Ο αναγνώστης του Σαββατοκύριακου

by Δημήτρης Φύσσας

Τον Σεπτέμβρη του 2004 η τριαντάρα Βάλια Σουρμελή, σκληρά εργαζόμενη και χαμηλά αμειβόμενη ιδιωτική υπάλληλος, προσλαμβάνεται ως αναγνώστρια λογοτεχνίας από τη Λόρα Μπραΐμη, μια καλλιεργημένη μεσήλικη αστή που ζει σε βίλα της Πολιτείας κι έχει χάσει την όραση της λίγο καιρό πριν, σε κάποιο μεγάλο δυστύχημα στο μετρό του Λονδίνου. Η Βάλια αρχίζει να διαβάζει μεγαλόφωνα στην εργοδότρια-ακροάτριά της, στην αρχή μόνο τ' απογεύματα κι αργότερα όλη μέρα, πέντε μέρες τη βδομάδα, πλην Σαββατοκύριακου: κάθε Δευτέρα πρωί αρχίζει από εκεί που είχε σταματήσει Παρασκευή βράδυ. Μαζί με τη Λόρα, "ακούμε" κι εμείς αποσπάσματα από δέκα συγγραφείς: Βαλτινός, Καβάφης, Καμί, Καρυωτάκης, Μοπασάν, Ροίδης, Σάμπατο, Σπίνραντ, Τσάντλερ, Χατζής. Στο τραπέζι του φαγητού, μετά τις αναγνώσεις, συζητιούνται τόσο τα υπό ανάγνωση βιβλία, όσο και διάφορα ζητήματα που άπτονται της λογοτεχνίας, ενώ γίνεται αναφορά και σε πολλούς άλλους συγγραφείς.
Ζώντας πλέον εν μέρει στη βίλα, η αναγνώστρια ανακαλύπτει τη χαρά που προσφέρει το διάβασμα κι αρχίζει να καλλιεργείται, αλλάζοντας σε πολλά πεδία ταυτόχρονα. Συγχρόνως, αναπτύσσει στενή σχέση με τη Λόρα και τον περίγυρο της, όπου προεξάρχει ο Σκοτσέζος γέροντας αρχιυπηρέτης Ρόμπερτ. Ωστόσο, το ότι τα Σαββατοκύριακα τη διώχνουν υποχρεωτικά και της απαγορεύουν ακόμα και να προσεγγίσει τη βίλα, την κάνει ν' αναρωτιέται τι περίεργο συμβαίνει εκεί στο τέλος κάθε βδομάδας. Μέχρι που μια Δευτέρα αντιλαμβάνεται ότι εμφανίστηκε και αναγνώστης του Σαββατοκύριακου.
Ένα μυθιστόρημα με θέμα την ίδια την "λόξα" της λογοτεχνίας και την περίεργη έλξη που ασκεί στους αναγνώστες της. Συνάμα, ένα βιβλίο για το απρόβλεπτο των ανθρώπινων σχέσεων.

166 pages, Paperback

First published February 1, 2012

About the author

Ο Δημήτρης Φύσσας γεννήθηκε το 1956 στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος νεοελληνικής φιλολογίας και πολιτικών επιστημών. Πέρασε από τα κόμματα της Αριστεράς, εργάστηκε σ' ένα εργοστάσιο και σε δύο βιβλιοπωλεία, έγραψε λήμματα σε εγκυκλοπαίδειες, αρθρογράφησε σε ποικίλα έντυπα, δίδαξε το μάθημα της έκθεσης σε φροντιστήρια άλλων και σε δικά του. Σήμερα ασχολείται με ιδιαίτερα μαθήματα Γλώσσας-Λογοτεχνίας, εταιρική, και πολιτική επικοινωνία/κειμενογραφία, επιμέλεια κειμένων, λεξικογραφία, βιβλιοπαρουσίαση, αθηναιογραφία. Συνεργάζεται με τις εφημερίδες "Athens Voice" και "Athens Review of Books"

Reviews

[ΠανωςΚ · Rating 3 out of 5]

Ναι, ένα ακόμη βιβλίο με θέμα τη λογοτεχνία. Θα σου θυμίσει την ταινία/θεατρικό έργο «Εκπαιδεύοντας τη Ρίτα». Θα μ' άρεζε περισσότερο (όχι ότι δεν μ' άρεσε) αν είχε αποφευχθεί το στιλ «όσοι δεν διαβάζουν λογοτεχνία είναι άξεστοι, όσοι διαβάζουν 'καλή' -και μόνον- λογοτεχνία είναι καλλιεργημένοι». Ενδιαφέρουσες οι παρεμβολές του συγγραφέα στην αφήγηση, για να πει τα δικά του περί λογοτεχνίας και γραφής, πότε συμφωνείς, πότε διαφωνείς μαζί του (γι' αυτό κι ενδιαφέρουσες, άλλωστε), μόνο που καμιά φορά λες ότι μπήκε στον κόπο να γράψει αυτό το μικρό μυθιστόρημα μόνο και μόνο για να πει την αποψάρα του, όμως -προτού προλάβεις να τον κατηγορήσεις γι' αυτό- το παραδέχεται, συμφωνεί κι επαυξάνει κι ο ίδιος. Γενικότερα, οτιδήποτε κι αν σκεφτείς να προσάψεις στον συγγραφέα, προλαβαίνει να το προσάψει στον εαυτό του ο ίδιος. Καλό κολπάκι αυτό. Αξιοδιάβαστο βιβλίο εντούτοις.

[Μαρία Δριμή · Rating 5 out of 5]

Το λάτρεψα αυτό το βιβλίο. Δυστυχώς το άρχισα τη μέρα που πέθανε ο συγγραφέας του. Παιγνιώδης γραφή, ωραία ιστορία, ξεχειλίζει η αγάπη για τη λογοτεχνία από τις σελίδες του. Τέτοιο βιβλιοφιλικό ανάγνωσμα είχα να διαβάσω από το "Χάρτινο σπίτι" του Dominguez.

[Κέλλυ Θεοδωρακοπούλου · Rating 4 out of 5]

Αρκετά περίεργο βιβλίο, κυρίως επειδή ο συγγραφέας σε πολλά σημεία μπαίνει στη μέση και απευθύνεται στο αναγνωστικό κοινό για να αναπτύξει τις απόψεις του σχετικά με τη λογοτεχνία, τη γλώσσα, το εκπαιδευτικό σύστημα, τους συγγραφείς κ.ο.κ. Αυτό θα ήταν εκνευριστικό σαν ταξιτζής που βγάζει λόγους, αν ο Δ.Φ. δεν ήταν τόσο διαβασμένος και καλός χειριστής του λόγου και επίσης αν δε συμφωνούσα κι εγώ με τις απόψεις του, όσο μπορώ, δηλαδή, να εκφέρω γνώμη. Κατά τα άλλα περνάει ξυστά από το να το βρω βαρετό, γιατί περιλαμβάνει ελάχιστα γεγονότα, αλλά δε θα έλεγα ότι είναι αργοκίνητο ή γραμμένο με σάλτσες ή ότι πλατειάζει. Επίσης βρίσκω πάντα όμορφη την ιστορία ενός ανθρώπου που ανακαλύπτει την καλή λογοτεχνία (αν και τα συγκεκριμένα βιβλία εμένα θα μου έπεφταν μάλλον βαριά και απορώ που κάποια που δε διαβάζει αρχίζει από αυτά). Είχα ακόμα μια αίσθηση "σάτιρας" όταν εμφανίζονται (και αρκετά απότομα) κάποια κλισέ των αισθηματικών ιστοριών. Το πιο απότομο ήταν ο χαρακτήρας αυτουνού που είναι τελικά "ο αναγνώστης του Σαββατοκύριακου", ο οποίος δε μου άρεσε καθόλου και μου φάνηκε εντελώς ξεκάρφωτος από το κλίμα του υπόλοιπου κειμένου - δεν περίμενα κάτι τέτοιο από τη "μέντορα", τη Λόρα (αν και έπρεπε να το περιμένω από τον Δ.Φ. ;) ). Για αυτό και για το "ανοιχτό" τέλος, βγάζω ένα αστεράκι. Αλλά γενικά το ευχαριστήθηκα και το διάβασα σχεδόν με τη μία.

[Antonis Michailidis · Rating 4 out of 5]

Ευρηματικό το θέμα. Περνάει ο Δημήτρης όλα του τα διαβάσματα. Για τους φιλολόγους των σχολείων ασκεί μιαν έωλη κριτική που δεν ισχύει πια ως κανόνας. Για τους φροντιστές επίσης γενικεύει μάλλον αυθαίρετα.
Το δοκιμιακό κομμάτι κατά τα λοιπά ενδιαφέρον.
Διαβάστε το.

[Wynterspryng · Rating 3 out of 5]

Το πρώτο μισό δυνατό, μετά πέφτει λίγο. Από αυτόν τον υπέροχο τύπο, τον Δημήτρη Φύσσα, που έφυγε πρόσφατα.