Jump to ratings and reviews
Rate this book

Volgend jaar in Berchem

Rate this book
Een Vlaamse familie is op nieuwsjaarsdag bijeen. Na het eten zijn eerst de kinderen aan bod gekomen. Ze hebben brieven met wensen voorgelezen en cadeautjes uitgepakt. Nu is het de beurt aan de volwassenen. Er wordt verteld, er wordt gekaart em de figuur van de overleden vader wordt uitgebreid gememoreerd. Een 'buitengewone' om niet te zeggen 'buitensporige' vader. De meningen over hem zijn verdeeld en de gevoelens gemengd. De verteller van deze geschiedenis luistert naar de stemmen van de familie. Zijn eigen stem is hij kwijt.

Volgend jaar in Berchem werd genomineerd voor de Gouden Uil.

ebook

First published January 1, 2000

1 person is currently reading
18 people want to read

About the author

Leo Pleysier

30 books12 followers

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
5 (8%)
4 stars
15 (25%)
3 stars
25 (42%)
2 stars
12 (20%)
1 star
2 (3%)
Displaying 1 - 4 of 4 reviews
Profile Image for André.
2,514 reviews30 followers
December 21, 2022
Sinds de jaren tachtig is Leo Pleysier (1945) ononderbroken bezig aan de opbouw van zijn literaire familiekroniek. Dit zeer fijne proza dat zowel met nostalgie als met schuchtere humor gekruid is, zorgde voor een opwaardering van de Vlaamse heimatliteratuur en maakte van Leo Pleysier een schrijver met faam en persoonlijkheid.
Met Wit is altijd schoon (1989) kende hij zijn definitieve doorbraak bij het grote publiek, alhoewel hij reeds sinds de jaren zeventig publiceert. In deze succesvolle roman wordt de stem van de oermoeder, een volkse Vlaamse vrouw, ontroerender en indringender dan ooit hoorbaar. Deze monoloog van een vrouw die op haar doodsbed haar leven zonder enige schroom aan haar zoon vertelt, zorgde voor een unicum in de Vlaamse literatuur. In De kast (1991) werd de moederfiguur door de dochter tijdens een lang telefoongesprek doorgelicht.
Met zijn nieuwe roman, Volgend jaar in Berchem, wordt eindelijk de vaderfiguur ontleed. Maar vader zelf komt nooit aan het woord. Op een nieuwjaarsfeestje wordt in flarden groepsgesprek, tussen het eten, het kindergeravot en de Weense walsen op tv door, de vaderfiguur met voor en tegens besproken. De dochters hebben een vrij negatief beeld over hem. Voor de zonen was hij eeen held die zowel bewondering als angst inboezemde. Vader zelf is en blijft dood, hij krijgt niet, zoals moeder, het woord om zijn leven te vertellen. Hij moet het stellen met het subjectieve beeld dat zijn kinderen over hem hebben. Volgend jaar in Berchem puilt, in tegenstelling tot Wit is altijd schoon, uit van de dialogen. Leo Pleysier heeft met glans en brio een schriftelijke weergave gemaakt van een familiereünie waar niemand echt graag naar toegaat en die eigenlijk uit vastgeroeste traditie gehouden wordt. Toch weet hij voor de lezer de dialogen uiterst boeiend te houden en zelfs een zekere geladenheid mee te geven. Die geladenheid is grotendeels te danken aan het feit dat het ik-personage, die tevens verteller is, herstellend is van een keeloperatie en bijgevolg niet aan het gesprek kan deelnemen. Het ik-personage observeert, smelt de verschillende commentaren aan mekaar en geeft als bindtekst zijn eigen commentaar. Tussen al die banale dingen doorweeft hij eigenlijk het verhaal van de vader die een patriarchale figuur blijkt te zijn geweest. Als veehandelaar had hij een reputatie, maar het zijn vooral zijn verzetsdaden tijdens WO II die hem in het dorp tot een persoonlijkheid maakten. De ik-persoon zit eigenlijk met de meest tegenstrijdige gevoelens. Zijn vader was zeker niet zijn vijand, maar ook niet direct zijn beste vriend.
Leo Pleysier is zeker geen 'vadermoordenaar' zoals Adriaan van Dis of F. Th. Van der Heijden, maar de affectie die Kader Abdolah bijvoorbeeld voor zijn vader voelt is hem in dit prozawerk totaal vreemd. Vader was een kostwinner en ordehandhaver waar je bescherming bij zocht, maar die je tevens vreesde. Hij past ook perfect bij de moederfiguur die in Wit is altijd schoon en in De kast opgeroepen wordt. Het is het ouderpaar uit de na-oorlogse jaren dat een betere wereld voor de kinderen wilde opbouwen, waarin genegenheid en zachtheid taboe waren en het rollenpatroon als ideaalbeeld opgeroepen werd.
Leo Pleysier wijkt in deze roman zeker niet van de thematiek van vorig werk af. Hij heeft wel voor een andere romanstructuur geopteerd. Die andere structuur vind ik persoonlijk erg goed geslaagd en kan een nieuwe frisse tint aan zijn familiekroniek geven.
Volgend jaar in Berchem is een wrang, maar zeer goed gecomponeerd verhaal over een familiereünie waarin de geest van de sombere jeugdjaren zeer nadrukkelijk aanwezig is. Leo Pleysier heeft zijn vakmanschap andermaal op een zeer nadrukkelijke manier getoond.
Volgend jaar in Berchem heeft een open eind. De familuekroniek is zeker niet definitief afgesloten maar of er na dit zeer sterk werk nog veel te zeggen valt, is natuurlijk erg de vraag.
Leo Pleysier is echter een auteur die altijd opnieuw verrassend uit de hoek komt. Erg benieuwd wat hij volgende keer in petto heeft.
Profile Image for Elsje.
680 reviews47 followers
May 28, 2011
Een klein en vermakelijk boekje van de Vlaming Leo Pleysier: volgend jaar in Berchem (uit 2000).

Het verhaal kan ik in zijn geheel vertellen zonder dat het een verklapper is: een familie komt op nieuwjaarsdag bijeen. De kinderen krijgen van hun peter en meter een kadootje, zij geven op hun beurt een kaartje met nieuwjaarswens kado en dan worden de kinderen uit de kamer verbannen zodat de volwassenen rustig kunnen praten.

Al snel komt het gesprek op de jeugd van een aantal broers/zussen (de eigen familie wordt telkens 'ons Greet, ons Annemie, onze Robert' genoemd, de partners gewoon Marjan, Rik etc. Grappig) en de relatie die zij elk met hun bijzondere vader hadden. Deze vader was een beetje (!) een louche figuur en daar valt dus het nodige over te vertellen (hier over vertellen valt wel onder de noemer verklapper dus dat doe ik lekker niet :-) ).

De partners maken dit gesprek blijkbaar jaarlijks mee en trekken zich al snel terug om te kaarten.

Aan het eind van het boekje wordt besloten waar deze jaarlijke bijeenkomst het volgend jaar gehouden zal worden: in Berchem. Vandaar de titel. Eigenlijk komt dan pas de aap uit de mouw: niemand vind het echt gezellig (vooral een verplichting) maar ja, hun moeder heeft hen laten beloven deze traditie waar zij zo zot op was maar waar haar man een vreselijke hekel aan had en die zij als kind dus niet meekregen, voort te zetten.

Het bijzondere aan dit boekje is de manier waarop het verhaal geschreven wordt: eigenlijk is het een lange dialoog. Er wordt verder zo goed als niets beschreven. Dat komt omdat de hoofdpersoon, Peter, na een operatie aan de stembanden niet kan spreken en simpelweg noteert wat er gezegd wordt.

Het maakt het lezen van dit boekje bijzonder, maar ook wel eens vermoeiend: wie zegt nu wat (wie hoort in hemelsnaam bij wie?).
Profile Image for Britt.
90 reviews26 followers
November 9, 2024
Nieuwjaarsdag bij de Pleysiers. Alsof je zelf mee in de living zit.
Profile Image for Agnes.
77 reviews
January 28, 2024
Fijn verhalend geschreven, je voelt je tussen de familie zitten. Een goed familieportret. De passage over dierenmishandeling is nogal zwaar verteerbaar, maar zeer relevant in het verhaal.


Displaying 1 - 4 of 4 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.