Politiek moet je niet te veel aan politici overlaten. Daar zijn onze problemen namelijk te complex voor. Vooral een veelkoppig monster als klimaatverandering vraagt om een veelkoppige aanpak. In dit vlammende betoog laat Eva Rovers zien dat burgers cruciaal zijn voor het oplossen van de grootste uitdagingen van deze tijd.
I ❤ correspondent. Weer zo'n boek dat ik naar de gehele politiek wil sturen om te lezen, let's go! Ik wil wel in zo'n burgerberaad over het klimaat hoor. @Evarovers kies mij ;)
Enorm interessant onderwerp, goed uitgelegd. De balans slaat soms wel erg door naar het kenmerkende Correspondent-activisme. Daardoor komt het soms meer over als een pamflet voor klimaatmaatregelen dan als een algemeen verhaal over burgerberaden, hoewel er wel andere interessante voorbeelden in zitten.
Wat ik dacht dat een innovatief boek was over democratie bleek al snel te gaan over burgerberaden over klimaatkwesties binnen de Nederlandse politiek. Ondanks mijn teleurstelling bij de eerste 40 pagina's, lukt het Eva Rovers toch om mijn aandacht te grijpen. Haar pleidooi geeft ze met een aanstekelijke passie en de concrete aanpak in het boek zorgen ervoor dat ik nu droom van de dag dat burgerberaden realiteit worden.
Het heeft me toch meer aan het denken gezet dan verwacht dus mijn review gaat van 4 naar 5 sterren. Echt een goed betoog met een belangrijke boodschap, zeker een aanrader
Er zijn veel problemen in de wereld waar je je terecht zorgen over kunt maken: klimaatverandering, biodiversiteit, de wooncrisis om er maar een paar te noemen. Maar waar je je minstens evenveel zorgen over kunt maken is het ogenschijnlijke onvermogen van de politiek om hier echt met krachtdadige oplossingen voor te komen. Eva Rovers, de auteur van dit boek betoogt aanstekelijk en geloofwaardig dat burgerfora hier de oplossing voor kunnen zijn.
Het boekje leest enerzijds als pamflet voor burgerfora en probeert daarnaast ook het recept voor een succesvol burgerforum te schrijven. Het is namelijk geen makkelijke opgave om zoiets écht goed te doen. Maar als je het goed doet levert het ook veel op. Hiervoor baseert Rovers zich op een aanzienlijk aantal goede en slechte voorbeelden, tal van onderzoeksrapporten en adviezen van commissies en organisaties als de OESO.
Al met al brengt ze haar boodschap overtuigend. Toen ik begon met lezen was ik vooral nieuwsgierig met een lichte scepsis omdat ik bang was dat het boekje een al te evangelistische toon zou hebben. Dat is niet het geval en mijn scepsis is dan ook verdwenen nu ik het uit heb. Nieuwsgierig ben ik nog steeds. Maar nu vooral naar hoe het zou werken als je dit in Nederland op landelijk niveau met grote vraagstukken zou toepassen. Op regionaal niveau is hier en daar al ervaring met deze manier van werken; ik heb daar vanuit mijn werk af en toe wat zicht op en dat wakkert bij mij wel aan dat we dit vooral eens zouden moeten proberen. En daarvoor geeft Rovers meer dan voldoende tips en richtlijnen om het ook goed te doen. Van harte aanbevolen om te lezen.
Boeiend ‘pamflet’ met oproep om ook in Nederland met burgerraden te starten, oa tbv klimaatopgave. Beschrijft oa hoe burgerraad in Ierland was georganiseerd die tot wijziging grondwet heeft geleid om abortus mogelijk te maken. Ook burgerraad in Frankrijk die veelbelovend begon, maar toch weinig doorzettingskracht heeft. Deel 2 (bijlage) zijn aantal tips hoe je burgerberaad zou moeten opzetten. Overtuigend pleidooi!
Helder en inspirerend boekje over burgerberaden, specifiek hoe deze kunnen worden ingezet voor klimaatbeleid. Ik kon met name de hoofdstukken waarin burgerberaden uit andere landen werden besproken erg waarderen. Er wordt ook uitgebreid ingegaan op minder succesvolle burgerberaden en welke lessen daaruit kunnen worden getrokken. Ik vond het erg interessant om te horen dat in Oost-België en Parijs wordt gewerkt met een combinatie van permanente en ad hoc burgerberaden, waar de permanente burgerberaden de onderwerpen van de ad hoc burgerberaden bepaalt en controleert of alles goed verloopt. Al met al heeft dit boekje me hoop gegeven voor democratische vernieuwing, in Nederland en wereldwijd!
Een kort en krachtig maar duidelijk en, in mijn opzicht, ook volledig pleidooi om politiek en burgers weer te verbinden en om met goeie, meer langetermijn georiënteerde antwoorden te komen voor ingewikkelde kwesties die iedereen aangaan
Of je voor of tegen een burgerberaad bent maakt voor dit boek niet uit. Het is een goed betoog waarin de argumenten voor een burgerberaad goed worden afgewogen. Er worden argumenten gepresenteerd waar ik het persoonlijk mee eens maar ook een aantal waar ik het mee oneens ben. Toch weet de schrijver mij mee te nemen in de urgentie van het probleem en weet de zwaktes van het systeem sterk te benoemen.
De kern is duidelijk: de huidige besluiteloosheid rondom de klimaatproblematiek moet doorbroken worden. Een burgerberaad lijkt een noodhamer die onze samenleving erg goed van pas zou kunnen komen.
Een compact en helder geschreven pleidooi voor een interessante relatief nieuwe vorm van deelnemende democratie: Burgerberaad (Engelse term: Citizen’s Assembly). Een beetje aan de activistische kant waardoor het wel wat eenzijdig wordt belicht.
Aantekening voor mezelf gemaakt. Eén grote spoiler.
Het boek begint met een omineus beeld: al in 1988 waarschuwde toenmalig koningin Beatrix in haar kersttoespraak voor een klimaatcrisis, waarin zij verwees naar nog eerdere inzichten zoals het rapport Grenzen aan de groei van de Club van Rome van twintig jaar eerder. Volgens Rovers is de klimaatcrisis in de tussentijd alleen maar erger geworden omdat regeringen in hun periode (vier jaar) onvoldoende tijd hebben voor lange termijn-oplossingen, zijn bang dat maatregelen stemmen kosten, partijdiscipline individuele leden monddood maakt en industrieën effectief lobbyen. Dit principe geldt voor alle grote crises van de huidige tijd: klimaat, wonen, jeugdzorg, kansengelijkheid in het onderwijs, racisme, aldus Rovers. Zij haalt Minister van Staat Tjeenk Willink aan die in zijn recentste boek zou stellen dat politici weigeren om te onderkennen dat deze crises het gevolg zijn van voorafgaand eigen functioneren, met onder andere in Nederland specifieke keuzes voor overheidsorganisaties en de markt. Hoe trekken we als samenleving politici uit het moeras, vraagt Rovers zich af, en komt uit op: “Stel nu dat je een groep inwoners hebt die een goede afspiegeling vormt van de samenleving: zou zo’n groep niet precies de hulp kunnen bieden die de politiek nodig heeft om de crises wél aan te kunnen?” Een vorm voor zo’n groep heet een Burgerberaad. “In zo’n burgerberaad buigt een grote groep inwoners zich over een complexe maatschappelijke probleem. Ze laten zich grondig informeren door experts en ervaringsdeskundigen en gaan met elkaar op zoek naar oplossingen die het gemeenschappelijk welzijn dienen.”
Problemen met politiek Rovers somt op wat volgens haar de huidige problemen zijn in de Nederlandse politiek: 1. Diplomademocratie: een klein groep hoogopgeleiden heeft alle macht in handen. 2. Afgehaakt Nederland: als gevolg van (1) voelen veel inwoners van Nederland zich niet meer vertegenwoordigd door politici; het principe dat de regerende minderheid de belangen van alle inwoners behartigt, wordt niet meer ervaren. 3. Schijnparticipatie: politici dket te weinig met de uitkomsten van inspraak (petities, inspraakavonden, demonstraties, …). 4. Rechtstatelijk falen: voor individuele burgers is het vrijwel onmogelijk om naar de rechter te stappen tegen de staat: te duur en vergt teveel kennis. 5. Lobbyland: de rijkste partijen hebben de meeste lobbykracht; bedrijven, rijke burgers. 6. Toegestane corruptie: financiering van politieke partijen. Sommige donateurs verbinden voorwaarden aan donaties, wat juridisch schijnbaar mag (😶). 7. Beperkingen van stemrecht: partijpolitiek bepaalt de politieke agenda, niet de burgers. 8. Kortzichtige democratie: lange termijn urgenties verliezen van korte termijn zetels. Verkiezingen geven geen stem aan toekomstige generaties. 9. Meer (afhankelijk van je politieke kijk op de samenleving): surveillance-samenleving, ontbreken juridische toetsing aan de grondwet, openbaarheid van informatie, inmenging van buitenaf, nepnieuws,, … Uit onderzoek blijkt volgens Rovers dat autocratische landen geen effectiever klimaatbeleid hebben dan democratische landen. “Om dit soort uitdagingen als land aan te kunnen - of beter nog: te voorkomen - is dus niet minder democratie nodig, maar meer. Veel meer.”
Burgerberaad Een goed Burgerberaad voldoet volgens Rovers aan criteria: - Representatief: de deelnemers zijn een gelote afspiegeling van de samenleving. Kortom: een betere afspiegeling dan een parlement of gemeenteraad. Ongeveer evenveel vrouwen als mannen, omzeilen van diplomademocratie en betrekken ook mensen buiten bruisende steden en stadswijken. - Deliberatief: er is voldoende tijd voor gesprekken tussen de deelnemers. De gespreksvorm is dialoog, niet debat. Tegenstellingen mogen er zijn maar de groep zoekt naar overeenstemming en oplossingen. - Reële impact: de overheid moet echt iets met de uitkomsten doen.
Opzet Burgerberaad In grote lijnen verloopt een Burgerberaad zo: 1. Eerst kennis delen over het complexe onderwerp. Experts vanuit plannen en uitvoering vertellen feitelijk, geen opinies of beïnvloeding. Per onderdeel bespreken burgers in groepen de vragen die zij hebben en stellen die in vraag-en-antwoord-sessies aan de experts. Hierdoor ontstaat een gedeeld begrip van het onderwerp en de complexiteit. 2. Deelnemers besluiten welke kennis ze nog meer nodig hebben. Die volgt in de tweede sessie. Dit is evt incl ervaringsdeskundigen. 3. Onafhankelijke gespreksbegeleiders zorgen ervoor dat iedereen aan het woord komt en dat naar iedereen wordt geluisterd. 4. Optie is om belangengroepen aan het woord te laten. In dat geval wel breed vertegenwoordigen: voor én tegen en andere opties. 5. Voorstellen waarover wordt gestemd in gewone taal. Stemmen over stellingen die zijn geschreven (voorbereid) door een groep van experts over onderwerpen die door de deelnemers zijn aangedragen. De stellingen worden eerst in groepen besproken: begrijpt iedereen ze, roepen ze nog vragen op? De stellingen worden dezelfde dag nog aangepast. 6. Het Burgerberaad stemt over de aangepaste voorstellen. 7. Eindrapportage van de voorstelling en de stemresultaten. 8. Evt een referendum om de uitkomst in de gehele samenleving te verankeren.
Waarom werkt het? Burgerberaden werken volgens de OESO omdat: - Onafhankelijkheid: deelnemers geloot. Geen politieke partijen of belangengroepen. - Kennisdiversiteit: diversiteit ipv een homogene groep experts. - Ruimte voor goed overleg: tijd, toegang tot kennis, onafhankelijke gespreksbegeleiding. - Focus op gemeenschappelijk welzijn: deelnemers zitter er als mens voor het collectieve belang en de lange termijn. (Nb dit is de insteek van ethisch handelen, red.) - Vertrouwen: wantrouwen in politici wordt omzeild, bevolking herkent zich in de afspiegeling van de samenleving.
Voorbeelden Rovers geeft een aantal voorbeelden van Burgerberaden: - Ierland over abortus. Dit is hét goede voorbeeld voor Rovers. Dit beraad en het referendum op de uitkomsten dat erop volgde zorgde voor een wijziging in de grondwet die de ruimte voor abortus in Ierland vergrootte. - Nederland: nationaal beraad olv Pechtold over het kiesstelsel voor de Tweede Kamer. Onderwijl viel de regering en de nieuwe regering deed niets met de uitkomsten. - België: G1000, een nationaal beraad met 1000 inwoners tijdens de anderhalf jaar dat er geen regering was in België. - Nederland: klimaattafels. Alleen met industrie en belangengroepen, geen wetenschappers en inwoners. - Frankrijk: Burgerberaad in 2019 met 150 gelote inwoners van Frankrijk over sociaal rechtvaardige maatregelen voor reduceren van uitstoot van broeikasgassen. De adviezen waren hoopgevend, maar de Franse regering heeft er maar een paar overgenomen.
Antigif Terwijl ik dit boek lees, doe ik zelf als gespreksbegeleider mee aan een gemeentelijk Burgerberaad. Parallel aan dit boek lees ik dat het aantal mensen dat zich uit de samenleving wil terugtrekken door het ‘contract met de overheid’ op te zeggen, toeneemt. Dat dat helemaal niet kan, lijken ze niet te weten, of niet te willen weten. Er circuleren schijnbaar nep-formulieren op het internet waarmee je je autonoom zou kunnen verklaren waarna je geen belastingen en premies meer zou hoeven te betalen (maar wel blijven autorijden op wegen of reizen met de trein, kinderen naar school etc allemaal met belastinggeld betaald, dat wel waarschijnlijk… niet betalen wel halen, en dat rechtvaardig vinden?). Eén van de grote opbrengsten van het Burgerberaad waar ik aan meedoe, is dat ik zie dat allerlei mensen met verschillende achtergronden met elkaar in gesprek gaan en naar elkaar luisteren. Misschien gebeurde dat vroeger in kerken, wie weet. Het lijkt antigif tegen polarisatie, autonomen en complotrellers. Over de inhoudelijke opbrengsten kan ik nog niet oordelen, want die moet ik nog meemaken. Wat ik ook waardeer is het omzeilen van belangengroepen met eigenbelang, zoals politieke partijen, activisten en lobbyclubs. Activistische organisaties hebben hun functie, maar gaan ook voor eigenbelang, of dat nou meer leden is, of erkenning, of zichtbaarheid in de media, of nog anders. Dat eigenbelang vervuilt de helderheid van denken en daarmee de uitkomsten.
Kritiek Ondanks dat ik enthousiast ben over veel ideeën in dit boekje, heb ik ook wel kritiek. Mijn eerste punt is dat Rovers duidelijk een fan is. Dat maakt haar kritiekloos en ook wat overmoedig. Neem deze stelling: “Burgerberaden beginnen namelijk pas echt wonderen te verrichten wanneer ze vaker of zelfs structureel plaatsvinden.” Ze betoogt vurig dat dit nog nergens gebeurt, dus hoe kan Rovers dit dan stellen? Of deze: “Over een paar jaar zullen Burgerberaden op deze plekken net zo normaal zijn als verkiezingen.” Echt? Zou er Burgerberaad-moeheid kunnen optreden, waardoor de effectiviteit juist afneemt bij volume? Of zou er een nieuw soort lobbyist kunnen ontstaat, de professionele Burgerberaad-deelnemers? En hoe zit het met mogelijkheden om het Burgerberaad in de tijd tussen de sessies te beïnvloeden, en daarmee het proces te ‘gamen’ of zelfs uitkomsten te ‘kopen’? Kortom, vragen genoeg voor Rovers om af en toe ook iets minder stellig te zijn. Dit eerste punt wordt nog eens onderstreept doordat Rovers belang heeft bij groei van Burgerberaden. Zij houdt er lezingen over, verkoopt dit boekje en adviseert overheidsorganisaties. Welke vragen lenen zich nou niet voor een Burgerberaad? Ook mis ik een afgewogen analyse van de relatie tussen Burgerberaden en de representatieve democratie; met andere woorden waar blijven de mensen die ervoor gekozen zijn? Ik sprak met een kennis over het beraad waar ik zelf aan meedoe en hij reageerde gepikeerd dat hij niet de kolen uit het vuur zou willen halen voor mensen die daarvoor zijn gekozen. Hoe ligt die relatie eigenlijk? Deze vraag wordt relevanter naarmate het aantal Burgerberaden toeneemt en het aantal onderwerpen waarover gedelibereerd wordt. Nemen we dan als burgers niet de taak en rol van de gekozen volksvertegenwoordigers over? En nog iets, ik zou ook wel iets over een inspanning-opbrengstratio willen weten. Het lijkt me een peperduur en langdurig instrument met hoog afbreukrisico. Is het echt een goede besteding van publieke middelen die ook voor andere publieke urgenties kunnen worden aangewend? Is in dat licht de gekozen vertegenwoordiging samen met een professionele uitvoeringsorganisatie niet efficiënter en slagvaadiger? Een ander punt is hoe mensen te betrekken die elders in de wereld effecten voelen, zoals bij global warming of migratie en asiel? Moeten voorstellen door het beraad worden aangenomen of afgewezen, of is het voldoende om stemverhoudingen per voorstel te publiceren? Is het denkbaar dat er tijdens de lange en intensieve overlegdagen tunnelvisie of groupthink ontstaat? Hoe zorgen we dat er voldoende ruimte blijft voor alternatieven? Tenslotte nog dit, Rovers herhaalt wel erg vaak aan welke voorwaarden een Burgerberaad volgens haar moet voldoen.
Nu is het aan ons is de perfecte companion-read voor Roman Krznaric's Geschiedenis voor morgen. Lees eerst die laatste om te weten te komen welke uitdagingen de mensheid in de nabije toekomst staat te wachten (en hoe de geschiedenis tot oplossingen kan inspireren) en lees daarna Nu is het aan ons om te weten te komen hoe je als burger die oplossingen tot leven kunt brengen. Dit zijn nog eens boeken waar we iets aan hebben.
Ook voor wie dit nooit verwacht te lezen, teken de petitie voor het opzetten van burgerberaden die ons de grootste kans geven op het klimaatbeleid dat zo hard nodig is, nu het nog kan: www.burgerberaadklimaat.nu Enige mate van engagement daarmee is vast Eva Rovers voornaamste streven met dit boek.
Met als ondertitel; oproep tot echte democratie drukt Eva Rovers in haar nieuwste boek Nu is het aan ons op de zere plekken van de huidige staat van onze democratie. Ze laat niet alleen zien dat er stappen te zetten zijn naar een democratie die democratischer kan, maar geeft ook praktisch beeld van hoe dat eruit kan zien. Ik denk dat het een goed begin is van een debat dat in Nederland meer gevoerd moet en zal worden. Burgerberaden als sleutel voor een gezonde democratie en het vormen van goed beleid rond complexe vraagstukken zoals klimaatverandering.
De toekomst van de democratie
De oude gedachte van een democratie sluit volgens Rovers niet aan op de eisen van deze tijd en al helemaal niet op die van de toekomst. De burger raakt uit het zicht, terwijl deze het onderwerp van de democratie zou moeten zijn. Een aantal van de zwaktes in onze democratie die in het boek voorbijkomen zijn kortzichtigheid van politici door herverkiezingen om de 4 jaar, legale corruptie door partijfinanciering en het bedrijfsleven dat de grootste stoel aan de lobbytafel krijgt.
Kortom, de democratie is aan het rammelen en moeilijke lange termijn onderwerpen worden vooruitgeschoven. Problemen zoals de woningmarkt, institutioneel racisme, jeugdzorg, maar vooral meerkoppige monsters zoals de klimaat- en biodiversiteitscrisis worden ontweken door politieke angst voor onpopulaire- en stemmen kostende maatregelen.
Burgerberaad
Polarisatie en nepnieuws ondermijnen de huidige democratie, kiesgerechtigd Nederland haakt af en steeds minder mensen voelen zich door politici vertegenwoordigd. Een van de redenen die wordt genoemd is het verschil in opleidingsniveau van burgers tegenover die van Tweede Kamerleden. Zo haalt Rovers in haar boek aan: ‘’65 procent van de Nederlanders heeft maximaal een mbo-opleiding, van de Kamerleden is dat circa 5 procent.’’ Een burgerberaad kan uitkomst bieden om de democratie laagdrempeliger, herkenbaarder en inclusiever te maken.
Een burgerberaad kan door middel van gewogen loting met ongeveer 100 tot 1000 burgers een afspiegeling van de samenleving optrommelen. In een aantal bijeenkomsten over een tijdspanne van verschillende maanden worden deze gelote burgers amateurexperts op één bepaald (vaak polariserend of complex) onderwerp. Vervolgens komt hier een advies uit voor de regering, of kan er een referendum uit ontstaan. Het burgerberaad is geen vervanging van de huidige politiek, maar een aanvulling hierop.
Klimaatverandering
Tijdens het opstellen van het klimaatakkoord kregen belangenorganisaties en lobbygroepen een plek aan de klimaattafels en burgers niet. Het is dan ook niet verwonderlijk dat verzet tegen windmolens of aardgasvrijewijken soms groot is en dat overheden niet weten hoe ze burgers moeten betrekken. Burgers zijn te laat in het proces meegenomen en de huidige politiek slaagt er niet in om met effectief klimaatbeleid te komen. Rovers draagt burgerberaden aan als mogelijke oplossing. Door goede en slechte voorbeelden uit landen als Ierland, Frankrijk en België aan te halen komt ze met een lijst voorbeelden, ideeën en duidelijke spelregels voor overheden om (klimaat)burgerberaden tot een succes te maken.
Conclusie
Eva Rovers weet in ongeveer 150 pagina’s de lezer te overtuigen dat de Nederlandse democratie veel democratischer kan. Maar het boek is niet alleen een betoog met opsommingen van tekortkomingen van het huidige systeem. Het biedt naast kritiek ook gefundeerde argumenten voor burgerberaden met voorbeelden uit het buitenland. Daarnaast komt ze met een praktisch stappenplan dat de weg naar systeemverandering in onze democratie zou kunnen ontketenen.
Belangrijke handleiding voor democratische vernieuwing. Hoop dat dit de impuls zal geven waardoor burgerberaden als paddestoelen uit de grond zullen springen.
Een verademing dit boek. Relatief nieuwe politieke ideeën die gebaseerd zijn op successen uit andere landen, in een tijd waarin onze Nederlandse democratie in een crisis verkeerd. Het lijkt wellicht te mooi om waar te zijn, en dat is het waarschijnlijk ook. De regerende politici op nationaal niveau zijn al decennia niet in staat politieke vernieuwing door te voeren. Ik vrees dan ook dat een voorstel voor het instellen van een burgerberaad jaren op de plank blijft liggen. Laat ik echter niet al te pessimistisch zijn, en de auteur voortaan een tikkeltje minder idealistisch: het globale burgerberaad lijkt me toch veel minder zinvol en haalbaar dan een nationaal of lokaal burgerberaad. Ten slotte sluit ik me aan bij de woorden van de auteur: lezer van deze recensie, maak dit idee en/of boek bekend bij politici en vrienden. Een democratische 'revolutie' komt niet zomaar tot stand. Ik kijk uit naar het eerste nationale burgerberaad!
Pleidooi voor burgerraden (in Nederland), in het bijzonder i.v.m. de klimaatcrisis. Aan de hand van concrete voorbeelden uit het buitenland. Hoewel de auteur zeker aandacht geeft aan de do's en don' ts, zou dé belangrijkste voorwaarde nog beter in de verf kunnen gezet worden: de absolute noodzaak van bindende afspraken met de politiek over de uitvoering van de aanbevelingen die door een burgerraad worden gedaan.
Niet heel veel nieuws onder de zon voor mij als politicoloog, maar heldere uiteenzetting van burgerberaden en haar kracht. Miste nog wat toepassing op NL, maar verder heel duidelijk. Zeker nu ik zelf heb mogen deelnemen aan een burgerberaad, ben ik nog meer voorstander er van, en alhoewel er nog veel lessen te leren zijn- laten we het vaker doen!
In her book "Nu is het aan ons", Eva Rovers makes a passionate case for why regular citizens need to step up and take action, especially when it comes to climate change. She argues that our current political systems are often bogged down by bureaucracy and slow to act on urgent issues.
She introduces the concept of citizens' assemblies' and shares examples of various countries that have started to implement these assemblies to create real change.
A lot of what she proposes reminds my of the synodal process in the Catholic Church: more listening, taking into account the opinions and proposals of representative groups of 'regular people', a collaborative decision process instead of top-down action by a few leaders that may suffer from tunnel vision or may even put their short-term political interests before long-term benefits for all.
Rovers also lists a lot of recommendations for this process that have yet to be fully implemented in the synodal process (at least from what I can see). Interesting read!
Interessant, "nieuw" perspectief over hoe we burgers meer inbreng kunnen geven in het democratisch proces. Er staan een hoop goede, concrete voorbeelden in en de voordelen, maar ook de nadelen zijn goed opgeschreven. De concrete voorbeelden zijn wel veel gefocust op klimaat, maar aangezien dat het kader is waarin het boek is gegoten, is dat niet geheel onverwachts.
Wel een aantal kritische kanttekeningen die ik graag aangestipt had gezien. De lobbycultuur wordt gehekeld in de eerste paar hoofdstukken. Hoe hou je dit buiten de burgerberaden? Daarnaast vind ik het idee van een onafhankelijk bureau ook erg optimistisch. Hoewel ik vermoed dat Rovers onafhankelijk van de politiek (en dus indirect van de lobbycultuur) bedoelt, had ze dit van mij concreter mogen formuleren.
Desalniettemin, een kort en krachtig boekje waarin een helder betoog uiteen is gezet voor een nieuw democratisch middel. Zeker de moeite waard om te lezen, aanrader voor iedereen betrokken in de politiek.
Interessant pamflet dat een sterk pleidooi houdt voor burgerberaad. Voor wie het onderwerp enigszins kent biedt het weinig echt nieuws, al geeft het wel een compact overzicht van het onderwerp. Het geheel is in een toegankelijke hapklare brokken-stijl gepresenteerd. De feitelijke benadering van het onderwerp maakt dat het 'boek' amper een spanningsboog biedt en dat de stellingen al vlug duidelijk zijn. De activistische focus op klimaat kan mensen wat afschrikken, maar geeft ook concrete voorbeelden van een complex hedendaags onderwerp.
David van Reybroeck heeft in zijn 'tegen verkiezingen' een overtuigender en completer overzicht gegeven van burgerraden. Dat gaat echter niet expliciet over de Nederlandse situatie. Bovendien wordt dit onderwerp zo onder meer mensen bekend. Vandaar 4 sterren.
Burgers moeten meer betrokken worden bij het maken van beleid. Een burgerberaad lijkt mij een hele zinvolle manier om dat te doen. Laten we ons er niet op blindstaren want er zijn nog veel meer opties. Maar ik zie graag een dergelijk beraad in Nederland, heel benieuwd.
Handzaam pocketboek voor kleine democratische revoluties. Fun fact: in Zwitserland hebben ze een mini burgerberaad genoemd de gemeenteraad met 80 man sterk in een klein dorp! Hele andere dynamiek kennelijk, evenals de vele referenda. Helaas wel conservatief 🥴
Helder, inspirerend en zet de lezer/luisteraar aan het denken. Knap hoe Rovers de werking en potentie van het burgerberaad zo duidelijk en toegankelijk weet over te brengen. Wat ik mis is een meer diepgaande discussie van mogelijke nadelen en risico's. Dat had het boek net wat meer balans gegeven.
Interesting topic. How with the current political system and climate are we going to address long term urgent issues like climate change. Solution is people's representation by drawing candidates. Good enough to excite curiosity but not likely to be the best on the topic.
Zoals gebruikelijk bij De Correspondent, een heel informatief en makkelijk behapbaar boekje. Dit boekje ging over hoe burgerberaden onze democratie kan versterken en hoe je dit soort beraden op moet zetten.