Lanseloet van Denemarken, gevolgd door Die Hexe

by Unknown, H. Adema (Editor)

De Lanseloet van Denemarken vormt samen met twee andere abele spelen het hoogtepunt van de - bewaard gebleven - middeleeuwse niet-religieuze toneelkunst. In geen enkel ander West-Europees land zijn uit deze tijd wereldlijke toneelspelen van een vergelijkbare kwaliteit bekend.
Van de abele spelen Is de Lanseloet het spel met de meeste psychologische diepgang. In dit spel wordt met veel gevoel voor dramatiek de onmogelijke relatie tussen ridder Lanseloet en jonkvrouwe Sanderijn beschreven.

Genres: School, Plays, Classics, Poetry, Dutch Literature, Medieval, Theatre

63 pages, Paperback

First published January 1, 1350

About the author

Books can be attributed to "Unknown" when the author or editor (as applicable) is not known and cannot be discovered. If at all possible, list at least one actual author or editor for a book instead of using "Unknown".

Books whose authorship is purposefully withheld should be attributed instead to Anonymous.

Reviews

[Sien · Rating 3 out of 5]

Ik weet niet of het de bedoeling is dat ik dit best grappig vond.

[Hanne Vandeweyer · Rating 4 out of 5]

Beste pickup line die ik ooit las: "Ic hebbe u liever dan een everzwijn"

[Eliza Maria De Bruyn · Rating 3 out of 5]

you're just a man, it's just what you do
- Lana Del Rey

[eli · Rating 2 out of 5]

las vlot!!

[Amber Roosen · Rating 4 out of 5]

easy read, al eens moeten lezen in het middelbaar dus was niet zo erg!! 1/4 boeken voor laatste leeslijstexamen done

[Cecilia]

Prins wordt gefriendzoned en sterft van liefdesverdriet

[Eva Helena · Rating 3 out of 5]

Leeslijst Nederlandse letterkunde - middeleeuwse periode

Las vlotjes (kende het verhaal ook al wel dus dat hielp) en was lowkey nog wel entertaining :)

[Ella Dijckmans · Rating 4 out of 5]

Hoe verkrachting vandaag nog steeds een issue is, net zoals in de middeleeuwen? Hebben we niets geleerd? Of juist wel?

[Olivera · Rating 4 out of 5]

Surprisingly fresh for a medieval piece.

[Fieke · Rating 4 out of 5]

(Voor nederlands leeslijst) god dank, voor de moderne vertaling. Het verhaal zelf was prima. De boodschap er achter bijzonder opbeurend. Lekker kort verhaal ook.

[Eva · Rating 3 out of 5]

mijn middelnederlands slay 2.0

[Dagmar · Rating 3 out of 5]

Justice for Sanderijn

[zoezoezoezoez · Rating 4 out of 5]

lanseloet is such a red flag

[Mara Coenegrachts · Rating 3 out of 5]

ik had iets te hoge verwachtingen denk ik

[Patricia · Rating 2 out of 5]

what zero pussy does to a mf

[evalovestoread · Rating 2 out of 5]

middeleeuwse one night stand eindigt in een happy ever after voor 1 van de twee hoofdpersonages, en het is niet de man!

[Sofie · Rating 4 out of 5]

{leeslijst}

Really liked it! Kinda sad too.

[Marie]

Wat een fijn einde. Weg met die vieze prins. justice for Sanderijn.

[Suidpunt · Rating 3 out of 5]

Hoe jammer Middelnederlandse letterkunde word eintlik nie meer aan Suid-Afrikaanse universiteite doseer nie. Sedert 1983 is Nederlands volgens wet nie meer sinoniem met Afrikaans nie. Dit vind ek jammer, want Middelnederlands (inderdaad ook Nederlands) bied eweveel erfgoed aan Afrikaans as Nederlands-Nederlands en Belgies-Nederlands.

Terwyl die Engelse klas vir Geoffrey Chaucer en William Shakespeare bied, staan die Afrikaanse klas absoluut met leë hande. Nie eens die Daghregister van Jan van Riebeeck word benader nie, want dit het (met reg!) geen literêre waarde nie.

Verder kan die afskaling van Nederlands op hoërskole en aan universiteite deels toegeskryf word aan die weinige impak van Nederlands op die alledaagse Suid-Afrikaanse samelewing (Google Trends beaam dit ten sterkste); hoewel ek vas glo die WIL is eenvoudig nie daar nie. Die liefde vir woordherkoms (etimologie) word juis in hierdie jare by die student of leerling gekweek: wat is Afrikaans sonder 'n geskiedenis? Maar nou ja, waar daar 'n leemte is... is daar belangstellendes soos die nimlike ekke.

In Van Stamverwante Bodem, Deel XIV (1951) word Lanseloet eers oor 58 bladsye heen bespreek. Die verhaal het 'n supereenvoudige intrige, met enkele tegniese foutjies, soos Sanderijn wat binne 'n dag of wat by die fontein staan van haar volgende geliefde, die ridder, terwyl Reinout amper langer as 'n jaar neem om Sanderijn op te spoor. Let op die woorde van 'Des ridders warande huedere': "Dat ic alsoe menich jaer", asook Reinout: "Hebdi hier in langhen tiden"...

Maar, soos Van der Merwe tereg skryf: die Middeleeuer het hom nie bekreun oor tyd en plek en anachronismes nie, maar die uiteindelike lot en doel van die teks. Anachronismes was dus welkom; by ons hoogs komieklik of irriterend.

Die karakterisering verval nie gou in tipes nie. Sanderijn is geen opblaaspop nie. Lanseloet is wel in die moderne wêreld 'n puer aeternus, maar is uitgelewer aan die reëls van die samelewing wat stiptelik nagekom moet word: elkeen het sy stand. Sy moeder, wat haar dinastieke belange en erfenis bo alles stel en verdedig, probeer weer "uit liefde" haar seun en sy toekoms beskerm (verhoudings tussen verskillende stande is bloot sinnelike drif wat na bevrediging weer verdwyn), maar die koningin verloor haar seun juis daardeur...

Ek was opreg verbaas oor die volgende stukkie teks (tussen die Ridder en Sanderijn):

Ridder:

Heeft u hier iement dach gheset,
Daer ghi, scone wijf, na wacht?
[Heeft een afspraak met iemand u hier gebracht,
Waar u, mooie vrouw, op wacht?]
...
Hi mochte sijn van sulker macht,
Ic soude u te noder spreken an.
[Hij zou van zo'n grote macht kunnen zijn,
Dat ik u niet durf aan te spreken.]

'n Ridder wat genoeg eerbied en inbors het om nie in 'n ander man se slaai te kom krap nie? Wow. Dis nou 'n ware heer (gentleman). Gewoonlik word ons wysgemaak 'n ridder op die wit perd is maar net iemand uit 'n bevoorregte hoë stand, soos deur die koning aangewys, wat ryk hoeveelheid land besit (met kleinboere), wat weinig werk doen, maak en breek soos hy luskry en maar net kyk waar hy sy swaard orals kan indruk (Freudian pun included).

Maar gepraat van Freud, 'n onderwerp soos afgelei kan word in...

Ic en weten op eerde geboren niet,
Dien ic soe verre betrouwen soude,
Ginc ic met hem spelen te woude,
Hi en soude met mi doen sijn gherief.
[Er is niemand op aarde geboren,
Die ik zo ver vertrouwen kan
Dat ik met hem ging spelen in het woud
Dat hij dan niet zijn lust beging.]

het my verwonderd laat staan. Sou sulke frappante seksuele onderwerpe dan algemeen in die Middeleeue wees? Op die ope markplein? Op straat? Voor die stomme kinders? Was dit dan geen taboe nie? Duidelik anders as in die verfynde 1800's, toe enige moontlike seksuele verwysing (om sedelikheidsredes en sensuur) in Latyn geskryf moes word...

So tussen die lees deur let mens ook op die grammatika.

(mnl) Her Lanseloet, wi sijn hier te lanc*,
(nl) Heer Lanseloet wij zijn hier te lang,
(afr) Heer Lanseloet, ons is te lan'k' hier,

(mnl) O edel here, wat sijn die dinc*, Daer ghi al dus omme staet [en] claght?
(nl) O edele heer, wat zijn de dingen, Waarover u nu staat te klagen?
(afr) O edelheer, wat is die dinge, waaroor u nou staan [en] kla?

Dit is duidelik dat enkele Middelnederlande trekke in Afrikaans (seker ook in ander Nederlandse dialekte?) oorgebly het. Twee opmerkings:

1. Lan'k' wyk af van ding en belang wat in Afrikaans almal op -ng eindig.
2. Die gebruik van "staan en [werkwoord]" is nog springlewendig.

Dan nog 'n voorbeeld:

(mnl) Scone wijf, ic versta u wale.
(nl) Mooie vrouw, ik begrijp u goed.
(afr) Skone vrou (dame?), ek verstaan u wel.

Verstaan beteken in Afrikaans "understand", dus "begrijp" in Nederlands. "Versta" het hier niks te make met hoorbaarheid nie. Ook "ek verstaan u goed" sou aanvaarbaar wees.

'Fontein' word ook in Afrikaans pleks van "bron" gebruik; hierdie verfransing is nog springlewendig.

Vraag wel: sou 'bequam' met die Duits 'bequem' ooreenstem? En 'bescheet' / 'bescheyt' met 'Bescheid'? Sou 'vaer' (vrees, angs) ooreenstem met 'Furcht'? 'vrouden' (vreugde) met 'Freuden'?

[sofie · Rating 3 out of 5]

you go girl

[Florette Fonteyne · Rating 5 out of 5]

Middeleeuwse passie en tragiek in een meeslepend spel

Lanseloet van Denemerken is een van die klassieke toneelstukken die je leest en meteen begrijpt waarom het al eeuwenlang bloeit. Hans van Dijk brengt het oude verhaal van Lanseloet en Sanderijn helder en toegankelijk, zonder de middeleeuwse charme te verliezen. De tragische liefde tussen de adellijke Lanseloet en de eenvoudige Sanderijn is meeslepend en schrijnend tegelijk - een universeel thema van klassenverschillen en misbruik van macht dat nog steeds relevant voelt.

De taal is poëtisch, maar blijft vlot leesbaar, en de dramatische spanningsopbouw is meesterlijk. Vooral de wendingen in het verhaal laten je niet onberoerd, met een bittere nasmaak die nog lang blijft hangen. Dit is een must-read voor wie van middeleeuwse literatuur houdt, of voor wie simpelweg een krachtig en tijdloos liefdesdrama wil ervaren.

[Evi Noa · Rating 3 out of 5]

Okeyyy nou dat was weer boeiend.

Het was ook niet wat ik ervan verwachte, ik dacht dat het een soort Romeo en Juliette zou worden maar nee hoor. In plaats daarvan kregen we Lanseloet de wandelende red flag die eigenlijk alleen maar met Sandarijn naar bed wou ookal blijft hij zeggen "dat hij zo veel van haar houdt" en blabla.
Lieverd als dat zo was had je haar niet verkracht om daarna te zeggen dat je haar niet meer wil omdat je moeder dat zegt, ookal doet het natuurlijk wel heeeeeel veel pijn aan zijn hart 😩🙄

Nou Sandarijn gaat het bos in, komt een lieve ridder tegen, ze trouwen en leven nog lang en gelukkig. Ze verdient het.
En arme Lanseloet gaat dood van liefdesverdriet, omdat hij denkt dat Sandarijn dood is.

Maar ik moet zeggen dat het toch wel best vermakelijk was, dus vandaar drie sterren.

[Sonja · Rating 4 out of 5]

I had to read this medieval play for uni, and I ended up enjoying it way more than I was expecting!

❝To God I bewail my misfortune
That I must endure this world.❞

[Lieke · Rating 3 out of 5]

dat ik niet verwacht had dat een middeleeuws verhaal vandaag de dag nog zo relevant kon zijn

[Larva Parva · Rating 5 out of 5]

the author of this play would've thrived in reality tv he's so dramatic and for what i love him

[Rune Nieskens-Cornu · Rating 3 out of 5]

"Reinout vrient, dat spel es uut!
Segt hem dat hi een ander beghinne.
Ic en gave niet om Lanseloets minne."

[Nick Masaeli · Rating 5 out of 5]

Lekker kort

[Leone Mattheus · Rating 3 out of 5]

Gelukkig dat de page Reinout Lansloet wilde sparen door te zeggen dat Sanderijn dood was. Waarna hij stierf van verdriet.

[Selma Ploeg]

Gelezen voor school. Kan me er niets meer van herinneren.

[Lieze Doyen · Rating 3 out of 5]

best entertaining!
ook de boodschap
'spreek beschaafd en oprecht
zo kunt ge het vertrouwen van vrouwen verkrijgen'
misschien zou andrew tate dit boek eens moeten lezen