Λαμπερές πόλεις που οι πύργοι τους φτάνουν μέχρι του ουρανό. Προκατακλυσμιαία ερείπια θαμμένα μέσα σε πυκνές ζούγκλες. Πυραμίδες από χρυσάφι, γεφύρια από μάρμαρο, κρυστάλλινα συντριβάνια, αλαβάστρινα αγάλματα... με μια λέξη: Ομορφιά. Γίγαντες και νάνοι, κολασμένοι ήρωες και πανούργες ηρωίδες, δαίμονες με αγγελική μορφή, μάγοι με ξόρκια τόσο εξωτικά όσο κι οι κόσμοι που ζουν.. με μια λέξη: Περιπέτεια.
Ο τόμος περιέχει τις εξής ιστορίες:
1. Ρόμπερτ Χάουαρντ - Νεκτ Σεμερκέτ 2. Λόρδος Ντάνσανι - Η πτώση της Μπαμπουλκούντ 3. Καρλ Έντουαρντ Βάγκνερ - Δυο Ήλιοι δύουν 4. Τάνιθ Λι - Ενάντια στους Θεούς 5. Σ. Α. Κάντορ - Πληρωμή σε είδος 6. Τζακ Βανς - Ο μάγος Μαζιριέν 7. Μάικλ Μούρκοκ - Τα μάτια του αλαβάστρινου ανθρώπου 8. Πολ Σπένσερ - Ο φύλακας του πηγαδιού
Ο Θωμάς Π. Μαστακούρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1962 και σπούδασε πολιτικές επιστήμες και νομικά. Είναι δικηγόρος, συγγραφέας και μεταφραστής. Έχει γράψει πολλά βιβλία και διηγήματα ηρωικής φαντασίας, επιστημονικής φαντασίας και μεταφυσικής, το παιχνίδι ρόλων στην ομηρική εποχή "Ζωντανά έπη", κι ένα παιδικό παραμύθι με τίτλο "Το αόρατο στέμμα της σοφίας". Εδώ και 10 χρόνια είναι υπεύθυνος της σειράς "Ανθολογία Επιστημονικής Φαντασίας" των εκδόσεων Ωρόρα που έχει φτάσει τα 70 βιβλία. Είναι τακτικός αρθρογράφος στο περιοδικό Τρίτο Μάτι και έχει μεταφράσει πάνω από 120 βιβλία, καθώς και πολιτικά άρθρα, ταινίες και δοκίμια.
Άλλη μια κατάδυση στην εφηβεία μου. Η Τάνιθ Λι, στην πρώτη μας γνωριμία με την Αλήθεια της. Ένας Ρόμπερτ Χάουαρντ γεμάτος εξωτισμό. Ένας Κέην του Βάγκνερ, λιγότερο αμοραλιστής από τα συνήθειά του. Ένα σύντομο διαμαντάκι του Σπένσερ (που δεν αναφέρεται στο οπισθόφυλλο) με ενδιαφέρουσες ιδεες για την Ατλαντίδα.
Μένω σε δύο απο αυτά, γιατί με εξέπληξαν, το ένα δυσάρεστα και το άλλο ευχάριστα.
Το πρώτο, "τα μάτια του Αλαβάστρινου Ανθρώπου". Συνειδητοποιώ, τώρα στα 45, γιατί εγώ κι ο Έλρικ δεν ήμασταν ποτέ δεμένοι: είναι ένας κακομαθημένος έμο του κ*λου. Δε σου φταίει η μοίρα σου, νιαούρη, η κεφάλα σου και η επιλογές σου σου φταίνε. There, I said it. Δέχομαι μομφές.
Η ευχάριστη έκπληξη ήταν το "πληρωμή σε είδος", του Καντόρ. Πέραν του ευφάνταστου ευρύματος, ο τρόπος με τον οποίο ξεδιπλώνεται η ιστορία, είναι απλά αριστοτεχνικός. Ακούω συχνα τη λέξη αριστούργημα για πράγματα δέκα φορές λιγότερο καλογραμμένα από ετούτη τη μυτιά απόλαυσης.
*Και φυσικά ξέχασα τον έρωτά μου τον Μαζίριεν και ένα από τα κείμενα που με κάνουν να χάνω τον ύπνο μου, την "πτώσγ της Μπαμπουλκούντ". Ρίγος.
Ο Μαστακούρης παραλαμβάνει τη σκυτάλη από το Μπαλάνο ως μεταφραστής και editor της σειράς, και στην πρωτη του εμφάνιση πετάει στο τραπέζι ό,τι καλύτερο έχει. Με σαφώς πιο fantasy προσανατολισμό από τον προκάτοχό του, ωστόσο δεν αφήνει καθόλου απογοητευμένο τον αναγνώστη.
Από όλη την ανθλογία θα ξεχωρίσω το διήγημα του πρόωρα αποβιώσαντος Kαρλ Έντουαρντ Βάγκνερ "Δυο Ήλιοι δύουν", γιατί ενώ όλα είναι από πολύ καλά έως εξαιρετικά, το συγκεκριμένο φέρνει ακόμα ανατριχίλες.
Τα ηνία της σειράς αναλαμβάνει ο Θωμάς Μαστακούρης και μπαίνει δυναμικά στο παιχνίδι, με έναν από τους καλύτερους και χορταστικότερους τόμους (καθαρόαιμο Sword & Sorcery). Ήταν ο μεγαλύτερος τόμος της όλης σειράς και κατά τη γνώμη μου, ο καλύτερος φάνταζυ ως εκείνο το σημείο. Αν και έχει χάσει κάποια αξία στο μεταξύ εξαιτίας της επανέκδοσης δυο εκ των διηγημάτων στα ελληνικά, στα πλαίσια του συνολικού έργου που ανήκουν (Ετοιμοθάνατη Γη και Έλρικ), και πάλι είναι αξιόλογο απόκτημα.
Χαρακτηριστικό της σειράς από αυτό το σημείο και μετά είναι η επέκταση των χρονικών ορίων που καλύπτει. Δηλαδή, αντί για ιστορίες κυρίως της περιόδου 1920-1960, έχουμε πια κυρίως ιστορίες της περιόδου 1910-1990.
- Ρόμπερτ Χάουαρντ (Robert E. Howard & Andrew J. Offutt) - Νεκτ Σεμερκέτ (Nekht Semerkeht, 1977) Κατά πάσα πιθανότητα, το τελευταίο διήγημα που ξεκίνησε να γράφει ο Χάουαρντ πριν αυτοκτονήσει. Το ολοκλήρωσε ο Άντριου Όφουτ. Το αποτέλεσμα είναι ένα κυνικό κι αντιηρωικό κείμενο για έναν αδίστακτο κονκισταδόρ που βρίσκεται αντιμέτωπος με έναν αρχαίο μάγο. Αρκετά καλό διήγημα, όχι πολύ μακριά από τις συνήθεις πλοκές του Χάουαρντ, αλλά κάπως κατώτερο σε γραφή εξαιτίας της «συνεργασίας».
- Λόρδος Ντάνσανυ (Lord Dunsany) - Η πτώση της Μπαμπουλκούντ (The Fall of Babbulkund, 1907) Ο Ντάνσανυ συχνά μιμείται το ύφος των αρχαίων κειμένων, στα οποία δεν υπάρχουν λεπτομερείς περιγραφές, αλλά παραθέσεις καταλόγων από εντυπώσεις, πράγμα που ξενίζει πολλούς σύγχρονους αναγνώστες. Αν μπορείτε να το προσπεράσετε αυτό, το συγκεκριμένο διήγημα είναι από τα πιο πετυχημένα του και καλή αποτελεί καλή εισαγωγή στο έργο του για όσους δεν τον γνωρίζουν. Αν πάλι δε μπορείτε να αντέξετε αυτό το στυλ, τουλάχιστον το κείμενο είναι πολύ σύντομο.
- Καρλ Βάγκνερ (Κarl Edward Wagner) - Δύο ήλιοι Δύουν (Two Suns Setting, 1976) Πρώτη εμφάνιση στην Ωρόρα (όχι στα ελληνικά, είχε προηγηθεί το "Πες ένα τελευταίο τραγούδι για τη Βαλντεζί" στις ανθολογίες του Κομήτη) μιας εμβληματικής μορφής της ηρωικής φαντασίας, του Kane. Όχι το πιο χαρακτηριστικό διήγημα όσον αφορά τη συμπεριφορά του ήρωα και τον κόσμο του, ούτε από τα αγαπημένα μου, αλλά κλασικό. Κάθε φαντασάς οφείλει να το έχει διαβάσει.
- Τάνιθ Λη (Tanith Lee) - Ενάντια στους θεούς (Odds Against the Gods, 1977) Απεχθάνομαι τα διηγήματα της Τάνιθ Λη, τα απεχθάνονταν και οι δυο φίλοι των σχολικών μου χρόνων που διαβάζαμε μαζί τις Ωρόρες. Αυτό είναι υποκειμενικό. Το συγκεκριμένο διήγημα είναι από τα πιο δημοφιλή ολόκληρης της σειράς. Αυτό είναι αντικειμενικό.
- Σ.Α. Κάντορ (C.A. Cador) - Πληρωμή σε είδος (Payment in Kind, 1975) Τρομο-φάνταζυ για έναν επαναλαμβανόμενο εφιάλτη που όλο και πλησιάζει προς φρικτή κορύφωση. Το θύμα του δεν μπορεί να τον ξεφορτωθεί εκτός κι αν τον αφηγηθεί σε κάποιον άλλον ο οποίος τον φορτώνεται μετά. Ενδιαφέρουσα ιδέα και ενδιαφέρουσα εκτέλεση.
- Τζακ Βανς (Jack Vance) - O μάγος Μαζιριέν (Mazirian the Magician, 1950) Πολύ εντυπωσιακό διήγημα με πρωταγωνιστή έναν σκληρό και μοχθηρό μάγο ο οποίος το παίρνει απόφαση να κυνηγήσει μέσα στο επικίνδυνο δάσος την άγνωστη καλλονή που έρχεται κάθε βράδυ στον κήπο του και τον προκαλεί. Αποτελεί μέρος του σπονδυλωτού The Dying Earth, αλλά το διαβάζει κανείς χωρίς απολύτως κανένα πρόβλημα κατανόησης. Εγκυκλοπαιδικά, από εδώ προέρχεται το σύστημα μαγείας του παιχνιδιού ρόλων Dungeons and Dragons, το οποίο ο Βανς μάλλον το έφτιαξε όχι για να είναι λειτουργικό, αλλά άβολο και παράξενο (το βιβλίο έχει μαύρο χιούμορ και είναι κάπως παρωδιακό).
- Μάικλ Μουρκοκ (Michael Moorcock) - Τα μάτια του αλαβάστρινου ανθρώπου (The Jade Man's Eyes, 1974) Ιστορία με τον Έλρικ, από τις μεσαίες (και στη σειρά που τις έγραψε ο συγγραφέας και στη σειρά που διαδραματίζονται). Αν έχει ξεμείνει κανείς που δεν γνωρίζει τον ήρωα, μπορεί από εδώ να κρίνει αν του αρέσει το ύφος και το είδος. Κατά τα άλλα, είναι μια μάλλον ατυχής επιλογή για αρχή, γιατί το συγκεκριμένο διήγημα ρίχνει λιγότερο βάρος στις εντυπωσιακές εικόνες και περισσότερο σε εξελίξεις της πλοκής, οι οποίες δεν έχουν νόημα αν δεν έχει ήδη διαβάσει ο αναγνώστης όλα όσα έχουν προηγηθεί (εγκυκλοπαιδικά, ο τίτλος μιλάει για νεφρίτη και όχι αλάβαστρο, αλλά το "αλαβάστρινου ανθρώπου" ρέει πολύ καλύτερα από το το "ανθρώπου από νεφρίτη")
- Πολ Σπενσερ (Paul Spencer) - O φύλακας του πηγαδιού (The Guardian of the Vault, 1976) Δυο ειδικά εκπαιδευμένοι άντρες φρουρούν το πηγάδι στο ποίο είναι φυλακισμένο το πλάσμα που πρόκειται να καταστρέψει την Ατλαντίδα. Τι γίνεται όταν ο ένας πεθαίνει ξαφνικά πριν τελειώσουν οι έξι μήνες της θητείας τους; Όχι κάτι καταπληκτικό, αλλά αρκετά καλό διήγημα.