Στην τρέλα

by Joy Sorman

Κάθε Τετάρτη, και για έναν ολόκληρο χρόνο, η συγγραφέας επισκέπτεται το «περίπτερο 4Β» ενός ψυχιατρείου, συναντώντας τους ασθενείς και το νοσηλευτικό προσωπικό. Η Τζόυ Σορμάν παρατηρεί, συλλέγει, περιγράφει: το ντεκόρ («καθαρό, φωτεινό, μοντέρνο και δίχως ζωή, μια διαρρύθμιση λειτουργική, οικονομική, σύμφωνα με τους κανόνες της διοικητικής αισθητικής»), τους ήχους («ένας ατέρμονος θόρυβος κλειδιών που μπαίνουν σε κλειδαριές δίνει τον ρυθμό»), τα γεύματα, τη χορήγηση των φαρμάκων, το διάλειμμα για τσιγάρο σε προκαθορισμένες πάντοτε ώρες, την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, τα χρώματα, τις μυρωδιές. Φωτογραφίζει τα σταθερά μοτίβα αυτού του κλειστού σύμπαντος: το ειδικό δωμάτιο απομόνωσης, την υποχρεωτική ενδυμασία, τη μοναδική τηλεφωνική συσκευή στον διάδρομο, τη διαδικασία της ακούσιας νοσηλείας, τη μεθοδολογία και τη χρησιμοποίηση της διάγνωσης. Η συγγραφέας -μια διακριτική επισκέπτρια- συνομιλεί για ώρα με κάποιους, ανταλλάσσει δυο-τρεις κουβέντες με κάποιους άλλους, υποβάλλει ερωτήσεις, ακούει, συμπεριφέρεται αδέξια μερικές φορές, προσπαθεί να καταλάβει. Τι είναι η τρέλα; Πώς φτάνει κανείς σε αυτήν; Από τι πάσχουν οι ασθενείς; Πώς γίνεται η εισαγωγή και η νοσηλεία τους; Ποιος και πώς θα ασχοληθεί με τη φροντίδα τους;
Μέσω μιας αφήγησης που βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα και τροφοδοτείται από τα λόγια των μεν και των δε, η Σορμάν σκιαγραφεί ένα βαθύ και ουσιαστικό πορτρέτο της σύγχρονης ψυχιατρικής. Μιλά για την ιστορία της ψυχιατρικής, την αποϊδρυματοποίηση, και ερευνά την ίδια τη φύση της τρέλας και τη σχέση της με τον «κανονικό» κόσμο. Οι ασθενείς αποκλείονται από την «κανονικότητα» και εγκλείονται, όχι τόσο για να ανακουφιστεί ο πόνος τους, αλλά επειδή ενοχλούν: «Θα κλείσουν πιο άνετα μέσα έναν άνθρωπο που ουρλιάζει στον δρόμο και σπάει μια στάση λεωφορείου με σιδηρολοστό παρά κάποιον που μιλάει χαμηλόφωνα στα δέντρα, μολονότι αυτός ο τελευταίος ίσως να πάσχει περισσότερο». Η ψυχιατρική δομή περισυλλέγει όσους δεν βρίσκουν πουθενά αλλού τη θέση τους και αποτελεί συχνά αντανάκλαση των δυσλειτουργιών και των παραλείψεων του εξωτερικού, «κανονικού» οικονομικού, πολιτικού και επιστημονικού κόσμου. Το βιβλίο εξετάζει τη λειτουργία ενός θεσμού ο οποίος έπεσε, όπως και όλο το νοσοκομειακό σύστημα, θύμα των δημοσιονομικών περικοπών και των κυρίαρχων γραφειοκρατικών και οικονομικών αντιλήψεων που εκδιώκουν καθετί το ανθρώπινο προς όφελος της αποτελεσματικότητας. Ενός θεσμού που πριμοδοτεί την απαρέγκλιτη εφαρμογή των πρωτοκόλλων, αντί να αφουγκράζεται και να εμβαθύνει. «Η Αντριέν δεν έχει τη δικαιοδοσία να φροντίζει τους ασθενείς· εάν το κάνει, η διοίκηση αποκαλεί αυτή την απόκλιση ολίσθημα ως προς τις αρμοδιότητες, και την αποδοκιμάζει».
Σε αυτό το πολύ ωραίο, αξιόπιστο και αναλυτικό βιβλίο, η «τρέλα», χάρη στη γραφίδα της Τζόυ Σορμάν, αποκτά τη μορφή ποιήματος σε πρόζα, έπους ή μελαγχολικού τραγουδιού. Διότι αυτοί που αποφεύγουμε πλέον να τους αποκαλούμε «τρελούς» δεν έχουν στη διάθεσή τους τίποτε άλλο πέρα από τις λέξεις τους και τη φαντασία τους για να ορθώσουν ένα προστατευτικό ανάχωμα απέναντι στους «δαίμονες» που τους πολιορκούν. Να γιατί αυτή η κατάδυση στην τρέλα ηχεί και ως αλληγορία για τη λογοτεχνία, που αποτελεί αναγκαιότητα, οξύτερη ενδεχομένως στους τρελούς, αλλά ζωτικής σημασίας για όλους. (Laurence Houot, France Info/Culture, 20.3.2021)

288 pages, Paperback

First published February 3, 2021

About the author

Joy Sorman, l'auteur du texte, a publié aux éditions Gallimard, Boys, boys, boys (Prix de Flore 2005), Du bruit (2007)... Elle est aussi l auteur d un essai (en collaboration), 14 femmes, pour un féminisme pragmatique (Gallimard, 2007) et chroniqueuse pour la télévision et la radio (Paris Première, France Inter). Son recueil de nouvelles Gros OEuvre, paru chez Gallimard en mars 2009, porte sur la maison et l habitation. Elle vit à Paris.

Reviews

[Tasos · Rating 4 out of 5]

Ο κόσμος των ψυχιατρείων είναι βολικά αποκομμένος από την υπόλοιπη κοινωνία, από τους «υγιείς», τους «νορμάλ» και τους «κανονικούς». Ακόμα και η καθομιλουμένη μαρτυρά τον φόβο και τη δυσφορία με την οποία αντιμετωπίζονται οι τρόφιμοι, οι οποίοι εξοστρακίζονται σε μέρη με τα οποία δεν θέλουμε να έχουμε καμία επαφή ή αρκούμαστε να τα επισκεπτόμαστε πρόσκαιρα και εικονικά μέσω της λογοτεχνίας και του κινηματογράφου για να δηλώνουμε σοκαρισμένοι μετά.

Η Τζόι Σορμάν αποφάσισε να περάσει κάθε Τετάρτη για έναν ολόκληρο χρόνο στο περίπτερο 4Β ενός ψυχιατρείου στο Παρίσι, συνομιλώντας με ασθενείς, γιατρούς και προσωπικό και προσπαθώντας να κατανοήσει την τρέλα. Το αποτέλεσμα ήταν το «Στην Τρέλα», ένα βιβλίο αποκαλυπτικό και με πλήρη συνείδηση του βάρους που κουβαλάει. Ένα βιβλίο που ισορροπεί ανάμεσα στη λογοτεχνία, στο δοκίμιο, στη μαρτυρία, ακόμα και σε μια αλλόκοτη και σκοτεινή ποίηση, συστήνοντας έναν κόσμο που φέρνει τον αναγνώστη αντιμέτωπο με τις προκαταλήψεις και τις φοβίες του.

Η Σορμάν συλλέγει ιστορίες και καταγράφει δεδομένα, που μεταπλάθει λογοτεχνικά με εμβρίθεια και ακρίβεια, με ψυχραιμία αλλά χωρίς ψυχρότητα, με μία μοναδική ενσυναίσθηση που δεν παραδίδεται ποτέ στο συναισθηματισμό. Αναδεικνύει όλες τις πολιτικές, κοινωνικές και ταξικές πτυχές των εξελίξεων της ψυχιατρικής, από τη λεγόμενη «χρυσή εποχή», όταν κεντρικό ρόλο στη διάγνωση έπαιζε η σχέση του γιατρού με τον ασθενή, ο οποίος αντιμετωπιζόταν κάθε φορά ως ξεχωριστή περίπτωση και όχι ως ακόμα ένας αριθμός, μέχρι το σήμερα, όπου κάθε ατομικότητα έχει κονιορτοποιηθεί κι όλα υπαγορεύονται από την απαρέγκλιτη εφαρμογή των πρωτοκόλλων και την ωφελιμιστική αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης.

Μα πάνω απ’ όλα η συγγραφέας αφουγκράζεται με ευαισθησία όλους αυτούς τους μοναδικούς ανθρώπους, τους οποίους ακολουθεί είτε στα παραληρήματα και στις κρίσεις τους είτε στον σχεδόν ρομαντικό αγώνα τους να συμπαρασταθούν και να κατανοήσουν, σε έναν τομέα της ιατρικής όπου δεν υπάρχει ριζική θεραπεία, παρά μόνο εξάλειψη των συμπτωμάτων, ανακούφιση του πόνου και ιδεατά η επιστροφή σε μια κανονικότητα που είναι πολλές φορές πιο οδυνηρή και ακατάληπτη. Εν ολίγοις, ένα σπουδαίο βιβλίο που φοβόμουν να ξεκινήσω, αλλά στο τέλος με συγκλόνισε.

[Jo · Rating 1 out of 5]

J. Sorman nous résume son exploration du milieu psychiatrique. Elle nous raconte le rejet systémique des « fous », le manque de personnel. Le constat est amer, la plume est neutre.
Je n’ai absolument rien ressenti, c’est comme visionner un reportage : informatif mais vite oublié.

[Mélanie · Rating 3 out of 5]

Une année durant, Joy Sorman s'est rendue une fois par semaine dans une unité psychiatrique pour en partager le quotidien. Ce récit immersif où la parole est donnée aux patients aussi bien qu'aux médecins et aux aides-soignants brosse un portrait tout en nuance de l'institution hospitalière et propose une réflexion redoutable d'intelligence sur la place des "fous" dans la société contemporaine. Un document exceptionnel écrit d'une plume à la fois poétique et percutante.

[VibrationLitteraire · Rating 1 out of 5]

Une vision des psychiatres tout sauf neutre.
J'ai détesté cette lecture et je regrette profondément d'avoir acheté ce roman qui critique les psychiatres et soutient qu'ils "négligent parfois de voir un malade" et qu'ils ont profondément peur des patients. Un peu de neutralité et moins de généralités auraient été bénéfiques. Tout comme des recherches plus approfondies sur le sujet.

[Nadia Sebaali · Rating 5 out of 5]

Maria, Robert, Fabrice, Youcef, Jessica, Franck, Igor, Vivianne, Jordan sont des colocataires un peu particuliers. Ils vivent tout dans le pavillon 4B d'un hôpital psychiatrique. Barnabé, Catherine, Daniele, Eva sont psychiatres, infirmières et psychologues.

Joy Sorman a passé une année au plus près des fous, chaque mercredi à l'unité 4B d'un hôpital psychiatrique. Elle a partagé le quotidien de ces hommes et de ces femmes, patients et soignants. Elle leur donne la parole et écoute ce qu'ils ont à transmettre. Avec beaucoup de bienveillance et d'empathie, elle humanise toutes les folies, du schizophrène au mélancolique, elle s'attarde à comprendre les profondeurs d'un royaume parallèle.

Joy Sorman nous parle de ces êtres aux identités troubles, ces marginaux incapables de vivre dans notre société où la règle première est : la normalité.

À la folie renverse les vérités, les préjugés abscons. L'hôpital psychiatrique pour cacher ceux dont le monde ne veut plus…

Très justement, elle écrit « Le monde se déglingue et on se débarrasse auprès de nous de tous les indésirables, même les généralistes agacés démunis nous adressent leurs patients dont ils ne comprennent plus les souffrances–dès qu'une explication somatique claire ne s'impose pas c'est pour nous, c'est psy ! ».

Un texte bouleversant d'humanité à lire absolument !

[Maria Bikaki · Rating 4 out of 5]

"Όλοι έχουμε το χάρισμα της τρέλας, απλώς το κατώφλι εμφάνισης των συμπτωμάτων ποικίλλει από άτομο σε άτομο, βάσει βιολογικών, οικογενειακών και κοινωνικών χαρακτηριστικών. Ανά πάσα στιγμή, κάποιο γεγονός μπορεί να ενεργοποιήσει τη βόμβα, της παράνοιας ή της μανίας παύουμε τότε να είμαστε ρευστοί, ευκίνητοι, τα πάντα παγώνουν ή εκτροχιάζονται, το κενό ανάμεσα στη λογική και το παράλογο με φόρα,κολλούν σαν μαγνήτες".

Με ισχυρό αίσθημα ευαισθησίας, η συγγραφέας επιλέγει να ασχοληθεί με ένα πολύ ιδιαίτερο θέμα το οποίο δεν είναι εύκολο να το προσεγγίσεις αν δεν είσαι από μόνος σου ικανός να το κάνεις έχοντας ένα αίσθημα ενσυναίσθησης και αξιοπρέπειας. Κάθε Τετάρτη και για έναν ολόκληρο χρόνο, η συγγραφέας η συγγραφέας θα επισκεφθεί την πτέρυγα ενός ψυχιατρείου. Το σημαντικότερο της επίτευγμα σε σχέση με το πραγματικά δύσκολο εγχείρημα της, θαρρώ πως είναι ότι καταφέρνει με κάποιο τρόπο με την πένα της να εξανθρωπίσει αυτό που αποκαλούμε τρέλα στον άνθρωπο οποιαδήποτε μορφή και αν έχει αυτή. Σκοπός της ν ‘ανατρέψει ανόητες προκαταλήψεις και να καταδείξει τι συμβαίνει πίσω από τα κάγκελα ενός τέτοιου ιδρύματος καθώς και στο εσωτερικό του μυαλού ανθρώπων που στερούνται κανονικότητας. Προσπαθεί να κατανοήσει τους λόγους που έφτασαν σε αυτή την κατάσταση πάντα με απόλυτο σεβασμό προς τα άτομα που έχει απέναντι της.
Ένα σπουδαίο ερώτημα που θέτει και που προσωπικά είναι αυτό που κρατώ από αυτό το βιβλίο και προσπαθώ να δώσω και εγώ ή ίδια μια απάντηση χωρίς όμως να μου φαντάζει καμία από τις δύο πιθανές απόλυτα σωστή, είναι τελικά η τρέλα γεννάει τη δυστυχία ή η δυστυχία αποτελεί το κυριότερο έναυσμα που οδηγεί στην τρέλα;
“Δεν μπορεί να γίνει καμία ποιοτική διάκριση ανάμεσα σε τρελούς και μη τρελούς. Αν υπάρχει κάποια διαφορά, δεν μπορεί να είναι παρά μόνο ποσοτικής τάξεως, διότι κάθε ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ικανός, σε ιδιαίτερες περιστάσεις, να εκδηλώσει παραληρηματικά συμπτώματα, να κατασκευάσει την παραφροσύνη. Ανά πάσα στιγμή, κάποιο γεγονός μπορεί να ενεργοποιήσει τη βόμβα, της παράνοιας ή της μανίας παύουμε τότε να είμαστε ρευστοί, ευκίνητοι, τα πάντα παγώνουν ή εκτροχιάζονται, το κενό ανάμεσα στη λογική και το παράλογο συρρικνώνεται μεμιάς”.

Και τι σημαίνει τελικά να είσαι εσώκλειστος σε μια ψυχιατρική κλινική; Σάμπως άλλωστε οι άνθρωποι αυτοί δεν είναι μια πιο συμπυκνωμένη εικόνα της κοινωνίας μας σήμερα; Γιατι περιθωριοποιούμε τους ανθρώπους και πως θα ήταν άραγε ένας κόσμος χωρίς περιθώρια.
Με μια ανθρώπινη ματιά η Σόρμαν παρατηρεί και καταγγέλει τις συνθήκες που επικρατούν στις μονάδες ψυχικής υγείας, αναδεικνύει την προσπάθεια απαξίωσης του ανθρώπινου νοσηλευτικού δυναμικού και της αντικατάστασης τους με συνταγογραφημένες θεραπείες αμφιβόλου αξιοπιστίας και καταλληλότητας καθώς και την καταπάτηση βασικών αξιών ελευθερίας (πχ προαυλισμός σε καθορισμένες ώρες πάντα με συνοδεία, τηλέφωνα σε επιλεγμέενς ώρες κτλ.. Η Σόρμαν κοιτά στα μάτια τους ανθρώπους γύρω της, δεν τους θεωρεί καν ασθενείς, σέβεται και με γλώσσαισχυρή συνθέτει ένα πραγματικά ενδιαφέρον κείμενο για μια δύσκολη πραγματικότητα που κακά τα ψέμματα δεν ξέρω αν είναι όλοι οι αναγνώστες και μη έτοιμοι να αποδεχθούν γι αυτούς τους ανθρώπους που το ψυχιατρείο αποτελεί το μέρος για να κρυφτούν αφού πια δεν τους θέλει ο κόσμος λόγω της ευθραυστότητας του χαρακτήρα τους που κάνει δύσκολο ν’ αντέξουν και να κατανοήσουν τον έξω κόσμο.
Μια σημαντική μαρτυρία που δίνει μια άλλη διάσταση στον όρο ψυχική ασθένεια.
“Ρωτάω την Ντανιέλ αν θα μπορούσε να φανταστεί έναν κόσμο χωρίς τρελούς, έναν κόσμο στον οποίο δε θα ξέραμε πια τι είναι η τρέλα, τι σημαίνει με τι σχετίζεται. Να φανταστεί έναν κόσμο στον οποίο η τρέλα δε θα ήταν πια μια ανυπόφορη παρέκκλιση αλλά μία από τις πολλές διαρρυθμίσεις της ζωής μας, δε θα προκαλούσε πλέον αδυναμία κατανόησης, πανικό ή δυσφορία, αλλά θα γινόταν αποδεκτή με ηρεμία ως ��να κομμάτι, ιδιότυπο ασφαλώς, του εαυτού μας. Η Ντανιέλ όμως δεν είναι αφελής ξέρει πολύ καλά τι οφείλει μια κοινωνία στο διαχωρισμό, στη διχοτόμηση και τους συνοριοφύλακες: τους οφείλει την ίδια της την ύπαρξη. Και η Ντανιέλ γνωρίζει επίσης ότι, ακόμα και αν η τρέλα δεν χαρακτηριζόταν πια ως ντροπιαστική ασθένεια, θα υπήρχε με κάποια άλλη μορφή, υπό την ονομασία της δυστυχίας, θα επέμενε πεισματικά, θα άφηνε πάντα ένα αποτύπωμα, εκείνο όσων μας τρομάζουν”.

[vicveleslivres · Rating 4 out of 5]

Belle, simple et triste peinture de l’état actuel de la psychiatrie.
J’ai mis du temps à apprécier et à entrer dans ce roman, mais ce temps en a finalement valu la peine.
Au début j’aimais l’idée de donner (enfin) une place aux histoires de vie de ces personnes hospitalisées en psychiatrie, mises sur le bas-côté de la société ainsi que de mettre en exergue les problématiques du système de santé malheureusement plus actuelles que jamais.
En revanche je trouvais la critique sous-entendue des soignants un peu trop facile, qui n’explorait pas les difficultés auxquelles ils doivent quotidiennement faire face, souvent livrés à eux mêmes et à leur seule volonté de soigner.
Mon jugement était prématuré et contre-carré par la deuxième partie du livre. Eva (dans le chapitre d’abord ne pas nuire) médecin psychiatre dit très justement « on nous demande de réparer les dégâts provoqués par la culture du management et de la prime à la rentabilité » « sommée par la société de prendre en charge tous ceux qu’elle a rendus malades ».
Des ouvertures sur une nouvelle façon de percevoir la folie proposée à la fin de ce livre, permettent au lecteur de s’interroger. Joy Sorman ouvre une porte à ses lecteurs, à eux maintenant d’approfondir leur réflexion et de s’éduquer au sujet de la santé mentale.
Pour qui ne connaît pas la psychiatrie, lire ce livre permet de comprendre les grandes lignes de son histoire, de ses problématiques actuelles et passées ainsi que, et ça pour tout le monde, réfléchir sur la distinction entre le normal et le pathologique, le fou selon qui, selon quoi, à partir de quel moment?
« les protocoles ont été mis en place pour faire des économies. Vous savez pourquoi ça ne fonctionne pas en psychiatrie ? parce que le protocole c’est la globalisation, le contraire du singulier, sa mise à mort. Fou c’est le bon mot, mais uniquement au singulier ».

Merci pour ce travail Joy Sorman.

[Emma Charala · Rating 4 out of 5]

Στην αρχή νόμιζα πως η Joy Sorman προσπαθεί να καταγράψει την «τρέλα» εκ των έσω, όπως θα έκανε ένας ανθρωπολόγος που μπήκε στο άσυλο με μπλοκάκι και καλές προθέσεις. Αλλά όσο προχωρούσα, συνειδητοποίησα ότι δεν πρόκειται για μπλοκάκι. Είναι καθρέφτης. Και είναι ραγισμένος.
Μέσα από τις φωνές των ψυχικά ασθενών, η Sorman δεν αναπαριστά απλώς μια τοιχογραφία του ιδρυματικού κόσμου. Συνθέτει μια πολυφωνική συμφωνία για το τι σημαίνει να παρεκκλίνεις όταν ο ίδιος ο κανόνας είναι διαταραγμένος. Αν ο Φουκώ έκανε μια τελευταία επίσκεψη σε ψυχιατρείο πριν αποσυρθεί στο Κολλέγιο της Γαλλίας, θα του άξιζε να διαβάσει αυτό το βιβλίο ως επιμύθιο.
Η γραφή της είναι ευθύβολη, με μια λεπτή ειρωνεία που δεν γελοιοποιεί, αλλά ραγίζει τον τοίχο μεταξύ λογικού και παράλογου. Υπάρχει εδώ μια παλιά καφκική αγωνία: το υποκείμενο προσπαθεί να υπάρξει με κάποιο νόημα μέσα σ’ ένα σύστημα που ορίζει το «φυσιολογικό» με κανονιστικά κριτήρια — και στο παραμικρό στραβοπάτημα, σε κλειδώνει στο δωμάτιο με τους «άλλους».
Οι ιστορίες των ανθρώπων θυμίζουν εσωτερικά μονόλογους από Τα Κύματα της Βιρτζίνια Γουλφ, αλλά σε ψυχιατρική πτέρυγα και χωρίς ποιητικά διαλείμματα. Μερικές φορές ο πόνος είναι τόσο γυμνός που γίνεται μεταφυσικός. Άλλες πάλι, μέσα από το παραλήρημα, αναβλύζει μια σχεδόν αναρχική σοφία. Ένα είδος καθαρής θέασης, πέρα από τις συντεταγμένες.
Δεν είναι ένα τέλειο βιβλίο – ενίοτε ο ρυθμός του ισοπεδώνεται ή ο στοχασμός αγγίζει τη δημοσιογραφία – αλλά αυτό δεν αναιρεί τη δύναμη της εμπειρίας. Η συγγραφέας δεν προσπαθεί να "κατανοήσει" την τρέλα· απλώς μένει εκεί, ως μάρτυρας. Και ίσως αυτό είναι το πιο τίμιο που μπορεί να κάνει κανείς.
4 αστεράκια, γιατί η τρέλα εδώ δεν είναι μόνο θέμα ψυχιατρικής, αλλά και φιλοσοφίας: πώς επιλέγεις να βλέπεις τον κόσμο όταν ο κόσμος σου τραβάει τη σκανδάλη της κανονικότητας;
Ίσως το πιο ειλικρινές που μπορούμε να πούμε, είναι πως κάποιοι άνθρωποι υποφέρουν — κι εμείς οι υπόλοιποι το εξηγούμε με διαγνώσεις.

[Δημήτρης Κώτσος · Rating 5 out of 5]

Πόσο εύκολο είναι να βάζουμε ταμπέλες στους ανθρώπους και να τους χαρακτηρίζουμε;

Η Sorman επέλεξε για έναν χρόνο κάθε Τετάρτη να επισκέπτεται την πτέρυγα 4Β ενός ψυχιατρείου. Η συνεχής τριβή με τους ασθενείς και με το νοσηλευτικό προσωπικό την έκαναν να παρατηρήσει συμπεριφορές και να γνωρίσει κάθε πρόσωπο ξεχωριστά. Η συγγραφέας ήθελε να ακούσει τους έγκλειστους και να νιώσει τις αγωνίες, τους φόβους αλλά και την αιτία που τους οδήγησε σε αυτήν την κατάσταση.

Με ενσυναίσθηση, αγάπη και ευαισθησία πλησίασε αυτά τα πλάσματα και προσπαθεί μέσω του αναγνώσματος της να σπάσει τις ταμπέλες και τις προκαταλήψεις που επιβάλλονται από την κοινωνία που έχει μάθει να κρίνει το οτιδήποτε.

Δίνει το βήμα στους εργαζόμενους να πουν τα προβλήματα που έχει ο κλάδος τους όσον αφορά τις παροχές που είναι ελλιπής και δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες των ασθενών.

Συγκινητικά είναι τα λόγια του Μπαρναμπέ εργαζόμενου στο ψυχιατρείο. Σας παραθέτω ένα απόσπασμα:
“Δεν μπορεί να γίνει καμία ποιοτική διάκριση ανάμεσα σε τρελούς και μη τρελούς. Αν υπάρχει κάποια διαφορά, δεν μπορεί να είναι παρά μόνο ποσοτικής τάξεως, διότι κάθε ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ικανός, σε ιδιαίτερες περιστάσεις, να εκδηλώσει παραληρηματικά συμπτώματα, να κατασκευάσει την παραφροσύνη. Ανά πάσα στιγμή, κάποιο γεγονός μπορεί να ενεργοποιήσει τη βόμβα, της παράνοιας ή της μανίας παύουμε τότε να είμαστε ρευστοί, ευκίνητοι, τα πάντα παγώνουν ή εκτροχιάζονται, το κενό ανάμεσα στη λογική και το παράλογο συρρικνώνεται μεμιάς..”

Ένα ανάγνωσμα που αγγίζει τις βαθύτερες πτυχές της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης και δίνει το έναυσμα στους περιθωριοποιημένους από το κοινωνικό σύνολο να εκφράσουν τις σκέψεις τους.

Συγχαρητήρια για άλλη μία φορά στις Εκδόσεις Πόλις για την επιλογή έκδοσης αυτού του βιβλίου που αξίζει να διαβαστεί και να συζητηθεί από το γενικό σύνολο.

Αναζητήστε το και καλή ανάγνωση.

[Angeliki Floraki · Rating 3 out of 5]

Η Τζόι Σορμάν περνάει έναν ολόκληρο χρόνο δίπλα στους ασθενείς και το νοσηλευτικό προσωπικό δύο ψυχιατρικών νοσοκομείων και καταγράφει τις εντυπώσεις της. Η αφήγησή της είναι νηφάλια, διακριτική, σχεδόν βελούδινη. Μολοντούτο η ανάγνωση είναι σπαρακτική, υπάρχουν σημεία που θέλεις να πιάσεις το βιβλίο και να το κάνεις χίλια κομμάτια – δεν μπορείς να βγεις από αυτό αλώβητος. Πέρα από τις αδιαμφισβήτητες ποιότητες της αφήγησης αξίζει να σημειωθεί η τολμηρή προοπτική που προτείνει η Σόρμαν στο τελευταίο κεφάλαιο, η οποία θαρρώ ότι βρίσκεται σε απόλυτη αντιστοιχία με το θαρραλέο εγχείρημα του παιδαγωγού Fernand Deligny σε σχέση με την αντιμετώπιση των αυτιστικών παιδιών. Ένα εξαιρετικά ανθρώπινο βιβλίο.

[Paul Norwood · Rating 4 out of 5]

This book starts out as a rather slow, disconnected collection of vignettes, and towards the middle the different patients and staff start to merge into a small universe of inpatient psychiatric care. Towards the end the narrative starts to fray again and I thought that was the best part. There are moments in that last quarter of the book where I just wanted the writer to just go ahead and take off with another hundred pages of word lists, allusions, soliloquies, juxtapositions of medieval madness and modern medical care, and tragedies.

[Chloé Elouard · Rating 5 out of 5]

Très belle découverte que ce roman et l'écriture de Joy Sorman ! Sur un sujet difficile, clinique, souvent pétri de clichés, l'autrice réussit le pari de nous faire voir l'envers des "asiles", leur historique, leur quotidien et toutes les problématiques associées, en étant toujours proche des gens, de l'humain. Aucune certitude, aucune froideur, Joy Sorman se pose en témoin subjectif et troublé dans une écriture fluide et limpide qui laisse une belle place à la parole des concernés dans toute leur vérité.

[Gilles Russeil · Rating 4 out of 5]

De journées passées au sein d'unités psychiatriques, au milieu des "fous" et des soignants, J. S. a tiré ce magnifique livre où se mêlent portraits d'êtres magnifiques et tableau inquiétant de la psychiatrie aujourd'hui. Lisez !

[Louenore · Rating 5 out of 5]

Magnifique, il tombe pile au bon moment dans ma vie. Lu sur les conseils du Masque et la plume, il a soudain fait écho à mon nouveau poste. Je me suis parfaitement retrouvée dans les premiers sentiments que l'on a quand on arrive en psychiatrie dans une équipe de soignants.

[Stéphanie E · Rating 4 out of 5]

une plongée en apnée dans le monde se la psychiatrie. on les aime on les craint on ne les comprend pas mais on le voudrait tant ... la style Si particulier de Joy Sorman provoque une immersion en apnée : il n'y a aucune différence entre les paroles du narrateur et celles des patients, parfois on ne sait plus qui parle, qui est sain et qui est fou. même si on ne sait trop qui l'est vraiment.

[Hannah · Rating 2 out of 5]

Constat amer, mais livre sans intrigue assez plat malgré le chaos du sujet traité.
Dommage

[Lina N · Rating 3 out of 5]

j’ai eu du mal à accrocher au début, cependant il m’a conquit à partir du milieu

[nina · Rating 3 out of 5]

3.5 ☆

[Mareva · Rating 4 out of 5]

Un livre sur les hôpitaux psychiatriques très intéressant et très bien structuré. Pleins de thèmes sont abordés, et pas seulement sur la santé mentale mais également sur les effectifs et différentes approches et parcours de vie, aussi bien du côté des patient.e.s que du personnel. Sa posture de chercheuse et son malaise face au lieu sont explicités, ce qui est très appréciable et ce qui rend sa position réflexive ainsi que le savoir qui en découle, situé.