ما الذي يضيفه علم الاجتماع إلى فهمنا للفن في المجتمع المعاصر؟ يعرض كتاب "سوسيولوجيا الفن" رؤى جديدة في كيفية تشكل الوضعيات الاجتماعية للعمليات الفنية، ممحصا تأثير السياقات الاجتماعية والثقافية في كيفية تلقي الجمهور للنتاج الفني. وتنتج الدراسة السوسيولوجية للفن سلسلة من التحديات للأفكار البديهية والحكمة التقليدية والأفكار المسلم بها بشكل عام في عالم الفن وفي الحياة اليومية.
وفي استعراضه للمناهج الجديدة في التحليل السوسيولوجي في الثقافة والفن، يتناول الكتاب التطور التاريخي لسوسيولوجيا الفن. كما يعالج الكتاب أيضا السؤال المهم حول أي اتجاه يجب أن تسلكه سوسيولوجيا الفن في القرن الواحد والعشرين.
فينقسم الكتاب إلى جزأين، يتناول الأول الأفكار النظرية التي تشكل سوسيولوجيا الفن، أما الجزء الثاني فيبين كيفية استخدام المواقف النظرية المتباينة لسوسيولوجيا الفن في تحليل سياقات فنية معينة باستعراض دراسات حالة واقعية لصور معينة من الممارسات الفنية.
جهان هنری، میدانی است که ساختار آن بر محور تعارض بین کهن کیش های هنری و شورش گران-نوآورانِ هنری قوام یافته است این کتاب تحت عنوان "جامعه شناسی هنر" با ترجمه بسیار خوب از جمال محمدی توسط نشر نی به چاپ رسیده است و در واقع مجموعه مقالاتی از نویسندگان مختلف است که نقش و نگاه جامعه شناختی را در ابعاد مختلف هنر بررسی می کنند. کتاب در حقیقت دو بخش دارد، در بخش اول اندیشه های نظری در حوزه جامعه شناسی هنر مورد بررسی قرار می گیرد و در بخش دوم این مساله بررسی می شود که چگونه می توان از این اندیشه ها برای تحلیل حوزه های مختلف استفاده کرد. فصل اول در این فصل که توسط دیوید انگلیس نگاشته شده است، نگاه به آثار مختلف بررسی می شود، او می نویسد در جوامعی که «نظم اجتماعی و سیاسی» اساسا بر تمایز میان انواع انسان های والاتر و پست تر مبتنی است، تمایزی موازی نیز میان انواع والاتر و پست تر ابژه های معرفت یا لذت زیبایی شناختی پدید می آید فصل دوم در این فصل به نظریه های بسیار مهم «پیر بوردیو» در خصوص میدان های هنری پرداخته می شود او اعتقاد دارد که آثار هنری پیام هایی هستند که کشف و تفسیر رمزگان آن ها نیازمند شناخت قبلی است و تنها جامعه بورژوا توانایی رمزگشایی این آثار را دارد و در حقیقت معنایی که از آثار مستفاد می شود صرفا یک القای اجتماعی است و خود اثر بدون برچسب هایی که توسط اقشار بورژوا زده می شود فاقد معنای زیبایی شناختی هستند. هسته اصلی شکل دهنده هبیتاس بورژوازی منظومه ای از مفروضات، نگرش ها و طرح های ادراکی است که به واسطه پرورش یافتن در یک محیط فرهنگی بورژوایی در وجود فرد شکل می گیرد، نوعی ساختار تمایلات که قابلیت آن را دارد به زمینه هایی اجتماعی بسیاری انتقال یابد و در اشکال گوناگون سلیقه خود را نشان می دهد فصل سوم این فصل که در خصوص فمینیسم و در حقیقت کمبودها و اشتباهات جریان های فمنیستی در هنر است، بسیار سخت و غیرروان ترجمه شده که نمیدانم آیا به اقتضای ذات خود متن بوده یا مترجم در انتقال پیام خوب عمل نکرده است. فصل پنجم یکی از بهترین فصول این کتاب فصل پنجم است تحت عنوان «زیبایی شناسی نامرئی و اثر اجتماعی فرهنگ کالایی» این فصل از نگاه جالبی به هنر و جامعه نگاه می کند و اعتقاد دارد که باید علاوه بر آثاری که تحت عنوان آثار فاخر توسط هنرمندان مطرح می شود به آثاری که توده مردم با مصرف کالایی هر روزه شان آن را پدید می آورند نیز توجه کرد به عبارت دیگر جامعه چشم خود را نسبت به انبوه هنر تولید شده توسط طبقات متوسط جامعه و یا عامه مردم بسته است در اینجا پُل ویلیس می نویسد: سخن ما این است که مرزهای بین هنر و غیرهنر باید از نو ترسیم شود و مرزهای تا کنون ترسیم شده به کلی منسوخ اعلام گردد اگر از مفهوم «هنر» تعریف گسترده تری ارائه شود و این مفهوم در حمل مضامین و دلالت های روزمره با همتای خود، فرهنگ اشتراک پیدا کند، آنگاه مشاهده خواهد شد که زندگی روزمره آکنده است از بیان ها، نشانه ها و نمادهایی که افراد و گروه ها به میانجی آن ها به شیوه ای خلاقانه هستی خویش، هدف، معنا و عناصر بنیادین هویت خود را برمی سازند فکر میکنم تا اینجا توانسته باشم هدف این کتاب را با ترسیم کنم، به هرحال اگر با جامعه شناسی و نقش آن در تفسیر هنر علاقه دارید این کتاب را حتما توصیه میکنم.
《جامعهشناسی هنر》با ترجمه فوقالعاده عالی جمال محمدی، یک مجموعه مقاله در باب جامعهشناسی هنره که از دو بخش نظریه و عمل تشکیل شده. مقالات بخش نظریه، همون جوری که از اسمشون پیدا است، کارکرد نظری دارند. اما مقالات بخش دوم، رویکرد عملی و کاربردی دارند. مثلا در یکی از مقالات درخشان بخش دوم، ظهور و زوال فیلم هنری براساس میدانهای هنری بوردیو تحلیل میشه.
اما همه مقالات، رگ و ریشهی بوردیویی دارند. بنابراین اگر به بوردیو علاقهمندین برین سمت این کتاب. وگرنه به کار هر کسی که میخواد جامعهشناسی هنر بدونه، نمیآد.
أن تتدخّل السوسيولوجيا في كل شيء، بما فيه مفهوم الفن وما يعتبر فنًا وما لا يعتبر ، وانفصال أو انسجام أشكال الفن بما يسمى بـ"مشكلة الاستقلالية الجمالية"
الغالب ارتكازه على افكار پيير بورديو اعجبني الفصلين الاول والثاني الفصل الثامن المعنون ب الرؤية السوسيولوجية للشيخوخة في لوحات العصر الفيكتوري حبذا لو ان الكتاب مدعم بصور عن اللوحات الفنية التي تطرق اليها كلوحة طابور العرض الاخير و لوحة المساء لهوبرت فون هيركومر و لوحة مرفأ اللجوء لفرديريك واكر لذا انصح قارئ هذا الكتاب ان يستعين بالانترنث ليستكشف اشكال الموسيقى و الاوبرا و الباليه التي يتطرق لها الكتاب