What do you think?
Rate this book
Ratna sreća
Ratna sreća, objavljena 1973. godine predstavlja bazični roman druge Lalićeve tetralogije. Roman je zasnovan na dnevničkim zapisima i sjećanjima glavnog protagoniste, zanimljivog starca Peja Grujovića. Ovo djelo predstavlja svojevrsnu sintezu istorije, antropologije, psihologije, religije, lingvistike, kao i mnogih drugih disciplina.
Radnja romana je smještena u periodu krvavog Drugog svjetskog rata i nacističke agresije. Raniji romani Mihaila Lalića govore o sudbinama naroda i pojedinaca u smutnim ratnim vremenima, ali se roman Ratna sreća razlikuje po tome što slika neposredno stanje u plemenu Brzaci uoči neposredne ratne opasnosti. Prvi dio pomenutog romana nosi simboličan naziv Kako je počeo praznik propadanja. Važno je napomenuti da je i značajan dio radnje u ovom djelu posvećen vremenu Knjaževine i Kraljevine Crne Gore, periodu Prvog i Drugog balkanskog rata, Prvog svjetskog rata, kao i situaciji u Kraljevini Jugoslaviji. Akademik Mihailo Lalić pravi osvrt na sve ove značajne istorijske periode kako bi dočarao život čovjeka u njima, situaciju, određene korijene, povode i posljedice koje se protežu tokom čitavog 20. vijeka. On to radi na izuzetno suptilan i umjetnički uzvišen, njemu svojstven način. Roman Ratna sreća za koji je Lalić nagrađen NIN-ovom nagradom, sastoji se iz dva dijela. Oba broje po dvadeset naslova, ukupno četrdeset, koji imaju ironičan prizvuk čija se specifična ironija sliva u cjelokupan i krajnje simboličan naslov romana Ratna sreća.
Radnja romana je smještena u periodu krvavog Drugog svjetskog rata i nacističke agresije. Raniji romani Mihaila Lalića govore o sudbinama naroda i pojedinaca u smutnim ratnim vremenima, ali se roman Ratna sreća razlikuje po tome što slika neposredno stanje u plemenu Brzaci uoči neposredne ratne opasnosti. Prvi dio pomenutog romana nosi simboličan naziv Kako je počeo praznik propadanja. Važno je napomenuti da je i značajan dio radnje u ovom djelu posvećen vremenu Knjaževine i Kraljevine Crne Gore, periodu Prvog i Drugog balkanskog rata, Prvog svjetskog rata, kao i situaciji u Kraljevini Jugoslaviji. Akademik Mihailo Lalić pravi osvrt na sve ove značajne istorijske periode kako bi dočarao život čovjeka u njima, situaciju, određene korijene, povode i posljedice koje se protežu tokom čitavog 20. vijeka. On to radi na izuzetno suptilan i umjetnički uzvišen, njemu svojstven način. Roman Ratna sreća za koji je Lalić nagrađen NIN-ovom nagradom, sastoji se iz dva dijela. Oba broje po dvadeset naslova, ukupno četrdeset, koji imaju ironičan prizvuk čija se specifična ironija sliva u cjelokupan i krajnje simboličan naslov romana Ratna sreća.
370 pages
First published January 1, 1973
1 person is currently reading
27 people want to read
About the author
Mihailo Lalić
48 books7 followersMihailo Lalić (7. oktobar 1914 — 30. decembar 1992) je pisac koji se na samom početku književnog rada opredelio za jasan tematski krug (NOR), određeno geografsko podneblje (Crna Gora) i specifičan izbor aktera događaja i romanesknih priča. Započeo je knjigom pesama Stazama slobode (1948), ali se brzo okrenuo prozi, koja će postati isključiva forma umetničkog sagledavanja vremena, događaja i ljudskih sudbina. Prema njegovom scenariju snimljen je film „Svadba“ 1973. u režiji Radomira Šaranovića, takođe izvršena je ekranizacija njegovog romana „Lelejska gora“ 1968.
Prvi je dobitnik „Njegoševe nagrade“ 1963. za roman „Lelejska gora“. Dobio je NIN-ovu nagradu 1973. za roman „Ratna sreća“. Dobio je nagradu „21. jul“, najviše priznanje opštine Berane, 1962. godine, kada je nagrada i ustanovljena.
Za dopisnog člana Srpske akademije nauka i umetnosti izabran je 5. decembra 1963, a za redovnog člana 7. marta 1968.
Prvi je dobitnik „Njegoševe nagrade“ 1963. za roman „Lelejska gora“. Dobio je NIN-ovu nagradu 1973. za roman „Ratna sreća“. Dobio je nagradu „21. jul“, najviše priznanje opštine Berane, 1962. godine, kada je nagrada i ustanovljena.
Za dopisnog člana Srpske akademije nauka i umetnosti izabran je 5. decembra 1963, a za redovnog člana 7. marta 1968.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 2 of 2 reviews
Read
June 6, 2025Zašto da se čitalac uopšte ovuda lomata kada se rečenice olako drobe o Lalićev kamenjar?! Ishlapevši, kao i čitanje koje je najprizvanije da se izvodi u površnim preletima, kroz lokalno obojenu skribomaniju Peja Vučkovog Grujovića iz koga vre nagomilano plemensko iskustvo - Gornji Brzaci, to jest ako ikome znači - i jedna prevashodno tobožnja izobraženost, "Ratna sreća" formulaički je svodiva na epsko (patrijarhalno) tračarenje, tipski primer (pseudo)memoarističkog rekla-kazala. A sigurno i da bi se drugačije gledalo s druge strane plemenskoga plota, nekmoli s neke druge međe.
Roman predstavlja ulaz u drugu Lalićevu tetralogiju. Kompozicija je dvodelna - I Kako je počeo praznik propadanja, II I kako se završio - sa po 20 poglavlja i skokovito-metežnom naracijom, jer je, primerice, "Kod mene [je] besaglasnost s okolnostima još i veća, pošto sam nesložan i sam sa sobom: ne samo što zaboravljam sve što počnem, no i brige zaboravljam[...]" Kičma je, dakle, postavljena pravilno, ali je sve drugo nehajno razbacano. Zahvata se u vremena od vladavine knjaza Nikole (bombaška afera, lihvarenje, klubaši i pravaši i proče političke neprilike) i razgrađivanja plemenskih zajednica, preleće preko Balkanskih ratova i onog Velikog, ovlašno se primaknuvši i do Drugog svetskog rata i kapitulacije Jugoslavije, koji bi mogli biti pripovedno sada.
Zdesna izdašno prosipanje rodbinskih, komšijskih, drugarskih i imena onih s kojima je pripovedač došao u dodir, za koje čoveka naprosto prođe volja da pamti ko je ko i ko je kome - utisak je da im takvu isparljivu auru daje i njihov pribeleživač, jer zaobilazi mahom uokolo svih pominjanih; sleva, usled izlaska iz plemenske čaure, povremeno kaćiperenje Imenima i naučenjačkom leksikom (recimo: Cvijić "dinarska tuga", Lobačevski "zakrivljeni prostor", Frojd "kompleks", nadrealisti, marksizam), prolazni studentski doživljaji (uz poneku platonsku ljubav: Lasta Ivkovićeva), pa pripovedanje i ne krije da su "sve [su] naše priče slične i već više puta ispričane, ostaje nam samo da im dodamo neznatne detalje i imena."
Od toga je, međutim, slaba vajda jer Lalićev memoarist i njegova proza ponajmanje misle na svog čitaoca. Tek tu i tamo po jalovoj vrleti zametne se po koji iole zanimljiviji događaj i doživljaj, portret i lik, običaj ili (za)misao. Te možda samo njemu, stanovitom Peju Vučkovom Grujoviću, svršenom studentu prava - a šta bi to, stereotipno smo zajedljivi po stereotipu, Crnogorac drugo pa i studirao po Beogradu - vreme lakše prolazi uz piskaranje, ali se čitalac, u relativnosti vremena, poglavito prisiljava i nakanjuje da tekst u čitanju dovrši. Slova je u koricama primerenije ostaviti da ćute. Baš težina. Otud se čini da su i reči teške od istine i bremenite od lepote potrte kao nepoćudni elementi i da je u svom ovom rukopisaniju samoobznanjenom kao "prisilno razmišljanje jednog koji nije navikao na to" čitaocu presuđeno da se utopi.
Premalo je čak i pjene na koju bi se nadodale ruke.
Roman predstavlja ulaz u drugu Lalićevu tetralogiju. Kompozicija je dvodelna - I Kako je počeo praznik propadanja, II I kako se završio - sa po 20 poglavlja i skokovito-metežnom naracijom, jer je, primerice, "Kod mene [je] besaglasnost s okolnostima još i veća, pošto sam nesložan i sam sa sobom: ne samo što zaboravljam sve što počnem, no i brige zaboravljam[...]" Kičma je, dakle, postavljena pravilno, ali je sve drugo nehajno razbacano. Zahvata se u vremena od vladavine knjaza Nikole (bombaška afera, lihvarenje, klubaši i pravaši i proče političke neprilike) i razgrađivanja plemenskih zajednica, preleće preko Balkanskih ratova i onog Velikog, ovlašno se primaknuvši i do Drugog svetskog rata i kapitulacije Jugoslavije, koji bi mogli biti pripovedno sada.
Zdesna izdašno prosipanje rodbinskih, komšijskih, drugarskih i imena onih s kojima je pripovedač došao u dodir, za koje čoveka naprosto prođe volja da pamti ko je ko i ko je kome - utisak je da im takvu isparljivu auru daje i njihov pribeleživač, jer zaobilazi mahom uokolo svih pominjanih; sleva, usled izlaska iz plemenske čaure, povremeno kaćiperenje Imenima i naučenjačkom leksikom (recimo: Cvijić "dinarska tuga", Lobačevski "zakrivljeni prostor", Frojd "kompleks", nadrealisti, marksizam), prolazni studentski doživljaji (uz poneku platonsku ljubav: Lasta Ivkovićeva), pa pripovedanje i ne krije da su "sve [su] naše priče slične i već više puta ispričane, ostaje nam samo da im dodamo neznatne detalje i imena."
Od toga je, međutim, slaba vajda jer Lalićev memoarist i njegova proza ponajmanje misle na svog čitaoca. Tek tu i tamo po jalovoj vrleti zametne se po koji iole zanimljiviji događaj i doživljaj, portret i lik, običaj ili (za)misao. Te možda samo njemu, stanovitom Peju Vučkovom Grujoviću, svršenom studentu prava - a šta bi to, stereotipno smo zajedljivi po stereotipu, Crnogorac drugo pa i studirao po Beogradu - vreme lakše prolazi uz piskaranje, ali se čitalac, u relativnosti vremena, poglavito prisiljava i nakanjuje da tekst u čitanju dovrši. Slova je u koricama primerenije ostaviti da ćute. Baš težina. Otud se čini da su i reči teške od istine i bremenite od lepote potrte kao nepoćudni elementi i da je u svom ovom rukopisaniju samoobznanjenom kao "prisilno razmišljanje jednog koji nije navikao na to" čitaocu presuđeno da se utopi.
Premalo je čak i pjene na koju bi se nadodale ruke.
October 4, 2022
"Samo reče 'Lele meni - Đoko' i umrije."
"Guslari su se mijenjali. Neke od njih nikad više nijesam vidio, ali su pjesme ostale iste."
"Uskoro sam se uvjerio da nema mirnih krajeva i ljudi."
Za koga je ovo? Za mene? Ne znam, verovatno ne. Našlo me je u jedinstvenom momentu u kome mi je baš leglo ali, da sam iole razmišljala o ovoj knjizi ili znala išta o njoj unapred, ne bi mi palo na pamet da je pipnem. Al, eto, Lalić sjajno piše, uvukao me je u priču bez problema. Čak i ovim donekle iscepkanim i neposrednim stilom. Sve nekako ide, teče, prošlo je 400 strana a da nisam ni osetila.
Omiljeni novi termin: uskogaće - ljudi koji ne nose hlače
"Guslari su se mijenjali. Neke od njih nikad više nijesam vidio, ali su pjesme ostale iste."
"Uskoro sam se uvjerio da nema mirnih krajeva i ljudi."
Za koga je ovo? Za mene? Ne znam, verovatno ne. Našlo me je u jedinstvenom momentu u kome mi je baš leglo ali, da sam iole razmišljala o ovoj knjizi ili znala išta o njoj unapred, ne bi mi palo na pamet da je pipnem. Al, eto, Lalić sjajno piše, uvukao me je u priču bez problema. Čak i ovim donekle iscepkanim i neposrednim stilom. Sve nekako ide, teče, prošlo je 400 strana a da nisam ni osetila.
Omiljeni novi termin: uskogaće - ljudi koji ne nose hlače
Displaying 1 - 2 of 2 reviews