Η υπόθεση –ή μήπως η πραγματικότητα;– ξεκινά στο Βερολίνο της δεκαετίας του '90. Στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου, ένας άνθρωπος σκυμμένος πάνω σε περιοδικά προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει ένα μήνυμα. Μπορεί να σημαίνει τη σωτηρία του, την ώρα που το Τείχος του Βερολίνου γκρεμίζεται στο κεφάλι του. Την ίδια στιγμή ένας δημοσιογράφος χαζεύει τα συντρίμμια του Τείχους και μαζί μιας χώρας που δεν υπάρχει. Της Ανατολικής Γερμανίας. Προχωρώντας ανάμεσα στα σουβενίρ του παλιού υπαρκτού σοσιαλισμού, τους μεθυσμένους πρώην Ανατολικογερμανούς και την αβεβαιότητα, θα φτάσει ως το κτίριο της Στάζι. Της πιο ισχυρής μυστικής υπηρεσίας του κόσμου. Ένα συμβατικό ρεπορτάζ μετατρέπεται σε εφιάλτη. Ο σκοτεινός δρόμος ανοίγει: πράκτορες που πουλάνε μυστικά, πολιτικοί που χρηματίζονται, εκδότες που εκβιάζουν, η απαρασάλευτη πραγματικότητα μια πλαστή εικόνα. Ανάμεσά τους ένας Έλληνας, υπεράνω υποψίας, από τους μεγαλύτερους πράκτορες της Στάζι, δίνει μάχη για να μην αποκαλυφθεί. Όσα εξελίσσονται δεν μοιάζουν καθόλου με ταινίες του Τζέιμς Μποντ. Είναι η αλήθεια χωρίς έλεος. Και στην αλήθεια το μέταλλο ενός όπλου είναι το ίδιο σκληρό με τον έρωτα.
Αποφάσισα ότι είναι το στυλ των βιβλίων που απολαμβάνω να διαβάζω. Κάτι τέτοια αστυνομικά μυθιστορήματα που εκτυλίσσονται μέσα σε ιστορικό-πολιτικό context είχα συνηθίσει να τα διαβάζω από τις εκδόσεις Πόλις, όπως τις τριλογίες των Maurice Attia και Jean- Claide Izzo, που αγαπώ. Ο πρωταγωνιστής ψάχνει το δολοφόνο και εμείς βρίσκουμε την ίδια την ιστορία. Είναι ωραίο, αν και εν προκειμένω γίνεται με διαφορετικό τρόπο. Στην αρχή το βιβλίο μου θύμιζε λίγο το Φεβρουάριο του Γεωργακόπουλου, γιατί και στις δύο περιπτώσεις μου αφηγείται μια ιστορία ένας δημοσιογράφος του οποίου το λογοτεχνικό ύφος γνωρίζω από τα άρθρα του. Και επειδή στα άρθρα περιμένω να διαβάσω κάτι αληθινό, το μυθιστόρημα γίνεται και αυτό αληθοφανές. Ξεκίνησα να το διαβάζω πάρα πολύ δυναμικά και με πάθος, έκπληκτη από το πλήθος των γεγονότων που αγνοούσα και μαθαίνω. Το μόνο σημείο που με ξένισε ήταν ότι η εσωτερική φωνή του ερευνητή και του ερευνόμενου, ακούγονταν εντελώς ίδιες, χωρίς αλλαγές στο ύφος τους. Επίσης, οι φωνές δεν εξελίσσονταν παρά το γεγονός ότι εξελίσσονταν οι χαρακτήρες. Αλλά εν πάση περιπτώσει, δεν εστιάζω σε αυτό, γιατί δεν ήταν αυτό το νόημα. Άλλωστε, δεν έχει σημασία τι από όσα διαβάζω είναι αλήθεια και τι ψέματα. Σημασία έχει ότι όλα όσα περιγράφονται μπορεί να συμβούν ή να έχουν ήδη συμβεί.
Το πήρα σε μία εποχή που ο Βαξεβάνης φάνταζε στα μάτια μου σαν κατι ξεχωριστό και άξιο θαυμασμού, κατι που πια δεν ισχύει. Το διάβασα λοιπόν με τις καλυτερες των προθέσεων. Η γνώμη μου είναι να μείνει στα άρθρα. Κι αν θέλει να γράψει βιβλία, ας γραφει έρευνες. Οχι μυθιστορήματα. Η γραφή του εδώ ειναι χωρις αρχη μεση και τέλος. Κουραστική και άτσαλη. Δυσκολεύτηκα πολύ να φτάσω στο τέλος. Οσο ενδιαφέρον και να είναι το θέμα του καταφέρνει να το κουράσει. Απο μένα Κώστα είναι όχι. Γενικώς.
Ο Κώστας Βαξεβάνης δεν είναι λογοτέχνης κι αυτό φαίνεται σε πολλά σημεία του βιβλίου όπου η γλώσσα ηχεί κάπως αφύσικη παρ΄όλο που καταλαβαίνεις τι θέλει να πει και σε κάποια σημεία όπου καταθέτει (υποθέτω) κάποιες σκέψεις του γενικότερα για την ζωή, τον έρωτα και την κοινωνία πέρα από το κύριο αντικείμενο του βιβλίου, όπου δεν υπάρχει στρωτή ροή του κειμένου ή ακόμα ακόμα και νόημα κάποιες φορές. Επίσης, ενώ μάλλον υπάρχουν επίτηδες κάποιοι παραλληλισμοί στην ιστορία των δύο κεντρικών χαρακτήρων, ιδίως σε κάποια διαδοχικά κεφάλαια, συχνά οι δύο φέρονται να μιλούν σχεδόν με τον ίδιο τρόπο, κάτι που ενώ ίσως έχει την σημασία του, στερεί αληθοφάνεια από το βιβλίο.
Από εκεί και πέρα, αρκετά από τα πράγματα που αναφέρονται μέσα στο βιβλίο είναι γνωστά, κάποια άγνωστα στο ευρύ κοινό, πολλά μπορεί κανείς να τα ψυχανεμιστεί, σίγουρα πολλά συνέβησαν και άλλα ίσως και όχι ακριβώς. Όπως είναι φυσικό, είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ο δημοσιογράφος προχωράει και κινείται μέσα στον βούρκο χωρίς να λερωθεί καθόλου τόσα χρόνια όπως παρουσιάζεται εδώ, μπορεί όμως και να ισχύει, ποιός ξέρει;
Σίγουρα η ίδια η ιστορία του βιβλίου είναι τρομερά ενδιαφέρουσα και άσχετα από το τι ισχύει και τι όχι, αξίζει να διαβαστεί. Σε βάζει ως ένα βαθμό μέσα σε αυτό το παράλληλο σύμπαν πρακτόρων, πολιτικής, πολιτικολογίας, διαφθοράς και κάθε είδους κυκλωμάτων που τελικά διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό την Ιστορία ολόκληρων κρατών και λαών. Δεν είναι και ιδιαίτερα ελπιδοφόρο για τον τρόπο που λειτουργεί ο κόσμος σήμερα, αλλά κάπως έτσι δεν λειτουργούσε πάντα...;