Camera Obscura

by Hildebrand (Pseudonym), Nicolaas Beets

Verhalen die een beeld geven van de klein-burgerlijke Hollandse samenleving in het begin van de 19e eeuw.

Genres: Classics, Dutch Literature, Literature, Fiction, School, Short Stories, Humor

787 pages, Hardcover

First published January 1, 1839

About the author

Pseudonym of Nicolaas Beets

Hildebrand is het pseudoniem waaronder schrijver, dichter en predikant Nicolaas Beets o.m. zijn bekendste werk de ‘Camera Obscura’ schreef, waarvan de eerste versie verscheen in 1839. Hij studeerde theologie in Leiden en promoveerde er in 1839. Van 1840 tot 1853 was hij predikant te Heemstede. In 1854 werd hij predikant in Utrecht, waar hij van 1874 tot 1884 hoogleraar in de theologie was.

Reviews

[Gaby · Rating 3 out of 5]

For the English reading peeps who for some reason came across this review (hello!) :

humans haven't changed a bit.

Dutchies continue:

Het is heel grappig dat er vroeger ook al:
- Fuckboys waren
- Het openbaar vervoer verschrikkelijk was
- irritante of ronduit gemene familieleden bestonden die het echt niet meenden en oprecht goed zijn ect. maar toch altijd de mensen zijn die je wilt slaan op verjaardagen
- Cynische mensen werden gewaardeerd
- De aardige presente jongens kregen het meisje niet
- studenten werken hard of doen precies niets

De mens is niets veranderd

Als je eenmaal door het oud Nederlands heen bent is dit echt een hilarisch of gewoon vermakelijk boek om te lezen voor de lol of voor de lijst

[Laura · Rating 3 out of 5]

Title: La chambre obscure

Author: Nicolaas Beets

Translator: Léon Wocquier

Release Date: October 14, 2015 [EBook #50211]

Language: French

Produced by Laura N.R. and Marc D'Hooghe at http://www.freeliterature.org (Images generously made
available by Gallica, Bibliothèque nationale de France.)

Free download in French available at Project Gutenberg.

Free download in Dutch available at Project Gutenberg

I made the proofread of the French version of this book for FreeLiterature. The final version will be posted by Project Gutenberg.

The original files are provided by Bibliothèque nationale de France.

About the title:
Some items are not directly about the camera obscura such as the Dutch literary classic Camera Obscura by Hildebrand shown below. This is a 1904 edition of the 1839 book. The connection seems to be an analogy of the camera obscura to the nostalgic "views" of everyday life. We love the graphic on the cover, a wonderful gold stamped box camera obscura sitting on a table. (Source: Images of Camera Obscuras in our Collection



Hildebrand Monument in Haarlemmerhout, Haarlem

Page 4:
"Les ombres et les apparences qu'évoquent la méditation, le souvenir et l'imagination, tombent dans l'âme comme dans une chambre obscure, et quelques-unes sont si frappantes, si séduisantes, qu'on trouve plaisir à les dessiner, et, en les ornant un peu, les coloriant et les groupant, à en faire de petits tableaux qui peuvent être envoyés aux grandes expositions, où un petit coin leur suffit. On ne doit cependant pas y chercher des portraits: car non-seulement il arrive cent fois qu'un nez de souvenir s'y adapte à un visage d'imagination, mais aussi l'expression de la physionomie est si peu déterminée, que souvent une même figure ressemble à cent personnes différentes."

Page 282:
Qui est Hildebrand? Tout le monde le sait; il y en a parfois qui l'ont deviné avec beaucoup de perspicacité. Aussi n'en fais-je pas un secret, ni ne m'efforcé-je pas de me faire passer pour avoir quarante ans de plus que je n'ai, ou pour quarante fois meilleur que je ne suis. Que le bon public ne s'inquiète pas du nom; qu'importe qu'on s'appelle Jaap ou Hildebrand?

[Dymphie · Rating 3 out of 5]

De Camera bestaat uit een aantal min of meer losse verhalen: 'kijkjes' op een situatie, handeling of omstandigheid.
Beets beschrijft die heel gedetailleerd.
Eigenlijk bestaat het hoofdwerk uit de eerst 20 hoofdstukken, met de bekende familie Stastok en het Diakenhuismannetje. Dat is ook het sterkste: ik vond het beslist fris en amusant: Hildebrand is een scherp waarnemer en schrijft met compassie en verfijnde humor.
Het tweede deel -de tweede 20 hoofdstukken- voert de familie Kegge en Witse ten tonele: het wordt veel saaier, de humor verdwijnt en het moralistische vingertje komt tevoorschijn.
Het derde deel -de laatste 20 hoofdstukken- zijn voornamelijk beschrijvingen van mensen in beroepen als jager, visser en voerman. Bekend daarvan -en weer een stukje beter- is de figuur van Teun de Jager.

Tussen die delen in is een nawoord waar hij heel omslachtig van alles uit de doeken doet, wat hij van mij er wel in had kunnen laten zitten.

Het eerst deel had mijn waardering op 4 sterren gebracht, dat saaie stuk ertussen in liet het afzakken naar 3.

[Marc Lamot · Rating 1 out of 5]

Helaas, absoluut niet meer genietbaar. Na 50 bladzijden heb ik het opgegeven. De stijl is niet te doen: nodeloos meanderend

[Pauline Zander · Rating 2 out of 5]

It's not that I didn't like reading this, but it just wasn't a book that I kept thinking about. Normally when I'm reading and I have to put my book away, I'll be thinking about when I can read next. But I didn't have that with this book. It's a must read Dutch literature though!

[Fabian · Rating 1 out of 5]

Snapte er niks van. Dat is het. Meer heb ik niet te zeggen.

[Boris · Rating 2 out of 5]

Camera Obscura, door literatuurfanaten liefkozend de Camera Obscura genoemd, is een verzameling essays geschreven door Hildebrand (de pennaam van Nicolaas Beets). Het is geschreven begin 19e eeuw en speelt zich ook in die tijd af. De onderwerpen verschillen van beschrijvingen van het volk op een veerpont, tot dramas over burgermeisjes en brieven aan vrienden.

De toon in het begin is spottend, scherp, doortastend. Er lijkt hier een bodem te liggen voor de latere grote Nederlandse schrijvers: de burgermoraal wordt tegen het licht gehouden op humoristische wijze. Maar wat er gaande weg? De vaart raakt er uit, de verhalen worden steeds lulliger. Wie kan het verhaal waarin Hildebrand een meisje redt uit de klauwen van een sortement corpsbal nu serieus nemen? Of wie heeft er nog geduld om het verhaal over vissers letter voor letter door te nemen? Het wordt saai, Hildebrand vervalt in diezelfde burgermoraal die hij eerst lijkt te willen tarten.

Een goedmaker is het absurdistische laatste verhaal. Het boek heeft verder zeker historische waarde en ik heb het gevoel Nederland uit die tijd beter te kennen. Helaas was het verschrikkelijk saai in die tijd.

[Claartje · Rating 4 out of 5]

Hè hè, eindelijk uit (al eventjes hoor). Las het op de w.c. dus het ging niet snel. Wel heel interessant om over het leven van bijna 200 jaar geleden te lezen, waar koetsen met paarden reden en mensen aan hun kleding te herkennen waren. Verhalen over studenten, logeerpartijen en het vergulden van koeken voor Sinterklaas. Ook de beschrijvingen van bepaalde beroepen: de jager, de veerschipper, het dienstmeisje waren de moeite waard. En mensen die doodgingen, per ongeluk doodgeschoten, oud of een ziekte die nu met antibiotica te genezen zou zijn. Ja echt een kijkje in het gewone dagelijkse stads- of plattelandsleven van 2 eeuwen geleden. Ik zou er wel eens even in willen vertoeven en rond kuierend bekijken hoe het er daar aan toe gaat.

[Vivian · Rating 3 out of 5]

Interessant boek. Niet echt een roman, maar de korte verhalen die erin staan zijn wel erg leuk omdat ze zo'n mooie afspiegeling geven van het leven en de mensen in die tijd, wat ook geldt voor de essayistische hoofdstukken (de ik niet allemaal gelezen heb). Mooie thematiek, mooi symbool van de camera obscura. Wel erg langdradig, veel herhaling en soms nogal wat overdrijving.

[Marieke Camps · Rating 4 out of 5]

Heel leuk geschreven! Een soort essays van of colums maar dan 2 eeuwen geleden :). Alle gebeurtenissen zijn tot in de puntjes gedetailleerd, maar ondanks dat niet langdradig. Het is een fijn winters kabbelend boek voor bij de openhaard.

[BookLovingLady (deceased Jan. 25, 2023...) · Rating 4 out of 5]

Read the book in secondary school, years before I bought a copy. Reread it since and still think it is a marvellous achievement.

[Wilfried · Rating 2 out of 5]

Leuke ontdekking: allemaal cursiefjes avant la lettre. Hildebrand beschrijft op een gezapige manier het leven uit zijn tijd. Best leuk en ook nu nog leesbaar.

[Lotte · Rating 3 out of 5]

Grappig boekje wel hoor!
Gelezen:
- Een onaangenaam mens in de Haarlemmerhout
- Een oude kennis
- Gerrit Witse
- De familie Kegge

[Marcel Pool · Rating 4 out of 5]

Het was even wennen aan de stijl van dit boek, maar op een gegeven moment maakte het boek een klik met mij. Het boek bestaat voor het grootste deel uit schetsen van bepaalde mensen/families: het is niet zozeer een boek met spannende plots. Toch zijn die plots er zo nu en dan wel. Het boek wordt pas echt goed vanaf ongeveer pagina 157 (uitgave 1977), bij het verhaal van de familie Kegge. Ook zeer lezenswaard zijn bijvoorbeeld het verhaal “Een onaangenaam mens en de Haarlemmerhout” (met de befaamde heer Nurks waar zelfs een woord in de Nederlandse taal van afgeleid is) en het verhaal over student Gerrit Witse. Schrijver Godfried Bomans was duidelijk beïnvloed door Hildebrand (en heeft daar ook minstens één werk over geschreven). Wel voor de doorbijters, maar Hildebrand heeft een unieke stijl, en op zijn minst kun je zeggen dat het leven in Nederland in de 19e eeuw op een unieke manier voor het voetlicht komt. Ik vond het lezen van het boek een verrijking.

[Jannelies (living between hope and fear) · Rating 5 out of 5]

This is not the correct edition... I own, among my most prized possessions, a first edition of this book from 1839. In mint condition. I bought it 35 years ago at an auction.
Sadly, this edition is not in the list of edition, so I chose this one.

What can I say? Although I read modern books all the time, I love this old stuff.

[Douwke · Rating 2 out of 5]

Ik las ‘een onaagenaam mensch’ en ik vond het eerder een ‘onaangenaam verhaal’. Ik raakte constant de draad kwijt want hij begon een zin en knoopte er zoveel rare constructies aan dat ik echt niet meer mee was. Niet echt aangenaam lezen…

[Anouk Mulder · Rating 5 out of 5]

Verontrustend maar ook wel weer troostend dat de mens in bijna 200 jaar maar zo ‘een weinigje’ is veranderd

[Scarlett Vermeulen · Rating 1 out of 5]

wat kut hahaha

[Bjorn Roose · Rating 4 out of 5]

Zoals aangekondigd in de vorige boekbespreking (Merkwaardigheden rond de Camera Obscura van Godfried Bomans – zie hier: https://bjornroosebespreekt.blogspot....) bij deze het tweede deel van dit koppel boek(bespreking)en.

De auteur, Hildebrand ofte Nicolas Beets, voorstellen, hoeft niet meer, want dat heb ik – in de woorden van Bomans – al gedaan in het vorige stuk, maar ik wil toch graag verwijzen naar de achterflap van deze Camera Obscura:

“De Camera Obscura van Hildebrand is vrijwel het enige boek uit onze letterkunde dat men voluit ‘nationaal bezit’ kan noemen. Het is ook het enige boek van Nicolaas Beets (1814-1903) dat men vandaag nog leest. Het verscheen in 1839; in de loop van de jaren en herdrukken groeide het boek tot zijn definitieve gedaante. De geschiedenis van dit boek is er een van langzaam toenemende bekendheid die tenslotte de lawine-achtige vorm aannam waaraan het vandaag zijn populariteit nog dankt. Het zal wel eeuwig een raadsel blijven waarom iedere Nederlander juist in dit boek zichzelf en zijn buren het liefst herkent: elke herkenning is nu eenmaal iets onnaspeurbaars.

Maar voor wie ooit een blik in Beets’ overige werk geslagen heeft zal het geen geheim zijn waarom juist dit boek gered is uit de reddeloze ondergang van ‘s mans stichtelijk gerijmel. Toen de Haarlemse apothekerszoon eenmaal predikant geworden was (later werd hij zelfs professor, en de – stilzwijgend erkende – patriarch der Nederlandse letteren), heeft hij de luimige Hildebrand voorgoed vaarwel gezegd, en is de vleesgeworden negentiende-eeuwse braafheid geworden. Met het gevolg dat Prof. N. Beets het glansrijk heeft afgelegd tegen de jonge Hildebrand, wiens fijne observatiegeest en milde humor tot vandaag toe levend zijn gebleven.”

Nu is mijn Prisma-versie van het boek niet meteen gisteren gedrukt, zijn “de tijden” enigszins veranderd (ik heb niet de indruk dat 99,9 procent van de mensen die ik in de media voorbij zie komen al ooit een boek gelezen heeft of daar, als dat wél gebeurd is, ook maar iets van opgestoken heeft) en Nederland lijkt – ondanks gezeik over een zogenaamd “racistische” Zwarte Piet, blacklivesmatter-gelul en whiteprivilege-nonsens – qua bevolking nog nauwelijks op wat het pakweg vijftig jaar geleden was, maar dat van die “fijne observatiegeest” is ook voor de hedendaagse lezer nog steeds haarscherp vast te stellen. Net zoals via een echte camera obscura dus, die een oneindige scherptediepte had, en dat in tegenstelling tot onze huidige camera’s. Beets beschreef niet alleen zijn personages, maar ook hun handelingen, hun uiterlijk, hun omgeving, hun taalgebruik zó scherp dat je je er ook nu nog een correcte voorstelling van kan maken (zelfs al moet je wellicht af en toe een woord uit zijn beschrijving gaan opzoeken, want een “rok” is nu eenmaal minder van deze tijd dan een jeansbroek).

En Beets bleef zelf buiten beeld. Althans, in de eerste uitgave. Toen die naderhand “vermeerderd” werd met het uitgebreide verhaal van De Familie Kegge en het kortere, eerlijk gezegd minder geslaagde, Gerrit Witse, eiste hij voor zichzelf (of voor het personage dat hij zelf speelde) een hoofdrol op. Het lijkt er op dat hij dus toén al aan het weg evolueren was van de Nicolaas Beets die hij was aan het begin van zijn Camera Obscura-(studenten)jaren.

Nu heb ik geen van de latere werken van Beets gelezen, maar u zal zich – uit de bespreking van de Merkwaardigheden rond de Camera Obscura, hier: https://bjornroosebespreekt.blogspot.... – herinneren dat één daarvan Een woord aan allen, die den Braven Hendrik gelezen hebben heette. Beets had die later in sarcastische zin spreekwoordelijk geworden Brave Hendrik van Nicolaas Anslijn zelf gelezen (en vier jaar les gekregen van de auteur) en zei er ooit over: “De Brave Hendrik heeft mij goed gedaan en ik ben nog immer doordrongen van hetgeen er in staat. Ja, in dien geest wensch ik te preeken en ik zou mij gelukkig achten, indien ik zóó roeren en stichten mocht.” Wat een verschil met wat hij schreef in de Camera Obscura over dat soort leesvoer dat schooljongens te verteren kregen: “Daarna hebt gij een uur gelezen van het model van een brave jongen, zo braaf, zo zoet, zo gehoorzaam, zo knap en zo goedleers, dat gij hem met pleizier een paar blauwe ogen zoudt slaan, als gij hem op straat ontmoette (…)”.

Ik weet ook niet of Beets het later nog over dieren heeft gehad, maar in de Camera Obscura toont hij mooi aan dat zijn beschrijvingen van dieren net zo weergaloos zijn als die van mensen. Hier die van een leeuw in een dierentuin: “Onttroonde koning! Gekrompen reus! Zie, hij is voorzichtig in al zijn bewegingen; hij neemt zich in acht, om zijn hoofd niet te stoten, zijn muil niet te bezeren, zijn staart niet te schenden. Wat onderscheidt hem van enig tam beest? Wat van die lage hyena, die de kerkhoven schoffeert? Van die gevlekte tijger, viervoetige slang, die van achteren aanvalt? Van die wolf, die een kloek kozak dood geselt? Van die afschuwelijke mandril, hansworst der verzameling? Van al die walgelijke apen, daar zoveel mensen zich vrolijk mee maken? Allemaal zijn zij opgesloten: de vorst als de knecht, de vorst meer dan allen. Waan niet dat gij hem in zijn natuurlijke grootte ziet. Dit hok maakt hem kleiner; hij is wel een voet gekrompen. Zijn gelaat is verouderd. Zijn ogen zijn dof geworden; hij is suf; het is een verlopen leeuw. Zou hij nog klauwen hebben? Bedroevend schouwspel. Een haspel in een fles; men weet niet hoe ‘t mogelijk is dat hij er inkwam! Een ziek soldaat; een grenadier met geweer en wapens, berenmuts en knevels (foudre de guerre) in een schilderhuis; Simson met afgesneden haar; Napoleon op St. Helena.”

Beets gaat op een zeker moment zelfs zo ver mensen te beschrijven in een stijl waarin David Attenborough dat pas anderhalve eeuw later met dieren zou gaan doen in zijn documentaires: “Zo zal de natuuronderzoeker, die des zondagsmorgens de kerk verzuimt of naar de vroegpreek is geweest (wat ik liever onderstellen wil) en om tien uren, half elf, in De Hout komt, op het Plein of bij de Koekamp (de naam is niet welluidend), enige zwermen feestvierende vogels van de Haarlemmerdijk inhalen, per schuit van zevenen uit Amsterdam vertrokken. De mannetjes zijn blauw of zwart getekend en hebben sliknatte, fijngekrulde bakkebaarden. Ze zijn voorzien van lange Goudse pijpen, waaruit ze òf roken, òf die ze losjes bij de kop tussen de vingers houden en zo, met de steel naar beneden, onverschillig laten slingeren. Merk de regenschermen. De wijfjes zijn wit. Zij houden haar opperkleed op, zo dikwijls ze over een droppel water stappen, en dragen ‘t geheel opgespeld als er wezenlijk plassen liggen van de regen van zaterdag. Zij eten gestadig uit haar zak; sommigen in de zwerm hebben daarenboven nog een toegeknoopte kinderluur met mondkost bij zich. Men ontmoet ze meestal in koppels van negenen: twee mannetjes op zeven wijfjes. Ze dwalen een heel end ver, somtijds wel tot Heemstede of de Glip af, maar strijken ‘s namiddags, onder een kruik bier en een bosje scharren, aan de Groene valk of in de Aalbessenboom neder, om met de laatste schuit naar Amsterdam te vertrekken, terwijl intussen de toegeknoopte kinderluur van knapzak tot een korfje is omgeschapen, om ‘blommen’ in thuis te brengen, die drie weken lang in een aarden melkkan zonder oor, in een klein winkeltje, of op de bovenste trap van een kelder, hier zonder licht, en daar onder de frisse adem van een stinkend riool, het geluk en de rijkdom zullen uitmaken van iemand die garen en band verkoopt en tevens besteedster is, of van iemand die turf en hout slijt en tegelijk uit werken gaat.”

En dan de tussentijdse pointes en slimme samentrekkingen. Deze, bijvoorbeeld, aan het begin van het verhaal rond De Familie Stastok: “Hij had gereisd met een bleke dame, die het roken had verboden en gedurig de kronkelbochten van haar boa had zitten te verschikken, dan eens had gezucht, dan eens ingesluimerd was, dan eens eau de cologne genomen, dan weer eens geslapen had, en altijddoor lelijk was geweest.” Of, in datzelfde verhaal: “(…) en tante de kopjes van ‘t koffiegoed met een minzaam lachje en een bonte theedoek zat af te drogen.”

En het af en toe rechtstreeks aanspreken van de lezer, een lezer die inderdaad behandeld wordt alsof hij door de camera obscura staat te turen naar een toneelstuk, met Beets als verzorger van de voice-over: “Het duurt evenwel niet lang of een bescheiden belletje kondigt de aankomst van de eerstverschijnende gast aan. Wij zullen hem en al de verdere hun jassen en mantels laten afdoen en in handen stellen van Keesje, die van avond bijzonder verlof heeft om later in ‘t Huis te komen; hen vervolgens pijpen laten stoppen, en complimenten maken over ‘de zorg’; hen daarna een uurtje laten praten over ‘t weer, over de kou in de kerk, over het verkieslijke van een open haard boven een ‘toekachel’, over de stand der fondsen, over het werk van de dames, en over de laatste verkoping van huizen en het laatste plan van de stedelijke raad om een brug te leggen over een water, waarover reeds voor tien jaren een brug is nodig geweest; om u daarna op eens midden in ‘t gezelschap binnen te leiden en u al zijn leden in hun grootheid te laten aanschouwen. Gij kunt ondertussen zelf een verse pijp stoppen.”

Maar genoeg geciteerd, ik kan wel bezig blijven. En dat is nu ook weer niet de bedoeling. Ik laat u dus zélf, mocht u daar toe komen, het genoegen het hele verhaal van De Familie Stastok en De Familie Kegge te lezen, Beets’ observaties van Humoristen en Verre Vrienden, of zijn Genoegens smaken en ‘s Winters buiten die vagelijk doen denken aan Timmermans’ Pallieter. Ze zijn stuk voor stuk het lezen meer dan waard. Maar ik voeg er graag nog een paar voor Vlaamse lezers interessante details aan toe.

Ten eerste het feit dat de splitsing van de Nederlanden duidelijk nog niet verteerd was bij Beets (en terecht), ook niet toen hij zijn voorwoord bij de zesde druk schreef. “De Belgische pers vereerde het Hollandse boek eerlang met een nadruk (1853); maar deze verhinderde niet dat reeds in het volgende jaar een vierde wettige uitgave in het vaderland noodzakelijk was (…)” Een belze flagrante schending van de auteursrechten dus.

Ten tweede het gegeven dat sommige andere werken van Beets duidelijk nog niét vergeten waren veertig jaar na dienst overlijden. In de in 1900 verschenen bundel Dennenaalden (zie weerom mijn bespreking van Merkwaardigheden rond de Camera Obscura: https://bjornroosebespreekt.blogspot....) publiceerde Beets een gedicht met de titel De moerbeitoppen ruischten. Die ruisende moerbeitoppen houden kennelijk (https://www.coenwessel.nl/moerbeitopp...) een bijbelse verwijzing in, maar toen iemand anders diezelfde titel gebruikte voor zijn eigen gedichtenbundel, was dat een verwijzing naar Beets. Dat is dus wat Anton van Wilderode (Cyriel Coupé) deed toen hij in 1943 zijn debuut als dichter maakte met de bundel De moerbeitoppen ruischten. Maar juist dát gedicht van Beets is dan ook, aldus Godfried Bomans “het enige gedicht dat zijn duizenden verzen overleefde”. Het enige werk van ná de Camera Obscura waarin de onrust, die ergens in Beets moet gewoeld hebben (volgens Bomans het bloed van zijn moeder), kan vermoed worden. Een zekere onrust heeft natuurlijk ook het hele leven van van Wilderode gekenmerkt, maar de keuze had, aldus van Wilderode tijdens een vraaggesprek met Joos Florquin in de serie Ten huize van … (https://www.dbnl.org/tekst/flor007ten...), ook nog “andere dan poëtische redenen”: “in onze tuin stond en staat nog een grote moerbeiboom die in 1906 werd geplant. Hij was zowat de samenvatting van de hele tuin en hij resumeerde terzelfder tijd heel mijn jeugd. Dat geeft die verleden tijd ‘ruisten’ trouwens aan want die gedichten handelen nogal veel over wat voorbij is (…)”. And then again … dat is ook wat Bomans zegt, want die onrust is een gevoel dat herinnert aan Beets’ jeugd.

Zo, met dat stukje petite histoire sluit ik deze boekbespreking af. Voor u zelf onrustig wordt …

[Fleur · Rating 4 out of 5]

Ik vond het echt een mega cute boek
Shout out naar Pieter en Gerrit

[Cindy]

I read this book when I was in my teens, as subject for my literature list.

[Alex · Rating 1 out of 5]

How horribly boring it was, and how long ...

[Maartje · Rating 3 out of 5]

Pleasantly surprised! I loved reading about daily life in Holland in the 19th century.

[Astrid · Rating 3 out of 5]

Ik heb het verhaal van de familie Kegge gelezen en meer niet maar ik vind dat dit als een boek telt.

[Sanne · Rating 2 out of 5]

De verhalen die we moesten lezen eindelijk uit. Gelukkig maar

[Piet Van · Rating 2 out of 5]

Familie Stastok.
Too long ago to remember anything else.

[Rikyjanne · Rating 3 out of 5]

Suprisingly funny, but still very hard to read because of the Old Dutch language.

[Florette Fonteyne · Rating 4 out of 5]

Een lachspiegel van de negentiende eeuw

In Camera Obscura neemt Hildebrand, het pseudoniem van Nicolaas Beets, je mee naar het Nederland van de negentiende eeuw met een scherpe pen en een flinke dosis humor. De verhalenbundel staat bol van herkenbare types - de zelfingenomen burger, de schlemielige student, de overdreven deugdzame dominee - en Beets schetst hen met een ironische blik die vandaag nog steeds verrassend fris aanvoelt.

Het is geen roman met een klassieke spanningsboog, maar eerder een verzameling taferelen die de samenleving op de korrel nemen. De karikaturen zijn soms dik aangezet, maar dat maakt de satire des te genietbaarder. Vooral stukken als De familie Stastok en Een onaangenaam mens in de Haarlemmerhout blijven hangen door hun subtiele kritiek op de kleinburgerlijkheid.

De stijl is natuurlijk ouderwets, maar wie daar doorheen leest, ontdekt een speelse, bijna theatrale verteltoon vol woordspelingen en dubbelzinnigheden. Soms voelt het wat langdradig aan, en niet elk verhaal is even meeslepend, maar de scherpe observaties maken dat ruimschoots goed.

Camera Obscura is een must-read voor wie houdt van klassieke satire en een inkijkje wil in de Nederlandse literatuurgeschiedenis. Beets' tijdloze humor bewijst dat mensen eigenlijk niet zoveel veranderen - alleen de setting is anders.

[Inge Marije · Rating 4 out of 5]

Camera Obscura is een verhalenbundel uit 1839 voor iedereen die zich weleens heeft afgevraagd hoeveel het dagelijkse leven van tweehonderd jaar geleden nou eigenlijk verschilde van nu. In feite niet zo veel.

We gebruiken andere woorden voor somtijds, reis en billijk, dames hebben hun allerliefst mutsje ingeruild voor een plastic Hema zonnebril, en met dank aan het internet, de telefoon en de sociale degeneratie van de 21ste eeuw hoeven we niet meer uit beleefdheid drie weken te verblijven bij een of andere wildvreemde Canadese neef van onze juffrouw.

Deze gebruiken zijn dan misschien veranderd, maar de mensen geen steek. Want ook tweehonderd jaar geleden stonden studenten te beven voor hun eindexamen, schaamden tieners zich voor hun ouders, waren er pooiers actief en ergerden mensen zich aan pratende en/of stinkende mensen in het openbaar vervoer.

Het 19e eeuwse taalgebruik was wel even wennen, maar de sarcastische en laconieke schrijfstijl van Hildebrand (Nicolaas Beets), die zichzelf en zijn medemensen 450 pagina's lang vermakelijk bespot, maakte dat zeker de moeite waard.

[Domi]

J'ai été captivée par ce roman intense.
Le narrateur est photographe, il travaille dans un hôpital militaire, sous un régime autoritaire.
Quand il doit photographier des corps torturés, il tente de ne pas broncher, la moindre question ou attitude pouvant les mettre en danger, sa famille et lui-même.
Là est l'essentiel du livre : le combat intérieur entre dénoncer les atrocités dont il est témoin ou se taire par peur des représailles .
Très bien ficelée, l'issue de ce dilemme nous tient en haleine de bout en bout.
Un livre important sur l'engagement , et le courage face à la dictature.