Głosy wśród nocy

by Stanisław Brzozowski

Głosy wśród nocy to zbiór tekstów powstałych w ostatnich latach życia Stanisława Brzozowskiego. Są świadectwem zwrotu jego zainteresowań w stronę literatury angielskiej.
Świadcza o odkryciu na nowo przez autora romantyzmu jako istotnego prądu ideowego. I choć książka uznawana jest za jedną z najważniejszych w dorobku autora, nie była nigdy wznawiana od pierwszego wydania w 1912 roku. Najwyższy czas, aby przypomnieć ją polskiemu czytelnikowi. Twórczość Brzozowskiego były jedną z największych intelektualnych inspiracji dla kolejnych pokoleń polskiej inteligencji zaangażowanej. O Brzozowskim pisali m.in. Andrzej Stawar (O Brzozowskim, Warszawa 1961), Czesław Miłosz (Człowiek wśród skorpionów, Paryż 1962), Andrzej Mencwel (Kształtowanie myśli krytycznej, Warszawa 1976), Andrzej Walicki (Drogi myśli, Warszawa 1977), Leszek Kołakowski, Maria Janion czy Adam Michnik, by wymienić tylko najważniejszych, w tym tych, którzy poświęcili Brzozowskiemu osobne monografie. Wydaniem Głosów wśród nocy oraz równoczesnym wznowieniem jego powieści Płomienie (Seria Kanon) pragniemy wznowić dyskusję na temat myśli Stanisława Brzozowskiego.

Stanisław Brzozowski (1878-1911) to polski filozof, pisarz, krytyk literacki i teatralny, historyk idei. Czerpiąc z twórczości Marksa, Sorela, Nietzschego, Carlyle'a, Schelley'a i kard. Newmana, głosił konieczność zaangażowania twórcy w kształtowanie życia społecznego. Będąc zwolennikiem materializmu historycznego, sprzeciwiał się jednocześnie jego deterministycznej wersji i wszelkim koncepcjom uprzedmiatawiającym człowieka. Był błyskotliwym krytykiem polskiej myśli filozoficzno-społecznej i analitykiem dzieł literackich, a zarazem obserwatorem polskiej i europejskiej codzienności. Piętnował tradycjonalizm, zaściankowość i prowincjonalny charakter głównych nurtów polskiej literatury, szczególnie zaś historycznych powieści ku pokrzepieniu serc, której reprezentantem (i największym ideowym oponentem Brzozowskiego) był Henryk Sienkiewicz. Jego Idee, Legenda Młodej Polski, Głosy wśród nocy oraz powieści Płomienie i Sam wśród ludzi kształtowały kolejne pokolenia polskiej inteligencji zaangażowanej. Stanisław Brzozowski jest patronem środowiska Krytyki Politycznej, którą wydaje Stowarzyszenie jego imienia.

318 pages, Paperback

First published January 1, 2007

About the author

Stanisław Brzozowski was a Polish philosopher, writer, publicist, literary and theatre critic. He is considered to be one of the most important Polish philosophers of all time and is known for his concept of the 'philosophy of labour', rooted in Marxism. Besides Marx, among his major inspirations were Sorel, Nietzsche, Bergson, Carlyle, and Newman. Brzozowski's core idea was based on the concept of socially engaged intellectual (artist). Although he was in favour of historical materialism, he strongly argued against its deterministic interpretation. In his philosophical approaches, Brzozowski rejected all the concepts that were comodyfing a human being.

Polish intellectuals (Czesław Miłosz, Andrzej Walicki, Leszek Kołakowski) have stressed that Brzozowski's interpretations of Marx's early writings, not widely known at the time of their formulation, largely anticipated those presented later by György Lukács and Antonio Gramsci.