What do you think?
Rate this book
Bezonken rood
Samen met zijn moeder bracht Jeroen Brouwers zijn kleuterjaren door in het Japanse interneringskamp Tjideng op Java. In de roman 'Bezonken rood' heeft hij op aangrijpende wijze zijn herinneringen verwerkt aan deze periode uit zijn jeugd.
'Bezonken rood' werd door critici vrijwel unaniem lovend besproken. Inmiddels zijn er vertalingen verschenen in Frankrijk, Duitsland, Engeland, de Verenigde Staten, Zwitserland, Noorwegen, Zweden, Polen, Portugal, Turkije en Servië.
'Bezonken rood' werd in 1995 in Parijs bekroond met de prestigieuze Prix Fémania Étranger.
'Bezonken rood' werd door critici vrijwel unaniem lovend besproken. Inmiddels zijn er vertalingen verschenen in Frankrijk, Duitsland, Engeland, de Verenigde Staten, Zwitserland, Noorwegen, Zweden, Polen, Portugal, Turkije en Servië.
'Bezonken rood' werd in 1995 in Parijs bekroond met de prestigieuze Prix Fémania Étranger.
87 pages, Hardcover
First published January 1, 1981
104 people are currently reading
2875 people want to read
About the author
Jeroen Brouwers
99 books221 followersJeroen Brouwers was a Dutch journalist and writer.
From 1964 to 1976 Brouwers worked as an editor at Manteau publishers in Brussels. In 1964 he made his literary debut with Het mes op de keel (The Knife to the Throat).
He won the Ferdinand Bordewijk Prijs in 1989 for De zondvloed, and in 1995 the Prix Femina for International works for his book Bezonken rood (Sunken Red). In 2007 he refused the Dutch Literature Prize (Prijs der Nederlandse Letteren) - the highest literary accolade in the Dutch-speaking world - because he considered the prize money of €16,000 too low for all his work.
From 1964 to 1976 Brouwers worked as an editor at Manteau publishers in Brussels. In 1964 he made his literary debut with Het mes op de keel (The Knife to the Throat).
He won the Ferdinand Bordewijk Prijs in 1989 for De zondvloed, and in 1995 the Prix Femina for International works for his book Bezonken rood (Sunken Red). In 2007 he refused the Dutch Literature Prize (Prijs der Nederlandse Letteren) - the highest literary accolade in the Dutch-speaking world - because he considered the prize money of €16,000 too low for all his work.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 504 reviews
September 12, 2021
“Niets bestaat dat niet iets anders aanraakt.” Dit is nadrukkelijk ook een literair program, dat Brouwers glorieus waarmaakt. Alles hangt met alles samen in deze weergaloos knappe requiemnovelle. Het getuigt van meesterschap om zulke diepe en woeste emoties zo gecontroleerd vorm te geven zonder afbreuk te doen aan die emoties.
Ook het “Eenmalig nawoord” bij deze jubileumeditie is zeer de moeite waard.
Ook het “Eenmalig nawoord” bij deze jubileumeditie is zeer de moeite waard.
April 13, 2021
"Sunken Red" was the first novel of the Dutch writer Jeroen Brouwers (° 1940) I read, so I could finally imagine how controversial this author can be. You can read this book as a sharp indictment against the atrocities the Japanese military commited in the Second World War, in the prisoner camps in Indonesia when that country was a Dutch colony. So this is interesting as an historical document, and when it was published in 1981 it provoked quite a stir, as Brouwers intended (he was especially indignant about the way the victims themselves laughed away their time in the camps).
But this little novel is also about Brouwers himself, more specifically about his reaction to the news of the death of his mother, with whom he was imprisoned in a Japanese camp. Brouwers had broken with his mother, years before her death, and his first reaction was: "so what?"; but you can see him wrestling with this apathy, and the very different feelings he has about his mother and her departing. Endearing.
A third layer in the book is the struglle of Brouwers against all the negative sides of his personality, and there are quite a lot of them. Brouwers has put them plainly on paper, for everybody to see. Quite disturbing. I had some difficulty with this, not because of the ego-focus, but because of the radical psychologizing that is typical for the Dutch literature since the second world war. A psychiatrist can find all this interesting enough, for me it was just a bit too much.
Finally, as a literary document, this booklet sometimes is very uneven, with rather roughly written chapters and others that are beautifully poetical. So, this didn't completely captivate me, but his next novel, De Zondvloed was a direct hit.
But this little novel is also about Brouwers himself, more specifically about his reaction to the news of the death of his mother, with whom he was imprisoned in a Japanese camp. Brouwers had broken with his mother, years before her death, and his first reaction was: "so what?"; but you can see him wrestling with this apathy, and the very different feelings he has about his mother and her departing. Endearing.
A third layer in the book is the struglle of Brouwers against all the negative sides of his personality, and there are quite a lot of them. Brouwers has put them plainly on paper, for everybody to see. Quite disturbing. I had some difficulty with this, not because of the ego-focus, but because of the radical psychologizing that is typical for the Dutch literature since the second world war. A psychiatrist can find all this interesting enough, for me it was just a bit too much.
Finally, as a literary document, this booklet sometimes is very uneven, with rather roughly written chapters and others that are beautifully poetical. So, this didn't completely captivate me, but his next novel, De Zondvloed was a direct hit.
May 20, 2023
De impact van deze tweede leesbeurt is veel groter dan de eerste. Brouwers analyseert in dit verhaal hoe hij zo’n “verbitterde, negatieve, (vrouwen)hatende man” is geworden. Dat heeft volgens hem veel, zo niet alles te maken met zijn ervaringen als kind in een Japans interneringskamp. Op de achterflap prijken de woorden “eerbetoon aan zijn moeder”. Het spijt me, maar dat haal ik er echt niet uit. Het enige goede wat zijn moeder heeft gedaan is hem leren lezen. Maar dat ze hem na de waarlijk verschrikkelijke tijd in het kamp op katholiek internaat stuurde was het begin van het afscheid. Ik heb de indruk dat Brouwers dit boek heeft geschreven uit schuldgevoel dat hij zijn moeder de laatste jaren van haar leven niet meer bezocht en zelfs niet aanwezig was op haar uitvaart. Soms schokkende bekentenissen, maar altijd in die grootse schrijfstijl van hem. ‘Niets bestaat dat niet iets anders aanraakt’.
April 9, 2013
Jeroen Brouwers wants us to dislike him; to understand the full impact of his unfeeling, volatile, cowardly self because if we reach the conclusion that he is a horrible, selfish person, then we will begin to comprehend how the three or so years he spent with his mother, grandmother and sister in a Japanese POW camp in Indonesia distorted his childhood and from then on, his entire view of humankind, but most especially of women. And he succeeds. He is, as he presents himself, utterly unlikable, but in what might be judged to be a defensive, reflexive move he lays out his faults before we can enumerate them.
The details he gives of the life endured by the boy he was are calculated to shock, and they do. Hearing of death, he says, became like hearing of rain for most people, so commonplace did it become, and as a boy of five or less he witness' a rape, one of several he saw. But it is the humiliation of his mother, which he sees from close by, which sunders all 'normal' human feeling and empathy from this young boy; it is this which causes him to extinguish all emotional connections, especially with his mother. When the book opens Brouwers has just had news of her death, but he has not had any communication with her for years and he asks that his name not be included on the death notice. Nor will he attend the funeral, just as he is not present for the birth of his daughter.
Almost everything in the early chapters of this autobiographical book leads one to feel antipathy towards the author. The details seem diffuse, unconvincing and the self-justification is more than off-putting. But, for me, the excellence of the writing began to become clear at a certain point as I realised that, contrary to what I had earlier thought, every word, phrase and image was carefully placed so that their recurrence through the book, and in varying contexts, gave the novel as a whole a ballast that added greatly to the strength of the full story. Most of all, the particulars he relates about the camp (some of which have been disputed) lead one to conclude that what Brouwers experienced at a very early age could only but produce a person whose entire worldview was deformed. So if his view was deformed, then what are we seeing? Should we expect every portrayal to be objectively accurate?
Negative thoughts are leavened too by the increasing perception that he does care. He may not want to, or he may wish us to think otherwise, but he cares very much about the mother he rejected. It shows, for example, in his curiously detailed musing about which television programme she might have watched before she died and in the way he spends the time he is absent from her cremation, intensely aware of the shape and substance of every moment. He probably was a very difficult son and person, but there were other selves brewing too.
The details he gives of the life endured by the boy he was are calculated to shock, and they do. Hearing of death, he says, became like hearing of rain for most people, so commonplace did it become, and as a boy of five or less he witness' a rape, one of several he saw. But it is the humiliation of his mother, which he sees from close by, which sunders all 'normal' human feeling and empathy from this young boy; it is this which causes him to extinguish all emotional connections, especially with his mother. When the book opens Brouwers has just had news of her death, but he has not had any communication with her for years and he asks that his name not be included on the death notice. Nor will he attend the funeral, just as he is not present for the birth of his daughter.
Almost everything in the early chapters of this autobiographical book leads one to feel antipathy towards the author. The details seem diffuse, unconvincing and the self-justification is more than off-putting. But, for me, the excellence of the writing began to become clear at a certain point as I realised that, contrary to what I had earlier thought, every word, phrase and image was carefully placed so that their recurrence through the book, and in varying contexts, gave the novel as a whole a ballast that added greatly to the strength of the full story. Most of all, the particulars he relates about the camp (some of which have been disputed) lead one to conclude that what Brouwers experienced at a very early age could only but produce a person whose entire worldview was deformed. So if his view was deformed, then what are we seeing? Should we expect every portrayal to be objectively accurate?
Negative thoughts are leavened too by the increasing perception that he does care. He may not want to, or he may wish us to think otherwise, but he cares very much about the mother he rejected. It shows, for example, in his curiously detailed musing about which television programme she might have watched before she died and in the way he spends the time he is absent from her cremation, intensely aware of the shape and substance of every moment. He probably was a very difficult son and person, but there were other selves brewing too.
October 7, 2022
This short novel by the late Dutch author, Jeroen Brouwers (1940-2022), recalls his personal, powerful and horrific experiences as a 5year old boy in a Japanese internment camp during WWII in the formerly Dutch East Indies, now Indonesia.
It will bring very much to the forefront the horrors, degradations and cruelties his mother, grandmother, sister and he himself (the author) had to endure and suffer at the hands of the Japanese, until the end of August 1945, when they will be freed, but not after losing his grandmother and a lot of other people in that camp.
These cruel and abusive events will be the ultimate evil that will turn the author psychically, but most of all mentally, into a very hard person himself, not capable of showing any real human feelings towards his mother and other people, and that state of a distant human feelings will show in his personal life in a regular basis with shaking of the body and anxiety attacks.
All in all, this is a depressing but also a heartfelt told book, which is also published in English as "Sunken Red" and in French as "Rouge décanté", about the author's time and suffering mentally as from a 5year old boy in a Japanese camp, right until now after the death of his mother at the end of January 1981, and that in an attempt to rid himself somehow of an inner hurt and non-feelings that have plagued him all his life, and all these factors are all wonderfully interwoven within this story and that's why I like to call this book: "An Emotional War Memory"!
It will bring very much to the forefront the horrors, degradations and cruelties his mother, grandmother, sister and he himself (the author) had to endure and suffer at the hands of the Japanese, until the end of August 1945, when they will be freed, but not after losing his grandmother and a lot of other people in that camp.
These cruel and abusive events will be the ultimate evil that will turn the author psychically, but most of all mentally, into a very hard person himself, not capable of showing any real human feelings towards his mother and other people, and that state of a distant human feelings will show in his personal life in a regular basis with shaking of the body and anxiety attacks.
All in all, this is a depressing but also a heartfelt told book, which is also published in English as "Sunken Red" and in French as "Rouge décanté", about the author's time and suffering mentally as from a 5year old boy in a Japanese camp, right until now after the death of his mother at the end of January 1981, and that in an attempt to rid himself somehow of an inner hurt and non-feelings that have plagued him all his life, and all these factors are all wonderfully interwoven within this story and that's why I like to call this book: "An Emotional War Memory"!
December 3, 2023
Wat een verhaal… Om te huilen, vaak om te kotsen, uiteindelijk om te onthouden en ook wel te koesteren in zekere zin. 5 sterren, al voelt het raar een score te plakken op een boek als dit.
May 22, 2011
Ongelofelijk dat een zelfverklaarde lettervreter en veellezer als ik 40 moet worden om aan Brouwers toe te zijn, maar het is nu eenmaal niet anders. "Bezonken Rood" is niet enkel één van de beste Nederlandstalige boeken die ik ooit las, maar één van de beste tout court. En nu de rest van de schade inhalen ...
May 28, 2020
Weerzinwekkend is de directheid van de horror die Brouwers beschrijft. (Oneindig veel directer dan de "Hogere Natuurkunde" van Ellen Deckwitz, de bundel over dezelfde brok geschiedenis die ik eerder dit jaar gelezen heb.) Tegelijk een bloedmooie liefdesverklaring en ode aan zijn moeder, ook al lees je constant uitingen van het tegengestelde.
Ik heb ‘octaviteit’ leren kennen, een begrip dat mij vreemd was. Meteen een illustratie van het gevoel dat ik had na het omslaan van de laatste pagina. Het is er en het is er niet. ”Niets bestaat wat je niet kunt aanraken.”
Ik heb ‘octaviteit’ leren kennen, een begrip dat mij vreemd was. Meteen een illustratie van het gevoel dat ik had na het omslaan van de laatste pagina. Het is er en het is er niet. ”Niets bestaat wat je niet kunt aanraken.”
March 20, 2025
3.5
RTC
Kunnen we het hebben over de band met zijn moeder? Dat was volgensmij niet heel gezond?
I'm unwell after reading this. So much happened and it wasn't sunshine and rainbows. It was traumatic (which is understandable)
RTC
Kunnen we het hebben over de band met zijn moeder? Dat was volgensmij niet heel gezond?
I'm unwell after reading this. So much happened and it wasn't sunshine and rainbows. It was traumatic (which is understandable)
April 24, 2024
Maar niets bestaat dat niet iets anders aanraakt.
March 4, 2024
idk if you guys knew this, but I’m from the netherlands, and I have to read 3 books written by dutch authors for school😭 I HATE reading dutch books so yay!! this is gonna be so much funnn :)
book 1/3
book 1/3
March 7, 2021
Een bekentenis: ik las nog nooit een werk van Jeroen Brouwers. Omdat Jan Brokken in "De tuinen van Buitenzorg" echter verwees naar dit boek heb ik het onmiddellijk gelezen.
Het heeft me sprakeloos gemaakt. Zo aangrijpend.
Jeroen Brouwers was een kleuter van dezelfde leeftijd als mijn jongste kleindochter nu, toen hij samen met zijn moeder, zijn zusje en zijn grootmoeder in een jappenkamp terecht kwam.
Terwijl ik over de wreedheden las die de kampbewoners moesten ondergaan stelde ik me voor dat mijn kleindochtertje dit moest meemaken. Zo kon ik nog beter begrijpen dat deze gebeurtenissen de auteur gemaakt hebben tot de man die hij was/is.
"Tot de vanzelfsprekendheden van mijn kleuterjaren behoorde het besef dat vrouwen pakken rammel moesten krijgen of op andere manieren moesten worden gefolterd of gestraft."
Bang van liefde, vrouwen hatend, zijn kinderen achterlaten, zijn moeder nooit meer bezoeken op latere leeftijd... niet echt sympathiek maar begrijpelijk. Want hoe kan je zo een trauma overleven? Ik zou het niet weten, maar iets hou je er aan over.
Ik vond de manier waarop Jeroen Brouwers dit onder woorden bracht uniek.
Ik had het moeilijk om aan een ander boek te beginnen hierna.
Toch ook iets grappigs: het werkwoord "tjoepen", waarmee bedoeld werd het inpikken van de bezittingen van overledenen in de kampen. Vroeger gebruikten wij dat voor stelen of iets stiekem wegnem. Dat woord was helemaal uit mijn herinnering gegaan.
Het heeft me sprakeloos gemaakt. Zo aangrijpend.
Jeroen Brouwers was een kleuter van dezelfde leeftijd als mijn jongste kleindochter nu, toen hij samen met zijn moeder, zijn zusje en zijn grootmoeder in een jappenkamp terecht kwam.
Terwijl ik over de wreedheden las die de kampbewoners moesten ondergaan stelde ik me voor dat mijn kleindochtertje dit moest meemaken. Zo kon ik nog beter begrijpen dat deze gebeurtenissen de auteur gemaakt hebben tot de man die hij was/is.
"Tot de vanzelfsprekendheden van mijn kleuterjaren behoorde het besef dat vrouwen pakken rammel moesten krijgen of op andere manieren moesten worden gefolterd of gestraft."
Bang van liefde, vrouwen hatend, zijn kinderen achterlaten, zijn moeder nooit meer bezoeken op latere leeftijd... niet echt sympathiek maar begrijpelijk. Want hoe kan je zo een trauma overleven? Ik zou het niet weten, maar iets hou je er aan over.
Ik vond de manier waarop Jeroen Brouwers dit onder woorden bracht uniek.
Ik had het moeilijk om aan een ander boek te beginnen hierna.
Toch ook iets grappigs: het werkwoord "tjoepen", waarmee bedoeld werd het inpikken van de bezittingen van overledenen in de kampen. Vroeger gebruikten wij dat voor stelen of iets stiekem wegnem. Dat woord was helemaal uit mijn herinnering gegaan.
October 27, 2017
Naslov u prevodu glasi „Prigušeno crveno”. U pitanju je autobiografski roman. Izdao ga je Prometej u sklopu edicije Holandsko-flamanska književnost.
Posle prve dve-tri stranice uplašio sam se da me čeka neka patetika. Nije ispalo tako na kraju. Brauers opisuje svoj boravak u japanskom logoru u Indoneziji u toku Drugog svetskog rata (Indonežanin po majci), i svoj život nakon toga (u logoru je bio kao dečak). Kroz pričanje naglasak je na njegovom odnosu prema/s majci/majkom, koji će se nakon izbavljenja iz logora i povratka u Holandiju drastično promeniti. Govoriće kasnije o toj promeni kroz prizmu svog „logorskog sindroma”, i sâm provlači tu sintagmu. Uglavnom, stiče se utisak da kroz ceo roman Brauers objašnjava svoju emocionalnu... pomerenost, recimo. Naravno, priča se dotiče i života na Indoneziji u vreme holandskih kolonijalnih... pohoda? Ako se to tako kaže, nedostaje mi reč, trokirao sam. Roman sadrži i brutalne i morbidne scene iz vremena rata, na sličan način varira i stil. Ima i patetike, nekad je neizbežna, kako sâm Brauers kaže, naglašavajući da je svestan kiča, ali čini mi se da na nekim mestima zaista nije bilo potrebe za njom (ili možda Brauers i nije toliko osvešćen o kič koliko kaže), bez obzira na etiku romana, koja, doduše, može biti problematična i u negativnom smislu jer bi se možda mogli iščitati i neki mizogini stavovi, iako se ono u šta je Brauers izrastao nakon rata zaista velikim delom može smatrati posledicom onoga što je preživeo i video u logoru.
Na kraju jedna zanimljivost, koja deluje istinito. Navodno, Brauers je 2007. godine odbio najprestižniju književnu nagradu na holandskom govornom području jer je novčani iznos od 16.000 evra smatrao preniskim. Pre toga, 2001. godine, prihvatio je priznanje koje mu je donelo 25.000 evra.
Inače, Brauers je dugo istraživao književno stvaralaštvo Holanđana i Belgijanaca koji su izvršili samoubistvo, o čemu povremeno i govori u „Prigušenom crvenom”.
Posle prve dve-tri stranice uplašio sam se da me čeka neka patetika. Nije ispalo tako na kraju. Brauers opisuje svoj boravak u japanskom logoru u Indoneziji u toku Drugog svetskog rata (Indonežanin po majci), i svoj život nakon toga (u logoru je bio kao dečak). Kroz pričanje naglasak je na njegovom odnosu prema/s majci/majkom, koji će se nakon izbavljenja iz logora i povratka u Holandiju drastično promeniti. Govoriće kasnije o toj promeni kroz prizmu svog „logorskog sindroma”, i sâm provlači tu sintagmu. Uglavnom, stiče se utisak da kroz ceo roman Brauers objašnjava svoju emocionalnu... pomerenost, recimo. Naravno, priča se dotiče i života na Indoneziji u vreme holandskih kolonijalnih... pohoda? Ako se to tako kaže, nedostaje mi reč, trokirao sam. Roman sadrži i brutalne i morbidne scene iz vremena rata, na sličan način varira i stil. Ima i patetike, nekad je neizbežna, kako sâm Brauers kaže, naglašavajući da je svestan kiča, ali čini mi se da na nekim mestima zaista nije bilo potrebe za njom (ili možda Brauers i nije toliko osvešćen o kič koliko kaže), bez obzira na etiku romana, koja, doduše, može biti problematična i u negativnom smislu jer bi se možda mogli iščitati i neki mizogini stavovi, iako se ono u šta je Brauers izrastao nakon rata zaista velikim delom može smatrati posledicom onoga što je preživeo i video u logoru.
Na kraju jedna zanimljivost, koja deluje istinito. Navodno, Brauers je 2007. godine odbio najprestižniju književnu nagradu na holandskom govornom području jer je novčani iznos od 16.000 evra smatrao preniskim. Pre toga, 2001. godine, prihvatio je priznanje koje mu je donelo 25.000 evra.
Inače, Brauers je dugo istraživao književno stvaralaštvo Holanđana i Belgijanaca koji su izvršili samoubistvo, o čemu povremeno i govori u „Prigušenom crvenom”.
October 12, 2022
‘Bezonken rood’ is een afschuwelijk boek, een magnifiek boek.
Het liefst zou ik het tegelijk * en ***** geven; 'it was amazing' gaf de doorslag.
Het verhaal van een man die als kind zwaar beschadigd werd en als volwassene zichzelf tot op het bot analyseert.
Ik las nog niets van Jeroen Brouwers en ik ben blij dat deze mijn eerste van hem is.
Het liefst zou ik het tegelijk * en ***** geven; 'it was amazing' gaf de doorslag.
Het verhaal van een man die als kind zwaar beschadigd werd en als volwassene zichzelf tot op het bot analyseert.
Ik las nog niets van Jeroen Brouwers en ik ben blij dat deze mijn eerste van hem is.
November 27, 2022
Ketemoe lagi mama!
April 16, 2023
Eerste Brouwers gelezen voor de bib leesclub. En wat een boek... zo hard, op verschillende niveaus. Gaat nog nazinderen.
December 14, 2016
Short books usually lack a certain depth, and tend to make me feel like they're incomplete. Not this one. I can see why this book is considered a Dutch classic. The writing is incredible. Small details that don't seem important, but keep coming back, turn out to be very important when they are explained a couple of pages or chapters later. A word of warning though: this one's not for the fainthearted.
"Zoals in de tuin, nadat de wind voorbij is, nog geruime tijd alles in beweging blijft dat door de wind is aangeraakt, zo zou datgene wat ik in het Tjidengkamp heb gezien nog drie à vier decenniën in mij in beweging blijven om pas door dezen tot rust te worden gebracht: wat ik heb geschreven hoeft niet langer door mij te worden onthouden, het mag nu beweging veroorzaken in de bewustheden en onbewustheden van anderen.
'Niets bestaat dat niet iets anders aanraakt.' "
June 27, 2017
'Sunken Red' is a harsh tale about a traumatic experience in a japanese detention camp in Indonesia.
The author, who was a toddler at the time, got mentally scarred. The experience prevented him to have a normal relationship with women, and especially his mother, who becomes more and more alienated. And then she dies.
Brouwers does not want our empathy though. I often felt repulsed, but was also drawn in by his remarkable use of words and his ability to structure a plot.
I guess I need some time to let the story sink in.
The author, who was a toddler at the time, got mentally scarred. The experience prevented him to have a normal relationship with women, and especially his mother, who becomes more and more alienated. And then she dies.
Brouwers does not want our empathy though. I often felt repulsed, but was also drawn in by his remarkable use of words and his ability to structure a plot.
I guess I need some time to let the story sink in.
July 9, 2024
"Deze filmflitsen die mijn moeder heeft gezien toen zij stierf, zal ook ik zien als ik sterf, - het zijn flitsen van dezelfde momenten in haar leven en in het mijne.
Ik behoor tot het soort mensen dat niet ‘gelukkig’ kan zijn: ziek van altijddurende onrust, ziek van altijddurende angst, het liefst versuft door pillen, het liefst stomdronken, het liefst slapend, het liefst afwezig.
Nu mijn moeder dan toch nog is dood gegaan, is het of er opeens deuren in mij openklappen die tot hier gesloten waren geweest en of ik deur na deur moet door gaan om terug te keren naar een of ander begin in de mist van mijn bestaan, - maar ik wil niet door al die deuren terug naar het verleden.
Ontneem mij mijn herinneringen, het vuur in ermee, net als mijn moeder."
Dit schrijft Jeroen Brouwers (1940 – 2022) in 1981 na de dood van zijn moeder. In deze novelle herinnert hij zich de verschrikkingen die hij als 5-jarige heeft meegemaakt in het Jappenkamp waar hij samen met zijn moeder, zus en grootmoeder zat opgesloten.
"Kwaak, kwaak."
Brrr.
Ik behoor tot het soort mensen dat niet ‘gelukkig’ kan zijn: ziek van altijddurende onrust, ziek van altijddurende angst, het liefst versuft door pillen, het liefst stomdronken, het liefst slapend, het liefst afwezig.
Nu mijn moeder dan toch nog is dood gegaan, is het of er opeens deuren in mij openklappen die tot hier gesloten waren geweest en of ik deur na deur moet door gaan om terug te keren naar een of ander begin in de mist van mijn bestaan, - maar ik wil niet door al die deuren terug naar het verleden.
Ontneem mij mijn herinneringen, het vuur in ermee, net als mijn moeder."
Dit schrijft Jeroen Brouwers (1940 – 2022) in 1981 na de dood van zijn moeder. In deze novelle herinnert hij zich de verschrikkingen die hij als 5-jarige heeft meegemaakt in het Jappenkamp waar hij samen met zijn moeder, zus en grootmoeder zat opgesloten.
"Kwaak, kwaak."
Brrr.
Read
December 11, 2023prachtig boek als je de misogynie negeert
April 20, 2017
Fuck, wat een boek. Zo hard, zo hard.
September 18, 2017
Indrukwekkend.
Na eerder ook 'Het Hout' te hebben gelezen weet ik het nu zeker, ik wil meer van deze schrijver lezen.
Na eerder ook 'Het Hout' te hebben gelezen weet ik het nu zeker, ik wil meer van deze schrijver lezen.
October 5, 2022
Niets bestaat dat niet iets anders aanraakt.In Bezonken rood (1981) beschrijft Jeroen Brouwers (1940-2022) de relatie met zijn overleden moeder, met wie hij zijn kleutertijd doorbracht in een Japans strafkamp in Tjideng (thans Cideng). Het gelauwerde boek leidde tot een felle polemiek met Rudy Kousbroek ( Het Oostindisch kampsyndroom , 1992), die Brouwers ervan beschuldigde te dwepen met valse herinneringen. Uiteindelijk draaide de polemiek om de vraag of een schrijver fictie mag verwerken in een historische gebeurtenis. Anno 2022 – het jaar waarin Brouwers overleed – is die vraag reeds lang in het voordeel van Brouwers beslist.
De honger, de ziekten, het lijden, de dood. En het vele overige.Brouwers begint met de dood van zijn moeder, waarmee hij onverbiddelijk een associatie oproept met Camus’ L'Étranger . Brouwers is echter bitter in plaats van onverschillig: zijn herinneringen aan zijn moeder zijn zowel kil als hartverscheurend. Vervolgens reflecteert hij op zijn jeugdherinneringen en zijn eigen leven. Wat me vooral trof, waren zijn opmerkingen over de ‘prettige’ herinneringen van sommigen die het hadden meegemaakt: er zou volgens Brouwers later zelfs zijn ‘geschaterd’ om goede momenten. Brouwers maakt aannemelijk hoe zulke herinneringen gewekt kunnen zijn tussen het geweld en de martelingen, waarvan de kikkerscène me het best bijbleef. Bij het lezen van de passage over het getreiter van de Japanners met het kraanwater moest ik helaas denken aan No Friend but the Mountains van Behrouz Boochani, dat zich een halve eeuw later op ‘westers’ terrein afspeelt.
De geschiedenis van die Japanse kampen dreigt verloren te gaan, want wie het hebben meegemaakt hebben erover gezwegen, en wie het zwijgen hebben doorbroken hebben dit te laat gedaan: toen hun verontwaardiging en haat waren verzacht en zelfs verdwenen en toen zij al de dood waren gestorven die genaamd is: mildheid.
Ik vond Bezonken rood al met al een indrukwekkend boek, al sprak de stijl van Brouwers me hier nog niet aan zoals het dat wel deed in zijn laatste roman Cliënt E. Busken .
February 3, 2016
The little (100 pages) autobiographical book of Jeroen Brouwers talks about the horrors that happened in the Japanese concentration camps of Indonesia, memories which seemed to be so easily forgotten and ignored although they were no less terrible and shocking than Hitler's atrocities. It doesn't seem fair, people should know about all these things and not allow some of them to sink into oblivion as if they'd never existed...
As a child, the writer was imprisoned into a women's camp, together with his mother and sister. What happened then has marked him for life, and the book is full of comments and surrealistic-philosophical considerations that are trying to reveal the extent of the damage done to a man's soul... the metaphors, feelings and anguishes of a man that has remained forever scarred. The story is full of pain, grief and horrible images. Why do the conquerors always have to act worse than animals? It hurts to think and realize it's just human nature... at its worst.
Technically speaking, the book is an easy read, as the style is flowing without any problems, and is very evocative; although I cannot say I enjoyed reading it, due to the sometimes atrocious bits and descriptions.
As a child, the writer was imprisoned into a women's camp, together with his mother and sister. What happened then has marked him for life, and the book is full of comments and surrealistic-philosophical considerations that are trying to reveal the extent of the damage done to a man's soul... the metaphors, feelings and anguishes of a man that has remained forever scarred. The story is full of pain, grief and horrible images. Why do the conquerors always have to act worse than animals? It hurts to think and realize it's just human nature... at its worst.
Technically speaking, the book is an easy read, as the style is flowing without any problems, and is very evocative; although I cannot say I enjoyed reading it, due to the sometimes atrocious bits and descriptions.
July 31, 2015
Tot op heden niets gelezen van Jeroen Brouwers (Ja dat is slecht, I know..) Dit boek heeft me geraakt.. Stevige kost en sommige beelden zullen in mijn hoofd blijven. De vele interpuncties stoorde mij niet.. Gewoon briljant!
“Vanaf dat moment ben ik verdwaald. Mijn afkeer van het leven en mijn verlangen om er niet te zijn. Vanaf dat moment weet ik dat ik verder, voortaan, altijd het liefst alleen zou wensen te zijn, zonder mij aan iemand of iets te hoeven binden, want ik wil niet zien hoe mijn liefde en de schoonheid die ik koester worden verwoest of beschadigd.”
“Vanaf dat moment ben ik verdwaald. Mijn afkeer van het leven en mijn verlangen om er niet te zijn. Vanaf dat moment weet ik dat ik verder, voortaan, altijd het liefst alleen zou wensen te zijn, zonder mij aan iemand of iets te hoeven binden, want ik wil niet zien hoe mijn liefde en de schoonheid die ik koester worden verwoest of beschadigd.”
January 9, 2017
** in luisterboek editie beluisterd - voorgelezen door Jeroen Brouwers zelf **
Rauw, hartverscheurend, vol liefde, afgrijselijk en teder, gruwelijk, afstandelijk en schaamteloos intiem, observerend, verdrietig en klauwend onder de huid. Momenten van toen en nu vervlochten in een intens patroon waar alles met elkaar samenhangt en wederkeert.
Dit is geen boek voor watjes, en wou dat ik het niet geluisterd had en toch wil ik de ervaring nooit meer missen.. Een eerbetoon aan zijn moeder, een schandpaal voor het weglachen van wat gebeurd is..
Rauw, hartverscheurend, vol liefde, afgrijselijk en teder, gruwelijk, afstandelijk en schaamteloos intiem, observerend, verdrietig en klauwend onder de huid. Momenten van toen en nu vervlochten in een intens patroon waar alles met elkaar samenhangt en wederkeert.
Dit is geen boek voor watjes, en wou dat ik het niet geluisterd had en toch wil ik de ervaring nooit meer missen.. Een eerbetoon aan zijn moeder, een schandpaal voor het weglachen van wat gebeurd is..
October 8, 2024
Ik begon aan dit boek vanwege ‘niets bestaat dat niet iets anders aanraakt’. Ik verwachtte mooi literair geknutsel maar dit boek is zó veel meer dan dat. Naast een heel persoonlijke, pijnlijke, aangrijpende illustratie van hoe een wonde van een trauma decennia later blijft bloeden, is het ook een geschiedenisles over de Jappenkampen waar ik toegegeven héél weinig van wist. Een van de meest rauwe boeken die ik ooit las. Veel gevoeld, veel gewalgd, veel bewonderd.
March 22, 2023
Toen ik er gisteravond in begon vond ik het prachtig, maar het bleek precies de reden waarom ik zo min mogelijk boeken van mannelijke auteurs lees. Zoveel misogynie en seksisme doet teveel pijn. (Eerste Jeroen Brouwers die ik las, please zeg me dat niet alles zo is)
November 9, 2019
Just say you hate women and go
December 5, 2023
ik weet eigenlijk niet goed wat ik ervan moet vinden... soms begreep ik er ook helemaal niets van
Displaying 1 - 30 of 504 reviews