Η “πλανεύτρα των Αθηνών” όπως την αποκαλούσαν, η θρυλική ιερόδουλος Γαβριέλα, μπορεί να ήταν διάσημη για τα κάλλη της στον αντρικό πληθυσμό της πόλης, έγινε όμως κυρίως γνωστή για το ήθος, τον χαρακτήρα και το φιλανθρωπικό της έργο, στοιχεία που έκαναν τους γείτονές της να τη λατρέψουν μέχρι τέλους. Οι άνθρωποι που τη γνώριζαν καλά μιλούν για μία γυναίκα βαθιά θρησκευόμενη και απολύτως ανεξάρτητη, που βοήθησε πάρα πολλά παιδιά να πάνε σχολείο και πλήρωνε τα ιατρικά έξοδα των φτωχών γειτόνων της. Συνέχισε να εργάζεται μέχρι το 1991, σε ηλικία 75 ετών, οπότε και βρήκε τραγικό θάνατο από στραγγαλισμό. Οι δράστες, μπήκαν στο σπίτι της σαν πελάτες και τη σκότωσαν χωρίς να αφήσουν κανένα ίχνος. Η αστυνομία δεν μπόρεσε να τους συλλάβει ποτέ. Στο αυτοβιογραφικό της βιβλίο μιλά για την παιδική της ηλικία, τους άντρες και τις επαγγελματικές της δραστηριότητες, για τις οποίες ποτέ δεν αισθάνθηκε μειονεκτικά. Μεταξύ άλλων αναφέρει ότι πρόσφερε στους άντρες στοργή και ζεστασιά, και ότι στο σπίτι της έβρισκε κανείς παρηγοριά, αφού με τους πελάτες γινόταν φίλη, έπιανε συζήτηση και πολλοί της εκμυστηρεύονταν τα προσωπικά τους προβλήματα. Επίσης ποτέ δεν ήταν βιαστική, ποτέ δεν τους φόβιζε και ποτέ δεν τους μιλούσε άσχημα. Η Γαβριέλα ποτέ δεν έπαψε να αισθάνεται άνθρωπος, αν και πολλές φορές ενεργούσε με τρόπο όχι κοινά αποδεκτό. Έτσι, όμως, συμπεριφέρονται οι άνθρωποι που αισθάνονται ειλικρινείς πρώτα με τον εαυτό τους και κατόπιν με τους άλλους…
" Γαβριέλα Ουσάκοβα. Η ζωή μου. Έγινα ιερόδουλος διότι εγενηθην έτσι."
" Εγώ είμαι η Γαβριέλα Ουσάκοβα εκ Ρωσίας, ιερόδουλος Αθηνών. Δεν μου αρέσουν οι πρόλογοι, κουράζουν τον αναγνώστη. Τι τις θέλω τις γαρνιτούρες; Εγεννήθην το 1916, το μήνα Μάιο, 24 παρακαλώ. Ανήκω στους διδύμους. Έγινα ιερόδουλος διότι εγεννηθην έτσι"
Η αλήθεια είναι ότι οι βιογραφίες μέχρι πρότινος δεν ήταν μέσα στις αναγνωστικές μου προτιμήσεις. Όμως, επειδή πέρυσι έπεσε στα χέρια μου μία βιογραφία θέλησα να πειραματιστώ περίσσοτερο με αυτό την κατηγορία της λογοτεχνίας.
Όταν διαβάζεις μία βιογραφία νιώθεις σαν να κυνηγάς ένα παιχνίδι θησαυρού στα παλαιοπωλεία του κόσμου. Γοητεύεσαι ακόμα και από τη σκόνη, που έχει εισχωρήσει στα σώματα των αντικειμένων. Ενθουσιάζεσαι σαν παιδί για την ιστορία, που έχουν κλειδωμένα στην ψυχή τους κάθε, ένα από αυτά τα αντικείμενα.
Γίνεσαι παρατηρητής των αντικειμένων. Όμορφα κομψοτεχνήματα, αντίκες μιας άλλης εποχής και άλλα, που δεν έχουν τη χάρη της ομορφιάς και όμως κρύβουν μέσα τους θησαυρούς συναισθηματικής αξίας.
Αγγίζεις, μυρίζεις, ακούς τον παλμό της ψυχής τους. Δεν ξέρεις ποιο από όλα θα σε κερδίσει. Και γύρω από όλα αυτά εσύ βρίσκεις εκείνο, που σε μαγνητίζει, σε καλεί να το γνωρίσεις. Αγγίζοντας το, του ζητάς να σου πει την ιστορία του, και ξέρεις ότι για όσο διαρκέσει εσύ θα είσαι ένα ορατό πλάσμα στις αναμνήσεις κάποιου άλλου.
📌 Ποια είναι η Γαβριέλα;
Η Γαβριέλα Ουσάκοβα είναι μία γυναίκα, που έγινε πόρνη, γιατί γεννήθηκε έτσι όμως στην πραγματικότητα ήταν μία κυρία. Ένας θρύλος της παλιάς Αθήνας. Μία γυναίκα, που αφιέρωσε τη ζωή της στον έρωτα και στη φιλανθρωπία. Αυτοί που, μιλούν για εκείνη λένε ότι ήταν η μαντάμ Ορτάνς της Αθήνας. Μία γυναίκα, που δεν την καθόρισε η επαγγελματική της ιδιότητα. Μία γυναίκα δυναμική, ντόμπρα, ανεξάρτητη να πάνω από όλα ηθική πού για εκείνη περισσότερο αξία στη ζωή της είχε η ανθρωπιά και ότι το χρήμα.. Μία γυναίκα αρχοντική, αριστοκρατική μία κυρία του εαυτού της.
Μέσα στο βιβλίο βλέπουμε πολλές πτυχές του εαυτού της. Σου δημιουργούνται συναισθήματα, καθώς διαβάζεις την ιστορία της ζωής της. Νιώθεις ότι απέναντί σου έχεις μία θεότητα, Μία βασίλισσα του έρωτα μα και μία ηρωίδα της ζωής.
Ο τρόπος που, αφηγείται είναι ιδιαιτέρως. Χρησιμοποιεί έναν τρόπο αφήγησης που ναι μεν σε μπερδεύει αλλά από την άλλη σου δείχνει ποια πραγματικά είναι αυτή η γυναίκα πίσω από τις λέξεις της. Μία ιερόδουλη αλλά και μια αριστοκράτισσα και αυτό είναι ορατό από τις πρώτες σελίδες, καθώς μεταχειρίζεται τις λέξεις με γνώμονα τον ίδιο της τον εαυτό.
Άλλοτε σαρκαστικός, άλλοτε σκληρός και με αρκετή δόση χιούμορ σε παρασέρνει στην άβυσσο της ζωής της.
Πολλές φορές γέλασα, και άλλες τόσες στεναχώρηθηκα, μα πάνω από όλα τη θαύμασα για την οξυδέρκεια της, την εξυπνάδα της και την ανθρώπινη πλευρά της. Γιατί αν, και ήταν ιερόδουλος, και μάλιστα η πιο γνωστή στην Ελλάδα πίσω από το επάγγελμα της ήταν ένας άνθρωπος, που έδινε όλη την ψυχή της.
Από την άλλη ο τρόπος της αφήγησης είναι αρκετά ώμος. Δεν έχει κάποια λογοτεχνική χροιά. Και όμως νιώθεις ότι ξεγυμνώνει την αλήθεια της όπως την έζησε χωρίς να κρύβει την "ασχήμια" πίσω από όμορφες λογοτεχνικές σκέψεις. Παρουσιάζει τη ζωή της όπως ακριβώς την έζησε. Ίσως αν το βιβλίο αυτό το έχει γράψει κάποιος άλλος για εκείνη να μην υπήρχε αυτή η ωμή, χυδαία γραφή. Θα το παρουσίαζε σίγουρα με δεξιοτεχνικό τρόπο και με αρτιότητα και όμως αυτό κάνει το συγκεκριμένο βιβλίο ακόμα πιο όμορφο. Γιατί ποτέ δεν έκρυψε αυτό, που ήταν.
Το φιλανθρωπικό της έργο συζητιέται ακόμη και σήμερα. Βοήθησε αρκετά την αντίσταση των Ελλήνων στην κατοχή με κίνδυνο την ίδια της τη ζωή. Έγινε η "μάνα" πολλών οικογενειών, που δεν είχαν φαγητό. Ήταν αγαπητή τόσο στους Γερμανούς και στους Ιταλούς μα περισσότερο στους ίδιους τους πατριώτες της.
Και αργότερα βοηθούσε τους φτωχούς δίνοντας τρόφιμα, αγοράζοντας τα φάρμακα τους και σπουδάζοντας παιδιά που, για οικονομικούς λόγους δεν τα κατάφεραν. Ήταν η μοναδική γυναίκα που δεν διαπομπευτηκε με τα την πάροδο του πολέμου.
Φτάνοντας στο τέλος νιώθω δέος για αυτή τη γυναίκα. Αισθάνομαι πόνο, που αν, και είχε μια αγκαλιά για όλο τον κόσμο έφυγε μόνη, στραγγαλισμένη. Η δολοφονία της δεν εξιχνιάστηκε ποτέ. Βίωσα μαζί της όλα εκείνα,που την προβλημάτισαν, που τη φόβιζαν, τις φορές που ένιωθε μοναξιά. Και από την άλλη γέλασα με τα χωρατά της. Δάκρυσα με τις άσχημες εμπειρίες. Μα πάνω από όλα διδάχθηκα. Πήρα ένα μεγάλο μάθημα για την ζωή.
Η Γαβριέλα σου προσφέρει μια εμπειρία. Όχι λογοτεχνική. Άλλωστε δε μιλάμε για λογοτεχνία, μιλάμε για μια ζωή και οι ζωές των ανθρώπων δεν έχουν πάντα ομορφιές έχουν και μία πιο σκοτεινή πλευρά.
Ναι η Γαβριέλα μέσα από το επάγγελμα της και από την αγνή ανθρώπινη πλευρά της σου φωνάζει ότι όποιος και αν είσαι, ότι και αν κάνεις να έχεις πάντα την αγάπη οδηγό για, να βαδίζεις στα μονοπάτια της ζωής .
Γιατί η Γαβριέλα μπορεί να ήταν μια ιερόδουλος αλλά η ψυχή της ήταν από ατόφιο χρυσάφι.
Μια γυναίκα θρύλος, που γλέντησε τη ζωή της, που έγινε ιερόδουλος γιατί έτσι γεννήθηκε, έτσι γούσταρε, αλλά και που κανένας δεν τόλμησε να της παραβγεί, που για την Αθήνα ήταν στολίδι, σ' αυτό το αυτοβιογραφικό βιβλίο διηγήθηκε τη ζωή της. Τολμηρή, ανεξάρτητη, κατάφερε να ξεπεράσει όλες τις αντιξοότητες με τη μαγκιά, το τσαγανό, την ομορφιά, τη γοητεία, τη μόρφωσή της. Δεν είναι βιβλίο για όλους. Δεν είναι λογοτεχνία. Είναι αφήγηση μιας ζωής και οι ζωές δεν έχουν πάντα όμορφα. Από τα αιρετικότερα βιβλία, δεν έχει βρει τους αναγνώστες του, ενώ η Γαβριέλλα είχε πάντα μια αγκαλιά για όλους. Ακόμα κι ο "αγοραίος" έρωτάς της, είχε γοητεία, έξω από κυκλώματα, εμπόρια λευκής σαρκός, είχε μια αθωότητα ντόμπρα. Κάποιοι φίλοι μου είπαν, μα δε ντρέπεσαι να το ανεβάσεις στο goodreads, να το διαβάζεις στο λεωφορείο; Όχι, γιατί τη γυναίκα αυτή, όπως πολλές άλλες, προσωπικά την θαύμασα, κι ας μην την γνώρισα ποτέ. Αν ποτέ έγραφα μια ιστορία της πόλης, θα ήταν μια από τις πρωταγωνίστριές της. Κυρίως επειδή έκανε περήφανα και φανερά, αφενός ό,τι πολλές άλλες κάνουν στα κρυφά και το κουτσομπολεύουν, αφετέρου γιατί η Γαβριέλλα έμεινε στην ιστορία για το κέφι της και τη ζεστασιά της, σε μια εποχή όπου ο έρωτας πλέον απαιτεί μόνο ανταλλάγματα!
"Το τηλέφωνο ηχεί μανιωδώς.Σηκώνω το ακουστικό. -Πόρνη,ε, πόρνη!Το ξέρεις ότι είσαι πουτάνα; -Τι χαζός που είσαι! Είναι σαν να λες σ' έναν δικηγόρο: Δικηγόρε,ε,δικηγόρε!Το ξεύρεις πως είσαι δικηγόρος; Επάγγελμα είναι και το δικό μου.Μπορεί να παρεξηγηθεί ο δικηγόρος; Άλλο τόσο κι εγώ. - Ε, αι γαμήσου! - Ευχαριστώ. Είναι η καλύτερη ευχή,σαν να λες σ' έναν έμπορο " καλό ξεπούλημα". Ευχαριστώ! "
Γαβριέλλα Ουσάκοβα,η ξακουστή πόρνη των Αθηνών. Μια γυναίκα που επισκέπτονταν επανειλημμένα οι πελάτες της επί χρόνια ολόκληρα! Η φήμη της απλωνόταν και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Μια γυναίκα που ζήλευαν οι άλλες πόρνες διότι οι άντρες την προτιμούσαν. Μάλιστα μια παντρεμένη της είπε κάποτε: " Προτιμώ ο άντρας μου να έχει 100 πάρα εσένα."
Στο βιβλίο αυτό που είναι η αυτοβιογραφία της μην περιμένετε γλώσσα των σαλονιών. Είναι ωμό... από τις πρώτες κιόλας σελίδες.Μου έπεσε κάπως βαρύ, αλλά το είχα βάλει στο μάτι εδώ και λίγα χρόνια.
Αρκετά άνισο το βιβλίο, κάποια σημεία ενδιαφέροντα, κάποια άλλα βαρετά. Όχι πολύ καλογραμμένο. Όμως περιγράφει μια εποχή από μια ασυνίθιστη ματιά. Του δίνω 4 γιατί αν και δεν είναι αριστούργημα είναι μια κατηγορία από μόνο του.