Rönesans ve Reformasyon, batı uygarlığı için dönüm noktası. Bugünden baktığımızda büyük olaylar, büyük adamlar ve büyük çalkantılarla dolu, olağanüstü zengin bir dönem olduğu görürüz. Rönesans ve reformasyonun hayal ufku gözlerimizi kamaştırır, başarılı bizleri hayrete düşürür. Ancak şurası bir gerçek ki, dönemin tarihi hakkında bildiklerimiz, çoğu zaman, insanı yok sayan genel bir kültür birikiminden ibarettir. Elinizdeki kitap Rönesans ve reform çağının sosyal arkaplanını anlatırken, bizleri dönemin okullarında gezdiriliyor, düşünce akımlarıyla, kitaplarıyla ve yayıncılık dünyasıyla tanıştırıyor; ama eğlence mekânlarına ve mutfaklarını da götürüyor.
Kitabın içeriği için söylenecek bir şey yok. Çağına uygun bir üslup ve içerikle yaızlmış. Çevirinin de oldukça iyi olduğunu düşünüyorum. Sadece Hz. Muhammed şeklinde bir kullanımın özgün metinde zannedersem bulunmuyor. Hz. biraz yerelleştirme olmuş. Gerek var mıydı bilmem.
Asıl mesele kitabın isminde. Orijinal adı "The social background of reformation". Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları'nda kitabın adının, rönesans söz konusu olmadığı halde "Rönesans ve Reform Çağı" olmasına karar veren kişi, zannedersem "Eternal Sunshine of The Spotless Mind" filmini "Sil Baştan" ismiyle vizyona sokan kişiyle aynı çeteye mensup.
Bir de "Bir Sosyal Arkaplan Çalışması" kısmı var. Ellerinin altında yazım klavuzu da olmadığı için "arka plan" yazamayıp kitap kapağına tüy dikmişler.
Memleketin kanına işlemiş nepotizm, maalesef yayıncılık sektörünün damarlarında da dolaştığı için biz de okuyucu olarak ancak kendi kendimizi yiyoruz.
Hülâsa, koskoca reformu anlamaya yetmez ama işe başlamak için iyi bir kitap efendim.
Bircok degisik perspektiften reform hareketine bakan ve sorgulayan, tarihsel kitaplardan haz alanlarin begeniyle okuyacagi bir kitap. Bazi kisimlarinda bogucu sekilde detaylara girmesi (misal degisik urunlerin degisik yer ve zamanlardaki fiyatlarinin sayfalarca surmesi) kitabin okunurlugunu olumsuz etkiliyor, ama yine de sundugu onermelerle okunmaya deger. Cevirisi genel olarak iyi, ama seyrek de olsa bazi yerlerde kafa karistirici cumleler mevcut ne yazikki (tabii kitabin adi da dogru cevrilmemis.)
Rönesans ve Reform Dönemi hakkında yapılmış çalışma ve bulguların paylaşıldığı bir kitap. Kitabın dili sıklıkla akademik bir dile kayıyor, eğer aradığınız şey hikaye anlatımı yoluyla bu dönemin anlatımıysa beklediğinizi bulma şansınız düşük. Fakat amacınız, konu hakkında akademik bir gözle, geçmişte yapılan yorum ve çalışmalar hakkında fikir edinmekse başarılı bir kitap olduğunu söyleyebilirim. Ben bilmediğim yeni şeyler öğrendim, bu sebeple faydalı bir kitap olduğunu düşünüyorum.
Avrupa tarihinin dönüm noktalarından belki de en büyüğü olan 16. yüzyıl, insanın dahil olduğu hemen her alanda en büyük değişim ve dönüşümlere sahne olduğundan, hakkında genel ya da detaylı okumalar yapmanın en zevkli olduğu dönem olsa gerek. İşbu kitap ise, bu dönemi her yönüyle öğrenmek isteyen birey için en önemli başlangıç noktasını oluşturuyor.
Kitapla ilgili yapılan, ya da benim karşılaştığım, eleştirilerin büyük çoğunluğu kitabın yer yer fazlaca detay içeriyor olmasına dayanıyor. Ben ise bunun, şikayet edilecek bir unsur olmaktan ziyade, çok kısıtlı bir alanda dahi olsa yapılacak araştırmanın ne derece detaylandırılabileceği konusunda hayli öğretici bir örnek olduğunu düşünüyorum. Haliyle kitapta zaman zaman karşımıza çıkan bu "sayısal" "detaylardan" bir an bile sıkılmadım. Ayrıca yazarın, kitabı planlama, bölümleme biçiminin de ayrıca takdir edilmesi gerektiğini düşünüyorum.
Araştırma sahası olarak böylesine zengin, ve bundan kaynaklı olarak böylesine zor, bir zaman dilimini, ekonomik, siyasi, sanatsal ve sosyal etkileri ile bu kadar kolay anlaşılır, yine de asla basitleştirmeden anlatabiliyor olması P. Smith'in neden 20. yy'da yetişen en önemli tarihçilerden biri olduğunun da ayrıca ispatı olmalı.
Serpil Çağlayan'a ve Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları'na böyle bir eseri dilimize kazandırdıkları için kendi adıma teşekkür ederim.