სამანიშვილის დედინაცვალი

by David Kldiashvili

მოთხორბის გმირი, ბეკინა სამანიშვილი, გაღარიბებული აზნაურია. მისი შვილი, უბრალო მიწის მუშად ქცეული პლატონი, წელებზე ფეხს იდგამს, რომ ოჯახს ცხოვრების სახსარი შეუნარჩუნოს. დაქვრივებული ბეკინა მეორე ცოლის შერთვას გადაწყვეტს, რაც ქონების მოზიარის გაჩენის საშიშრობას უქმნის პლატონს და აიძულებს მას საკუთარი სადედინაცვლოს — ორნაქმარევი უშვილო ქალის მაძიებლის დამამცირებელი და კომიკური როლი იკისროს.

Genres: Georgian, Classics, Short Stories, School, Fiction

102 pages, Hardcover

First published January 1, 1896

About the author

David Kldiashvili (Georgian: დავით კლდიაშვილი, Davit' Kldiašvili) (August 29, 1862 – April 24, 1931) was a Georgian prose-writer whose novels and plays are concentrated on the degeneration of the country’s gentry and the miseries of the peasantry, boldly exposing the antagonisms of Georgian society.
Born to an impoverished petite noble family in the province of Imereti, Georgia (then part of the Russian Empire), he was educated at the military schools of Kiev and Moscow (1880-1882). Returning to Georgia, he joined the Russian army. While serving in Batumi, he was close to the local intelligentsia and engaged in cultural activities. Deemed to be a non-reliable officer, he was forced to resign as a non-reliable officer during the Russian Revolution of 1905. During World War I, he was remobilized in the army and served on the Ottoman front. Following the 1917 February Revolution, he was demobilized and, sick and tired, returned to his native village.
Kldiashvili’s best works belong to the first half of his life. He is said to have forgotten his Georgian while studying in Ukraine and to have had to relearn it. Nevertheless, he is regarded as an exemplary prose stylist with superb humor and gentler social satire. Since 1880s, his translations and original works were regularly published in Georgian press. The first major novel, Solomon Morbeladze (სოლომონ მორბელაძე) appeared in 1894, followed by Samanishvili's Step-Mother (სამანიშვილის დედინაცვალი, 1897), The Misfortunes of Kamushadze (ქამუშაძის გაჭირვება, 1900), Rostom Mashvelidze (როსტომ მანველიძე, 1910), and Bakula's Pigs (ბაკულას ღორები, 1920). His plays, especially Irine’s Happiness (ირინეს ბედნიერება, 1897) and The Misfortunes of Darispan (დარისპანის გასაჭირი, 1903) resemble the French comedies of the 1840s only set in an Imeretian village at the turn of the 20th century. They are typically tragicomic impregnated with what the author himself referred to as "tears mixed with a smile".
In the 1920s, Kldiashvili returned to writing and produced his memoirs On the Road of My Life (ჩემი ცხოვრების გზაზე, 1925), as well as two new novellas published between 1924 and 1926. In 1930, he was awarded the title of People's Artist of Georgia

Reviews

[Promethea · Rating 4 out of 5]

მეზიზღება კაცები

[Ivva Tadiashvili · Rating 4 out of 5]

ქართველების რამე რუმეები ძაან ცოტა მაქვს წაკითხული. სკოლაში მეშვიდე კლასის მერე არ მივლია. სკოლის გარეთ კი ვკითხულობდი ხოლმე რასაც სკოლაში ასწავლიდნენ, მაგრამ მაინც სულ ვცდილობდი არ მომწონებოდა. ეხლა გადავწყვიტე კიდევ ერთხელ გადავხედო ქართულებს და რატომღაც ხელში სამანიშვილის დედინაცვალი შემრჩა, ეტყობა ღმერთმა ასე ინება. :დ
კითხვის დაწყებისას ბეკინამ ეგრევე მოიპოვა ჩემი სიმპათია და მთელი წიგნი გამყვა. საერთოდ ჩემი დაკვირვებით გეტყვით რომ ვინც მეტს იცინის ის არის უფრო ჭკვიანი. ჭკვიანი რას ნიშნავს და ვის როგორ ესმის ამაზე ბევრი ლაპარაკი შეიძლება მაგრამ არ დავიწყებ ეხლა მაგაზე ლაპარაკს. ბეკინა ბევრს იცინის და არ ემდურის ბედს, ღმერთს. ამიტომ ამ ნაწარმოებში ბეკინა ყველაზე მაგარი ტიპია. ამ საზიზღარ საზოგადოებაში, ბავშვებს სულ სერიოზულობისკენ მოუწოდებენ: "ცოტა სერიოზულად მოიქეცი!", "როდის უნდა დასერიოზულდე?","რას იცინი დებილი ხარ?" და მსგავსი რამე რუმეებით უბურღავენ ბავშვებს ტვინს. უნდა ვიცინოთ, ბევრი ბევრი ამ ყველაფერზე, ოღონდ ჯერ იმ გარემოებამდე უნდა მივიდეთ (უნდა ვცადოთ მაინც), რომ ეს ყველაფერი სასაცილო გახდეს. თუ გახდება სასაცილო მაშინ იქნები სხვებზე უფრო მაღლა, ამიტომ ვინც იცინის ისაა ყველაზე მაღლა, ისაა ყველაზე ჭკვიანი. ამ შემთხვევაში ბეკინა სამანიშვილი.
პლატონა თავიდანვე არ დამევასა, საერთოდ ესეთი ხალხი ვინც ასე ხშირად ახსენებს ღმერთს, სულ უფრო და უფრო ცდილობს ეშმაკი განდევნოს. ეს ძალიან არ მომწონს რადგან თუ ღმერთს ვიღებთ ეშმაკიც უნდა მივიღოთ. რაც უფრო მეტად განვდევნით მით უფრო მეტად შემოგვიტევს. ძენ ბუდიზმში არის ასეთი პარადოქსული რამ: "ვისაც საერთოდ არ ახსოვს ღმერთი, ის ყველაზე ახლოსაა მასთან".
ჰოდა პლატონი თითქოს ღმერთს ემადლიერება, ემორჩილება, მაგრამ როგორც კი მისი მიზნების საწინააღმეგოდ მამის სურვილი გამოჩნდება, მაშინვე იწყებს ბედთან ბრძოლას.
შოპენჰაუერის აზრით, თუ გვინდა გავსხივოსნდეთ ან რავი რაც გინდა დავუძახოთ მაგ მოვლენას, ნებისგან და წარმოდგენებისგან უნდა განვთავისუფლდეთ, შოპი ფიქრობდა რომ ეს პესიმისტური გზაა, მე ვერ ვხედავ ამაში ვერანაირ პესიმიზმს. პლატონა ორივეს ტყვეობაშია და თან ორივეს ებრძვის. და ბრძოლა არის ზუსტად დამღუპველი ეშმაკთან, ღმერთთან, ბედთან, ნებასთან, წარმოდგენებთანაც. აზრი არ აქვს ბრძოლას.
ყველა უარყოფითი პერსონაჟი იყო რომანში რავი, მე არავინ დამევასა, გარდა ბეკინასი. ამ ოჯახ ოჯახ სიარულში, ბავშვები აქა იქ გამოჩნდებოდნენ ხოლმე, ჩემი ინტერესი და იმედი მაგ ბავშვების მიმართ იყო, რომ ისინი მაინც არ დაემსგავსებოდნენ ამ ხალხს.
ერთი მომენტი იყო როცა პლატონა თითქოს ხვდება, რომ ეს ყველაფერი ბედია, რომ ელენე ღვთის საჩუქარია. გაცნობიერებაც საჭიროა, რომ განთავისუფლდე. უნდა გააცნობიერო რომ პერსონაჟი ხარ რომ მერე იცინო და იცინო ბევრი ავტორზე. ან თავად გარდაიქმნა ავტორად. პლატონი თითქოს თვითონ ხდება ამბის ავტორი როცა მიდის სადედინაცვლოს საძებნელად, მაგრამ თავის თავზე ფიქრობს სხვა არავისზე, როგორც ეს თავიდანვე შენიშნა ბეკინა სამანიშვილმა.
რავი მშობლებთან ცხოვრება არ ვარგა, არც ერთისთვის. არც მშობლის საქმეში უნდა ჩაერიოს შვილი, არც შვილის საქმეში მშობელი.
თავიდან ბეკინა დამევასა და ვუთანაგრძვნე, ბოლოსკენ ბეკინაც შეიძრა ცოლის ორსულობის ამბით. თლა ბეკინაც ვერ აღმოჩნდა ბოლომდე მხნედ, რადგან პლატონა დააყენა თავისზე წინ. აი ბოლოსკენ უკვე ყველა პერსონაჟი შემეცოდა, მერე მთლიანად ქართველები.
ბოლოს ძაან ტრაგიკულად დამთავრდა თითქოს. მაგრამ აი ის 5 წლის ბავშვი ელენეს გვერდით რომ დგას ბოლოს, ეგ იძლევა დიდ იმედს ცვლილებებისთვის. იქნებ ეგ მაინც დაემსგავსოს ბეკინას, თუარა პლატონა კი ნამდვილად არ უქნია ღმერთს და თავის გამჩენს.
ხტფუი!

[Nika Meleksishvili · Rating 5 out of 5]

აბიტურიენტობაში მეორედ წაკითხვა მომიწია და მივხვდი, რომ ხუთ ვარსკვლავს იმსახურებს. მეათე კლასში რომ წავიკითხე მხოლოდ სიუჟეტი მომეწონა, თხრობის მანერა კი გაწელილი და მოსაწყენი მეჩვენა, ახლა კი მოვიხიბლე კლდიაშვილის სიმსუბუქით და სიმარტივით.

"მაგრამ ბედნირება, რაგვარიც უნდა იყოს, ვის შერჩენია ბოლომდის, რომ სამანიშვილისას ფეხი მოედგა მჭიდროდ? ან კი რა საფიქრებელი იყო, რომ ასე ცოტათი მოტყუებული ბედნიერება, ისევ ცოტა მიზეზითვე ხელიდან არ გამოეცლებოდათ, სუსტ საფუძველზე დამყარებული კმაყოფილება არ მოესპობოდათ!.."

[Elene Ugrekhelidze · Rating 4 out of 5]

Use protection

[Keti · Rating 4 out of 5]

ეს წიგნი რამდენიმე წლის წინ წავიკითხე პირველად და კარგად აღარ მახსოვდა. ახლა მეორედ მომიწია წაკითხვა გამოცდების გამო და ძალიან ოსტატურად წერს კლდიაშვილი სერიოზულად. მომწონს იუმორს ხელებში როგორც ათამაშებს.

[Levan Chkonia · Rating 5 out of 5]

ღარიბი, დაქვრივებული, მოხუცი აზნაური გადაწყვეტს ცოლი შეირთოს, რის გამოც, მისი შვილი მამისათვის ეძებს უნაყოფო საცოლეს, რომ მოცილე ძმა არ გაუჩნდეს და საკუთარი შვილებისთვის ლუკმის წარმთევა არ მოუწიოს.

სექტემბერში წავიკითხე პირველად, მაგრამ ნაწილ-ნაწილ. სიუჟეტი მთლიანად ზეპირად ვიცოდი, რა ხდებოდა, როგორ ხდებოდა და ასე შემდეგ.
იუმორისტულია, მაგრამ 40 გვერდის შემდეგ იუმორის თვალით ვერ ვუყურებ, ძალიან მძიმე ტრაგედიად, სევდიან და სატირულ ნაწარმოებად აღვიქვამ.
ბოლო 15-20 გვერდში აღარაფერია სასაცილო, ოდნავადაც არ ჩამღიმებია.
ფინალმა განსაკუთრებული შთაბეჭდილება მოახდინა ჩემზე.

[Melek · Rating 4 out of 5]

Annesi vefat ettikten sonra babasının yeniden evlenme isteğini sahip olduğu tarla ve malın bölünmesi olarak gören yetişkin Platon Samanişvil’in babasına yeni eş arama sürecini anlatıyor kitap. Yazarın 1800’lerin sonunda doğması sebebi ile hikayenn 1800’lerin sonu 1900’lerin başında geçtiğini düşünerek okudum.

Kitap bana İş Bankası Kültür Yayınları’nın bastığı Türk Klasikleri serisini hatırlattı. Osmanlı’nın son dönemleri gibi Gürcistan’ın 19. yy sonu ve 20. yy başındaki taşra hayatını okuma şansı buldum bu kitapta. Okuduğum hikaye bana çok yabancı gelmedi. Türk ve Gürcü toplumunun o dönemki yaşantılarının benzerlikleri beni etkiledi.


Harika bir edebi şölen sunmuyor kitap. Lakin Gürcü Edebiyatı’ndan birşeyler okumak ve dönemi tanımak isteyenlere önerebileceğim bir kitap. Hızlı okunuyor. Özellikle uzun kitaplardan sonra araya mola olarak alabileceğiniz keyifli bir eser.

[Mari · Rating 4 out of 5]

Nvm xalxo platonsac ver vitan

[ტუნგუსკა · Rating 5 out of 5]

ქართული "ოდისეა"/"დონ კიხოტი" <3
ჩემს გულში მუდამ განსაკუთრებული ადგილი ექნება კლდიაშვილის ტრაგიკომიზმს

[Vazha · Rating 4 out of 5]

იმერული კილო ორმაგად ალამაზებს ამ ნაწარმოებს და უფრო სასიამოვნო წასაკითხს ხდის.

* რავა არა! * * შენც არ მომიკვდე * * ვერ გატყობ თუ? * * შე კაცო! * * რავარც გნებავდეს. * და ა.შ

[Ninea · Rating 2 out of 5]

Why do men exist

[Jeko Badalashvili · Rating 4 out of 5]

Forgot abt this

[Tita · Rating 4 out of 5]

იმერლოფობი გამხადა

[regen · Rating 3 out of 5]

ვეფხისტყაოსნის პაროდია

[Avto Sofromadze]

ღვთითაა თუ უღვთოთაა, რა დააშავა, რა აწყენია ამისთანა, რომ ასეთი სასჯელი მიესაჯა? რა ქნა ისეთი, რომ ამგვარი წყრომა დაიმსახურა? რის გულისათვის ისჯება ასე მწარედ?.. და პლატონი ყოველ თავის ნამოქმედარს, ყოველ თავის წარსულს იხსენიებდა და არჩევდა თუ რით შეეძლო განერისხა ღვთაება და გამოეწვია მისგან ისეთი მისი შეუბრალებლობა. არაფერი, სრულიად არაფერი საამისო არ უქნია. კაცი არ მოუკლავს, არ დაუჩეხია, არ უეშმაკნია ჯერეთ. ჯერეთ არც უქურდნია, არაფერი მოუპარავს, არავისთვის არაფერი არ წაურთმევია… ამ სიტყვაზე კი შედგა, შეჩერდა პლატონი. არ წაურთმევია, მაგრამ ხომ ართმევს ბრეგაძეებს… კანონიერად კი, მარა ხომ მაინც ართმევს მასზე უფრო საწყალთ, მასზე უფრო გაჭირვებულთ, თითქმის მშივრებს; შეცოდების მაგიერად უკანასკნელ ლუკმას სტაცებს და ამის გამო ვის ჩაუყარა ხელში საცოდავები, ვის? კაციჭამია გვერდევანიძეს, ამ შეუბრალებელ კაცს? და ღმერთი შეიბრალებდა-ღა?! რასაკვირველია, არა! – გუნებაში გაიძახოდა პლატონი და გულგახეთქილი გვერდვანიძისას გაიქცა, რომ საქმე მოესპობინა, ეთქვა, რომ გროში-კაპეიკი არ უნდოდა ბრეგაძეების გამონართმევი. ამით აპირებდა პლატონი განრისხებულ, შემომწყრალ ზენას გულისმოგებას. თავის დანაშაულის გამოსყიდვას და იმედობდა, რომ დაუბრუნდებოდა რასაც ხელიდან აცლიდნენ, რომ შენანიებასთან ერთად მას დედინაცვალსაც მუცელი მოეშლებოდა.

[დაჩი ჯობავა · Rating 5 out of 5]

დავით კლდიაშვილი, სხვაგვარად ქართველი ჩარლზ დიკენსი, რომელიც მსოფლიო ლიტერატურის ერთ-ერთ ყველაზე საინტერესი სტილს იყენებს - "ცრემლნარევ იუმორს". ეს არის ტრაგიზმისა და კომიზმის ნარევი. მის პერსონაჟებს, იგივე პლატონს და ასე შემდეგ, შესანიშნავად ესმით, რომ ღმერთს იმ ცოტასთვისაც უნდა უმადლოდენ, რაც აქვთ, მაგრამ აღმიჩნდება, რომ ეს ცოტა არის ის, რომ პლატონი არის ერთადერთი მემკვიდრე მამამისის და ქონების გამყოფი არ ჰყავთ. მათაც ესმით, რომ უნდა დააფასონ ეს, თუმცა, როგორც კი რაიმე პატარა დაბრკოლებას წააწყდებიან, ეს ყველაფერი ავიწყდებათ. კლდიაშვილი მათ კი არ დასცინის, არამედ პირიქით - მას ეცოდება ისინი და ცდილობს, რომ მათი ცუდი საქციელი იუმორით გააქარწყლოს...მას ხომ ყველაზე მეტად თავისი პერსონაჟები უყვარს?! როდესაც, დავით კლდიაშვილზე ვსაუბრობ, წარმოვიდგენ, როგორ წერს "სამანიშვილის დედინაცვალს" პატარა მაგიდასთან და ეტირება თავის პერსონაჟებზე, რომლებიც უყვარს, შემდეგ იუმორით აქარვებს მათ საქციელს და იცინის ნამტირალევი თვალებით...

[Kakha · Rating 5 out of 5]

დიდი მწერლის დაწერილი ნაწარმოებია სამანიშვილის დედინაცვალი. რამდენჯერმე მსმენია, სათანადოდ მაინც შეუფასებელია დავით კლდიაშვილიო. მასეა შეიძლება, თუმცა ჩემთვის ის ყოველთვის დიდი მწერალი იყო. არის. დიდი საზოგადო მოღვაწეა, დიდი ნამდვილი ქართველი. ადამიანებს ვურჩევ მის ავტობიოგრაფიულ წიგნს "ჩემი ცხოვრების გზაზე". ნამეტანი საინტერესო მემუარებია.
"სამანიშვილის დედინაცვალი" კი სულისშემძვრელია პირდაპირ, ისევე, როგორც ამ დიდი ქართველის ყველა სხვა ნაწარმოები. მწარედ კომიკურია ხანდახან, ტრაგიკულია ზოგჯერ და ჭკუისსწაავლებელი და ბევრის დამნახვებელია ყოველთვის. მერე ყველა მისი ნაწარმოები კლასიკურია – არცერთი კარგავს აქტუალობას საუკუნეზე მეტი ხნის მერეც.

[Tiko · Rating 4 out of 5]

sazizgroba....

[Giorgi Sanikidze · Rating 5 out of 5]

შემოდგომაზე წასაკითხად ზედგამოჭრილია💘💘💘

[Lasha Phutkaradze · Rating 5 out of 5]

გუშინ ღამით დავიწყე,და რომ არ დაგიმალოთ ძალიან მეზარებოდა.დღეს დილით განვაგრძე და რადიკალურად განსხვავებული შთაბეჭდილება მქონდა. თავიდან სიცილით და ღიმილით ვკითხულობდი,მაგრამ აი შუა ნაწილიდან უკვე არაფერი იყო სასაცილო.ეს ნაწარმოები კლასიკური რეალიზმის შესანისნავი ნიმუშია, და ზუსტად გადმოსცემს იმერულ, და ქართულ ყოფას მე19 საუკუნის მიწურულს. ძალიან აზრიანი ნაწარმოები,რომელიც ჩაგითრევს და დაგაფიქრებს. ფინალმა განსაკუთრებული შთაბეჭდილება დამიტოვა.

[Gio Gio · Rating 4 out of 5]

ANOTHER STUDY BOOK, It was good, a pain to read but I loved the comedic tone in it and the horrific ending and themes.

The Greed and the dehumanization of a pregnant women seen as a animal to be tossed or wanted. His father wanted a wife and the son didn't want a brother but sadly only one got something they wanted.

[Irakli Kharitonishvili · Rating 5 out of 5]

ძალიან ტრაგიკული ამავე დროს იოტისოდენა იუმორით გაჯერებული. რასაც ტრაგიკომედია დაარქვეს მე კი უფრო იმერულ ოდისეას დავარქმევდი,მოგზაურობას ნიკეასა და საღორიაზე,ვანსა და ხარაგაულში. სამწუხარო რეალობა :'(

[Nika · Rating 5 out of 5]

მარტივი ენითა და უბრალო სიუჟეტური ხაზით ძალიან კარგად არის ქართველების ხარბი ბუნება გადმოცემული. ყველა პერსონაჟში იკითხება პირველყოფილი ადამიანებისთვის დამახასიათებელი თვითგადარჩენისკენ სწრაფვა, რაც მათ ადამიანურ სახეს მთლიანად აცლის და ორფეხა ცხოველებად აქცევს.

[Tiko Sinauridze · Rating 5 out of 5]

ზესტაფონის თეატრს აქვს სპექტაქლი დადგმული, ძალიან სასიამოვნო და სახალისო საყურებელია,კარგადაც თამაშობენ

[Nia Gubieva · Rating 3 out of 5]

გიჟები ხართ კაცები..

[Tamar Razmadze · Rating 4 out of 5]

Sacodavi platoni. Erti axirebuli kaci iyo mamamisi da tyuila daigupa tavi.

[KhhMaro · Rating 3 out of 5]

ბეკინა უფრო გეზიზღებათ თუ პლატონი?🤨

[Nitoreads ✪]

ყველა მეცოდება.

[Nika Meshveliani · Rating 5 out of 5]

ნაწარმოები, ჩემი აზრით ბოლო მარგალიტია იმ ლიტერატურული სამკაულისა, რომელიც პირველად შეამკო გიორგი წერეთელმა, მერე დ. ჭონქაძემ და ლ. არდაზიანმა.

[kesuna · Rating 5 out of 5]

კაცებო ამოწყდით :))))))))))))