Die Hornissen

by Peter Handke

Die Hornissen, der erste, im Alter von 21 Jahren geschriebene Roman, sind der Versuch, die Entstehung eines Romans zu beschreiben. Ein Mann hat vor Jahren ein Buch gelesen; oder hat das Buch nicht einmal gelesen, sondern es ist ihm nur von anderer Seite von dem Buch erzählt worden. Nun aber, eines Tages in einem Sommer, wird er, vielleicht durch eine Übereinstimmung dessen, was ihm selber zustößt, mit dem, was dem blinden Helden des Romans zugestoßen ist, eben an jenes verschollene Buch gemahnt, von dem er meint, es vor Zeiten gelesen zu haben. Aus den zerbrochenen Stücken, an die er sich zu erinnern glaubt, aus Worten, aus Sätzen, aus halb verlorenen Bildern denkt der Mann den Roman aus, und zwar derart, daß unentscheidbar bleibt, ob das Geschehen in dem "neuen Roman" nur den "Helden" des alten Romans betrifft, oder auch ihn, der ihn ausdenkt. Dieser neue Roman sind Die Hornissen.
Peter Handke

Genres: Fiction, Roman

277 pages, Hardcover

First published January 1, 1966

About the author

Peter Handke (* 6. Dezember 1942 in Griffen, Kärnten) ist ein österreichischer Schriftsteller und Übersetzer.

Peter Handke is an Avant-garde Austrian novelist and playwright. His body of work has been awarded numerous literary prizes, including the Nobel Prize in Literature in 2019. He has also collaborated with German director Wim Wenders, writing the script for The Wrong Move and co-writing the screenplay for Wings of Desire.

Reviews

[Sini · Rating 4 out of 5]

Omdat ik de laatste tijd zo veel plezier had met diverse boeken van Peter Handke, was ik nieuwsgierig naar zijn romandebuut "De wespen". Veel recensenten vinden dat een onmogelijk steriel en saai boek, en zelf vond ik dat in het begin ook. Want het boek is volkomen plotloos, en beweegt zich van de ene ongrijpbaar vervreemdende zin na de andere, die nergens over lijkt te gaan. Maar al snel wende dat, en toen begon ik het heel fascinerend te vinden, en ook heel mooi in al zijn vreemdheid. Veel wat mij aanvankelijk vaag en abstract leek, vond ik later virtuoos; veel wat mij aanvankelijk abstract en steriel leek, vond ik bij nader inzien juist heel indringend.

Het boek draait om een naamloos "iemand", die soms vanuit het ik- perspectief vertelt maar vaak vanuit meer afstandelijk hij- perspectief, of als 'de verteller'. Wat en waarover hij vertelt is vaag, vreemd, ongrijpbaar, gefragmenteerd en duister. Een van zijn broers is mogelijk verdwenen, de andere mogelijk verdronken. De verteller zelf is blind geworden, zo wordt gezegd, al wordt ook ergens gesuggereerd dat dit een leugen is. Zijn moeder moet gestorven zijn, maar haar dood wordt alleen gesuggereerd door raadselachtige taalflarden als: "Op slag is de lucht van ijs geworden en heeft zijn moeder ingevroren". Vaag is er de suggestie van een oorlog, van een dronken en gewelddadige vader, van huiselijk geweld. Bij alles wat verteld wordt is bovendien onduidelijk of het een verzinsel is, of een vage droom, of een vage herinnering, of iets wat de verteller alleen van andere gehoord heeft, of alleen heeft gelezen in een lang vergeten boek. Even onduidelijk is waarom dit boek, vergeten als het is, de hoofdpersoon toch zo zou bespoken. Gesteld tenminste dat dit boek bestaat, wat volgens mij allerminst zeker is. Elke gebeurtenis in "De wespen" is dus een raadsel, dat tot ons komt via een verteller die niets meer begrijpt van zichzelf of de wereld en die een enorme kloof ervaart tussen hemzelf en wat hem gebeurt. En als lezer kun je niks anders doen dan meebewegen met dat raadsel, en je onderdompelen in alle vervreemding die de verteller je voorzet. Kortom: het boek is doorregen van vervreemding, en die vervreemding lijkt mij het kernthema van dit boek.

De totaal duistere status van de verteller en het vertelde, en het verlammende effect van zijn blindheid en van zijn vervreemding die al het vertrouwde onvertrouwd maakt, wordt door Handke vaak fraai verwoord. Bijvoorbeeld als volgt: "Hij denkt aan zichzelf als aan een ander; over wat hem overkomt, denkt hij, als het gebeurt, als over iets wat hem reeds lang geleden overkomen is; en over iets dat hem reeds lang geleden overkomen is, denkt hij bij tijd en wijle als over iets dat hem nog zal overkomen. Eens is hij blind geworden". Of als volgt: "Voor mezelf hoef ik mij niet te verstoppen, omdat ik mezelf niet kan zien; want ik ben blind, dat wil zeggen, mijn ogen zijn geen ogen, dat wil met andere woorden zeggen, ik ben niet". En, ook heel fraai: "Mijn vingers schrapen ruw over de muur. Veel gedachten komen boven; met niet een ervan spreken de trage gewrichten. Mijn schaduw krimpt in de muur van het huis. De bevelen van mijn hersenen stuiten op dove steen". Virtuoze zinnen, naar mijn smaak, die goed voelbaar maken dat de hoofdpersoon het contact met de werkelijkheid helemaal verloren is, en dat hij zich volkomen vervreemd voelt van de buitenwereld en van zijn binnenwereld.

Handke is ook in veel andere boeken nogal gefascineerd door dit soort vervreemding. We kennen volgens hem de werkelijkheid alleen via de taal en de conventies, maar taal en conventies zijn arbitrair, en objectieve kennis van de wereld of van een onveranderlijke werkelijkheid is ons niet gegeven. Het verband tussen de woorden en de dingen is poreus, alle vertrouwdheid die wij menen te voelen met onszelf en onze omgeving is een fragiele en hoogst voorlopige illusie. Zodra dat ons doordringt, ziet de wereld er ineens heel anders uit. Dat is vast de reden dat Handke alle conventies van "normale" literatuur doorbreekt, en ons niet de soort herkenbare beschrijvingen biedt die je van andere fictie mag verwachten. En dat is, in mijn beleving, vast ook wat de hoofdpersoon van "De wespen" ervaart: niet alleen omdat hij blind is geworden en dus niet langer op de vertrouwde manier kan waarnemen, maar ook omdat hij geen enkele greep meer heeft op zijn herinneringen. Die herinneringen zijn immers erg gefragmenteerd, en het is zoals gezegd zelfs heel onduidelijk in hoeverre het echt herinneringen zijn of verzinsels, van hemzelf of anderen. Maar ja, is dat voor ons wezenlijk anders? Misschien wil Handke wel suggereren van niet: misschien wil hij wel zeggen dat wij allemaal zo blind en zo dolend zijn als zijn naamloze hoofdpersoon, ook al weten we dat zelf niet. Ook wij kunnen alleen maar zien doordat onze taal en onze conventies ons een bepaalde bril opzetten, ook onze herinneringen zijn vaak onvolledig en bovendien stevig beïnvloed door verhalen en perspectieven van anderen. Alleen, wij gaan daar meestal rustig aan voorbij, en de blinde hoofdpersoon van "De wespen" niet. Aldus Handke, als ik hem goed begrijp.

Zo geïnterpreteerd beschrijft "De wespen" dus een soort verblinding en vervreemding die ook de onze is. Of, wellicht, een vorm van traumatische verdringing: mogelijk wil de hoofdpersoon zich sommige gebeurtenissen niet meer herinneren vanwege hun al te pijnlijke en confronterende karakter, terwijl hij die gebeurtenissen ook niet zomaar kan vergeten omdat ze daarvoor te veel impact hebben. Die verdringing meen ik te herkennen in de even verhullende als onthullende zinnen over de dood van de moeder. En in de wijze waarop de dood van een van de broers steeds weer omcirkeld wordt in steeds weer een andere hoogst gefragmenteerde en vage herinnering, zonder dat die dood ooit helder wordt beschreven. Ik ben kortom erg geneigd om verdringing en vervreemding als kernthema's van "De wespen" te zien. Waarbij vervreemding volgens mij wel het belangrijkste thema is van deze twee.

Maar tegelijk gaat deze roman, volgens mij, vooral ook over nieuwe manieren om de werkelijkheid te ervaren. De blinde hoofdpersoon geeft namelijk ellenlange beschrijvingen van hoe de wereld tot hem komt via geuren en geluiden die wij, als brave burgermannen met redelijk helder zicht, totaal niet ervaren. En die beschrijvingen zijn soms erg poëtisch, onder meer in allerlei lange opsommingen waarin de dingen op wel heel originele wijze worden gekoppeld aan onverwachte geuren, kleuren en geluiden. Hij beschrijft minutieus alle subtiele bewegingen en sub-bewegingen die nodig zijn om te kunnen fietsen: iets wat ons, omdat fietsen ons zo vertrouwd is, volkomen ontgaat. Ook andere volstrekt alledaagse handelingen, bewegingen en fenomenen beschrijft hij met enorme gedetailleerdheid, juist omdat hij zijn routinematige blik is verloren en naar nieuwe perspectieven op het alledaagse zoekt. En juist die gedetailleerdheid geeft in mijn beleving een poëtische glans aan het alledaagse die er in het dagelijks leven niet is. Hij beschrijft ook behoorlijk buitenissige visuele taferelen, die hij zelf niet kan zien maar die hij zich verbeeldt, met een door blindheid in beweging gezette verbeeldingskracht die geheel anders is dan onze routineuze blik. Hij komt, juist omdat hij depersonaliseert, tot intens nieuwe ervaringen en waarnemingen: "[O]mdat ik mezelf heb vergeten doordat er van buiten niets meer tot mij doordringt en voor mij op die wijze bepaalt waar mijn lichaam zich ophoudt en omdat geen geluid mij meer vasthoudt, jagen mijn gedachten mij in een niemandsland rond; het zijn niet gedachten waar ik zelf op kom, maar gedachten die voor mij bedacht worden. Ik zie plaatsen en gezichtspunten door mij gaan die ik nog nooit heb gezien; de zwarte schillen van een banaan op een stoffige akkerweg bevreemden mij; ik verbaas me over de vergeelde vezels aan de binnenkant van de schillen en over de op dezelfde plek fladderende schaduw van een witgebuikte vogel". En in een droom heeft hij zelfs de sensatie dat de grens tussen hem en de wereld wegvalt, omdat de conventionele waarneming wegvalt: "[W]at ik zag, zag ik niet door het oog, maar door het trillen van de levenloze dingen zelf, die ik niet meer als anders en van mij verwijderd ervoer, omdat ze, alleen doordat ik ze zag mijn aderen openritsten […]". Bovendien, als lezer word je in elke zin ondergedompeld in vele raadselen, en steeds geconfronteerd met beelden en perspectieven die je in andere fictie maar weinig ziet: Handkes hoofdpersoon wordt, door zijn blindheid en gefragmenteerde herinnering, gedwongen tot anders kijken, maar ook Handkes lezers worden gedwongen (of: geïnspireerd) tot anders lezen. Want elke zin van Handke is vol van ondoorgrondelijke en onbestemde openheid, en vaak zelfs van virtuoze vreemdheid op de rand van het onbegrijpelijke. En dat valt volgens mij alleen lekker bij lezers die ervan genieten als ze niet precies weten wat ze zien.

"De wespen" is, in mijn beleving, een pregnant geschreven roman over vervreemding en verdringing, over een soort blindheid en fragmentatie van herinnering die mij behoorlijk fascineerde. Maar het is naar mijn smaak vooral ook een roman over nieuwe manieren van zien, over het openen van nieuwe poëtische perspectieven, die ontstaan als de vertrouwde perspectieven zijn afgebroken. Of, anders gezegd: over hoe een blinde, zodra hij beseft dat hij blind is, op andere wijze zijn ogen opent. Het is bovendien een roman die zoekt naar nieuwe vormen van verbeeldingskracht, waarin met de normale conventies - de normale manieren om de wereld via boeken te laten zien- wordt gebroken. Voor veel mensen zal het te cerebraal of te steriel zijn, of gewoon te onbegrijpelijk, maar ik ben heel tevreden. En met Handke ben ik nog lang niet klaar.

[Víctor Sampayo · Rating 2 out of 5]

De Peter Handke había leído La mujer zurda y me había agradado la parquedad de su prosa, los silencios que, de alguna manera, reducían al desamparo a los personajes. Sin embargo, en Los avispones Handke cae en un error de muchos escritores jóvenes (debemos recordar que la publicó a los 24 años de edad): se enfoca en una fría «perfección» formal y con ello deja un texto sin sangre, con una trama que se diluye entre parrafadas interminables e imágenes que no alcanzan a cuajar debido a su obstinada complejidad. Aun así, en esta novela puede rastrearse la evolución de un escritor que en esos momentos estaba muy lejos de ser el Peter Handke más profundo.

[Carlos Puig · Rating 5 out of 5]

Esta es la primera novela del Premio Nobel de Literatura 2019, publicada originalmente el año 1966.

No es una novela convencial, en el sentido de narrar una historia más o menos interesante o cautivadora donde podamos distinguir claramente su inicio, desarrollo y final, ya sea con una o con varias voces narrativas.

Lo interesante aquí es el desarrollo de una narración subjetiva, ambigua e indeterminada, donde podemos vivenciar un verdadero trabajo de orfebrería narrativa de alto nivel.

El acontecimiento central es la muerte de un joven en un ambiente rural austriaco, en el contexto de la guerra que parece ajena y distante.

Los famlliares cercanos buscan al joven extraviado hasta que se encuentra su cuerpo ahogado y deben realizar los correspondientes trámites y ceremonias.

El narrador o uno de los narradores es uno de los hermanos del joven fallecido que tiene la particularidad de ser ciego y utiliza sus otros sentidos  y la propia imaginación para ir configurando la realidad y los acontecimientos que giran en torno a la muerte del hermano.

La novela se estructura en numerosos segmentos narrativos y descriptivos, donde se abordan situaciones cotidianas, ambientes del espacio familiar y de la vida del pueblo, hechos mínimos, relaciones interpersonales, impresiones, detalles específicos de la realidad física, sensorial, como pueden ser los tipos de sonidos, un camino, una caminata, una siesta, los detalles de un muro, los movimientos de un insecto.

La narración expone las dificultades del lenguaje para abordar un acontecimiento relevante, sus limites y alcances,  el conflicto entre memoria y olvido, empleando variados recursos expresivos como la repetición, los símbolos e imágenes o metáforas.

Es una novela que lleva al límite las posibilidades de la escritura narrativa, nos sumerge en un mundo rural sugerente, evocador, donde el tiempo, la vida y la muerte se intentan representar, asumiéndose toda la complejidad de ese intento y plantéandole a los lectores un papel activo en la configuración de sentido.

Impresiona que una primera novela haya alcanzado tal nivel de complejidad narrativa y espesor literario.

[Fren · Rating 1 out of 5]

Sono arrivata alla fine del libro soltanto perché l’autore ha appena vinto il Nobel.
Non ricordo di essere mai stata presa così in contropiede da una lettura, o meglio, non ricordo un romanzo che mi abbia spiazzata al punto da non riuscire nemmeno a dire se mi sia piaciuto o meno. Credo di no, perché non l’ho proprio capito... non ho nemmeno capito se c’era qualcosa da capire... o da non capire...

Non c’è una vera e propria trama, il filo della narrazione è costantemente spezzato per indugiare su dettagli e frammenti dai più disparati contenuti, tipo l’analisi delle percezioni di un cieco o l’azione di una formica. Alcuni di questi frammenti sono interessanti eh, tuttavia la maggior parte del romanzo è costituita da passaggi oltremodo estenuanti. Esempio:

“Incede sotto l’ampio, adombrante cappello, la cui tesa, che ricade piegata tutt’intorno, sembra afflosciata all’osservatore, di modo che, con denominazione dell’intero sulla base della parte, l’intero cappello dev’essere qui definito un cappello floscio. Quando scorge l’altro, domanda, frenando il passo senza tuttavia fermarlo del tutto, domanda ciò che ha voglia di domandare. Certamente, risponde laconico l’altro, credendo che il giocatore abbia fretta perché mentre passa non guarda dalla sua parte: come se perdesse chissà che cosa qualora gli rispondesse con calma, dimodoché lui, il giocatore, sarebbe informato e non arriverebbe alla partita troppo presto, prima che laggiù si siano alzati, e neanche troppo tardi.”

Lo stillicidio è che non c’è fine alla decostruzione della narrazione, ogni singolo frammento è minuziosamente scomposto e analizzato in un circolo senza fine. Esempio:
“Mi feci piccolo e osservai col naso gli odori degli uomini intenti a giocare, con l’udito i suoni che emettevano, e con le dita le macchie di saliva che sputavano sul pavimento tra le cosce appositamente divaricate. Per lo più la mano che le tastava si imbatteva nelle convessità indurite e vitree della saliva delle passate domeniche e pertanto veniva irretita e colta di sorpresa dalle singole espettorazioni ancor fresche su cui le dita scivolavano.”

Probabilmente molto è andato perso con la traduzione: in un romanzo così incentrato sulla sperimentalità e i formalismi, le scelte linguistiche dell’autore hanno un’importanza fondamentale. Io però devo accontentarmi di leggere la trasposizione in italiano e l’ho trovata una lettura esasperante.
Inoltre non posso fare a meno di percepire la presunzione dell’esordiente. Questo è il romanzo di esordio di Handke, che ha pubblicato quando aveva 24 anni: ho l’impressione che si sia sforzato di scrivere come ancora nessuno avesse mai scritto.
Il mio sforzo è stato quello di arrivare alla fine ma non so quando (se?) avrò voglia di affrontare altri libri dell’autore.

[Héctor Méndez Gómez · Rating 5 out of 5]

La primera novela de Handke no se la recomendaría a cualquiera, es una novela difícil. Es una novela fragmentada, donde el lector debe construirla poco a poco así como se construye un rompecabezas, pues así son este tipo de novelas.

"El libro cuenta de dos hermanos, uno de los cuales, después, cuando buscaba al desaparecido, queda ciego. De la narración no se deduce claramente por qué acontecimiento el muchacho quedó ciego; solamente se dice muchas veces que era en tiempo de guerra."

La mayor dificultad de la novela es que está narrada por el chico ciego y como "un ciego puede ver lo que él quiere" no se sabe si todo lo que se contó, la mayoría de las cosas son muy cotidianas, está sucediendo realmente en la novela y además no siguen un orden.

"Lo que él se ha figurada no necesita ser verdadero en el sentido de que coincida en forma aceptable de acuerdo con los episodios del libro; solamente necesita ser posible e imaginable, de modo que sea creíble en sí."

[James F · Rating 3 out of 5]

Peter Handke is the winner of the 2019 Nobel Prize in Literature; a controversial choice, but I won't comment on that unless I read some of his political writings (which I'm not planning to.) Die Hornissen was his first novel. I found it rather hard going. It is very experimental, in a style that I associate with the 1960's; I was reminded of LeClezio's Procès-verbal, written about the same time.

The novel begins with a chapter entirely in the subjunctive (indirect discourse) in which the narrator is described from the outside in the words of a brother, who after crossing a field and climbing up a woodpile observes the narrator (staring into the fireplace) through the bedroom window and tries to get the narrator's attention. The description (this is what reminded me of the LeClezio novel) is entirely mechanical; we are told about the appearance of the snow and the furrows of the field, the dead leaves which stick to the brother's shoes, the motions of the brother's feet, legs, hands, the way the narrator's body moves, and so forth, almost stream-of-consciousness -- or rather stream-of-sense-data, because there is no higher consciousness, no indication of reasoning or purpose, none of the things that would provide any meaning to the actions. We don't know who the narrator or the brother are, the narrator's gender, their ages (are these adults, adolescents, or young children?), or why the brother is outside the window rather than coming into the house. The narrator finally perceives the brother, and instead of going to the window as we and the brother expect, goes to the door opposite (the motions of opening the door are described at length) and shouts something the brother can't understand. Although the narrator is telling the story, we never find out why or what was shouted.

The next chapter has the narrator looking out the window; more description of snow, and the shadows of the trees, the darkness of the field and the lightness of the sky and the lightness of the field and the darkness of the sky and so forth. Finally in the last paragraph we see the brother disappear over the horizon. In the third chapter, the narrator climbs the stairs to the sister's room (description of shadows, spiderwebs, etc.) The room is empty and the narrator goes in and is moving around, but unlike the first two chapters there is no description of the visual appearance of the room or the furniture -- the narrator's movements are inferred from the different smells in different parts of the room (soap, perfume, etc.) Eventually the narrator notices the sister's slippers in the attic, the sister comes down and they travel in silence down to the kitchen, where the sister's motions suggest she may be cooking breakfast. The narrator decides not to tell the sister about the brother at the window because she might scream or cry or something -- but no reason given why she would react that way to the fact that the brother was outside the window.

Next chapter, three men are planning to set out in a cart, and the narrator's father (here it switches from first person to actually say, "the narrator's father") harnesses the horse and attaches it to the wagon, and the three men get in the cart, and the father begins driving the horse, and it seems as if this is all one action -- until we find out that the three men in the cart are in another city from the narrator's father, who is going to a pond with a wagon. The narrator watches the sister go to the shed and suddenly look at something inside through the window. Then we return to the actions of the father, but each paragraph starts, "While the three men traveled along the highway and the narrator watched the sister" the narrator's father did such and such (all mechanically described so we don't know what he was actually doing, only the physical motions.) Then the three men arrive at the narrator's house, and the father returns but the wagon tips over on the way, and so forth. We don't know whether this was soon after the first three chapters, or much later, or earlier.

The novel continues in this way; the chapters are short, most between a paragraph and four or five pages with two or three pages as the average. The time switches forward and backward without any indication, and there are chapters which are apparently dreams or daydreams and others which just talk about the meanings of words or focus on a description of something. About forty pages in we casually find out the gender of the narrator and the relative (though not absolute) ages of the brothers (I had guessed wrong about both.) The visual descriptions disappear almost entirely, and the novel is almost all told in terms of sounds -- we eventually find out that the narrator has become blind. We gradually put together some of the story, but the key to the book is held off until the last seven pages.

It was actually an intriguing book, although like many first novels it could have used some shortening and tightening up -- although it was only 273 pages, it seemed much longer, and not only because I was reading it in German, and this style, with no real context for anything, is especially difficult in another language (I had the same trouble with the LeClezio novel in French).

[Charlotte · Rating 3 out of 5]

Dankjewel aan E. voor het boek!!!

Typical Handke, relatief saai, maar prachtig geschreven

[Andrea Tittarelli · Rating 3 out of 5]

Un libro che si legge con fatica, e che risulta poi anche difficile da recensire. Infatti non c’è una vera e propria trama da raccontare, ma una serie di immagini, suoni, odori, sensazioni, piccoli movimenti, episodi apparentemente insignificanti, riflessioni. Anche i personaggi sono molto sfumati, confondendosi a volte l’uno con l’altro e generando un senso di mistero. Se fosse stato più breve (anche la metà delle sue quasi 250 pagine) ne avrebbe probabilmente beneficiato. Perché si alternano brani piuttosto noiosi ad altri che sono invece folgoranti e magnetici, di una prosa decisamente poetica, che ho particolarmente apprezzato da amante della poesia quale sono. Essendo la prima opera dell’autore austriaco, futuro premio Nobel, la si può forse considerare sperimentale non solo come genere letterario, ma anche per la ricerca stilistica dello scrittore stesso. Ragion per cui dovrò in futuro assaggiare qualche altro suo libro successivo, per apprezzarne l’eventuale evoluzione.

“Quella volta, disse mio fratello, io ero seduto davanti alla stufa e fissavo il fuoco.
Lui era arrivato sul poggio da dietro, prima dell’alba, mentre ancora pioveva; senza guardare, s’era introdotto nel campo attraverso il recinto di fil di ferro e il fil di ferro gli aveva graffiato il viso, poi era corso giù per il campo, già incolto a quell’epoca, e grumi di fango e di foglie fradice cadute dagli alberi gli si erano appiccicati alle suole, aveva allora continuato al passo tagliando il campo in direzione della casa, davanti agli alberi s’era rimesso a correre, aveva attraversato il sentiero correndo nell’erba, al di qua del sentiero, senza fermarsi, si era ripulito l’una e l’altra suola dalle zolle di fango strusciando i piedi sull’erba bagnata, intanto si era diretto lungo il muro verso la catasta di legna, aveva infilato il piede nella commessure della catasta, si era arrampicato sulla catasta, dapprima rattrappito e a testa bassa, poi eretto a testa alta, e mentre ancora si arrampicava aveva guardato attraverso i doppi vetri e qua dentro aveva visto qualcosa, aveva visto qualcosa di seduto, aveva visto uno seduto in camicia davanti al fuoco, mi aveva visto qua dentro seduto sul letto davanti al fuoco."

[Graziano · Rating 4 out of 5]

La frantumazione delle percezioni... (e di tutto quello che ne consegue).

Ernst Mach? -



Tutto ciò che esiste,

forse esiste perché esiste

un'altra cosa. Nulla è,

tutto coesiste: forse è

proprio così.

(Pessoa)









Dall’introduzione dell’edizione SE:

"Non è solo la dissoluzione della realtà in un pulviscolo di particelle a conferire al libro il suo fascino; né ci si deve abbandonare alla pura magia delle singole frasi, alla loro forza di suggestione. Quel che il libro intende stimolare in noi non è solo una critica del linguaggio o una critica del nostro sistema di comunicazione. Svelando con tanta evidenza e senza alcun riguardo il procedimento insito nel meccanismo narrativo, Handke disvela anche il nostro rapporto con la realtà. Egli mostra fino a qual punto noi siamo debitori verso quegli schematismi che giudichiamo un' adeguata esperienza del reale, mentre in effetti sono solo immagini del mondo o proposizioni su di esso, a cui noi ci rimettiamo."
(Wendelin Schmidt-Dengler)



Ai rumori che sentivo attribuivo le immagini. Alle immagini attribuivo i rumori che non sentivo. Ai rumori che non sentivo attribuivo le immagini.

(76)



Spesso gli avviene di toccare caparbiamente gli oggetti e di non riuscire a impadronirsene; quando li tocca gli sfuggono e si difendono e si trincerano dietro una sorda parete attraverso la quale non può ascoltare né passare; poi improvvisamente sono questi oggetti ad abbattere la parete e ad afferrarlo e ad aggredirlo...

(219)

[Jaime · Rating 5 out of 5]

"Lo que yo veía, no era algo que vieran mis ojos, tampoco algo que luego el cerebro valorara y le diera los nombres aprendidos, tampoco era algo que resultara aceptable o inaceptable a los nervios y de lo cual quizás surge un sentimiento; lo que yo veía, no lo veía por medio de la vista, sino por medio del estremecimiento de las cosas inanimadas mismas, que yo ya no percibía como distintas y alejadas de mí porque ellas, por el mero hecho de que yo las veía, me abrían las venas, como si aquello inanimado, gracias a que, de alguna manera, había dejado de ser visible, pudiese estremecerse de dolor para aquel que contemplaba sin ojos, y transmitirle ese dolor ajeno, y como si esta ridícula aflicción en mi interior, que hacía que los vecinos se rieran a grito pelado y se golpearan los muslos con las palmas de la mano, no fuera sino la inextinguible e incesante aflicción de estas cosas."

[Iz Blank · Rating 2 out of 5]

Premio Nobel de Literatura 2019
El libro que comenzó la gran carrera literaria del talentoso y controversial Peter Handke, ganador del premio Nobel de Literatura 2019. En los AVISPONES Handke se estrena en su estudio de las vivencias humanas, el cual continuará a lo largo de su obra. En esta oportunidad se enfoca en las inquietudes de un chico que no solo sufre la pérdida de su hermano sino que pierde también la visión y queda por lo tanto aislado de la realidad. Haciendo uso de descripciones detalladas, Handke narra recuerdos e impresiones del día a día de una familia de campo, y muy hábilmente nos transporta a través de su prosa a oler, escuchar y sentir como si estuviéramos inmersos en su obra.
No es mi estilo.

[Manolito · Rating 3 out of 5]

Primera novela que leo del último ganador del Nobel y me ha parecido difícil de digerir. La trama es muy simple y la mayor parte del texto se dedica a describir las elucubraciones del personaje principal: una persona ciega que recuerda siempre a su hermano. Curiosamente, la muerte del hermano es descrita muy brevemente, como para que el lector, ni la tome en cuenta. Desde el inicio, esta novela no sigue con el estilo convencional de famosos escritores. De hecho, no se conoce el nombre de los personajes hasta varios capítulos posteriores. Espero poder leer otras novelas más de este autor, antes de dar una opinión general sobre toda su obra, que mereció el último Nobel de Literatura.

[Angelo · Rating 4 out of 5]

In italiano I Calabroni. Romanzo (o forse no) d'esordio di Peter Handke. Non ha una trama. È scritto con grande cura e attenzione. A me è piaciuto ma riconosco che non è di facile lettura. Serve concentrarsi per apprezzare la scelta delle parole e la costruzione delle frasi. Complimenti a Bruna Bianchi che l'ha tradotto

[Chiara Parella · Rating 2 out of 5]

Fatico a esprimere un giudizio di fronte a questo libro, anche perché si tratta del premio Nobel per Letteratura 2019... Uno stile che non ha reso facile la comprensione del testo e della trama, ma che sicuramente stupisce per originalità! Non mi arrendo, voglio leggere anche un saggio di Peter Handke!

[Manuel Mellado Cuerno · Rating 5 out of 5]

Como todo en Handke, maravilloso. Está todo lo que luego ha conseguido, simplemente habría que pasar el cincel y se conseguiría una de sus novelas posteriores. Esta es densa, de complicada lectura y apabullante. Por tanto, una novela necesaria.

[Isabell · Rating 4 out of 5]

Wohl das Gegenteil einer angenehmen, zugänglichen Lektüre, fast eine Qual gar. Und trotzdem für mich als Literaturwissenschaftlerin überaus interessant. Trotzdem: Wer ein Narrativ und Handlung sucht, ist hier falsch. Erzählerische Experimente und Fragen der Wahrnehmung finden sich hier schon eher!

[Paz Cornejo · Rating 1 out of 5]

No he podido con él. Ya hice un esfuerzo con Faulkner pero a este lo he dejado de nuevo en la estantería.

[Teresa Ropa · Rating 1 out of 5]

Finalmente l ho finito, libro faticoso è destabilizzante, lo considero uno dei più brutti libri che abbia mai letto