رسالة حفيف أجنحة جبرائيل

by Shahab al-Din Suhrawardi

متن رساله آواز پر جبرئییل را آقای هانری کوربین و پیتر کراوس به ضمیمه شرح فارسی ان و مقدمه در شرح احوال سهروردی و مطالعاتی در خصوص مطالب رساله به زبان فرانسه به ضمیمه journal Asiatique
شماره ژوییه-سپتامبر 1935 میلادی در پاریس به چاپ رسانده اند

Genres: Philosophy, Nonfiction, Mysticism

193 pages, Unknown Binding

First published January 1, 1993

About the author

"Shahāb ad-Dīn" Yahya ibn Habash Suhrawardī (Persian: شهاب‌ الدین سهروردی‎‎, also known as Sohrevardi) was a Persian philosopher and founder of the Iranian school of Illuminationism, an important school in Islamic philosophy and mysticism that drew upon Zoroastrian and Platonic ideas.
He is referred to by the honorific title "Shaikh al-ʿIshraq" (Master of Illumination) and "Shaikh al-Maqtul" (the Murdered Master) in reference to his execution for heresy.

Reviews

[فؤاد · Rating 5 out of 5]

از رسایل دشوار فلسفی شیخ اشراق.
بخش نخست رساله، به شرح عقول دهگانه که واسطه‌های آفرینش جهان ماده هستند، می‌پردازد. توضیح «افلاک» برای فهم این رساله ضروری است.

نجوم


در نجوم ارسطویی عالم کره‌ای عظیم و لایه لایه است (همچون پیاز) که در مرکز آن، زمین قرار دارد.
زمین در کرۀ آسمان محاط است و کرۀ آسمان، نُه لایه است. هر لایه، از مقدار زیادی مادۀ بی رنگ و شیشه‌ای (موسوم به «اثیر») و یک جِرم نورانی تشکیل شده است. به هر لایه، "فلک" می‌گفتند.
فلک اول - حاوی ماه است
فلک دوم - حاوی عطارد
فلک سوم - زهره
فلک چهارم - خورشید
فلک پنجم - مریخ
فلک ششم - مشتری
فلک هفتم - زحل
فلک هشتم - حاوی باقی ستارگان آسمان شب
این هشت فلک هر یک جداگانه به گرد زمین می‌چرخند که چرخش خورشید و ماه و ستارگان و سیارات را پدید می‌آورد. تمام این مجموعه، در فلکی عظیم و بی رنگ که فقط از اثیر تشکیل شده و جِرم نورانی ندارد (موسوم به فلک «اطلس» یا «فلک الافلاک») قرار دارد که با سرعتی دیوانه‌وار می چرخد و همۀ فلک‌های دیگر را همراه خود حرکت می‌دهد و به این ترتیب، شب و روز پدید می‌آید. فلک نهم یا فلک الافلاک، آخرین حد آفرینش است و پس از آن نه جهانی وجود دارد و نه مکانی.

فلسفه
در فلسفۀ مشاء و اشراق، می‌گفتند که خداوند جهان ماده را مستقیم خلق نمی‌کند، بلکه با واسطه خلق می‌کند و به این واسطه‌ها «عقل» می‌گفتند. تعداد این عقل‌ها، ده عدد بود، درست مطابق نُه فلک به اضافۀ زمین. برای توضیح بیشتر، به ریویوی من از عقل سرخ رجوع کنید.

نکتۀ بسیار مهم، این است که فلاسفۀ مشاء و اشراق، معتقد بودند که این عقل‌های دهگانه، همان «افلاک» در نجوم ارسطویی هستند. یعنی سیارات، موجودات ذی شعوری هستند و هر سیاره، وظیفۀ تدبیر امور فلک‌های زیرین را بر عهده دارد. این در حقیقت باوری اسطوره‌ای است که وارد فلسفه شده: این که سیارات خدایانی هستند که وقایع جهان را رقم می‌زنند و از همین جا طالع بینی شکل گرفت: چون سیارات اتفاقات زمینی را رقم می‌زدند، پس می‌شد با مطالعۀ آن‌ها از وقایع آینده مطلع شد.

اشتباه غیر قابل بخشش
هر چند تمام این مطالب، که بخش بزرگی از کتب فلاسفۀ بزرگ، همچون ابن سینا، را به خود اختصاص داده، امروزه خنده‌دار و مضحک است و نهایتاً به عنوان «تاریخ فلسفه» ارزش خواندن دارد و نه «فلسفه» اما این مشکل اصلی نیست.

اشتباه غیر قابل بخشش این است که فلاسفه بر خلاف وعدۀ خود در ابتدای راه، از برهان یقینی مبتنی بر «یقینیات اولی» عدول می‌کنند و مطالب غیر یقینی را وارد فلسفه می‌نمایند.
به عبارت ساده‌تر، فلسفه به ادّعای فیلسوفان تنها مختص مطالب عقلی محض است، نه مطالب دینی یا حتی تجربی و حسی، تفاوتی نمی‌کند که این مطالب غیر عقلی، هیئت مردود ارسطویی باشد، یا هیئت مقبول کپرنیکی. این که سیارات خدایانی هستند که وقایع زمین را تدبیر می‌کنند، باور دینی جهان باستان بود، از یونان و روم تا خاورمیانه، و فیلسوفان که در این جهان زاده شده بودند، این باور را مفروض گرفتند و به ستون اصلی فلسفه خود تبدیل کردند.

[Sara · Rating 3 out of 5]

سپاس باد قدوسی را که اوئی هر که او را [او تواند] خواند حاصل [اوئی] از اوست و بُوَد هر چه شاید که بُوَد، از بودِ او بُوَد.

همه‌اش زیر سی صفحه کتاب بود به اندازه یه کتاب سیصد صفحه‌ای برا فهمیدنش نوشته‌های دیگه خوندم.
برام خیلی جالب بود که در کنار اینکه اینقدر از استعاره و رمز و مجاز استفاده کرده بود اما خود این داستانی که گفته بود هم شبیه یه داستان کوتاه معنادار شده بود.

گفت بدانکه جبرئیل را دو پرست یکی راست و آن نور محض است از پر مجرد اضافت بوده است بحق؛ و پری‌ست چپ پاره نشان تاریکی برو همچون کلفی بر روی ماه؛ همانا که بپای طاوس ماند و آن نشانه بود اوست که با جانب نابود دارد و چون نظر باضافت بود او کنی نابود حق صفت نا بود او دارد و چون نظر باستحقاق ذات او کنی استحقاق عدم دارد و آن لازم شاید بود است این معنی در مرتبت دو پرست اضافت بحق عینی و (اعتبار) و استحقاق [او] در نفس خود یساری؛ چنانکه حق [سبحانه] تعالی گفت و جاعل الملائكة رسلا اولى اجنحة مثنى وثلاثة و رباع و مثنی بدان در پیش داشت که نزدیکتر اعدادی بیکی، دو است پس سه پس چهار ،همانا آنچه او دو پر دارد و شریفتر از آنست که سه و چهار.

به نظرم که الان وقت خوندنش نبود و باید مطالعات پیش‌زمینه بیشتری می‌داشتم؛ ولی کاری که کردم و جذاب‌ترش کرد خوندن یه سری مقاله همراه باهاش بود که اومده بودن بازش کرده بودند توضیح داده بودند چی میگه.
برای درک بهتر همراه با مقاله آواز پر جبرئیل از احمد فرشبافان و رمزشناسی رساله آواز پر جبرئیل از فاطمه سنقركلایه خوندمش.

[Ghasem Safaeinejad · Rating 4 out of 5]

کتاب کوتاه ولی پرمعنایی هست. کتاب از نظر محتوایی به شدت غامض و پیچیده است و فهم آن دشوار و نیاز به مطالعات پیشینی بسیاری دارد.
هر چند خواندن آن در صورتی که بخش کوچکی از آن هم بفهمیم، لذت بخش است.

[Ali.n · Rating 3 out of 5]

نسخه‌ی صوتی کتاب را با خوانش خانم مریم محبوب گوش دادم. تجربه‌ی بسیار شیرینی بود از برخورد با یک متن کهن فارسی. شیوایی بیان راوی باعث شد با وجود بعضی کلمات ناآشنا باز هم فهم متن آسان باشد. هرچند با توجه به زمینه‌های فکری این متون نیاز به مطالعه‌ی شرحی از آن‌ها نیز وجود دارد.

[Alireza · Rating 5 out of 5]

بالاخره بعد از یک سال و نیم تمام شد.
مولوی که عطار رو دید گفت ما هنوز اندر خم یک کوچه ایم.
وای بر احوال من که اندر خم یک کوچه هم نیستم و نتونستم اونطور که باید و شاید این کتاب رو درک کنم

[Mustafa Hasan · Rating 5 out of 5]

قصة قصيرة كتبها السهروردي قبل قرون طويلة
يرتحل بنا السهروردي في رحلة غرائبية مليئة بالرموز والمدلولات في رسالته هذه
في كلمات قصيرة يحلق بنا نحو عالم اخر
قصص السهروردي ادهشتني كثيرا وبقيت اقرأها مرارا حتى حفظت بعض جملها

هذه بداية قصة حفيف اجنحة جبرائيل:
"لـمَّا انطلقتُ من حُجرة النساء، وتخلصتُ من بعض قيود ولفائف الأطفال. كان ذلك فى ليلةٍ، انجاب فيها الغَسَقُ الشُّهَبىُّ الشكل، مستطيراً عن قبة الفلك اللازوردى، وتبددتْ الظُلمةُ التى هى أخت العدم، على أطراف العالم السفلي. وبعد أن أمسيتُ فى غاية القنوط من هجمات النوم، أخذتُ شمعاً فى يدى، متضجراً، وقصدت إلى رجال قصر أمى. وطوَّفتُ فى ذلك الليل ، حتى مطلع الفجر."

[Atena | آتنا · Rating 4 out of 5]

- پرسیدم شیخ را،این پر جبرئیل آخر چه صورت دارد؟
گفت : ای غافل ندانی که این ،همه رموز است که اگر برظاهر بدانند ،این همه طامات بی حاصل باشد.

[رقیه خدابنده اویلی]

...اگر نیز تسبیحی باشد، نه به واسطه زبان و جارحه بود و حرکت و جنبش بدان راه نیابد

[arya ahmadi]

این یکی دیگر از کتاب های عرفان است

[Omid Milanifard · Rating 4 out of 5]

آواز پر جبرئیل از رساله های پر رمز و راز سهروردی است که چهار مساله عمده حکمت اشراق را در بر دارد: علم خیاطت و هجا و ابجد و کلمه. شخصی موضوع آواز پر جبرئیل و اینکه چهار گوشه جهان از این آواز است را مسخره کرده و شیخ در پاسخ به او این رساله را می نویسد:

«گفت بدان که حق را سبحانه تعالى چندان کلمات است کبرى که آن کلمات نورانى است از سبحات وجه کریم او و بعضى بالاى بعضى نور اول کلمه علیاست که از آن عظیم‏تر کلمتى نیست؛ نسبت او در نور و تجلى با کلمات دیگر، چون نسبت آفتاب است با دیگر کواکب.

مقصود پیامبر اکرم(ص)در این حدیث که مى‏فرماید: لو کان الشمس ظاهرا لکانت تعبد من دون اللّه، همین است.از این کلمه، کلمه‏اى دیگر حاصل مى‏شود تا عدد ده کامل شود.

آخرین کلمات دهگانه، حضرت جبرئیل است که ارواح آدمیان از این کلمه آخر است. چنانکه رسول اکرم(ص)فرمود: «یبعث اللّه ملکا و ینفخ فیه الروح»

[Eyvani · Rating 5 out of 5]

اين كتاب با يك تحدي آغاز ميشود كه نمايش دهنده ي خلق و خوي مبارز طلبي شيخ اشراق است
همان عاملي كه باعث شد شيخ جوان بميرد
اعتماد به نفس بالا و هوش سرشار و احتمالا تجارب الاهي كه سهروردي داشته باعث شد تا نتواند در مقابل اقوال علماي قشري خوددار و سياست مدارانه رفتار مند
آنچه او نداشت دنباله روي او محي الدين عربي به نحو اكمل داشت
محي الدين كه پنج سال پس از مرگ سهروردي در حلب تازه استارت سير وسلوك رازده خودش نيگويد من به مقام " لين" دست يافتم و لذا ميتوانستم با حاكمان با سياست و مدارا سخن گويم و شايد به همين دليل بود كه او هشتاد و پنج سال عمر كرد و سهروردي سي و هفت سال

[Mohammed Osama · Rating 4 out of 5]

رسالة لطيفة تلقي القليل من الضوء على الفلسفة "الإشراقية" للسهروردي .. لم أفهم جميع الرموز و لكن شرح د.يوسف زيدان ساعدني كثيرا

حتى أمتلك المعرفة و القدرة الكافية لقراءة "حكمة الإشراق" فسأكتفي بهذه اللمحة عن السهروردي

[Shokufeh شکوفه Kavani کاوانی · Rating 5 out of 5]

عقل سرخ یا آبی ؟ پاسخ این سوال را شهرنوش پارسی پور به خوبی میداند......

[Mohammad Mirzaali · Rating 3 out of 5]

البته با شرح دکتر پورنامداریان میشه تا حدودی فهمیدش

[Ham ‍J.Sohi · Rating 3 out of 5]

قرار بود گوتیک باشه این .