dit vormde natuurlijk een onstabiele inkomensbron, dus had mijn moeder een baan als schoonmaakster erbij. We konden ons prima redden, maar erg breed hadden we het nou ook weer niet. Toen mijn vader ziek werd en uiteindelijk overleed, hebben mijn moeder en ik een tijd op een houtje moeten bijten, erg vervelend, maar met hulp van o.a. de kerk hebben we ons er doorheen kunnen slepen.
Op de middelbare school begon ik in eerste instantie op de Havo, maar dit bleek toch iets te zwaar te zijn voor mij en dus belandde ik in de 3e klas op VMBO-TL. Dit zat overigens gewoon in hetzelfde gebouw als havo en vwo. Nou ja goed, in mijn geval betrof het dan ook een dorp en geen stad. Dus geen scholen in historische panden in ieder geval. iets waar Milio het wel over heeft: Gymnasten zitten in mooie historische panden zegt hij. En volgens hem zijn alle gymnasten rijk, hebben ze geen zorgen, filosoferen over het leven en maken met school reizen naar Azië... Op het VMBO zitten net zo goed kinderen uit rijke huishoudens. Dat je uit een rijk gezin komt, betekent niet perse dat een hoge opleiding bij jou als individu past. En schoolreizen naar Azië? Daar heb ik nog nooit iemand over gehoord hoor! Wij gingen overigens naar Londen en voor mensen die het niet breed hadden, was er op school een potje waar gebruik van gemaakt kon worden, zodat iemand wiens ouders het geld niet konden missen, toch mee kon op excursie. Dat dit in zijn tijd nog niet een ding was, kan ik me ergens ook wel weer voorstellen. Het is niet altijd zo geweest dat scholen daar rekening mee houden, daar is tegenwoordig veel meer aandacht voor.
Waar ik vreemd van opkeek waren opmerkingen als “in mijn huis hadden we geen boeken en mijn ouders waren zelf ook nog nooit naar een museum geweest, we hadden daar simpelweg de middelen niet voor” (blz 188). Voor kinderen zijn er genoeg gratis culturele activiteiten, vooral tijdens vakanties. Bovendien is een bibliotheek abonnement gratis voor kinderen. Ze hadden er misschien het culturele kapitaal niet voor, maar met geld heeft dat weinig te maken. Ook het feit dat hij verbaasd is als blijkt dat hij voor zijn sportopleiding sportkleding moet aanschaffen, hoe kan het dat hij dat niet weet? Voor gym op de basisschool en middelbare school gebruik je toch ook sportkleding? Bovendien worden zulke dingen wel bekend gemaakt bij de informatie over de opleiding.
Wat mij opvalt is dat hij aan de ene kant meer begrip wil krijgen voor de lagere sociale klasse, maar er tegelijkertijd soms zelf ook negatief over is. Zo gaat hij een keer naar de snackbar met klasgenoten van de universiteit en dan blijkt daar een jongen te werken die hij kent. Als hem dan wordt gevraagd of hij die jongen kent, schaamt hij zich en zegt dat hij hem kent van vroeger, in plaats van dat hij ervoor uit komt dat het een vriend is. Op die manier houdt hij zelf de scheidslijn ook aan, in plaats van dat hij dat hij dat deel van zijn leven er ook gewoon laat zijn. Dan denk ik: wat wil je nou precies?
Hij probeert voor zijn hele klasse te spreken, maar niet iedereen zal dezelfde ervaringen hebben als hij. Niet iedereen met een kleine portemonnee heeft te maken met een compleet ongezellige thuissituatie of met laaggeschoolde ouders. Soms kom je door bepaalde omstandigheden in zo'n situatie terecht die je niet had voorzien. Milio maakt een harde scheidslijn tussen rijk, veilig, gezond en hoogopgeleid tegenover arm, onveilig, ziek en laagopgeleid. Zo werkt het helaas niet. Rijk en hoogopgeleide ouders geven geen garantie voor een veilige thuissituatie of een gezond leven, dat heeft niks met geld te maken.
Wat ik overigens wel heel mooi vond, was hoe hij werd opgevangen door de moeder van zijn vriendin, toen hij uit huis werd gezet. Ook zij hadden het niet al te breed, maar toch was haar moeder bereid om Milio in huis te nemen en hem een veilige, liefdevolle plek te geven. Zo zie je maar dat er ook nog goede mensen zijn in de wereld :)
Ik denk dat het beter was geweest als Milio het had gehouden bij zijn eigen ervaringen en niet probeerde te staan voor de hele klasse. Dan was het verhaal sterker geweest en konden de twijfelachtige argumentaties achterwege blijven. Ik hoop voor hem dat hij zichzelf uiteindelijk zal weten te waarderen. Dat hij lief kan gaan zijn voor zichzelf in plaats van zichzelf steeds onderuit te halen. Het is hartstikke knap wat hij gepresteerd heeft en daar mag hij trots op zijn, maar op dat punt is hij voor mijn gevoel nog niet.
Het verhaal wat Milio vertelt is een belangrijk verhaal en zet je tot denken. Toch zat dit verhaal boordevol tegenstellingen waarmee hij zijn eigen punt onderuit haalde.
Even voor het beeld: ik kom zelf uit een gezin waarvan de vader afgekeurd was maar niet stil kon zitten en daarom besloot zelfstandig ondernemer te worden als meubelmaker. Dit vormde natuurlijk een onstabiele inkomensbron, dus had mijn moeder een baan als schoonmaakster erbij. We konden ons prima redden, maar erg breed hadden we het nou ook weer niet. Toen mijn vader ziek werd en uiteindelijk overleed, hebben mijn moeder en ik een tijd op een houtje moeten bijten, erg vervelend, maar met hulp van o.a. de kerk hebben we ons er doorheen kunnen slepen.
Op de middelbare school begon ik in eerste instantie op de Havo, maar dit bleek toch iets te zwaar te zijn voor mij en dus belandde ik in de 3e klas op VMBO-TL. Dit zat overigens gewoon in hetzelfde gebouw als havo en vwo. Nou ja goed, in mijn geval betrof het dan ook een dorp en geen stad. Dus geen scholen in historische panden in ieder geval. iets waar Milio het wel over heeft: Gymnasten zitten in mooie historische panden zegt hij. En volgens hem zijn alle gymnasten rijk, hebben ze geen zorgen, filosoferen over het leven en maken met school reizen naar Azië... Op het VMBO zitten net zo goed kinderen uit rijke huishoudens. Dat je uit een rijk gezin komt, betekent niet perse dat een hoge opleiding bij jou als individu past. En schoolreizen naar Azië? Daar heb ik nog nooit iemand over gehoord hoor! Wij gingen overigens naar Londen en voor mensen die het niet breed hadden, was er op school een potje waar gebruik van gemaakt kon worden, zodat iemand wiens ouders het geld niet konden missen, toch mee kon op excursie. Dat dit in zijn tijd nog niet een ding was, kan ik me ergens ook wel weer voorstellen. Het is niet altijd zo geweest dat scholen daar rekening mee houden, daar is tegenwoordig veel meer aandacht voor.
Waar ik vreemd van opkeek waren opmerkingen als “in mijn huis hadden we geen boeken en mijn ouders waren zelf ook nog nooit naar een museum geweest, we hadden daar simpelweg de middelen niet voor” (blz 188). Voor kinderen zijn er genoeg gratis culturele activiteiten, vooral tijdens vakanties. Bovendien is een bibliotheek abonnement gratis voor kinderen. Ze hadden er misschien het culturele kapitaal niet voor, maar met geld heeft dat weinig te maken. Ook het feit dat hij verbaasd is als blijkt dat hij voor zijn sportopleiding sportkleding moet aanschaffen, hoe kan het dat hij dat niet weet? Voor gym op de basisschool en middelbare school gebruik je toch ook sportkleding? Bovendien worden zulke dingen wel bekend gemaakt bij de informatie over de opleiding.
Wat mij opvalt is dat hij aan de ene kant meer begrip wil krijgen voor de lagere sociale klasse, maar er tegelijkertijd soms zelf ook negatief over is. Zo gaat hij een keer naar de snackbar met klasgenoten van de universiteit en dan blijkt daar een jongen te werken die hij kent. Als hem dan wordt gevraagd of hij die jongen kent, schaamt hij zich en zegt dat hij hem kent van vroeger, in plaats van dat hij ervoor uit komt dat het een vriend is. Op die manier houdt hij zelf de scheidslijn ook aan, in plaats van dat hij dat hij dat deel van zijn leven er ook gewoon laat zijn. Dan denk ik: wat wil je nou precies?
Hij probeert voor zijn hele klasse te spreken, maar niet iedereen zal dezelfde ervaringen hebben als hij. Niet iedereen met een kleine portemonnee heeft te maken met een compleet ongezellige thuissituatie of met laaggeschoolde ouders. Soms kom je door bepaalde omstandigheden in zo'n situatie terecht die je niet had voorzien. Milio maakt een harde scheidslijn tussen rijk, veilig, gezond en hoogopgeleid tegenover arm, onveilig, ziek en laagopgeleid. Zo werkt het helaas niet. Rijk en hoogopgeleide ouders geven geen garantie voor een veilige thuissituatie of een gezond leven, dat heeft niks met geld te maken.
Wat ik overigens wel heel mooi vond, was hoe hij werd opgevangen door de moeder van zijn vriendin, toen hij uit huis werd gezet. Ook zij hadden het niet al te breed, maar toch was haar moeder bereid om Milio in huis te nemen en hem een veilige, liefdevolle plek te geven. Zo zie je maar dat er ook nog goede mensen zijn in de wereld :)
Ik denk dat het beter was geweest als Milio het had gehouden bij zijn eigen ervaringen en niet probeerde te staan voor de hele klasse. Dan was het verhaal sterker geweest en konden de twijfelachtige argumentaties achterwege blijven. Ik hoop voor hem dat hij zichzelf uiteindelijk zal weten te waarderen. Dat hij lief kan gaan zijn voor zichzelf in plaats van zichzelf steeds onderuit te halen. Het is hartstikke knap wat hij gepresteerd heeft en daar mag hij trots op zijn, maar op dat punt is hij voor mijn gevoel nog niet.
May 17, 2023
Indrukwekkend boek. Ik lees een hoop over kansenongelijkheid, armoede, schulden, etcetera, maar statistieken en theorieën komen toch niet zo hard binnen als gewoon een persoonlijk verhaal. Van de Kamp beschrijft zijn jeugd vol met armoede en huiselijk geweld en oneerlijke behandelingen, maar ook met een warme buurt en fijne mensen. Hij kwam er met een enorme hoop mazzel uit, maar uit het boek blijkt ook duidelijk dat dat ook zo niet het geval had kunnen zijn. Goed boek over armoede, ben erg blij dat ik het gelezen heb.
March 16, 2024
Gelezen met een nieuw opgerichte studentenleesclub op mijn werk. Het boek is eenvoudig geschreven en duidelijk op een breed publiek gericht. Kritiek zou kunnen zijn dat het wat eendimensionaal is en wat meer context had kunnen gebruiken. Aan de andere kant had het dan wel een minder breed publiek bereikt.
Groot pluspunt is dat het heel interessante gesprekken oplevert over ieders achtergrond (voorzover mensen die willen delen). Een van de studenten uit onze leesclub kwam juist uit de omgekeerde situatie: de norm in haar omgeving was het VWO terwijl zij van het vmbo via het mbo nu op het hbo terecht was gekomen. Zij zag de cultuurverschillen dus van de andere kant. Iemand anders kwam uit een gezin waar opleiding niet belangrijk werd gevonden en waar zijn broer in de bouw meer verdiende dan hij zelf verwachtte te verdienen na zijn eigen studie. Dankzij dat soort verhalen kreeg ik een veel genuanceerder beeld van alle mogelijke achtergronden van studenten op het hbo.
Twee dingen die ik verder nog uit dit boek haal:
- Diversiteit is vaak onzichtbaar. Klasse is een belangrijk onderdeel van iemands achtergrond en die zie je niet altijd meteen aan iemand af.
- Door schaamte (‘deze situatie is mijn eigen schuld’) en/of gebrek aan vergelijkingsmateriaal (‘in mijn wijk leven al mijn vriendjes ook zo’) zullen kinderen en jongvolwassenen niet altijd kunnen aangeven wat ze missen. Assertiviteit kan ook een klassegebonden eigenschap zijn.
Groot pluspunt is dat het heel interessante gesprekken oplevert over ieders achtergrond (voorzover mensen die willen delen). Een van de studenten uit onze leesclub kwam juist uit de omgekeerde situatie: de norm in haar omgeving was het VWO terwijl zij van het vmbo via het mbo nu op het hbo terecht was gekomen. Zij zag de cultuurverschillen dus van de andere kant. Iemand anders kwam uit een gezin waar opleiding niet belangrijk werd gevonden en waar zijn broer in de bouw meer verdiende dan hij zelf verwachtte te verdienen na zijn eigen studie. Dankzij dat soort verhalen kreeg ik een veel genuanceerder beeld van alle mogelijke achtergronden van studenten op het hbo.
Twee dingen die ik verder nog uit dit boek haal:
- Diversiteit is vaak onzichtbaar. Klasse is een belangrijk onderdeel van iemands achtergrond en die zie je niet altijd meteen aan iemand af.
- Door schaamte (‘deze situatie is mijn eigen schuld’) en/of gebrek aan vergelijkingsmateriaal (‘in mijn wijk leven al mijn vriendjes ook zo’) zullen kinderen en jongvolwassenen niet altijd kunnen aangeven wat ze missen. Assertiviteit kan ook een klassegebonden eigenschap zijn.
February 9, 2024
Leip boek hoor. Bleef maar lezen. Een jongen die uit een laag sociale klasse komt en ziek heeft gestreden. Holy shit het zat deze faffie niet mee. Maar hij is een leipe soldaat. Hij heeft de vocabulaire redelijk simpel gehouden, express zodat iedereen het kan lezen volgens mij. Korte hoofdstukken dus het leest easy weg. Maar een tantoe sterk verhaal
July 16, 2025
Een heel mooi boek over klassenongelijkheid. Schrijnend en confronterend (net name de stukken over hoe het onderwijs door de bestaande structuur bepaalde mensen buitensluit).
“Het idee van ons onderwijs is dat alle kinderen gelijk behandeld worden en, in theorie, allen dezelfde kans van slagen hebben. Ze worden echter getoetst op normen en waarden die door de middenklasse en elite zijn bepaald, waardoor de kinderen die zich hier het meest mee kunnen identificeren (en er het beste op zijn voorbereid door hun opvoeding) het hoogst scoren.” (p. 187)
Schrijfstijl was niet geweldig, maar het verhaal compenseert daar dubbel en dwars voor. Soort Nederlandse Edouard Louis.
“Het idee van ons onderwijs is dat alle kinderen gelijk behandeld worden en, in theorie, allen dezelfde kans van slagen hebben. Ze worden echter getoetst op normen en waarden die door de middenklasse en elite zijn bepaald, waardoor de kinderen die zich hier het meest mee kunnen identificeren (en er het beste op zijn voorbereid door hun opvoeding) het hoogst scoren.” (p. 187)
Schrijfstijl was niet geweldig, maar het verhaal compenseert daar dubbel en dwars voor. Soort Nederlandse Edouard Louis.
Read
January 17, 2025Mooi! Soms vanuit zijn specifieke ervaring een klein beetje generaliserend over de 'lagere' klasse, maar goed, het persoonlijke is nu eenmaal politiek en wil je politiek iets in de melk te brokkelen hebben, moet je wel een beetje veralgemeniseren.
September 11, 2023
Als veelvinker en werkzaam in het onderwijs werd ik weer keihard met mijn neus op bekende en bijzonder ongemakkelijke feiten gedrukt.
Door de directe en onopgesmukte stijl van Milio van de Kamp werd ik nog meer geraakt dan in eerdere vergelijkbare boeken van Isik, Çankaya en Eribon. Maar dat kwam misschien ook omdat ik die juist al gelezen had.
Door de directe en onopgesmukte stijl van Milio van de Kamp werd ik nog meer geraakt dan in eerdere vergelijkbare boeken van Isik, Çankaya en Eribon. Maar dat kwam misschien ook omdat ik die juist al gelezen had.
June 12, 2024
Een heel kwetsbaar en persoonlijk verhaal van Milio. Echt mega snel uitgelezen, door de makkelijke en persoonlijke manier van schrijven, maar ook door de belangrijke thema’s rondom kansengelijkheid en ons systeem die hierin naar voren komen: waarin mensen met privileges uit de elite- en middenklasse de normen en waarden bepalen, en mensen die daarbuiten vallen (lees: mensen uit lagere sociale en arbeidersklasse) zich aan hen moeten conformeren en daardoor ook met moeite de sociale ladder kunnen beklimmen. Heel mooi en makkelijk omschreven. Een aanrader als je écht wilt weten hoe het is om in armoede op te groeien en wat dat doet met iemands ‘kansengelijkheid’ — beter dan de vele wetenschappelijke essays die door oude witte geprivilegieerde mannen zijn geschreven die proberen een doelgroep te ‘onderzoeken’ waar ze nooit écht aan kunnen en zullen relateren (!).
P.S. Hoofdstuk ‘21 diner’… té herkenbaar. 👽
P.S. Hoofdstuk ‘21 diner’… té herkenbaar. 👽
Read
March 17, 2025‘Misschien moet je iets lager mikken’ is een persoonlijk boek dat de ervaring van opgroeien in de lagere klasse beschrijft en wat voor invloed deze achtergrond, evenals de invloed van mensen uit de middenklasse, heeft op o.a. motivatie en zelfbeeld. Het is op een toegankelijke manier geschreven, waardoor het voor iedereen goed leesbaar is en het maakt je bewust van het werkende (en dus eigenlijk niet zo goed werkende) systeem. Zeker een aanrader!
November 15, 2024
De auteur Milio van de Kamp laat aan de hand van eigen ervaringen zien hoe het schoolsysteem niet berekend is op kinderen die in armoede opgroeien. Zijn verhaal is aangrijpend en beklemmend. Met vlot geschreven tekst geeft hij woorden aan hoe armoede niet alleen een financieel probleem is maar ook arm zijn in kansen, mogelijkheden, reputatie en representatie betekent. Een helder betoog. Alleen het einde van het boek vond ik minder sterk en overtuigend. Dat ging iets te rechtlijnig naar een conclusie toe.
January 30, 2024
Leesverplichting voor Jan Modaal én bovenbuurman Han Bovenmodaal, want een verhaal over kansongelijkheid die door Jan en Han stelselmatig in stand wordt gehouden. Indringend en persoonlijk verhaal over een jeugd in armoede, schulden en tussen geweld en dat absoluut zonder af te geven op lagere sociale klasse. Ik bewonder Milio van der Kamp.
August 8, 2025
Een boek wat iedereen die in het onderwijs of met jeugd werkt, gelezen zou moeten hebben. Een verhaal over klassenongelijkheid en de impact hiervan.
June 13, 2023
Mega interessant luisterboek! Dit verhaal zorgt er echt voor dat je iets beter gaat begrijpen hoe het is om op te groeien in armoede en daardoor meteen al met 1-0 achter te staan. En hoe andere mensen, degenen met privileges, hiermee om kunnen gaan. Sommige verhalen en anekdotes die Milio van de Kamp deelde, vond ik echt tenenkrommend.
Kan dit boek op de leeslijst voor alle middelbare scholieren? Ik weet zeker dat ze er veel van kunnen opsteken, maar zich misschien ook wel herkennen in het verhaal van Milio.
Kan dit boek op de leeslijst voor alle middelbare scholieren? Ik weet zeker dat ze er veel van kunnen opsteken, maar zich misschien ook wel herkennen in het verhaal van Milio.
July 13, 2023
Milio deelt op een heel intieme en inzichtelijke manier zijn levensverhaal, over opgroeien in armoede en een onveilige thuissituatie, en wat dat met iemand doet. Heb dit boek geluisterd, erg zakelijk voorgelezen wat toevoegt aan de boodschap die het boek overdraagt. Goede spiegel voor de maatschappij, en voor mezelf. Aanrader als je eens een blik op de wereld van buiten je bubbel wilt lezen/luisteren!
July 16, 2023
Dit boek ga ik zeker bespreken tijdens mijn lessen maatschappijleer & maatschappijwetenschappen. Bedankt voor je heldere verslag Milio!
July 16, 2023
Interessant inkijkje in het leven van een zogenaamde ‘kansarme jongere’. Eigenlijk heeft de auteur te veel te vertellen voor één boek. Soms voelde het verhaal wat gehaast.
September 1, 2023
Als ze je dit nou verplicht laten lezen op school ipv boeken over verkrachting….
March 7, 2024
Must read!!!!!!
February 17, 2024
Wow wat een boek. Echt in 1 ruk uitgelezen, zowel door de persoonlijke manier van schrijven als door de onderwerpen die aangesneden worden. De blinde vlekken die we als (middenklasse)-maatschappij hebben en hoe vreselijk die zijn voor lagere en/of arbeidersklassen zijn. Dat politieke keuzes voor rijke middenklasse mensen iets is om over te discussieren of te filosoferen maar voor mensen uit lagere klassen overleven is - vertelt Milio van de Kamp echt op waanzinnige wijze in dit boek.
Het schetst een heel helder en vreselijk beeld van ons neoliberale kut systeem wat ingericht is door mensen die altijd privileges gehad hebben, waardoor mensen die buiten die privileges en/of norm vallen nooit een gelijke kans zullen krijgen. Je kan artikelen of essays over dit onderwerp lezen maar je gaat geen beter inzicht over dit alles krijgen dan door dit boek van Milio van de Kamp te lezen, wheyo wat een eye openers en wat heeft deze guy het moeilijk gehad. Diep respect.!!!!!!!! Allemaal lezen.
Het schetst een heel helder en vreselijk beeld van ons neoliberale kut systeem wat ingericht is door mensen die altijd privileges gehad hebben, waardoor mensen die buiten die privileges en/of norm vallen nooit een gelijke kans zullen krijgen. Je kan artikelen of essays over dit onderwerp lezen maar je gaat geen beter inzicht over dit alles krijgen dan door dit boek van Milio van de Kamp te lezen, wheyo wat een eye openers en wat heeft deze guy het moeilijk gehad. Diep respect.!!!!!!!! Allemaal lezen.
July 15, 2024
In één ruk uitgelezen. Het boek ontroerde me door de vele raakvlakken met mijn eigen leven en schoolcarrière. Het biedt een bijzonder perspectief op kansenongelijkheid. Omdat Milio zelf universitair docent in de sociale wetenschappen is, is het boek bovendien zeer leerzaam. Er worden veel theorieën besproken. Doordat elk hoofdstuk niet te lang is en over een specifiek onderwerp gaat, is het ook heel behapbaar. Aanrader!!!
September 13, 2025
Prachtig boek over hoe het voelt om op te groeien in de lagere klasse, en de impact van armoede en kansenongelijkheid. Een indrukwekkend persoonlijk verhaal en een hele heldere analyse. Maakt nog eens pijnlijk duidelijk hoe ver we nog verwijderd zijn van een gelijke samenleving. Zou iedereen moeten lezen!
October 8, 2025
Indrukwekkend en zelfs een beetje herkenbaar. Verplichte kost voor docenten, zou ik zeggen.
June 27, 2023
Heel erg mooi persoonlijk verhaal over opgroeien in de lagere sociale klasse, en terechtkomen in de middenklasse. Zo herkenbaar ook (en daardoor troostrijk) als je zelf een sociale stijger bent. Ik begin helemaal te glunderen van een passage als:
Even later werd de eerste gang geserveerd, waar ook weer een uitleg bij hoorde. Het was een champignon (denk ik, alle eetbare paddenstoelen zijn voor mij een champignon) op een bedje van salade. Er werd met trots verteld dat de groente voor de salade biologisch was gekweekt in de eigen achtertuin. Ik keek de tafel rond en zocht naar de slasaus (die er natuurlijk niet was).
Het is schrijnend om te lezen hoeveel heftige dingen Van de Kamp als kind al heeft moeten meemaken, en het is des te bewonderenswaardiger dat hij er nu zo zachtaardig over kan schrijven. Hij mag zich door zijn achtergrond dan wel minderwaardig voelen aan de mensen in het milieu waarin hij zich nu bevindt, maar wie verdient er nou meer aanzien: iemand die verschillende soorten paddenstoelen kan onderscheiden of iemand die jaren zonder gas en licht is opgegroeid?
Ik zou nog zoveel meer willen citeren uit Misschien moet je iets lager mikken, maar denk dat de volgende anekdote over Van de Kamps eerste week op de middelbare school voldoende illustreert wat het boek zo goed maakt en de armoede zo pijnlijk:
Halverwege de eerste week, tijdens Nederlands, kregen wij onze eerste opdracht: we moesten een boekverslag schrijven. Ik stopte op de terugweg naar huis bij de bibliotheek en leende een van de boeken die we konden lezen voor het verslag. Omdat we thuis geen computer hadden zat ik bij een klein lampje, aangesloten op het stekkerblok van de bovenburen, met pen en papier aan de eettafel. Ik probeerde zo netjes mogelijk te schrijven en bij iedere fout verscheurde ik uit frustratie de blaadjes. Ik begon wel acht keer opnieuw.
Ik hoop dat dit het standaardwerk over armoede en sociale mobiliteit wordt.
Even later werd de eerste gang geserveerd, waar ook weer een uitleg bij hoorde. Het was een champignon (denk ik, alle eetbare paddenstoelen zijn voor mij een champignon) op een bedje van salade. Er werd met trots verteld dat de groente voor de salade biologisch was gekweekt in de eigen achtertuin. Ik keek de tafel rond en zocht naar de slasaus (die er natuurlijk niet was).
Het is schrijnend om te lezen hoeveel heftige dingen Van de Kamp als kind al heeft moeten meemaken, en het is des te bewonderenswaardiger dat hij er nu zo zachtaardig over kan schrijven. Hij mag zich door zijn achtergrond dan wel minderwaardig voelen aan de mensen in het milieu waarin hij zich nu bevindt, maar wie verdient er nou meer aanzien: iemand die verschillende soorten paddenstoelen kan onderscheiden of iemand die jaren zonder gas en licht is opgegroeid?
Ik zou nog zoveel meer willen citeren uit Misschien moet je iets lager mikken, maar denk dat de volgende anekdote over Van de Kamps eerste week op de middelbare school voldoende illustreert wat het boek zo goed maakt en de armoede zo pijnlijk:
Halverwege de eerste week, tijdens Nederlands, kregen wij onze eerste opdracht: we moesten een boekverslag schrijven. Ik stopte op de terugweg naar huis bij de bibliotheek en leende een van de boeken die we konden lezen voor het verslag. Omdat we thuis geen computer hadden zat ik bij een klein lampje, aangesloten op het stekkerblok van de bovenburen, met pen en papier aan de eettafel. Ik probeerde zo netjes mogelijk te schrijven en bij iedere fout verscheurde ik uit frustratie de blaadjes. Ik begon wel acht keer opnieuw.
Ik hoop dat dit het standaardwerk over armoede en sociale mobiliteit wordt.
February 3, 2024
Ik heb dit boek bijna in een ruk uitgelezen. Echt een interessant verhaal. Ook vind ik dat dit boek verplichte kost is voor iedereen die met kinderen en jongeren werkt, niet alleen onderwijzers maar ook jeugdwerkers en dergelijke. Daarnaast zou iedere politicus dit boek moeten lezen. Milio weet precies de pijnpunten bloot te leggen waar kinderen die in armoede opgroeien mee te maken krijgen.
Ondanks dat ik zelf niet in armoede ben opgegroeid, herken ik wel bepaalde dingen. Zo heeft mijn vader maar een paar jaar basisschool gehad. Daardoor kwam ik toch wel uit een ander milieu dan de meeste andere jongeren op het vwo. Ik herinner mij nog heel goed dat ik een keer bij een klasgenootje thuis was en dat daar een Ferrari voor de deur stond. Zo’n auto had ik nog nooit van mijn leven in het echt gezien. Maar ik kende ook de andere kant. Zo had ik in de brugklas een vriendin waar ze thuis echt de eindjes aan elkaar moesten knopen. Daardoor heb ik wel geleerd om tevreden te zijn met wat je hebt, omdat het ook slechter kan. En in tegenstelling tot Milio’s ouders hebben mijn ouders met hard werken toch een zekere vorm van welvaart bereikt die voor zijn ouders onbereikbaar was. Toch heb ik mij ook wel eens ongemakkelijk gevoeld in bepaalde sociale situaties, dus voor hem zal die kloof nog groter zijn geweest.
Ik vind het knap dat hij ondanks alle tegenslagen heeft doorgezet en het advies van zijn Nederlands docente niet heeft opgevolgd. Ik las nog niet zolang geleden ook een ander boek over armoede. Dat was ook zeker interessant, maar inhoudelijk niet zo’n goed boek als dit boek. Milio weet goed te verwoorden waarom mensen vaak arm blijven en waarom het ook voor de kinderen van arme ouders zo lastig is om daaruit te komen. Hoewel ik het al wist benadrukt dit boek toch het gegeven dat het wel degelijk uitmaakt waar jouw wieg heeft gestaan en dat de Nederlandse maatschappij minder gelijk is dan men doet voorkomen.
Ondanks dat ik zelf niet in armoede ben opgegroeid, herken ik wel bepaalde dingen. Zo heeft mijn vader maar een paar jaar basisschool gehad. Daardoor kwam ik toch wel uit een ander milieu dan de meeste andere jongeren op het vwo. Ik herinner mij nog heel goed dat ik een keer bij een klasgenootje thuis was en dat daar een Ferrari voor de deur stond. Zo’n auto had ik nog nooit van mijn leven in het echt gezien. Maar ik kende ook de andere kant. Zo had ik in de brugklas een vriendin waar ze thuis echt de eindjes aan elkaar moesten knopen. Daardoor heb ik wel geleerd om tevreden te zijn met wat je hebt, omdat het ook slechter kan. En in tegenstelling tot Milio’s ouders hebben mijn ouders met hard werken toch een zekere vorm van welvaart bereikt die voor zijn ouders onbereikbaar was. Toch heb ik mij ook wel eens ongemakkelijk gevoeld in bepaalde sociale situaties, dus voor hem zal die kloof nog groter zijn geweest.
Ik vind het knap dat hij ondanks alle tegenslagen heeft doorgezet en het advies van zijn Nederlands docente niet heeft opgevolgd. Ik las nog niet zolang geleden ook een ander boek over armoede. Dat was ook zeker interessant, maar inhoudelijk niet zo’n goed boek als dit boek. Milio weet goed te verwoorden waarom mensen vaak arm blijven en waarom het ook voor de kinderen van arme ouders zo lastig is om daaruit te komen. Hoewel ik het al wist benadrukt dit boek toch het gegeven dat het wel degelijk uitmaakt waar jouw wieg heeft gestaan en dat de Nederlandse maatschappij minder gelijk is dan men doet voorkomen.
August 3, 2023
Milio beschrijft de realiteit van iemand uit een echte achterbuurt in Nederland, en die realiteit komt hard binnen. Zijn verhaal toont een paradox aan over een meritocratisch ideaal in Nederland. Enerzijds is het verhaal en van doordrengt dat een meritocratie in Nederland niet bestaat. Daarmee wordt het verhaal sterk geïnspireerd door Marx en Bordieu. Anderzijds toont Milio aan dat, ondanks een slechte uitgangspositie waaruit een erfenis van onverstandige keuzes uit volgt, je in Nederland in staat bent om je op te werken op de sociale ladder. De pijnlijke conclusie die hier echter wel wordt getrokken is dat de overheidsinstanties het leven van de mensen juist moeilijk maken. Ondanks die pijnlijke conclusie wordt mijn inziens instanties zoals de politie en het onderwijs te kort gedaan in het boek. Deze organisaties zijn ingebed in het systeem, maar niet kwaadwillige om de afstand tussen sociale klassen te waarborgen.
Tegelijkertijd zie ik parallellen. Als onderwijsstapelaar afkomstig uit een zelfde soort Havo kansklas, met een moeder die in realiteit arbeidsongeschikt is, maar op papier voor een habbekrats keihard moet werken, en een vader die zich heeft ontrokken aan de probleemwijken van Rotterdam, maar nooit de kansen heeft gehad die mensen uit de middenklasse voor zichzelf creëren en tevens een vader die zichzelf het hartfalen heeft ingewerkt, is het verhaal herkenbaar, maar roept het ook frustraties en soms ook onbegrip op. Zowel tegen het verhaal van Milio als tegen de organisatie van onze samenleving.
Tegelijkertijd zie ik parallellen. Als onderwijsstapelaar afkomstig uit een zelfde soort Havo kansklas, met een moeder die in realiteit arbeidsongeschikt is, maar op papier voor een habbekrats keihard moet werken, en een vader die zich heeft ontrokken aan de probleemwijken van Rotterdam, maar nooit de kansen heeft gehad die mensen uit de middenklasse voor zichzelf creëren en tevens een vader die zichzelf het hartfalen heeft ingewerkt, is het verhaal herkenbaar, maar roept het ook frustraties en soms ook onbegrip op. Zowel tegen het verhaal van Milio als tegen de organisatie van onze samenleving.
January 12, 2025
Na het lezen van enkele recensies wist ik meteen dat Milio op treffende wijze de kloof tussen de “hoge,” “midden-“ en “lage” sociale klassen heeft beschreven. Hij legt scherp en invoelend bloot hoe schrijnend deze realiteit is. Het is moeilijk te bevatten hoe groot deze kloof kan zijn, vooral als je zelf nooit in een vergelijkbare situatie hebt gezeten. Opvallend is dat sommige lezers het boek en de boodschap erin niet volledig lijken te begrijpen, wat juist onderstreept hoe diepgeworteld deze maatschappelijke scheidslijnen zijn. Graag zou ik deze groep het boek Armoede uitgelegd aan mensen met geld van Tim ‘S jongers willen aanbevelen.
De herkenbaarheid in zijn verhaal ligt vooral in het gevoel van vervreemding van de buurt en familie waarin je bent opgegroeid. Dit gevoel ontstaat wanneer ambities, prestatiedruk en een ander idee van succes je steeds verder lijken te verwijderen van je oorspronkelijke omgeving, ook al blijft de fysieke afstand hetzelfde.
Het boek is een ode aan het loslaten van opgeblazen verwachtingen en het leren waarderen van de kleine overwinningen in het leven. Milio slaagt erin om dit op een herkenbare en ontroerende manier over te brengen, wat het boek een waardevolle leeservaring maakt.
De herkenbaarheid in zijn verhaal ligt vooral in het gevoel van vervreemding van de buurt en familie waarin je bent opgegroeid. Dit gevoel ontstaat wanneer ambities, prestatiedruk en een ander idee van succes je steeds verder lijken te verwijderen van je oorspronkelijke omgeving, ook al blijft de fysieke afstand hetzelfde.
Het boek is een ode aan het loslaten van opgeblazen verwachtingen en het leren waarderen van de kleine overwinningen in het leven. Milio slaagt erin om dit op een herkenbare en ontroerende manier over te brengen, wat het boek een waardevolle leeservaring maakt.
March 14, 2024
Dit is echt zo’n aanrader! Zette me stil bij de privileges die ik al vanaf mijn geboorte geniet en die ik nu ook onbewust ervaar in mijn bubbel. Opgroeien in een arm gezin heeft zoveel meer impact dan je in eerste instantie zou denken. Wat een strijder is de auteur ook!
November 4, 2023
Mooi en schrijnend verhaal. Hoe institutionele achterstand en achterstelling in onze samenleving doorwerken wordt in dit boek sterk neergezet.
Wat me verbaast in het verhaal, is dat er op al die scholen / schoolafdelingen waar de schrijver gezeten heeft er zonder uitzondering incapabele docenten, mentoren, teamleiders en directie rondgelopen hebben met nul interesse in leerlingen, die elkaars vooroordelen t.a.v. leerlingen klakkeloos overnemen en die er allemaal op uit zijn de probleemleerlingen zo snel mogelijk de school uit te werken...?
Wat me verbaast in het verhaal, is dat er op al die scholen / schoolafdelingen waar de schrijver gezeten heeft er zonder uitzondering incapabele docenten, mentoren, teamleiders en directie rondgelopen hebben met nul interesse in leerlingen, die elkaars vooroordelen t.a.v. leerlingen klakkeloos overnemen en die er allemaal op uit zijn de probleemleerlingen zo snel mogelijk de school uit te werken...?
November 7, 2024
Als je wilt weten hoe het is om in armoede op te groeien en hoe het is om van het mbo naar de uni te gaan moet je dit boek lezen.
Displaying 1 - 30 of 298 reviews