Años lentos

by Fernando Aramburu

A finales de la década de los sesenta, el protagonista, un niño de ocho años, se va a San Sebastián a vivir con sus tíos. Allí es testigo de cómo transcurren los días en la familia y el barrio: su tío Vicente, de carácter débil, reparte su vida entre la fábrica y la taberna, y es su tía Maripuy, mujer de fuerte personalidad pero sometida a las convenciones sociales y religiosas de la época, quien en realidad gobierna la familia; su prima Mari Nieves vive obsesionada por los chicos, y el hosco y taciturno primo Julen es adoctrinado por el cura de la parroquia para acabar enrolado en una incipiente ETA. El destino de todos ellos –que es el de tantos personajes secundarios de la Historia, arrinconados entre la necesidad y la ignorancia– sufrirá, años después, un quiebro. Alternando las memorias del protagonista con los apuntes del escritor, Años lentos ofrece además una brillante reflexión sobre cómo la vida se destila en una novela, cómo se trasvasa el recuerdo sentimental en memoria colectiva, mientras su escritura diáfana deja ver un fondo turbio de culpa en la historia reciente del País Vasco.

Genres: Spain, Historical Fiction, Audiobook, Fiction, Spanish Literature

224 pages, Paperback

First published February 1, 2012

About the author

Fernando Aramburu Irigoyen nació el 4 de enero de 1959 en San Sebastián, Guipúzcoa, España. Es licenciado en filología hispánica por la Universidad de Zaragoza y desde 1985 reside en Alemania. Fue miembro del Grupo CLOC de Arte y Desarte. Considerado ya como uno de los narradores más destacados de su generación, es autor de tres libros de relatos: No ser no duele (1997), Los peces de la amargura (2006) y El vigilante del fiordo (2011), y de cinco novelas: Fuegos con limón (1996), Los ojos vacíos (2000), El trompetista del Utopía (2003), Bami sin sombra (2005) y Viaje con Clara por Alemania (2010), títulos que han sido distinguidos con el Premio Ramón Gómez de la Serna 1997, el Premio Euskadi 2001, el XI Premio Mario Vargas Llosa NH, el Dulce Chacón y el Premio Real Academia Española en 2008. Ha escrito también libros para niños, como Vida de un piojo llamado Matías (2004). Con Años lentos mereció el VII Premio Tusquets Editores de Novela.

Reviews

[°°°·.°·..·°¯°·._.· ʜᴇʟᴇɴ Ροζουλί Εωσφόρος ·._.·°¯°·.·° .·°°° ★·.·´¯`·.·★ Ⓥⓔⓡⓝⓤⓢ Ⓟⓞⓡⓣⓘⓣⓞⓡ Ⓐⓡⓒⓐⓝⓤⓢ Ταμετούρο Αμ · Rating 3 out of 5]

«Τα χρόνια της βραδύτητας»

Κάθε κεφάλαιο μας οδηγεί με απλοϊκό και λιτό λόγο στη ζωή μιας συνηθισμένα και επιφανειακά ταπεινής οικογένειας, ενώ στα βαθύτατα λειτουργικά της ενδοοικογενειακής υγείας ελλοχεύει η αρρωστημένη ανυπαρξία ζωτικών θεσμών και δεσμών ανάμεσα στα μέλη της.
Ζούσαν στο Σαν Σεμπαστιάν μέχρι το τέλος του καθεστώτος του Φράνκο, χωρίς να ξεχνάμε τις επιπτώσεις απο τις αρχές της ΕΤΑ, την επιρροή της Εκκλησίας, την κοινωνική οξύμωρη καταπίεση για αποδοχή και επανάσταση και τα μικρά ανέκδοτα μιας ταπεινής και δοσίλογα φλύαρης, αφελώς προσκολλημένης σε κατηχήσεις επιτήδειων κομπάρσων, γειτονιάς, και του πρωταγωνιστή Τσίκι, ενός παιδιού που σχετίζεται μαζί με τα λογοτεχνικά τεχνάσματα και με την τεχνοτροπία του ίδιου του συγγραφέα Aramburu, φτιάχνοντας τα χρώματα που τραγουδούν οι πινελιές με τις οποίες τρέφεται η ιστορία.

Δεν είναι κάτι το καταπληκτικό, σίγουρα απέχει πολύ απο τα αριστουργηματικά κομμάτια της λογοτεχνίας που αφορούν σε ιστορικά και πολιτικά δρώμενα της ανθρώπινης καταξιωμένης ντροπής, μέσα απο τις πράξεις και τις αποφάσεις των δυνατών του κόσμου τούτου ,που ορίζουν την μοίρα μας, την τύχη μας, το πεπρωμένο και την διακεκαυμένη ζώνη της απόφασης μέσα απο την ελεύθερη βούληση και το συλλογικό παροξυσμό της παρόρμησης.

Περισσότερο ενδιαφέροντα και ευχάριστα, σαν νοσταλγικές επαναλήψεις ήταν όσα διάβασα στο διαδίκτυο αναφορικά με την εποχή που διαδραματίζονται τα γεγονότα του βιβλίου,
παρά τα όσα μου χάρισαν ως λογοτεχνική δημιουργία,
το ύφος, η πλοκή, η αφήγηση, το καλούπι και η τελική μορφή των ηρώων, η ανιστορημαρική δεινότητα και η ευκολοδιάβαστη γραφή που σαν εξελικτική διάβαση ανάμεσα σε καταστάσεις και πρόσωπα, δεν κατάφερε να με φτάσει μέχρι τον διάδρομο απογείωσης πνευματικών ταξιδιών.
Μου πρόσφερε πνευματικές ανέσεις που υπόσχονται αναγνωστική τεμπελιά ή χιλιοειπωμένα κλασικά πράγματα, κάτι που δεν συνάδει με τη δική μου ασίγαστη λαγνεία για υπεργαλαξιακά αναγνωστικά μυστικά στις σκοτεινές περιοχές του μυαλού.
Τόπος, χρόνος και γεγονότα αποσκοπούν σε μια πολιτικό-ιστορική εξιστόρηση τρομοκρατίας και πεζογραφίας.
Η τεταμένη κοινωνική ατμόσφαιρα,,το σκηνικό και η πλοκή λειτουργούν, αλλά το λογοτεχνικό παιχνίδι που δημιουργούν οι σημειώσεις του συγγραφέα, διαλύεται.

Το σκηνικό που παίζεται το μυθιστόρημα, η βασική πτυχή αλλά και το πιο ύποπτο νόημα έχει αμφίσημη προοπτική: ο αφηγητής στέλνει μερικές επιστολές στις οποίες αφηγείται την παιδική του ηλικία στον ίδιο τον Aramburu και έτσι ο συγγραφέας κάνει σχολιασμούς και σχεδιασμούς μιας ψευδοβιογραφίας για το νέο του μυθιστόρημα, με βάση αυτές τις αναμνήσεις.
Με αυτόν τον τρόπο το μυθιστόρημα ισορροπεί σε ένα τεντωμένο σκοινί μεταξύ της κύριας ιστορίας και εκείνων των πρόσθετων λεπτομερειών που λαμβάνει και προσθέτει ο συγγραφέας: συνομιλίες που δεν έχουν συμβεί, σκηνές που δεν θα μπορούσαν ποτέ να ειδωθούν. Είναι μια ολοκληρωμένη -και γεμάτη ρωγμές και φουσκώματα υγρασίας, απο βροχή λήθης και δάκρυα απώλειας- τοιχογραφία, μιας εποχής και μιας τεταμένης κοινωνικής κατάστασης, η Χώρα των Βάσκων, κατά τη στιγμή της γέννησης της τρομοκρατικής ομάδας ETA.

«Βάσκοι είναι ίσως το παλαιότερο έθνος της Ευρώπης και η γλώσσα τους μια από τις αρχαιότερες διαλέκτους της. Απολαμβάνουν ειδικό καθεστώς από το ισπανικό κράτος, στο οποίο ανήκουν ως και σήμερα. Τρεις από τις τέσσερις επαρχίες, έχουν απόλυτη αυτονομία. Έχουν δικό τους κοινοβούλιο και αστυνομία, εκπαιδευτικό και φορολογικό σύστημα, ενώ δεν συμμετέχουν στον ισπανικό στρατό.
Αυτή η αυτονομία όμως, δεν έφτανε στην ΕΤΑ η οποία θέλει ένα ανεξάρτητο κράτος που θα περιλαμβάνει όχι μόνο τους Βάσκους της Ισπανίας, αλλά και εκείνους της γειτονικής Γαλλίας. Η ΕΤΑ, που θεωρείται τόσο από τους Αμερικανούς όσο και από τους Ευρωπαίους τρομοκρατική οργάνωση, έχει στο παρελθόν επιχειρήσει να δολοφονήσει τόσο τον βασιλιά της Ισπανίας Χουάν Κάρλος, όσο και τον τότε πρωθυπουργό του Λαϊκού Κόμματος, Χοσέ Μαρία Αθνάρ.
Ο Φράνκο κατέλαβε τη χώρα των Βάσκων το 1937, τελειώνοντας την αυτονομία που απολάμβανε η περιοχή. Το υπέροχο και διασημότερο έργο του Πάμπλο Πικάσο, η Γκερνίκα, δεν θα είχε υπάρξει χωρίς τον δικτάτορα της Ισπανίας, ο οποίος με τη βοήθεια του Χίτλερ, ισοπέδωσε αεροπορικώς την βάσκικη πόλη. Εκτός από την πόλη Γκερνίκα όμως, ο Φρανσίσκο Φράνκο, επιχείρησε να εξαφανίσει και την αρχαιότερη διάλεκτο της Ευρώπης, την Εουσκέρα, δηλαδή τη γλώσσα των Βάσκων, την οποία και απαγόρευσε».

«Κάπου μέσα στα τέλη της δεκαετίας του ‘60 και ανάμεσα στα θλιβερά χρόνια που τραγουδούσαν τη βραδύτητα του χρόνου όπου «η Ισπανία φυτοζωεί κατεστραμμένη από τον πόλεμο και απομονωμένη διεθνώς λόγω των δεσμών της με τον ευρωπαϊκό φασισμό. Μετά έρχεται ο ύστερος φρανκισμός (1959-1975) με το άνοιγμα στην Ευρώπη, την εισρροή τουριστών και τη μερική φιλελευθεροποίησή του προς το τέλος της ζωής του δικτάτορα».



Καλή ανάγνωση.
Πολλούς ασπασμούς.

[Gabril · Rating 5 out of 5]

“Io, signor Aramburu , per i motivi che lei conosce, da bambino ho trascorso nove anni da alcuni miei parenti di San Sebastián”.

Così inizia Anni lenti, libro che sarà sempre ricordato come l’anticipazione di Patria, ma che, scritto sei anni prima, è un romanzo a sé stante e, pur trattando gli stessi temi, molto diverso dal ponderoso romanzo che ha meritatamente vinto lo Strega europeo.
Chi narra è Txiki, che all’epoca dei fatti aveva otto anni e, ora adulto, riassume per lo scrittore il tempo trascorso a casa degli zii e soprattutto in camera con il cugino Julen, indottrinato ai valori nazionalisti dal prete del paese. Siamo negli anni Sessanta, in un tempo apparentemente immobile, dominato dalla dittatura di Franco, di cui ci viene offerto un significativo ritratto in questo cameo:

“Vedemmo Franco passare tra ovazioni e applausi, con l’uniforme bianca della marina e gli occhiali scuri, in piedi in una macchina nera, salutando un po’ da un lato e un po’ dall’altro con movimenti accennati della mano molle. Sul sedile posteriore, magra e sorridente con quel rictus da teschio che aveva, c’era la sua signora, con un vestito stampato e un opulento mazzo di fiori in grembo, omaggio degli adulatori locali.”

È il tempo in cui l’ETA comincia la lotta armata e il giovane Julen, imbevuto di retorica che oggi chiameremmo fondamentalista, si arruola in una banda: scelta impulsiva e temeraria, di cui non può comprendere la portata. Il rapporto tra i due cugini intanto cresce e si consolida; la volitiva madre, il debole padre, la sorella ossessionata dai maschi, il parroco intento a far proseliti sono i personaggi che il lettore incontra in questo viaggio, un tratto di vita breve e significativo, dove ogni scelta è gravida di amare conseguenze.

Ma non è il registro drammatico la scelta dell’autore, in questo caso, al contrario di Patria.
Il tocco geniale è avere inframezzato al racconto una serie di appunti, che rappresentano il laboratorio dello scrittore, i suoi progetti, le sue ipotesi, i suoi dubbi e le possibili soluzioni narrative...
In realtà la storia ci viene raccontata anche così, come un soliloquio dell’autore con se stesso, intriso di ironia, autoironia, e dunque di puro divertimento per chi legge (meritandosi così la quinta stella).

E qui, Aramburu, giocando un po’, ci mostra esplicitamente a quale legge si assoggetta chi scrive:

“Prima la letteratura; poi, se rimane spazio, la verità.”

[Maria Bikaki · Rating 2 out of 5]

Αν έχεις διαβάσει την «Πατρίδα» του Αραμπούρου και την αγάπησες τότε μην διαβάσεις αυτό το βιβλίο. Θα το βρεις λίγο και φτωχό σε σχέση με την Πατρίδα. Αν πάλι δεν έχεις διαβάσει την πατρίδα αλλά θέλεις τότε πάλι μη διαβάσεις αυτό το βιβλίο ως πρώτη γνωριμία με το συγγραφέα. Σόρυ παιδιά δεν έχω να σας γράψω κάποια αξιολογότερη κριτική. Δε μου άρεσε το βιβλίο. Διαβάζεται πολύ εύκολα αλλά δε μου μίλησε καθόλου.

[Gattalucy · Rating 4 out of 5]

Scritto 6 anni prima di Patria questo piccolo romanzo, forse più un racconto lungo, è fatto della stessa pasta del libro che ha reso famoso il suo autore, stessa materia fumante, l’ETA e i ragazzi baschi che alla sua causa dedicarono la gioventù.
Ci si possono trovare condensati molti aspetti che verranno sviluppati in seguito.
Ma la scrittura, fresca, parte dal racconto di un testimone, che da ragazzo abitava nello stesso quartiere di Aramburu in gioventù, ed è inframezzata da capitoli di “appunti” che l’autore annota a margine per migliorare lo stile e la qualità del racconto, e questi intermezzi sono efficacissimi, a volte per ricordasi di migliorare qualcosa, altre per continuare la storia con trovate, richiami o diversivi.

”Inserire nella conversazion baschismi ed errori di grammatica tipici della zona, ma senza esagerare. Non dimentichiamo che il romanzo dovrà contenere una storia piena di gente umile, con pochi studi. Umile non equivale a miserabile. Mangiavamo e ci lavavamo ogni giorno (alcuni più di altri). Dovrò adattare il linguaggio sociale dei personaggi. Questo è importante. Occhio soprattutto alle parole e alle allocuzioni oggi correnti che allora non erano ancora state inventate.”

C’è già tutto Patria qua dentro, ancora in embrione, ma ci sono voluti sei anni ad Aramburu per crescere, sedimentare, capire che aveva per le mani una materia ancora molto viva, e scrivere quel grande romanzo che ora ci ha consegnato. Chapeau!

[Yiannis · Rating 4 out of 5]

Δεν είναι σαν την Πατρίδα αλλά αξίζει να το διαβάσει κανείς.

[piperitapitta · Rating 3 out of 5]

Quasi Patria

L’11 novembre dello scorso anno mio fratello mi invia su WhatsApp una lista di romanzi che vorrebbe leggere, chiedendomi se è possibile trovarli in ebook.
Lo so, non si fa, ma si fa.
Nell’elenco, fra gli altri, c’è Patria di Fernando Aramburu, che non ho mai sentito nominare.
Nel giro di pochi mesi iniziano a comparire i primi timidi, ma entusiasti commenti, forse, addirittura, qualcuno di cui mi fido me lo raccomanda, così incappo in quello che all’epoca era il commento più votato su Goodreads, in spagnolo, che lo stroncava, argomentando in lungo e in largo senza possibilità di appello (e non lo trovo più, accidenti) le motivazioni di tale posizione- mi aiuto a leggerlo grazie al sempre-santo Google Translate - ed è convincente a tal punto che lo invio a mio fratello stesso e a un’amica anobiiana che parla lo spagnolo e ha iniziato, entusiasta anche lei, la lettura di Patria.



Poi inizia il passaparola e la lettura da parte di molti dei miei contatti che, chi più chi meno, iniziano a parlare di capolavoro, cui si aggiunge, ciliegina sulla torta l’assegnazione del Premio Strega Europeo (premio in cui credo, ça va sans dire, visto che la prima edizione fu vinta con Gli anni da Annie Ernaux).
Continuo a nutrire diffidenza nei confronti di Patria, nonostante un amico lettore fidato me ne abbia parlato nuovamente giusto due giorni fa, nonostante nel frattempo anche mio fratello, quest’estate lo abbia a sua volta letto (si sente un po’ il padrino di questo romanzo, e nella mia cerchia di conoscenze, come dargli torto?) e mi abbia confermato il giudizio di tutti gli altri. Così, qualche giorno fa, gli dico che per vincere il mio istinto (ah, il mese scorso l’avevo addirittura proposto al gruppo di lettura, ma nel derby spagnolo Marías ha avuto la meglio, così ora mi devo immolare e leggere Berta Isla - che, quasi quasi riconsidero Aramburu) intendo iniziare la manovra di avvicinamento e leggere Anni Lenti, che più d’uno mi ha detto essere in qualche modo lavoro preparatorio a Patria, che non ha il suo respiro ma già si vede la stoffa dell’autore, che è fresco, ma non leggero… Mi risponde, sempre in chat: “Ma è una sciocchezza, è come se di Pino Daniele decidessi di ascoltare Ogni scarrafone”, e poi, quando gli ho detto a lettura conclusa “così così”, mi ha risposto “Anni Lenti te lo meriti”.
Ecco, me lo sono meritato, anche se non è che mi sia dispiaciuto al punto da trovarlo brutto, questo no, è solo che mi aspettavo di più, mi aspettavo più sostanza, e invece ne ho trovata poca, ho trovato una narrazione ancora in fase embrionale.



La storia promette molto, ma resta tutto in superficie, i personaggi ci sono, ma non vengono approfonditi perché (come scrive negli appunti dell’autore) non bisogna divagare nella descrizione dei personaggi secondari se non quando sono funzionali alla vicenda centrale - quella di Julen, il cugino del testimone più che oculare, auricolare, degli eventi, affiliato all’ETA - che resta però nebulosa, raccontata nella sua interezza nemmeno a posteriori.
Ma tutto questo, forse, non sarebbe stato nulla, se non fosse che a non piacermi - anzi, a tratti persino a infastidirmi - è stato il continuo ammiccamento di Aramburu al lettore, il suo tentativo - mediante gli appunti con cui l’autore intermezza la storia, ma anche nel tono con cui il testimone si rivolge allo stesso - di risultare simpatico, complice, furbacchione, titubante e ingenuo allo stesso tempo.
Se penso un altro tentativo del genere, a uno scrittore che gioca con il suo lettore e che lo stordisce con le sue funamboliche piroette, narrando di politica e scrittura, non posso fare a meno di pensare al peruviano naturalizzato spagnolo Mario Vargas Llosa e al suo La zia Julia e lo scribacchino. Ecco, nemmeno per una pagina, nemmeno per una riga, ho mai avuto la sensazione di artificiosità, nemmeno quando era palese che si stesse prendendo gioco di me, cosa che invece, Anni Lenti, mi ha suscitato quasi subito.
E quindi, per il momento, contatto non stabilito, manovra di avvicinamento non riuscita; ci si riproverà più avanti, quando il mio pregiudizio comincerà nuovamente a scemare, perché motivi di interesse ne ho trovati e spunti interessanti anche, e la curiosità di vedere come è maturato stilisticamente e strutturalmente Aramburu ora c’è.



«Ho l’impressione che oggi un minuto duri trenta o quaranta secondi; i minuti della dittatura, invece, duravano un minuto e mezzo due.»

[José Manuel · Rating 4 out of 5]

9. Me ha dejado sin palabras, no me esperaba encontrar algo así. Una historia contada desde otro punto de vista donde las costumbres y los vecindarios son los que dictan sentencia.

Pierde medio puntillo por algunos clichés (pocos y resultones) que me han desconcentrado un poco.

[Davide · Rating 3 out of 5]

La letteratura e il farmacista

Allora: la trama non si dice; ma ha a che fare con i primi sviluppi eclatanti del nazionalismo basco.
E ha al centro almeno due fatti traumatici. Eppure suona tutt'altro che tragico o deprimente. Perché?

Il libro si presenta nettamente suddiviso in due parti parallele, che continuano ad alternarsi in modo regolare: i capitoli con un titolo sono raccontati da un testimone-protagonista degli eventi, un bambino-ragazzino mandato a vivere dagli zii a San Sebastián (solo alla fine si espliciterà che nel presente è un farmacista), a uno scrittore (che poi si esplicita essere l'autore: «si fidi di me, signor Aramburu»...), il quale sta preparando un romanzo ed è comunque uno del posto, che forse può da sé ricordare alcuni degli avvenimenti più pubblici, le chiacchiere...
A questi capitoli "dispari" si accostano vari Appunti, numerati da 1 a 39: briciole di preparazione del romanzo che, in senso stretto, non verrà mai scritto: parentesi, abbozzi, dubbi, alternative possibili, decisioni rimandate.

Insomma il libro si presenta come una esibizione ben distinta delle componenti che vengono fuse in un romanzo “normale”: informazioni risultate da ricerche e colloqui, da una parte; e dall’altra, non agitate e mescolate, le aggiunte, le variazioni, la “scrittura” dell’autore.

Il tempo delle vicende all’inizio non è dichiarato esplicitamente, ma si capisce subito che gli “anni lenti” del titolo sono quelli della Spagna “sonnolenta” degli ultimi anni della dittatura di Franco; poi si esplicita: soprattutto 1968 e 1969, con qualche punta nei primi anni Settanta. Anni lenti prima che succeda davvero qualcosa di stravolgente, esplosivo nella lotta dei baschi, ma più in generale sensazione di essere un po’ ai margini rispetto al fluire storico del resto d’Europa. Franchismo tardo come dittatura sonnolenta, brutale ma in modo abitudinario e senza veri estremi.

E andò in questo modo. E successe che.
Il narratore non è inattendibile ma naturalmente parziale: era un bambino al momento degli eventi, capiva e non capiva, diverse cose non le sa proprio, può soltanto ipotizzare: i due nodi tragici principali alla fine emergono con certezza, ma rimane sempre almeno un alone di dubbio, di imprecisione, una impossibilità di dimostrare o ricostruire fino in fondo.

L’origine intima, la motivazione del libro nel suo insieme sembra rivelarsi verso la fine in un ricordo personale di Aramburu: non aver salutato, nell'adolescenza, uno dei personaggi stigmatizzato dalla società come padre di un traditore. Tutte le ricerche, lo sforzo del racconto, gli scrupoli stilistici potrebbero avere allora un qualche carattere di espiazione: la volontà di ovviare al piccolo torto compiuto allora per conformismo, per assenza di empatia.
Un'origine che potremmo quindi, simbolicamente, ampliare a un’idea di letteratura come piccolo riscatto delle vite infelici, dei dimenticati, dei vessati: tutti i personaggi in fondo sono sconfitti dalla vita; e anche se ciascuno di loro è in qualche modo colpevole, sono anche certamente delle vittime.

Come lettore, non trovo però piena connessione emotiva tra questa possibile urgenza di operare una “correzione” e l’esibizione di un mestiere, in modo a volte scostante, di chi deve scrivere perché è uno scrittore, fa le ricerche perché deve scrivere, persino a volte con una punta di antipatia verso lo stesso testimone («Il mio informatore, che a volte mi esaspera con la sua smemoratezza e le sue imprecisioni»), che mi risulta però più simpatico dell’autore.

Sarà allora questo l’artificio estremo? Mostrarsi leggermente antipatico e freddo per creare un migliore efficace contrasto con la voce interna, del bambino poverissimo diventato orgogliosamente farmacista, che sta lì a faticare per far riemergere i ricordi?


[«Non si rida, compagni, non si rida
del poeta commesso farmacista»
(Guido Gozzano)]

[Grazia · Rating 4 out of 5]

"Prima la letteratura; poi, se rimane spazio, la verità."

Un curioso impasto quello che ha scelto Aramburu per Anni Lenti.

Una storia, ambientata a San Sebastian, come il ben più ponderoso Patria, qui associata all'espediente narrativo della testimonianza diretta all'autore. Chi racconta è un infatti un uomo che all'epoca dei fatti narrati è un bimbo di 8 anni. Egli racconta ad Aramburu, tramite lettere, la storia della famiglia degli zii di cui è stato ospite nel 1969 e dintorni.

Qui, come in Patria, sono le donne a farla da padrone. Donne tremende ma raccontate con una concretezza che non finisce di lasciarmi stupefatta. Ma la scelta davvero geniale che fa Aramburu in questa opera è quella di inframmezzare il racconto con le sue divertenti annotazioni. I dubbi, le idee, le battute, i pensieri e le soluzioni da mettere in campo per proseguire il racconto.

Scanzonato e molto ironico Aramburu risulta spassoso, e, nonostante si ponga tra il lettore e la storia, non fa perdere di mordente e spessore ai personaggi, che mantengono comunque una idea di autenticità. Idea appunto, perché, come ci ricorda negli appunti, l'obiettivo dello scrittore non è la cronaca dei fatti ma il riuscire coi fatti a fare letteratura.

Appunto 39

Nessun mio romanzo senza un episodio al cimitero. Forse era questa la spintarella che mi mancava. Allora, è deciso. Domani, dal dentista. Giovedì, dopo colazione, i primi colpi sui tasti. Se vedo che la storia scorre, che si lascia raccontare, che vuole essere raccontata, le dedicherò tutto il mese. E, come al solito, se arrivo a pagina cinquanta non si torna indietro.

Sicuramente Patria è molto più maturo e compiuto, ma qui, c'è una vena ironica ed autoironica che rende la lettura fresca, nonostante i temi trattati siano assolutamente seri.
Si scopre cioè che il nostro Aramburu è proprio un simpatico "scherzone".

PS. Anche qui ETA ed Euskera. E un parroco terribile.

[roz_anthi · Rating 5 out of 5]

Σκέψεις για τα χρόνια της βραδύτητας μέσα απ' την υψικάμινο των ημερών.

Το βιβλίο ξετυλίγεται απ' την αφήγηση του Τσίκι, ένος μεσήλικα που μετά από πρόσκληση του Φ. Αραμπούρου, τού αφηγείται την παιδική ζωή του στο βασκικό Σαν Σεμπαστιάν, όπου τον άφησε η μητέρα του κατά τα χρόνια της δικτατορίας του Φράνκο για να τον μεγάλωσε η αδερφή της.

Η εξιστόρηση, που καλύπτει σχεδόν μια δεκαετία, διάστικτη απ' τις πληγές μιας οικογένειας της εργατικής τάξης, βράζει απ' τις ενέργειες του βασκικού αυτονομιστικού κινήματος και λυγίζει απ' τις θρησκευτικές και κοινωνικές πιέσεις της εποχής.

Οι σημειώσεις του Αραμπούρου που παρεμβάλλονται ενδιάμεσα δεν είναι στυλιστικό τρικ ούτε όμως και τεκμήριο λογοτεχνικής ακεραιότητας. Η λαγαρή τους διαφάνεια παραπέμπει με μια πρώτη ματιά σε ένα καθεστώς μετά—αλήθειας· αν και οι σημειώσεις αυτές παραμένουν προϊόντα συνειδητής επεξεργασίας, βρίσκω ότι αποτελούν κυρίως τα ιζήματα μιας επώδυνης, μεθοδολογικής αναμέτρησης ανάμεσα στην ιστορία, το βίωμα και τη διυποκειμενικότητα του τελευταίου ως προς την πρώτη. Αυτή η εντατική, πυρηνική σχέση της εξομολόγησης του Τσίκι και της επεξεργασίας του υλικού εκ μέρους του συγγραφέα φέρουν στην ταραγμένη επιφάνεια ενός αρχιπελάγους νησίδες για να πατήσει ένας αβέβαιο�� βηματισμός, φορτωμένος με βάρη:

Μπορεί η λογοτεχνία να επουλώσει τα τραύματα ενός πολέμου; —μιας δικτατορίας; —να δικαιώσει τα πρόσωπα πέρα και μετά τις διώξεις, το στίγμα και τα βασανιστήρια; —να δώσει φωνή στις γυναίκες μέσα στα χιλιάδες χρόνια βίας και πατριαρχικής σιωπής;
Μπορεί η λογοτεχνία έστω να συλλαβίσει μια συγγνώμη στους Βάσκους απ' τις γραμμές της ισπανικής γλώσσας;

Απ' τη θέση αγάπης και δικαιοσύνης που ο Αραμπούρου γράφει ότι «σήμερα ένα λεπτό διαρκεί τριάντα με σαράντα δευτερόλεπτα· αντίθετα, τα λεπτά της δικτατορίας διαρκούσαν ενάμισι με δύο λεπτά», φαντάζομαι το μέλλον που κάθε λεπτό θα κυριαρχείται αντιληπτικά απ' το μέτρημα των ελεύθερων ανθρώπων, κι έτσι κάθε λύπη θα μαζεύεται στον χρόνο και θα κρατάει πιο λίγο και κάθε χαρά θα διαστέλλει μαλακά τη ζωή, ώστε η κοινή ευτυχία να είναι απλωμένη, εκτατή, και χωρίς φόβο πια, βραδεία.

[Anastasia Ts. · Rating 4 out of 5]

Τα χρόνια της βραδύτητας προηγούνται από την Πατρίδα, το μυθιστόρημα που καθιέρωσε τον Aramburu. Ο συγγραφέας σε αυτό το μυθιστόρημα προσπαθεί να αποτυπώσει την κοινωνική κατάσταση την στιγμή που γεννιέται η τρομοκρατική οργάνωση ΕΤΑ. Ενδιαφέρων είναι ο τρόπος που ξεκινά το μυθιστόρημα " Εγώ, ΚΥΡΙΕ ΑΡΑΜΠΟΥΡΟΥ, για τους λόγους που γνωρίζετε όταν ήμουν μικρός πέρασα εννιά χρόνια με κάποιους συγγενείς μου από το Σαν Σεμπάστιαν [...]" Ο αφηγητής διαλέγεται με τον συγγραφέα. Στέλνει μια επιστολή στην οποία αφηγείται την παιδική του ηλικία και ο συγγραφέας εκφράζει τα σχόλιά του για το νέο του μυθιστόρημα βασιζόμενος σε αυτές τις αναμνήσεις. Σ' αυτές τις σελίδες αντιλαμβανόμαστε τον τρόπου που ο συγγραφέας τρέπει την πραγματική εμπειρία σε μυθιστόρημα. Κυρίως όμως διακρίνουμε τα στοιχεία που ενδιαφέρουν τον συγγραφέα, καθώς και αυτά που θα ήθελε να επεκταθεί ή να αφήσει στο σκοτάδι. Στο μυθιστόρημα αυτό που ο ίδιος ο συγγραφέας έχει δηλώσει ότι έχει αυτοβιογραφικό χαρακτήρα, χωρίς όμως να διηγείται την ζωή του, επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στην οικογένεια και την αποσύνθεσή της. Τέλος θα ήθελα να σημειώσω ότι παρά το τίτλο του μυθιστορήματος δεν πρόκειται για ένα αργό, κουραστικό βιβλίο αλλά το αντίθετο!

[Abril Camino · Rating 5 out of 5]

Me ha flipado la estructura y el planteamiento de la novela. Pero mucho mucho.

[Somormujo · Rating 3 out of 5]

Me ha gustado la novela, no cabe duda y me parece recomendable.
Pero me ha parecido un estudio preliminar de “Patria”, que me pareció una obra maestra e imprescindible para entender la vida en el País Vasco en los años más oscuros.
Por eso no dejo de pensar en esta obra como una preparación a la otra. Mucho más que “los peces de la amargura”, que explora otros aspectos conexos.
Eso explica la calificación que le he otorgado, que no desmerece el interés del libro no obstante, en mi modesta opinión.

[Marilena ⚓ · Rating 3 out of 5]

*3.5*


Τ Α Χ Ρ Ο Ν Ι Α Τ Η Σ Β Ρ Α Δ Υ Τ Η Τ Α Σ /Fernando Aramburu

✨Αποφάσισα να γνωρίσω τον συγγραφέα με τα «Χρόνια της βραδύτητας» γιατί είναι πιο μικρό σε έκταση και προηγείται από την «πατριδα» και αργότερα να συνεχίσω με εκείνο, καθώς είναι το αγαπημένο πολλών βιβλιόφιλων.

✨Τα σημεία που ξεχώρισα είναι ότι ενώ ο Αραμπουρου μας περιγράφει την ιστορία του Τσικι, υπάρχουν σημειώσεις που απευθύνετε στον εαυτό του, ως Αραμπουρου, το βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρον και πρωτότυπο. Επίσης μου άρεσε που ο συγγραφέας δεν μπαίνει στην διαδικασία να κουράσει με πληροφορίες και λεπτομέρειες τον αναγνώστη, αλλά περιγράφει χωρίς πολλούς συναισθηματισμούς τις δύσκολες συνθήκες της χώρας των Βάσκων, μέσω του μικρού Τσικι.

✨Τέλος, να πω ότι παρόλο που δεν με ενθουσίασε όσο περίμενα, δεν ήταν κακό βιβλίο, είχε την γοητεία του και ήταν μια καλή αρχή με τον συγγραφέα.

[Marcello S · Rating 3 out of 5]

Un ricordo personale che non dovrebbe mancare nel romanzo, sempre che lo scriva. Sono adolescente e viaggio in autobus. Può darsi che avessero già eliminato i filobus. Vetri appannati, aria satura di fumo (all’epoca sui mezzi pubblici si fumava), folla di passeggeri. Fuori piove o ha piovuto. In ogni caso, conservo il ricordo del cielo nuvoloso e dei marciapiedi bagnati. Torno a casa con la borsa dall’allenamento di calcio sulla spiaggia. A El Antiguo, di fronte a Cervezas El León, sale Visentico. Basco, camicia a quadri, pullover sulle spalle con le maniche annodate sul petto, stuzzicadenti in bocca. Soltanto a vederlo provo un’avversione invincibile. Non mi ha fatto nulla. A chi poteva fare del male quell’operaio buono e ignorante? Si dice, si racconta, si mormora. Mi hanno attaccato l’odio che molta gente del quartiere prova per lui e la sua famiglia a causa del figlio, presunto collaboratore della polizia. Mi vede, mi saluta. Invece di rispondere al saluto, lo fisso con uno sguardo di fuoco. Capisce. Senza dire nulla, gira la faccia da un’altra parte. Da allora sono passati quarant’anni. Mi piacerebbe chiedergli perdono, ma è morto. Eppure mi piacerebbe chiederglielo e per di più pubblicamente, e già soltanto per questo motivo dovrei scrivere il romanzo.

Leggi un paio di libri e ti affezioni ad un certo luogo, a certa gente, ad un certo modo di pensare e vedere le cose.

Le 4 stelle ci potevano anche stare ma preferisco lasciare un distacco più netto rispetto a Patria, che continuo a credere sia uno dei migliori romanzi usciti nell’ultimo paio d’anni. Mi viene difficile non prenderlo come riferimento viste le similitudini.

Anni lenti ha alla base una storia semplice e compatta e un buon espediente narrativo; la seconda parte cresce di prepotenza e spessore. Inevitabilmente, gli manca l’ampiezza di Patria, l’iperrealismo di alcuni personaggi, il saliscendi delle dinamiche.

In ogni caso anche al secondo giro Aramburu si conferma ai vertici della letteratura spagnola contemporanea. [72/100]

[Adrián · Rating 5 out of 5]

Empiezo el año con una lectura de muchísima calidad, y es que Aramburu ya se ha convertido con pleno derecho en sinónimo de buena literatura.

Hay libros que te enganchan por lo que cuentan, y otros por cómo lo cuentan. Este es de lo segundos.

En Años lentos se intercalan fragmentos narrados en primera persona con apuntes hechos por el escritor para una hipotética novela a raíz de estos. Algo que en un primer momento puede descolocar, pero que se acaba convirtiendo en un extra, por fresco y novedoso. Y además, funciona de maravilla.

En cuanto a la prosa de Aramburu, no puedo sentir sino admiración. Es costumbrismo en estado puro, un estilo personalísimo que logra sacarte media sonrisa pese a que la novela esté plagada de dramas.

Da la sensación de que el mundo que se recrea en Años lentos da para mucho más, y es ahí donde cojea un poco, porque me quede con ganas de más. Quizá sea esa la diferencia con su gran éxito Patria.

9/10

[Vero · Rating 5 out of 5]

Que novela genial! ¡La pasé de maravillas!
Me he reído toda la novela, que forma de describir a la familia, los personajes, el barrio… con muchos tintes moralistas que hasta hoy existen !!hubiera seguido leyéndola…y eso que cuenta cuestiones trágicas, pero con una pluma que da gusto
Es la primera novela del autor que tengo en mis manos. No he leído Patria, dicen que es como una introducción a él.. creo que ahora no me va a quedar más remedio que leerla

[Georgia · Rating 4 out of 5]

Δείτε επίσης και στο Chill and read

Ο Αραμπούρου έγινε γνωστός στην Ελλάδα από το μυθιστόρημά «Πατρίδα», ένα πολύ αξιόλογο λογοτεχνικό βιβλίο όπως λένε οι περισσότεροι που το έχουν διαβάσει. Εγώ δεν είχα ακόμα την τιμή. Πριν από το αριστούργημά του αυτό, είχε γράψει «Τα χρόνια της βραδύτητας», που όπως καταλαβαίνω αναφέρεται περίπου στην ίδια χρονική περίοδο και στην ίδια περιοχή, τη Χώρα των Βάσκων.

«Εγώ, κύριε Αραμπούρου, για τους λόγους που γνωρίζετε, όταν ήμουν μικρός πέρασα εννιά χρόνια με κάποιους συγγενείς μου από το Σαν Σεμπαστιάν. Και να πώς έγινε:»

Το βιβλίο ξεκινά με αφορμή την αφήγηση του, ενήλικου πλέον, οχτάχρονου τότε, Τσίκι, που στα τέλη της δεκαετίας του ’60 πήγε να μείνει με την οικογένεια της αδερφής της μητέρας του, στο Σαν Σεμπαστιάν. Ο αφηγητής έχει κάνει μια είδους συμφωνία με το συγγραφέα, να του διηγηθεί την ιστορία του κι εκείνος να γράψει για αυτή ή με αφορμή αυτή, αλλά με τον όρο ότι θα πρέπει να αλλάξει τα ονόματα, έτσι ώστε να μην ενοχληθούν ή προσβληθούν οι συγγενείς του από την αφήγηση αυτή. Μέσα από τις αναμνήσεις του λοιπόν, γνωρίζουμε τη μικρή κοινωνία του Σαν Σεμπαστιάν, καθώς και την οικογένεια των συγγενών.

Ο θείος Βιθέντε, εργάτης σε εργοστάσιο σαπουνιών και από τη φύση του αδύναμος χαρακτήρας, όταν δεν είναι στη δουλειά ή στο σπίτι, είναι στο γαστρονομικό σύλλογο και παίζει παιχνίδια με τους φίλους του. Ένα είδους καφενείου του χωριού θα έλεγε κανείς. Στο σπίτι η θεία Μαριπούι κρατάει τα ινία της οικογένειας και προσπαθεί να ζει με βάση τις κοινωνικές και θρησκευτικές συμβάσεις της εποχής, ενώ παράλληλα παλεύει με νύχια και με δόντια να κρατήσει την κόρη της στον ίσιο δρόμο. Όμως στη Μαρί Νιέβες αρέσουν πολύ τα αγόρια και δε νοιάζεται ιδιαίτερα για το μέλλον. Ζει για τη στιγμή. Ο έτερος άντρας της οικογένειας, ο Χουλέν, ο μεγάλος ξάδερφος του Τσίκι, έχει τη δουλειά του, τους φίλους του το κέντρο Ιμπάλα και τον ιερέα της ενορίας, ένθερμο υποστηρικτή του Βασκικού θέματος και αποφασισμένο να εμφυσήσει στην τοπική νεολαία το Βασκικό φρόνημα, ξεκινώντας από τη γλώσσα και προχωρώντας σε ποιο σοβαρά ζητήματα, όπως η προσχώρηση στην ΕΤΑ.

Μέσα από το βιβλίο αυτό, βλέπουμε μια αναπαράσταση της Βασκικής κοινωνίας της εποχής, καταπονημένης από το καθεστώς του Φράνκο, έχοντας σχεδόν ξεχάσει τη γλώσσα και την ταυτότητά της ��αι προσπαθώντας να την ξαναβρεί. Η δημιουργία αυτών των μικρών πυρήνων που έχουν σκοπό να παλέψουν για την αυτονομία τους και όχι μόνο, καθώς είναι σε ένα πολύ αρχικό στάδιο. Σε αυτό που μας παρουσιάζεται, οι Βάσκοι δεν έχουν και μεγάλες διαφορές από τους Ισπανούς, ως προς τη θρησκοληψία και τη ζωή σε μια μικρή κοινωνία. Για να λέμε την αλήθεια, δεν έχουν μεγάλες διαφορές από την Ελλάδα και τις δικές της μικρές κοινωνίες.

Ο συγγραφέας, έχοντας μεγαλώσει ο ίδιος στο Σαν Σεμπαστιάν, γνωρίζει πολύ καλά τόσο την τοποθεσία, όσο και τους κατοίκους. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια σε αυτόν τον τόπο και αυτόν τον χρόνο στον οποίο αναφέρεται το βιβλίο και τα άτομα που περιγράφει, οι ήρωες αυτού του βιβλίου είναι κάτοικοι της περιοχής, άνθρωποι που και ο ίδιος γνώριζε ή γνωρίζει προσωπικά. Γι’ αυτό και όπως μπορεί κανείς να δει στις σημειώσεις του, επεκτείνεται με αρκετή σιγουριά σε προσωπικούς διαλόγους που πιθανόν να έγιναν, είτε γιατί γνώριζε την προσωπικότητα των διαλεγόμενων είτε γιατί κάτι παρόμοιο θα μπορούσε να έχει συμβεί, με βάση τις προσωπικές του εμπειρίες. Το βιβλίο αυτό καθαυτό δεν έχει κάτι το συγκλονιστικό, διαβάζεται όμως ευχάριστα και κυλάει γρήγορα. Είναι, θα μπορούσε κανείς να πει, μια καλή εισαγωγή για το βιβλίο «Πατρίδα» και σίγουρα μια καλή γνωριμία με το συγγραφέα.

[David · Rating 4 out of 5]

El país vasco. Euskal Herria. Euskadi.

Once again I return to the Basque Country. Previously I made the trip via “Patria,” the great novel by Fernando Aramburu. Another journey was made via “El comensal” by Gabriela Ybarra and now again with Aramburu’s novel “Slow Years.”

Many places have dark pasts. The Basque people are no exception. Their fierce desire for independence brought around ETA, the militant group that brought terrorism to Spain.

“Patria” is a tough book to read. Años lentos is a different sort of book. Told from the point of view on eight year old “señor Aramburu;” we get a slice of history of the late 1960s. The boy is sent to live with his aunt and uncle in San Sebastian. Aunt Maripuy makes soap and is a devout catholic. Uncle Vicente Barriola works in a factory and enjoys going to the gastronomic club in town (maybe a bit too much). Fifteen-year old cousin, Mari Nieves has only one thing on her mind, boys. Trouble is just around the corner. Her older brother Julen works, smokes all day, and go out a lot.

One day he reveals his secret to the young Aramburu. He is a proud Basque nationalist who has fallen under the wing of the local priest. He keeps a Basque flag under his bed and obsesses about politics. His one flaw is that he speaks not a word of euskera. He tells the boy that one day he will swim to Franco’s yacht, where he summer every year. He will climb up and stab the Generalismo, throwing his body over board. “How will you escape?” asks the boy. “Escape?” snaps Julen. “Why would I escape? I am a Basque. We never escape. They kill us on the spot and we die a hero.” Yup, the bravado of youth. At least he has conviction but that will get him into trouble.

All of these things merge over the course of the year. The story doubles as the much old Aramburu writes his novel utilizing his real life characters in a series on notes. This dual narrative acts as the literary guide to keeping the story on course.

In one of the funnier moments, and there is a lot of funny scenes, Mari Nieves decides to kill herself. She mulls some options: Madame Bovary style - consume all the pills then drink a bottle of alcohol; Anna Karenina style- jump in front of a train; Virginia Woolf style - drowning in the river with stones in each hand; Sylvia Path style - gas herself in the oven. Literary death. You get the picture.

At one point, Aramburu describes the aunt, suggesting that this description could fill a 500-page novel. Does this foreshadowed his novel Patria? Maybe.

I read this book at a slow pace. It was one of those books one needs to savour each page. Telling the tale from a young child added to both the innocence, the mystery and the humour of it all. Life is full of challenges. Life is full of surprises. Life is where we learn about life. What we remember and what we forget. Childhood. The important years.

Where Patria packed a punch, this one still had a political smack, but all at a much more subtle, enjoyable pace.

[Ioulia Ilvanidou · Rating 3 out of 5]

3,5

[Pilar Rodríguez Cunill · Rating 4 out of 5]

Yo personalmente este año he hecho un descubrimiento con este autor.
Los dos libros que he leído de él me han gustado muchísimo, sí es cierto que Patria lo noté mucho más construido, no obstante, esta novela a pesar de ser breve, me ha agradado de una manera que normalmente no consiguen las historias cortas.
Nos cuenta la historia de un niño que en los años sesenta, por circunstancias económicas y familiares se ve obligado a ir a vivir a San Sebastián con sus tíos y sus dos primos.
Esta obra tiene una peculiaridad, está narrada por ese niño ya siendo adulto, pero no contándonos la historia a nosotros sino al propio autor y las anotaciones de éste supuestamente para la escritura del presente libro.

[Óscar Moreno (OscarBooker) · Rating 3 out of 5]

Vaya, pues la verdad súper “meh” mi experiencia de este libro. No creo que tenga que ver con la forma en que está escrito, pues eso me gusta, pero la historia es excesivamente plana a mi parecer. Sentí que realmente no pasaba nada. Sí, hablaba de temas interesantes como el nacionalismo vasco, actividades del ETA o Franco pero nunca conecté.

Tal vez volvería a leer algo más de Aramburu para desempatar pues “Patria” me encantó en 2020 que lo leí pero este libro me pareció un poco “insípido” y algo olvidable. No diré que es malo pero tampoco es bueno a mi parecer.

Recuerden, esta es mi experiencia y no significa que a ti no te podría gustar más o menos .

[Yiota Vasileiou · Rating 4 out of 5]

Μετά τη συγκλονιστική «Πατρίδα», «Τα χρόνια της βραδύτητας» μου δημιούργησαν ένα συναίσθημα απογοήτευσης. Ήταν πολύ αργό και φτωχότερο τόσο λογοτεχνικά όσο και ιστορικά και δε μου πρόσφερε τα συναισθήματα που τόσο απλόχερα γεύτηκα όταν τον διάβασα για πρώτη φορά. Δε ξεχνώ φυσικά ότι «Τα χρόνια της βραδύτητας» είναι προγενέστερο κι αν τελικά ήταν αυτό που τον οδήγησε να γράψει την εμβληματική «Πατρίδα», τότε απλά το δέχομαι! Τέσσερα αστεράκια γιατί αν το βγάλω από την σύγκριση ήταν ένα πολύ καλό μυθιστόρημα.

[Gerhard · Rating 4 out of 5]

Heiter, klug, poetische geschriebene Geschichte mit außergewöhnlichen Figuren einer Familie im Baskenland. Es sind die letzten Jahre Francos und der Befreiungskampf der ETA ist Teil der Handlung.

[Eliasdgian · Rating 4 out of 5]

Στη χώρα των Βάσκων, στο πανέμορφο Σαν Σεμπαστιάν, εν έτει 1969, όταν ακόμη κουμάντο στα πράγματα της Ισπανίας έκανε ο εγκληματίας Φράνκο, ένας οκτάχρονος νεαρός προσπαθεί να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες που δημιούργησε η μετοίκησή του εκεί, μακριά από τη μητέρα και τ’ αδέλφια του. Με την περιέργεια και την αθωότητα που διακρίνουν ένα παιδί, ο μικρός «Τσίκι» εντυπώνει στη μνήμη του καθετί που συμβαίνει γύρω του και τον εντυπωσιάζει, και, χρόνια μετά, μεταφέρει τις αναμνήσεις του αυτές στον συγγραφέα Φ. Αραμπούρου (!), μήπως και, με τις αναγκαίες αλλαγές, επεξεργασίες και αποκρύψεις, γίνουν το επόμενό του βιβλίο.

Αυτή η πρωτοπρόσωπη αφήγηση του «Τσίκι», που κατ’ ουσίαν αποτελεί το μυθιστόρημα του Φ. Αραμπούρου, εμπλουτίζεται ενδιαμέσως (υπό τη μορφή σημειώσεων) με τις (υποτιθέμενες) σκέψεις του συγγραφέα ως προς το πώς θα χειριστεί το «υλικό» που έχει στα χέρια του: ποια μυθοπλαστικά στοιχεία θα προσθέσει και πού, τι κρίνεται σκόπιμο να παραλειφθεί και τι όχι, και αν, τελικά, η ιστορία αυτή που μόλις του διηγήθηκαν αξίζει πράγματι να ειπωθεί.

Αφήνω για το τέλος μια (υπο)σημείωση (όπως αυτές του συγγραφέα Φ. Αραμπούρου στο περιθώριο της διήγησης του «Τσίκι»): Σκέφτομαι ότι είμαι ένας από τους εξαιρετικά λίγους αναγνώστες εδώ μέσα που δεν έχω διαβάσει ακόμη την Πατρίδα. Ειλικρινά, δεν ξέρω ή δεν θυμάμαι γιατί. Είχα υπόψη μου τις εγκωμιαστικές απόψεις/κριτικές, αγόρασα και το βιβλίο, αλλά ίσως το μέγεθός του, ίσως το άγνωστο σε εμένα όνομα του Αραμπούρου, κάτι τέλος πάντων δεν έδεσε, και η Πατρίδα συνέχισε να στριμώχνεται στα (πώς πολλαπλασιάζονται αλήθεια χρόνο με τον χρόνο!) ράφια με τα αδιάβαστα. Αλλά, πλέον, μετά τα Χρόνια της Βραδύτητας, η Πατρίδα επιτέλους θα αλλάξει θέση.

[Paco Alegría · Rating 5 out of 5]

Vuelvo a confirmar que Fernando Aramburu es, para mí, un extraordinario narrador. Su forma de encarar una historia simple, en el marco del nacimiento de un movimiento tan trascendental para España (no necesariamente para bien) es fantástica. De alguna manera nos hace entrever o al menos suponer cual es su proceso creativo.

Por otro lado, aprovecha este recurso para contarnos pormenores de los personajes y la historia que les ocurre, y para dejarnos asumir otros que deliberadamente no nos cuenta, para arribar a nuestras conclusiones por nosotros mismos, poniéndonos en una posición necesariamente activa frente al texto.

Absolutamente recomendable, para el lector que le gusta participar en la historia.

[SilviaG · Rating 3 out of 5]

Me ha gustado la forma en que está redactado este libro. Por una parte, está la voz de un espectador de los acontecimientos, que escribe al autor contándole los hechos acontecidos durante su niñez en casa de sus tíos. Por otra parte, hay una serie de supuestos apuntes del autor de que va a incluir en la novela y que puntos va a tener en cuenta.
Es una novela costumbrista de la vida en el país vasco durante los últimos años de la dictadura.
Lo que me ha faltado, es un mayor desarrollo de algunos de los personajes. Creo que están poco definidos, y que solo se dan algunas pinceladas en base a las opiniones del narrador.

[Zizeloni · Rating 4 out of 5]

A small book, taking place in a Basque village in the 60s(? I think). A family with problems is being observed by the preteen nephew that lives with them temporarily. The son is starting to rebel as a Basque, the daughter is not a proper nice young lady as the times dictate..
The story is interesting, although nothing major happens, but the most important part is the writing style. Every other chapter looks like Aramburu's notes while writing the novel and the rest of the chapters look like the nephew send letters to Aramburu narrating the story of his family.

An easy to read book, pretty small in size.

[YAYIS BOOKS · Rating 4 out of 5]

4 ⭐

Años lentos es la primera obra (y definitivamente no será la última) que leo de Aramburu y me ha encantado la forma en la que narra los acontecimientos y cómo desarrolla a cada uno de los personajes.

Txiki, como lo llama cariñosamente su primo Julen, es un niño de 8 años que va a vivir a San Sebastián, en la casa de unos parientes, debido a que su madre no tiene la posibilidad de sostener económicamente a sus tres hijos, por lo que decide llevar a los dos mayores a la Casa de la Misericordia y al pequeño lo manda a vivir con su hermana y su familia.

Conforme avanza la trama, el narrador nos va compartiendo los detalles de la vida familiar, así como las actividades y aventuras de cada uno de sus miembros: el tío Vicente, la tía Maripuy, su primo Julen y su prima Mari Nieves.

En esta familia tan peculiar podemos encontrar creencias políticas, sociales, moralistas y religiosas, con mucho arraigo en sus miembros, incluso algunas veces contrarias, y que serán determinantes en el desarrollo de la trama.

Está escrito como si fuera una entrevista entre el protagonista (ahora adulto) y el escritor Aramburu, quien intercala entre un capítulo y otro, notas que llama “apuntes”, los cuales deberá tomar en cuenta si decide escribir un libro con la historia que le están relatando. Me gustó la idea de imaginar que tal vez es así como Fernando Aramburu, va trabajando sus obras.

Finalmente, cabe mencionar que, cuando me lo recomendaron, me dijeron que era una buena forma de encaminarme para la lectura de “Patria”.

[Pep Bonet · Rating 4 out of 5]

Diríase que Años lentos es una novela que no lo es. Construida como apuntes para una novela, mezcla el relato de una persona que cuenta por escrito al autor unos sucesos acaecidos durante los años del estado de excepción, a finales de los 60, en San Sebastián, con apuntes del autor de cara a la redacción de la novela. Son apuntes muy interesantes por cuanto dan pistas sobre su modo de trabajar. La historia es más bien sórdida: el narrador viene de una familia tan pobre que ha de dar todos los hijos a la misericordia, excepto a él, a quien envían a vivir a casa de unos tíos que viven en un barrio obrero de Donosti. El libro toca temas como la moral sexual de la época, el nacionalismo radical y el papel de los curas en él, la miseria de los trabajadores, que ya eran working poor antes de que se inventase el término. Libro curioso y harto entretenido, de fácil lectura y digestión. Seguramente no pasará a los anales de la literatura vasca en castellano, pero aporta suficientes elementos para recordar los aciagos años de la dictadura.