What do you think?
Rate this book
بایدها و نبایدها
اين كتاب در برگيرندة سلسله مباحث آيتالله شهيد دكتر بهشتي است كه بين سالهاي1349 تا1355 در جلسات تفسير قرآني كه در شامگاه هر يكشنبه با عنوان كتاب «مكتب قرآن» تشكيل ميشده ايراد گرديده است. دكتر بهشتي در اين جلسات به تفسير و توضيح آيات102 تا110 سورة آل عمران و مبحث بسيار ارزنده و در عين حال به فراموشي سپرده شدة امر به معروف و نهي از منكر ميپرداخت. بي عدالتييي كه بهواسطه كجفهميها يا برداشتهاي سطحي از يك سو و اعمال و اجراي ناصحيح اين اصل در ميان مسلمين از دگر سوي بر اين تكليف مهم و انسان ساز روا گرديده بسي تأسفبار است. آنگاه كه نقش بنيادين اين اصل در شناخت خير و شر، پسنديده و ناپسند، بايد و نبايد در نظر گرفته شود، و آنگاه كه كاركرد اجتماعي آن در سالم سازي محيط اجتماعي و فراهم نمودن زمينه و شرايط مناسب براي اعمال انتخابگري انسانها فهم شود، پيامدهاي زيانبار اين غفلت و جهالت بيشتر و بيشتر آشكار ميگردد. بحت و گفتگو دربارة داوريهاي اخلاقي و ارزشي انسان در پاسخ به اينكه بايد چه انجام دهد و به چه كاري مبادرت نورزد، عمري به درازاي زندگاني بشر دارد. بخش مهمي از فلسفة اخلاق و حكمت عملي را در تاريخ انديشة بشر همين بحث به خود اختصاص داده است. دغدغه و دلنگراني هر انسان در تمامي لحظات زندگي خود اين است كه درست را از نادرست تميز دهد و بايد و نبايد زندگاني خويش را بشناسد و راه خويش را از ميان هزارراهههايي كه در برابر او دام و دامن گسترانده بيابد. اين از آن روست كه «انسان موجودي است كه بايد انتخابگر به دنيا بيايد، انتخابگر بزرگ شود، انتخابگر زندگي كند، انتخابگر به راه فساد برود، انتخابگر به راه اصلاح برود»(ص(177 و اين خود طرح كلي جامعه اسلامي و چهارچوب اعمال قدرت حكومت اسلامي را تعيين ميكند؛ چرا كه «تا لحظة مرگ هرگز نبايد زمينة انتخاب از دست انسان گرفته شود» و در نتيجه «نظام اجتماعي و اقتصادي اسلام را، نظام تربيتي اسلام را، نظام كيفر و مجازات و حقوق جزايي اسلام را، نظام مدني و حقوق مدني و اداري اسلام را، همه را بايد پس از توجه به اين اصل شناخت. هر جا انسان از انتخابگري بيفتد ديگر انسان نيست.»(ص(178 اما اسباب و عواملي هستند كه همواره اين انتخابگري را مورد تهديد قرار ميدهند: «انسان اسلام نه زير ضربات تازيانة تبليغات شهوتانگيز انتخابگرياش را از دست ميدهد… و نه زير ضربات كشنده فقر و ناداري و ضربات مهلك اقتصادي.»(ص(177 و اينجاست كه نقش سازنده و حياتي اصل فراموش شده (و يا آميخته با فهمي تنگنظرانه و محدود) امر به معروف و نهي از منكر روشن ميشود. واداشتن به پسنديده (بدون تحميل) و بازداشتن از ناپسند (به دور از تجسس و تفحص غير اخلاقي) ضامن بقاي سلامت جامعة اسلامي است. اين بيش و كم همان مفهومي است كه در فرهنگ امروز بشر، خصوصاً آنجا كه به مبارزه با مفاسد اجتماعي ناشي از روابط قدرت مربوط ميشود، با عنوان نقد اجتماعي شناخته شده است. دامنة امر به معروف و نهي از منكر به همة ساختارها و نهادهاي اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و سياسي جامعة اسلامي گسترده است، چنانكه لازمة برخورداري از حكومت حق و عدل مشروط است به رعايت كامل امر به معروف و نهي از منكر. هر نوع قدرتي را كه شما در جامعه فرض كنيد در معرض خطر انحراف از حق است. اين شما و اين جامعه هستيد كه بايد با توجه به اهميت و نقش بسيار مؤثر صاحبان قدرت و كساني كه بر منصبهاي گوناگون اجتماعي تكيه زدهاند در سعادت خود بكوشيد.» گسترة اين اصل، بهلحاظ عاملان اجراي آن، همة آحاد امت اسلامي هستند، چرا كه بنا به نص صريح كتاب و سنت، «فرد فرد شما بايد بدانيد راه رسيدن به سعادت و راه رسيدن به حكومت حق و عدل اين است كه شما از طريق امر به معروف و نهي از منكر به چنين هدفي برسيد.»(صص160-161 ) محور جالب توجه ديگر در مجموعه بحثهايي كه در اين كتاب آمده است مراتب شناخت معروف و منكر است. دكتر بهشتي براي اين شناخت مراحلي برشمرده است: علي الاصول خير و شر همهكسفهم و همهكسشناس است؛ هر چند كه گاه داراي پيچيدگيهايي است كه انديشهورزي بيشتر ميطلبد و در خور ورزيدگان عالم و فكر و انديشه است، و گاه در دايرة شناساييهايي از زاوية ديد امام صورت ميگيرد: همو كه چون مسئوليت رهبري جامعه را بهعهده دارد در محاسبة جنبههاي مثبت و منفي هر تصميم بايد از منظري عامتر، مصالح عامة مسلمين را نيز در نظر گيرد. چنانچه ملاحظه خواهد شد، مباحث اين كتاب مملو از برداشتهاي اصولي، همهسونگر و نظاممندي است كه درصدد پاسخيابي به پرسشهاي زمان ما از دين است. اين مجموعه شامل پانزده گفتار بوده كه با وجود تلاش فراوان، بنياد نشر آثار و انديشههاي شهيد دكتر بهشتي تا زمان انتشار كتاب موفق به يافتن نوارهاي پنج جلسة مفقود نشده است. به همين دليل برخي از جلسات ناقص ميباشند. در عين حال، از آنجا كه شيوة دكتر بهشتي بر اين روال بوده است كه معمولاً خلاصة مطالب جلسات پيشين را در ابتداي هر جلسه باز گويد ميتواند بهعنوان يك مجموعة كامل مورد استفاده قرار گيرد.
184 pages, Unknown Binding
1 person is currently reading
43 people want to read
About the author
Sayyid Mohammad Hosseini Beheshti
44 books46 followersSeyyed Mohammad Hosseini Beheshti (1929 – 28 June 1981) (Persian: سیّد محمد حسینی بهشتی) was an Iranian scholar, writer, jurist and one of the main architects of the constitution of the Islamic Republic in Iran. He was the secretary-general of the Islamic Republic Party, and the head of Iran's judicial system. He was assassinated together with more than seventy members of the Islamic Republic party on 28 June 1981.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 7 of 7 reviews
June 25, 2015
تا حالا شده است که از چیزی بسیار شوکه شوید و بعد به نوعی حیران شوید؟ صبحِ اولین امتحانِ این ترم، این گونه شدم و ندانسته و البته از سرِ تمایل، این کتاب را برداشتم و شروع کردم به خواندنش. البته قبلاً امیر حسین خیراندیش این کتاب را پیشنهاد داده بود.
کتاب درباره ی امر به معروف و نهی از منکر است، اما یک نکته ی بسیار ساده شاید قابلِ توجه باشد: امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاهِ قرآن؛ نه از دیدگاهِ آقایون. این مساله هنگام خواندنِ کتاب برایم ملموس شد. ش
اما سیرِ کتاب
بر خلافِ مباحثی که تاکنون در امر به معروف و نهای از منکر شنیدم، مباحثِ کتاب به نوعی برعکس بود. یعنی اگر تاکنون دیگران از اهمیتِ این مساله صحبت می کردند (و چه بسا فقط از اهمیتِ مساله صحبت می کردند) آیت الله بهشتی، ابتدا واژه های «امر»، «معروف»، «منکر»، «خیر» و «دعوت» و واژه هایی دیگر که درگیرِ بحث هستند را باز می کند و آن ها را توضیح می دهد. در قدمِ بعد اندکی از چرایی این مساله و شرایطِ پیش بینی شده سخن می گوید (نظیر سختی ها)
با برجسته کردنِ عدل مبحثِ حسن و قبحِ افعال را مطرح می کنند و جانبِ «شناختِ پَسَند ها و ناپَسَند ها پیش از وحی» را می گیرند. بحث ایشان در این مرتبه از کتاب جالب است (خصوصاً این که از زبانِ یک روحانی است) آیات و تفاسیر جالبی در تاییدِ حسن و قبحِ ذاتی/فعلی ارایه می دهند (که در کلاس های کلام مان نخواندیم)
با مطرح کردنِ اصولِ «همه پسند» و «همه نا پَسند» که یکسان و ثابت هستند، سراغ مساله ای می روند که در فلسفه اخلاق با عنوانِ «دو راهی/وضعیت دشوار (dilemma) اخلاقی» از آن یاد می شود. جالب است این که آیت الله بهشتی برطرف کننده ی این تضاد را وحی می داند. از طرفی، تشخصیِ اصولِ ثابتی که شناختِ آن ها به سادگی نیست را به عهده ی رهبرِ جامعه می اندازند. ش
در فصلِ آخر، به اهمیتِ این مساله می پردازد و احادیث و سخنانِ نغزی به عنوان شاهد/دلیل/حجت می آورند. چند نمونه از آرای ایشان که به نظرم جالب آمد:
نافرمانی دو گونه است: پنهان وآشکار؛ نافرمانی آشکار به سببِ قانون شکنی زیانش دامنِ همگان را می گیرد و این نافرمانی است که منکر شناخته می شود. اگرچه بستنِ راهِ فساد فردی باعثِ کمک به امر به معروف و نهی از منکرِ جامع می شود، اما دیگران حق ندارند در کارهای شخصیِ افراد –به بهانه ی امر به معروف و نهی از منکر- دخالت کنند، زیرا: إن المعصیة إذا عمل بها العبد سراً لم تضرّ الا عاملها: هنگامی که آدمی گناهی را به صورتِ مخفی انجام داد، زیانش تنها به خودش می رسد. ش
درباره کتاب
بیانِ خطابیِ آیت الله بهشتی تمیز و شیک است. شباهتی جالب بین این کتاب و برخی کتاب های آیت الله مطهری است: جاهایی که بحث خوب داغ است، پاورقی زده اند: از این جا به بعد در نوار ضبط نشده است. ش
این کتاب را از دوستی عزیز هدیه گرفتم. یادم هست هنگامی که کتاب ها را به دستم می داد گفت: بخوان ببین چه کُفریاتی گفته اند. الان می فهمم. پ
کتاب درباره ی امر به معروف و نهی از منکر است، اما یک نکته ی بسیار ساده شاید قابلِ توجه باشد: امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاهِ قرآن؛ نه از دیدگاهِ آقایون. این مساله هنگام خواندنِ کتاب برایم ملموس شد. ش
اما سیرِ کتاب
بر خلافِ مباحثی که تاکنون در امر به معروف و نهای از منکر شنیدم، مباحثِ کتاب به نوعی برعکس بود. یعنی اگر تاکنون دیگران از اهمیتِ این مساله صحبت می کردند (و چه بسا فقط از اهمیتِ مساله صحبت می کردند) آیت الله بهشتی، ابتدا واژه های «امر»، «معروف»، «منکر»، «خیر» و «دعوت» و واژه هایی دیگر که درگیرِ بحث هستند را باز می کند و آن ها را توضیح می دهد. در قدمِ بعد اندکی از چرایی این مساله و شرایطِ پیش بینی شده سخن می گوید (نظیر سختی ها)
با برجسته کردنِ عدل مبحثِ حسن و قبحِ افعال را مطرح می کنند و جانبِ «شناختِ پَسَند ها و ناپَسَند ها پیش از وحی» را می گیرند. بحث ایشان در این مرتبه از کتاب جالب است (خصوصاً این که از زبانِ یک روحانی است) آیات و تفاسیر جالبی در تاییدِ حسن و قبحِ ذاتی/فعلی ارایه می دهند (که در کلاس های کلام مان نخواندیم)
با مطرح کردنِ اصولِ «همه پسند» و «همه نا پَسند» که یکسان و ثابت هستند، سراغ مساله ای می روند که در فلسفه اخلاق با عنوانِ «دو راهی/وضعیت دشوار (dilemma) اخلاقی» از آن یاد می شود. جالب است این که آیت الله بهشتی برطرف کننده ی این تضاد را وحی می داند. از طرفی، تشخصیِ اصولِ ثابتی که شناختِ آن ها به سادگی نیست را به عهده ی رهبرِ جامعه می اندازند. ش
در فصلِ آخر، به اهمیتِ این مساله می پردازد و احادیث و سخنانِ نغزی به عنوان شاهد/دلیل/حجت می آورند. چند نمونه از آرای ایشان که به نظرم جالب آمد:
نافرمانی دو گونه است: پنهان وآشکار؛ نافرمانی آشکار به سببِ قانون شکنی زیانش دامنِ همگان را می گیرد و این نافرمانی است که منکر شناخته می شود. اگرچه بستنِ راهِ فساد فردی باعثِ کمک به امر به معروف و نهی از منکرِ جامع می شود، اما دیگران حق ندارند در کارهای شخصیِ افراد –به بهانه ی امر به معروف و نهی از منکر- دخالت کنند، زیرا: إن المعصیة إذا عمل بها العبد سراً لم تضرّ الا عاملها: هنگامی که آدمی گناهی را به صورتِ مخفی انجام داد، زیانش تنها به خودش می رسد. ش
درباره کتاب
بیانِ خطابیِ آیت الله بهشتی تمیز و شیک است. شباهتی جالب بین این کتاب و برخی کتاب های آیت الله مطهری است: جاهایی که بحث خوب داغ است، پاورقی زده اند: از این جا به بعد در نوار ضبط نشده است. ش
این کتاب را از دوستی عزیز هدیه گرفتم. یادم هست هنگامی که کتاب ها را به دستم می داد گفت: بخوان ببین چه کُفریاتی گفته اند. الان می فهمم. پ
June 29, 2016
چقدر خوب بود این کتاب. دلم نمیخواست تموم بشه
انسانم آرزوست
چقدر خوب بود سخنان شهید بهشتی
کتابی در مورد امر به معروف و نهی از منکر با توجه به آیاتی از سوره آل عمران
معرفی این کتاب به همراه 11 بند خواندنی از آن را میتوانید در این آدرس ببینید:
http://safaeinejad.ir/1395/04/09
انسانم آرزوست
چقدر خوب بود سخنان شهید بهشتی
کتابی در مورد امر به معروف و نهی از منکر با توجه به آیاتی از سوره آل عمران
معرفی این کتاب به همراه 11 بند خواندنی از آن را میتوانید در این آدرس ببینید:
http://safaeinejad.ir/1395/04/09
April 29, 2021
اگه دنبال یه کتاب هستید که خیلی خلاصه و مفید از چرایی بایدها و نبایدهای اسلامی بگه و از واجب فراموش شدهی «امر به معروف و نهی از منکر» اونم از زبان شیرین و شورانگیز دکتر بهشتی، این کتاب همونیه که میخواید.
اول از نسبیگرایی اخلاقی گفته که اصلا خوب و بد مطلق داریم یا نه. و بعد با استفاده از آیات سوره بقره از تعاریف تازهی «منکر» و «معروف» و «خیر»، پرده برداشته و اینکه ضرورت موضوعی مثل امر به معروف و نهی از منکر چیه. تو گویی این معانی بلند و خواستنی رو برای بار اول میشنوی. [قابل توجه مبلغین.]
دکتر بهشتی توی این کتاب ذکر میکنه که [برخلاف باور عموم] اولویت اجرای امر به معروف و نهی از منکر، به روی بزرگان و مسئولین یک جامعه است و کسی بخاطر پست و یا جایگاه علمی که داره نباید باب انتقاد و اصلاح رو بر خودش ببنده.
در ادامه از ضرورت تنظیم و اجرای قوانین اسلامی در حکومت اسلامی برای همه، حتی غیرمذهبیها گفته و به این سوال پاسخ میده که چرا همگان ملزم به رعایت قوانین دینی هستند ولو به اون اعتقادی نداشته باشند. چیزی که سوال روز جامعه ما هم هست.
کل کتاب صد و خردهای صفحه است ولی احتمالا شما هم بعد خوندنش تا مدتها، فکرتون با ایده این کتاب باشه و اینکه اگر چنین تعبیر منطقی و روشنی ازین واجب و ضرورت اسلامی هست، چرا اینطور خشک و تنشزا شناخته میشه و چرا فقط به سوی مردم و نه کارگزاران؟!
اول از نسبیگرایی اخلاقی گفته که اصلا خوب و بد مطلق داریم یا نه. و بعد با استفاده از آیات سوره بقره از تعاریف تازهی «منکر» و «معروف» و «خیر»، پرده برداشته و اینکه ضرورت موضوعی مثل امر به معروف و نهی از منکر چیه. تو گویی این معانی بلند و خواستنی رو برای بار اول میشنوی. [قابل توجه مبلغین.]
دکتر بهشتی توی این کتاب ذکر میکنه که [برخلاف باور عموم] اولویت اجرای امر به معروف و نهی از منکر، به روی بزرگان و مسئولین یک جامعه است و کسی بخاطر پست و یا جایگاه علمی که داره نباید باب انتقاد و اصلاح رو بر خودش ببنده.
در ادامه از ضرورت تنظیم و اجرای قوانین اسلامی در حکومت اسلامی برای همه، حتی غیرمذهبیها گفته و به این سوال پاسخ میده که چرا همگان ملزم به رعایت قوانین دینی هستند ولو به اون اعتقادی نداشته باشند. چیزی که سوال روز جامعه ما هم هست.
کل کتاب صد و خردهای صفحه است ولی احتمالا شما هم بعد خوندنش تا مدتها، فکرتون با ایده این کتاب باشه و اینکه اگر چنین تعبیر منطقی و روشنی ازین واجب و ضرورت اسلامی هست، چرا اینطور خشک و تنشزا شناخته میشه و چرا فقط به سوی مردم و نه کارگزاران؟!
February 23, 2022
شهید بهشتی در خلال آیات قرآنی درباب امر به معروف و نهی از منکر اندیشه های سیاسی و اجتماعی و تربیتی خود را مطرح کرده است
ایده های این کتاب برای تسهیلگران زیست اجتماعی مفید است
چاپ ضعیفی دارد و برخی سخنرانی ها ناقص مانده
کتاب در اوایل تیرماه 1398 در تهران مطالعه شد.
ایده های این کتاب برای تسهیلگران زیست اجتماعی مفید است
چاپ ضعیفی دارد و برخی سخنرانی ها ناقص مانده
کتاب در اوایل تیرماه 1398 در تهران مطالعه شد.
March 20, 2018
حیف که سخنرانیها ناقص است ولی نگاه تشکیلاتیترین روحانی انقلاب به بایدها و نبایدها جالب بود.
ولتکن منکم امه یدعون الی الخیر و یامرون بالمعروف و ینهون عن المنکر و اولئک هم المفلحون
ولتکن منکم امه یدعون الی الخیر و یامرون بالمعروف و ینهون عن المنکر و اولئک هم المفلحون
March 17, 2018
یک کتاب عالی در باب امر به معروف و نهی از منکر. شهید بهشتی ابتدا به تعریف و واکاوی مفهیم منکر و معروف و خیر و شر و امر و نهی و ... می پردازند و مصادیق و روش های تشخیصشان را بیان میکنند و در ادامه با توجه به آیات و روایات از اهمیت امر به معروف و نهی از منکر می گویند.
October 27, 2021
کتاب را سال 1398 خواندم. شهید بهشتی در خلال آیات قرآنی درباب امر به معروف و نهی از منکر اندیشه های سیاسی و اجتماعی و تربیتی خود را مطرح کرده است
ایده های این کتاب برای تسهیلگران زیست اجتماعی مفید است
چاپ ضعیفی دارد و برخی سخنرانی ها ناقص مانده
ایده های این کتاب برای تسهیلگران زیست اجتماعی مفید است
چاپ ضعیفی دارد و برخی سخنرانی ها ناقص مانده
Displaying 1 - 7 of 7 reviews