De stad in je hoofd

by Tessa de Loo

Liefde en oorlogstrauma tegen het decor van een eeuwenoude stad

Het huis van zijn familie wordt voor de ogen van de achtjarige Twan vernietigd bij een bombardement in de Tweede Wereldoorlog. De omliggende Bovenstad, fraai op een heuvel gelegen met uitzicht op de rivier, stort brandend in. Ineens is hij wees en een tante ontfermt zich over hem.

Jaren later ontluikt een liefde tussen hem en een jonge vrouw, en Twan koopt en restaureert een huis in de schilderachtige Benedenstad. Maar de wereld moderniseert en het stadsbestuur besluit de oude huizen daar te vervangen door nieuwbouw. Twan strijdt om het historische stadsdeel te redden voor de dreigende sloop, maar hierbij keert het trauma uit zijn jeugd in volle hevigheid terug.

Genres: World War II

328 pages, Kindle Edition

Published April 14, 2023

About the author

Tessa de Loo is de pen name of Johanna Martina (Tineke) Duyvené de Wit.

Reviews

[Dylan · Rating 4 out of 5]

Over een jongen die alles verliest bij het bombardement op Nijmegen en daarna een leven probeert te leiden. Door zijn jeugdtrauma, waarbij hij de toren van de Stevenskerk terecht ziet komen op zijn ouderlijk huis met daarin schuilend zijn hele familie, krijgt hij het hart van een monumentenzorger. Als een van de enigen die negentiende-eeuwse architectuur weet te waarderen zet hij zich in voor alles wat in de stad nog overeind staat. Hij krijgt een afkeer van alles wat modern is, wat zijn relatie met een kunsthistorica gespecialiseerd in moderne kunst de nodige gezonde spanning oplevert. Hij moet met lede ogen aanzien hoe Nijmegen twee keer in twintig jaar tijd wordt verwoest: eerst door Amerikaanse bommen, later door plaatselijke sloopkogels.

Dit boek raakte me zeer op sommige momenten: de beschrijving van het bombardement is simpel, maar ontzettend rauw en levendig (of juist doods). Natuurlijk gaat het thema mij persoonlijk ook aan; ik begrijp dan ook heel goed dat de hoofdpersoon uiteindelijk, net als zijn ouders, onder de brokstukken van eeuwenoude muren belandt.

[Jacques Thielen · Rating 2 out of 5]

Tessa de Loo beschrijft de meest dramatische periode van de stad Nijmegen, het bombardement van februari 1944. Het verhaal is aangrijpend, maar de manier waarop De Loo het vertelt is magertjes. Het taalgebruik en de verhaallijn zijn niet erg spannend. Het boek is tot stand gekomen met financiële steun van de Gemeente Nijmegen. Het is mooi dat een gemeente dit doet, maar jammer dat het resultaat een beetje te wensen overlaat.

[Joram Janssen · Rating 4 out of 5]

Een bijzonder boek om te lezen, zeker rond 4 en 5 mei. Er is natuurlijk genoeg gezegd en geschreven over de Tweede Wereldoorlog, maar de jaren erna zijn misschien wel net zo het onthouden waard. Hoe kun je van zo’n gebeurtenis herstellen? Het verhaal van Twan, zowel tijdens als na de oorlog, is bijzonder en brengt je echt terug naar de vorige eeuw. Dat in combinatie met de Nijmeegse geschiedenis, de straten die ik als Nijmegenaren allemaal ken en het daarom nog persoonlijker maakt voor mij als lezer, maakt dit tot een heel indrukwekkend boek en ik zou het boek iedereen raden, maar vooral de mensen die een band hebben met Nijmegen.

[Guido van het Erve · Rating 4 out of 5]

Een ambachtelijk verhaal en ook een must read voor als je (in de buurt van) Nijmegen woont. Het bombardement van 44 was al erg, maar wat er daarna is gebeurd met de Binnenstad is vooral erg verdrietig. Ik kijk met nog meer weemoed naar hoe de stad er eigenlijk uit had moeten zien.

[Steven · Rating 2 out of 5]

Het verhaal begint, zonder introductie, meteen met een dramatische gebeurtenis voor de hoofdpersoon (en Nijmegen): het bombardement op de stad, waarbij Twan zijn familie verliest. Zijn tante, waar hij naar toe gaat, lijkt zich over alles druk te maken, behalve de familie van Twan. En, o ja, een heel aantal pagina's verder, blijkt er ook nog in opa in huis te hebben gewoond. Die wordt even in één alinea opgevoerd en weer afgevoerd. Zo is het boek: na het drama uit begin kabbelt het maar voort en personages komen en gaan.
Wat me ook stoort, is dat er allerlei historische, niet echt ter zakendoende, gebeurtenissen voorbij komen en óók nog eens uitgelegd moeten worden: de Citroën 2CV, Edith Piaf, de eerste supermarkt van Nederland.

Waar Jaap Robben in Schemerleven, ook in opdracht van de gemeente geschreven, een aangrijpend beeld weet te schetsen van de verpauperde benedenstad van Nijmegen begin jaren 60, blijft het hier allemaal wat vlak.

Het leest vooral als een kinderboek, en niet alleen omdat het vanuit een kinderperspectief is geschreven.

[Dieuwertje Poort · Rating 4 out of 5]

Vooral voor Nijmegenaren een aanrader: je begeeft je in het na-oorlogse Nijmegen, heel visueel geschreven

[Stijn Lintsen · Rating 3 out of 5]

Het boek begint sterk, met een aangrijpende schets van het 'vergissingsbombardement' op Nijmegen. De schrijfstijl van Tessa de Loo is vanac het begin niet mijn pakkie an, onder andere op de manier waarop ze de gedachtes van de hoofdpersoon Twan tijdens zijn jonge jaren vertaalt met woorden die totaal niet bij die leeftijd passen. Op andere punten van het boek lijkt het anderzijds bijna op een te simpele manier geschreven, dus er bekleef mij een gevoel van inconsistentie.
Op zich is de beschrijving van het leed in de stad vanaf het bombardement in zijn verschillende verschijningsvormen interessant, maar op sommige onderwerpen gaat De Loo echt te lang door en krijgt het verhaal maar geen tempo.
De relaties tussen Twan en de andere personages blijven in mijn optiek ietwat oppervlakkig. Twans relatie met Paula bijvoorbeeld, een relatie van haast letterlijk lotgenoten, had veel verder uitgewerkt kunnen worden en liet mij echt onbevredigd achter. Ook Twans verkering met Camilla komt maar matig overtuigend over. Ik zou niet kunnen vertellen wat Camilla bijvoorbeeld leuk vond aan Twan. Ik dacht nog even: misschien koos De Loo bewust om Twans vermogen tot diepgaande relaties oppervlakkig te houden wegens zijn trauma aan het bombardement. Dit snijdt echter geen hout, omdat de dingen die de personages doen of voor elkaar over hebben getuigen van een sterke band. Als lezer geloofde ik het gewoon niet echt.
Het boek wakkerde bij mij wel echt een nieuwsgierigheid naar en haast een soort gevoel van verlies voor de oude Benedenstad van Nijmegen. Na het lezen van het boek en het doorzoeken op internet voelt het in ieder geval alleszins als een enorme vergissing dat zo'n groot deel is gesloopt. De manier waarop De Loo de lezer aan de hand van hoofdpersoon Twan meeneemt vond ik een lange tijd enorm sterk, maar het einde gooide dit gevoel bij mij echt uit het raam. Ik kom er met mijn hoofd echt niet bij de keuze die De Loo daar maakt.
Om de balans op te maken: tijdens het lezen dacht ik op een punt echt om het boek drieënhalve ster te geven, maar het hele verhaal in breder perspectief en De Loo's manier van schrijven vond ik bijna niet eens goed genoeg voor drie sterren. De reden dat ik dit toch heb gedaan ligt in het aanwakkeren van het vuur der nieuwsgierigheid naar de geschiedenis van het vergane deel. Toch die stad, in mijn hoofd.

[Lauri van Oosterom · Rating 3 out of 5]

Hoewel ik dit een mooi en belangrijk boek vond, altijd goed om meer te leren over de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog, voldeed het toch niet helemaal aan mijn verwachtingen. Het einde voelde een beetje abrupt en onduidelijk. De diepgang en rode draad van het verhaal was soms moeilijk te vinden.

Het hielp niet mee dat sommige karakters nauwelijks werden geïntroduceerd of juist snel weer van de radar verdwenen. En ik miste een kaartje van Nijmegen. Voor mensen die deze stad goed kennen is het vast heel makkelijk om je een beeld te vormen van de plekken waar dit verhaal zich afspeelt, maar ik ben zelf niet zo thuis in deze stad. Een overzichtelijk kaartje met straatnamen had voor mij een boel opgehelderd.

[Anton Segers · Rating 3 out of 5]

Een boek met het hart op de juiste plaats, vanuit het besef van het belang van een huis, een geschiedenis, wortels - vanuit de verontwaardiging over de vernietiging van de binnenstad van Nijmegen, eerst door het geweld van de oorlog, dan nog eens door de sloopwoede van stompzinnige politici (wat stilaan een pleonasme wordt).
Het eerste derde is sterk en pakkend, na de oorlog wordt het logischerwijs minder intens. Ook schrijft de schrijfster soms gedachten aan het kind Toine toe die veeleer die van de volwassen schrijfster zijn.
Maar Tessa De Loo houdt je als lezer wel betrokken bij de -levensbelangrijke- zaak.

[Hilde · Rating 5 out of 5]

Voor Nijmegenaren zeker een aanrader: het beschrijft een hele belangrijke gebeurtenis en de nasleep ervan voor de stad en de inwoners die destijds leefden en waarvan enkelen anno 2023 nog steeds in leven zijn. Iets wat mijns inziens te weinig belicht wordt. Herkenbaar door de straten; je dwaalt haast met Twan mee door de stad.

[Rebecca Adriaanse · Rating 2 out of 5]

We zitten mooie stukken in, en het leest makkelijk weg, maar kabbelt voort zonder duidelijk plot. Belangrijke gebeurtenissen ontwikkelen zich in paar pagina’s, gevolgd door paar pagina’s ‘opvul’. Personages, die aan het begin nog heel belangrijk waren, glijden langzaam weg en ik lees de laatste pagina met een onbevredigend gevoel.

[Liesbeth Van De Velde-Ossewaarde · Rating 5 out of 5]

Aangrijpend, interessant verhaal over de oorlogsjaren in Nijmegen en de wederopbouw na WOII. Bijzonder, omdat het verteld wordt vanuit de 8-jarige Twan die als enige uit zijn gezin overblijft na het bombardement op zijn Bovenstad. Hoe hij na het einde van de oorlog zijn leven probeert op te pakken in de historisch Benedenstad.

[Theun Lourens · Rating 3 out of 5]

Matige roman van Tessa de Loo over het vergissingsbombardement van de Geallieerden op Nijmegen in februari 1944 en de gevolgen daarvan voor het verdere leven van de hoofdpersoon die het bombardement als kind overleeft terwijl zijn vader en moeder zijn omgekomen.

[Boekenkamer · Rating 3 out of 5]

Tegelijkertijd gelezen met mijn vader, wat zorgde voor dubbel leesplezier.

Echter, vond ik het een (soms zelfs een beetje saai) kabbelend boek. Echte hoogtepunten waren er voor mij niet. Ik vind het eerder een YA dan geschikt voor de oudere lezer.

[Hella · Rating 3 out of 5]

Eigenlijk 3.5 ster. Ik vond het een mooi en ontroerend verhaal, en ook een interessant stuk geschiedenis waarvan ik nix wist. Maar aan het eind bleef ik toch met een hoop vragen zitten, voor mijn gevoel waren verschillende verhaallijnen niet goed uitgewerkt.

[Anne · Rating 4 out of 5]

Bijzonder om zo over de geschiedenis van Nijmegen te lezen. Ik zie nu vaak andere dingen wanneer ik door de binnenstad loop.

[Erika Beumer · Rating 3 out of 5]

Boek begon heel mooi,maar helaas zakte het verhaal in . Jammer.

[Uilke Hoekstra · Rating 3 out of 5]

Mooi onderwerp, goede sfeerbeschrijvingen, weinig diepgang.

[Hans van der Veeke · Rating 4 out of 5]

Verhaal van een jongen die een trauma overhoudt aan het bombardement door de Amerikanen (!) op Nijmegen. Het verhaal is interessant maar een beetje kinderlijk geschreven.

[Quirine]

Leuk concept over mien stadje! Maar pakte me niet, dus halverwege weggelegd

[Koen Terheijden · Rating 3 out of 5]

Prima boek, ik las er lekker doorheen op vakantie in Frankrijk. De personages voelen wel meer als allegorieën van de verschillende reacties op modernisering na de tweede wereldoorlog dan als echte mensen, waardoor ik soms moeite had om met ze connecten. Tevens vond ik het einde waarin ze tevergeefs als een soort 'Avengers Assemble' alle karakters bij elkaar laten strijden tegen de gemeente minder succesvol gevoel opwekken dan waarschijnlijk bedoeld was. Maarja, wel prima boek.