Syberiada polska

by Zbigniew Domino

Syberiada polska to pierwsza czesc cyklu powiesciowego Zbigniewa Domino wysoko ocenianego i bardzo dobrze przyjetego przez krytyke i czytelnikow To w niej przedstawiony jest dramat ludnosci polskiej wyrzuconej ze swoich domow i masowo deportowanej z Zachodniej Ukrainy na Syberie i do Kazachstanu Poprzez losy glownego bohatera Staszka Doliny poznajemy dramatyczna walke o przetrwanie i zachowanie zycia jego najblizszych i pozostalych przesiedlencow na tle dzikiej ale wspanialej przyrody syberyjskiej Tajgi Na motywach Syberiady polskiej powstal film Janusza Zaorskiego pod tym samym tytulem

First published January 1, 2001

Reviews

[Kamil Łapiński · Rating 4 out of 5]

Zdecydowanie autor umie pisać. W niewielu słowach, poprzez dialogi, trafnie oddaje mentalność ówczesnych ludzi, oraz komunistycznego aparatu państwowego. Zapewne osobiste przeżycia autora z tamtych czasów bardzo mocno osadziły się w jego pamięci w swej intensywności. Dobra lektura, która nie tyle skupia się na głupim okrucieństwie tamtego systemu lecz raczej na dobroci i współpracy ludzi, którym przyszło się z nim mierzyć.

[Łukasz Zygier · Rating 1 out of 5]

Ale Domino to nie tylko ofiara stalinizmu, której powinniśmy współczuć. Nie tylko sybirak, przeżywający jako dziecko gehennę pod butem NKWD. To człowiek, którego sowieckie piekło najwyraźniej niczego nie nauczyło, który przeszedł na stronę oprawców, zostając stalinowskim prokuratorem. Przyjrzyjmy się życiorysowi Zbigniewa Dominy. Po wojnie wstąpił do Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Po ukończeniu przyspieszonych kursów prawniczych został oficerem śledczym w Poznaniu. Później pracował na różnych stanowiskach prokuratorskich w Naczelnej Prokuraturze Wojskowej (NPW). Domagał się kar śmierci dla polskich patriotów, a sędziowie wielokrotnie przychylali się do jego wniosków. Przełożeni pisali o nim: ?Politycznie uświadomiony b. dobrze. Do reakcji odnosi się z nienawiścią. Wystąpienia wymienionego na rozprawach sądowych odznaczają się dużą bojowością?.

Domino piął się po szczeblach kariery. W latach 1956?1959 był prokuratorem do specjalnych poruczeń NPW, a latach 1959 ? 1963 w prokuraturach Marynarki Wojennej. W 1967 r., już jako pułkownik, kierował Wydziałem ds. Szczególnej Wagi NPW, a następnie Oddziałem V NPW ds. Zleconych. Był prokuratorem wojskowym w Rzeszowie, a w latach 1973?1975 oficerem do zleceń specjalnych Głównego Zarządu Politycznego Ludowego Wojska Polskiego. Piastował wiele funkcji w instytucjach zwalczających polskość i Polaków? Jednak chyba najbardziej Dominę obciąża udział w egzekucjach oficerów ze słynnego ?spisku w wojsku? ? komunistycznej prowokacji mającej wyeliminować przedwojenne kadry WP. 7 sierpnia 1952 r. w warszawskim więzieniu przy ul. Rakowieckiej w uczestniczył w morderstwie na polskich lotnikach. Ówczesne ofiary to: płk Bernard Adamecki, płk Józef Jungraw, płk August Menczak, ppłk Stanisław Michowski, ppłk Władysław Manikowski, ppłk Szczepan Ścibior.

[Mariusz Kalisiak · Rating 3 out of 5]

Historia rodzin polskich z Podola przesiedlonych przez Sowietow na Syberie w 1940 roku i ich repatriacji w 1946.

[Karolina Osewska · Rating 4 out of 5]

Na syberyjskim zesłaniu

Noc ciemna, spokojna
Jasnym okiem księżyc
na Czerwony Jar
spogląda

Pod osłoną nocy
zło do drzwi
łomocze

Bezpieczną domu
przystań
każe opuszczać

W ciemną noc wyruszać
raz dwa się pakować
nic nie kombinować

Pistolety w dłoni
jak nie posłuchacie
to was zastrzelimy
żeby nie było
żeśmy nie mówili

ostrzeżenie rzucone
życia poniszczone

Wyrywa z bezpiecznej
domu przystani
z Polski na Sybir
wygania nad ranem

Tak zaczyna się polskiej
ludności zesłanie
przez syberyjskie ziemie
w wagonach ściśnięci
zlęknieni, jutra niepewni
głodni, zawszeni, chorzy
zmarznieci, bez chleba i wody

Podróż katorżnicza skończyła
się w tajdze dzikiej, nieprzyjaznej
zapomnianej przez ludzi i Boga
tam rozpoczęła się nielepsza przygoda

Ciężka praca, łamiąca ludzi
jak drzewa, walka o przetrwanie
o kawałek chleba, tęsknota za krajem
za domem rodzinnym, za pokojem,
wolnością i wyrwaniem się hen daleko
z sybirskiego piekła.

Po latach niewoli,
katorgi zesłania
na ziemiach wroga,
nie naszego brata.

Na łono Ojczyzny
nieliczni wrócili
Tylu tam zostało,
w grobach bezimiennych
mogiłach zbiorowych
w syberyjskiej ziemi

Autor "Syberiady Polskiej"
jako chłopiec młody,
dziesięcioletni
przeżył zsyłkę na Sybir
Przeto jego dalsze życie
w powojennej Polsce dziwi

Lecz nie jego, a książkę
wszak tu oceniam
dlatego o jego losach
nie będę traktować

Powieść przedstawia
rodzin zesłanych losy,
z Czerwonego Jaru
w głąb ZSRR, na Sybir
lodem skuty.

Powieść pokazuje
trudny los zesłańców,
próby przetrwania,
niegasnącą wiarę
w powrót do domu.

Jedyne co razi
to brak jednoznacznego
wskazania winnych
odpowiedzialnych za
tragiczne losy Polaków
zesłanych na Syberię.
Brak obarczenia Sowietów
odpowiedzialnością
za zło wyrządzone przecież
przez nich.
Przedstawianie bratania się
z narodem, który miał
polską krew na rękach,
przy jednoczesnym wyparciu
że to oni, Sowieci skazali
na taki los przesiedleńców.

Prócz tego książka jest ciekawa
ze względu na obraz życia Sybiraków
zesłanych w 1940 roku w głąb Radzieckiego Związku.

Nie miałam wcześniej okazji
czytać o ich trudnych dziejach
prócz "Dziewczyn z Syberii"
Anny Herbich, dlatego pod tym
względem jest to dla mnie
ważna lektura, ale widzę w niej braki,
mimo tego, że przeczytałam, nie żałuję.

Czy chcesz po nią sięgnąć
zdecyduj sam, nie powiem nie,
nie powiem tak, być może
decyzję podjąć Ci pomoże
recenzja ta.

Za egzemplarz do recenzji podziękowania ślę ku Wydawnictwu EMKA i szczerze przepraszam za czas oczekiwania na recenzję książki.

[Reader · Rating 5 out of 5]

Jedna z lepszych książek, jakie przeczytałam. Czytałam ją chyba 10 miesięcy, ze sporymi przerwami, ale udało się. Była świetna, a świadomość, że podobna sytuacja przytrafiła się moim krewnym jeszcze bardziej potęgowała moje zaangażowanie w lekturę. Opisy, emocje, postaci, wszystko pięknie dopięte w spójną całość. Nie mogę oczywiście skończyć tej recenzji bez wyrazu skruchy i żalu na wspomnienie o wszystkich ofiarach tych okropnych wydarzeń. Czasem mam wrażenie, że wszyscy skupiamy się na tym, co działo się tu, w Polsce, nawet nie tylko z Polakami, lecz zapominamy o tych, którzy nie z własnego wyboru, a czyjejś radykalnej, szalonej decyzji, zmuszeni byli opuścić swoją ojczyznę bez gwarancji powrotu lub nawet ujrzenia swoich rodzinnych stron choć jeden, ostatni raz. „Syberiada” opisuje losy wielu ludzi, których życie nie oszczędziło, mimo to cieszyli się na samą myśl powrotu do Polski, do ich ukochanego domu, miejsca, w którym wszystko jest znajome i bliskie sercu.