Het verhaal van Antwerpen

by Bart De Wever, Johan Vermant

Bart De Wever vertelt 33 verhalen over Antwerpen, van kleine anekdotes tot wereldschokkende gebeurtenissen. Hij schrijft over de voorhuid van Christus en een negentiende-eeuwse professor die bij kaarslicht schilderijen van Rubens opsmukte. Over een Antwerpse kandidaat die in 1831 koning van België wilde worden. Over vreselijke ziekten, verdacht vastgoed en polarisering in de pers.


Het verhaal van Antwerpen geeft inzicht in de geschiedenis van de stad. Het vertelt waar we vandaan komen, helpt ons te begrijpen wie we zijn en biedt inspiratie om te beseffen wie we willen worden. Uit de verhalen blijkt een liefde voor de stad en een liefde voor de stadsgemeenschap die er thuis is.


‘Het burgemeesterschap is niet gewoon een mandaat van de kiezer. Het is een ambt waarin je groeit. En terwijl je geleidelijk aan met dat ambt versmelt, geraak je in de ban van de stad. Antwerpen heeft een enorm mooi verhaal te vertellen. Maar dat verhaal vertelt ook iets over ons. De stenen van de stad spreken niet alleen over het verleden. Ze maken ons niet alleen fier uit nostalgie. Ze geven ons kracht om zelfbewust een nieuw elan te geven aan onze stadsgemeenschap. Net daarom is het zo belangrijk om dat verhaal te vertellen. Het verhaal van Antwerpen.’ — Bart De Wever

Genres: History, Nonfiction

744 pages, Kindle Edition

Published May 23, 2023

About the author

Flemish nationalist politician and the mayor of Antwerp.

Since 2004 De Wever is the leader of the New Flemish Alliance (N-VA), a party advocating independence for the Flemish region of Belgium within the EU; he is also a member of the Flemish parliament.

He played a prominent role in the 2007 Belgian government formation and presided over his party's victory in the 2010 federal elections when N-VA became the largest party in both Flanders and in Belgium as a whole.

Since January 2013 he has been Mayor of Antwerp, following the 2012 municipal elections.

Reviews

[Marc Lamot · Rating 3 out of 5]

A history of Antwerp, written by the current prime minister of Belgium, and since 2013 also mayor of this Belgian port town. He's a professionally trained historian, so - happily - there's no historical bullshit to be found. But it isn't really a linear historical story, more a collection of episodes in the city's history, up to the 1920's (that way he could avoid the not so nice role of the Antwerp city council and the Antwerp police in the persecution of Jews during the Second World War, when Antwerp was occupied by the nazis). It's not clear to me to what extent De Wever was the real writer of this book, since his speech writer Johan Vermant is co-author. As this is a Dutch language book, not translated in English, below I offer a Dutch review.

Een deurstopper (700 blz!) tjokvol informatie en weetjes over de Antwerpse geschiedenis. Geen aaneensluitend verhaal, maar eerder episodes die min of meer chronologisch geordend zijn. De tumultueuze periode in de 16de eeuw van de opkomst van de protestanten en het Spaanse repressiebeleid daartegen is het meest gedetailleerd uitgewerkt, maar dan is het des te opvallender dat er nauwelijks iets opgenomen is over de periode dat Antwerpen volledig in calvinistische handen was.
Ik vond de meer thematische hoofdstukken het interessantst, over de evolutie van de rechtspraak, de ziekenzorg en de zorg voor armen; die bevatten voor mij ook nieuwe informatie. Af en toe krijgen de anekdotische verhalen de overhand en gaat de brede lijn verloren, zodat de titel beter “de verhalen van Antwerpen” zou zijn.
Vreemd ook dat het boek in 1923 stopt, “want al wat minder dan 100 jaar oud is, is nog geen geschiedenis”. Op die manier omzeilt hij natuurlijk de delicate episode van de Tweede Wereldoorlog met het niet zo fraaie optreden van het Antwerps stadsbestuur en de politie in de Jodenvervolging. Al valt het dan wel op dat de politicus in Bart De Wever het niet kan laten om geregeld linken te leggen met meer recente (wan)toestanden. Tenslotte: zowel in zijn inleiding als in het stuk over de 19de eeuw wordt uitgehaald tegen het anti-stedelijk beleid, de “suburbane cultuur” van de hogere overheden in de jongste 2 eeuwen. Daar is wel iets voor te zeggen, maar ook hier is het vooral de politicus die spreekt, lijkt me.

[Bea · Rating 4 out of 5]

4,5 ****

Een aanrader voor elke Antwerpenaar, of voor om het even wie enige affiniteit met Antwerpen heeft.

In 33 hoofdstukken, meestal chronologisch, soms thematisch en af en toe anekdotisch wordt hier de geschiedenis van één van Vlaanderens belangrijkste steden verteld.
Natuurlijk konden me niet alle hoofdstukken even hard boeien, maar de onderwerpen die behandeld worden zijn zo breed dat iedereen er wel een aantal vindt die hem/haar interesseren.

Voor mij waren dat oa 'Zieleheil en Ziekenzorg' waarin het Sint-Elizabeth gasthuis onder de loupe wordt genomen. Dat is ook het ziekenhuis waar ik mijn allereerste klinische ervaring opdeed, dus dat schept altijd een bijzondere band. Dat het samen met Sint Jan (Brugge) het oudste ziekenhuis is in onze contreien dat wist ik al, dat de ziekenzusters in de beginperiode meer aandacht hadden voor het zieleheil dan voor de zorg van de patiënten, dat heb ik hier pas vernomen.
En dan het Stuivenberg ziekenhuis, nog zo'n hospitaal dat mij heel nauw aan het hart ligt. Ik verschoot dat het er pas in de jaren '80 van de 19de eeuw gekomen is, ik dacht dat het veel ouder was. Het belang van die zo beroemde, beruchte maar oh zo unieke ronde zalen voor de opvang van pandemiepatiënten, dat lag blijkbaar in het voor die tijd heel innovatieve systeem van luchtcirculatie. Dat was ook nieuw voor mij. En eerlijk gezegd dat was ook wel het laatste waar ik over nadacht wanneer zo'n honderd jaar na de opening van het ziekenhuis, ik 's nachts met een zaklamp door die bewuste ronde zalen sloop, op zoek naar de juiste patiënt in het juiste bed, zonder dat de zowat 20 andere patiënten in diezelfde zaal ook wakker werden. Ronde zalen, met meer dan 20 patiënten in 2 concentrische cirkels rondom een verpleegpost, niks privacy, maar zo efficiënt kwestie van patiëntenmonitoring - behalve dan 's nachts wanneer de lichten uit waren - dat ze tot laat in de 20ste eeuw zijn blijven bestaan.

Ik weet nu ook hoe de Gazet van Antwerpen aan zijn bizarre bijnaam 'de frut' is gekomen.

Dit en nog zoveel kleine en grote weetjes meer.
Heerlijk!

In het kort, ik heb genoten van dit boek.
En ja, het is overduidelijk dat dit geschreven is door een enthousiaste, fiere Antwerpenaar met een gedegen kennis over het onderwerp.

[Pieter Serrien · Rating 3 out of 5]

Hoe fantastisch is het dat een burgemeester een goed onderzochte geschiedenis van zijn stad publiceert! Ik mis wel een eenvormig verhaal en het is duidelijk vanuit het perspectief van een bestuurder, trotse Antwerpenaar en Vlaams nationalist geschreven. De aangehaalde citaten zijn interessant. Vooral de politieke debatten op ´t schoonste verdiep konden me boeien 3,5 ☆

[Tim · Rating 4 out of 5]

Boek heeft sterkere en minder sterke - of moet ik zeggen interressante!? - hoofdstukken. Waardoor sommige delen als 'verplicht te lezen huiswerk voelen en andere veel te snel gedaan zijn. Het boek leest daardoor soms als een trein, maar soms ook als de tram die weer in panne in de premetro staat.

[Jort Fokkens · Rating 4 out of 5]

Een interessant boek met originele verhalen over de stad Antwerpen. De opzet en de gedachte van dit boek bevielen mij wel.

Enige minpunt vond ik dat de kwaliteit van de hoofdstukken, inhoudelijk als qua vorm, nogal leken te verschillen. Geleidelijk aan verslapte mijn aandacht een beetje.

Niettemin een leuk boek.

[Marcel Dams · Rating 4 out of 5]

Heel vlot geschreven, must read voor elke Antwerpenaar, zeker als die uitgeweken is naar ... Zwijndrecht. Eye-opener als het gaat over hoe gelukkig wij (babyboomers) mogen zijn met alleen nog maar vredesjaren. Ook de scheldtirades tussen de verschillende politiek geïnspireerde dagbladen deden me vaak lachen en denken aan hedendaagse fenomenen als fake news en "wij hebben altijd gelijk"-gedachte van sommige/veel mensen/politiekers (° ... schrappen wat niet past). Spijtig in dat licht dat bij de geraadpleegde dagbladen geen Volksgazet vermeld werd. Of moet ik dat zien als een complot van de auteur?
Erger dan vorige gedachte: er wordt nauwelijks iets verteld over het (Stedelijk!) Onderwijs, dat had toch zeker ook een apart verhaal verdiend. Complot?

[Ann Hendrickx · Rating 4 out of 5]

Het verhaal van Antwerpen heeft me wel gesmaakt, het heeft een rijk en boeiend verleden. Volgende keer als ik in Antwerpen kom, zal ik toch eens wat meer stilstaan bij bepaalde plekken die een historisch verhaal hebben!

[Guido Bergmans · Rating 4 out of 5]

Het verhaal Van Antwerpen. Bart De Wever en Johan Vermant

BDW, huidig burgemeester van Antwerpen, presenteert zich hier als historicus, hoewel hij natuurlijk zijn politieke overtuigingen niet onder stoelen of banken steekt, en geregeld parallellen trekt met hedendaagse politieke thema’s.
Capita selecta van de geschiedenis van Antwerpen worden in 33 hoofdstukken gepresenteerd. Het verhaal eindigt in 1923, want volgens De Wever zijn de laatste honderd jaar “levende geschiedenis”, wat dat ook moge betekenen.

De verschillende hoofdstukken vormen een mengsel van thematiek en chronologie. De eerste hoofdstukken gaan over de vroegste geschiedenis van Antwerpen, de laatste eerder over de 19de en 20ste eeuw, en tussenin lijken de hoofdstukken eerder thematisch geordend. Binnen deze thema’s is er dan weer een eigen chronologie, of beter evolutie. Ik som ze hier even op, louter voor mezelf.

1. De vroegste jaren: het belang van de Schelde en haar ontwikkeling (de Honte die pas vanaf de 11de eeuw de Westerschelde wordt).
2. De geboorte van een stad: de legende van Brabo en de reus Antigoon. De Vikingen, het hertogdom Brabant, de eerste aanzet tot stadsrechten.
3. Ellebogenwerk: de vete met Mechelen over het stapelrecht van vis, graan en zout in de 13de en 14de eeuw.
4. Eén burgemeester is niet genoeg: over bestuur, bevoegdheden, rechtspraak en hun evolutie.
Ik leerde hier ook dat het woord magistraat niet alleen een persoon kan zijn, maar ook stadsregering kan betekenen, en dan onzijdig is: het (stads)magistraat. Ook over het verschil tussen poorters en ingezetenen.
5. Recht onder de blauwe hemel: over rechtspraak, tortuur en executiemethodes.
6. Schandelijke straffen: aansluitend aan het vorige hoofdstuk.
7. Zielenheil of ziekenzorg: de ontwikkeling van gezondheidszorg.
8. Helpende handen: organisaties van weldadigheid.
9. Vuile en besmette stad: pest en cholera.
10. Een leidingsweg: de perikelen bij de aanleg van de waterleiding eind 19de eeuw ter bestrijding van de epidemieën uit het vorige hoofdstuk. Quick en Dick.
11. Kleine kermis: de evolutie van de Heilige Besnijdenisommegang tot de Sinksenfoor.
12. Het witte goud: over suiker. Aanvoer, raffinage, verwerking tot eindproduct en handel. De Koekenstad.
13. Iedereen vrij: een soort Antwerps gewoonterecht, waar slaven soms gebruik van konden maken. Ook over de aanwezigheid van gekleurde mensen in Antwerpen.
14. Verdacht vastgoed: de vervanging van de oude middeleeuwse muren door de nieuwe stadswallen rond 1550. De machinaties van Gilbert Van Schoonbeke en het ontstaan van de Nieuwstad in het noorden.
15. Bierstad: spreekt voor zich.
16. Vrijgevochten vrouwen. Hoewel getrouwde vrouwen sterk achtergesteld waren in rechten, konden ze als weduwen of ongetrouwden soms wel werken, ondernemen en rijk worden.
17. Gretige lezers: de boekdrukkunst en de handel in boeken, in de 16de eeuw sterk verweven met het drukken van Bijbels en protestantse pamfletten. Hier komt ook William Tyndale ter sprake, net als bij Michael Pye. En Christoffel Plantijn uiteraard.
18. De wieg van het kapitalisme: Gaspar Ducci en de Handelsbeurs.
19. Verderfelijke gedachten: Lutheranisme, Calvinisme, en anabaptisten. Ketterij onder Keizer Karel en Filips II.
20. In vuur en vlam: over de periode 1565 (het Wonderjaar) – 1576, waarin achtereenvolgens vrij gedetailleerd ingegaan wordt op de stijgende invloed van de protestanten, culminerend in de geuzenopstand en de Beeldenstorm (1566), de reactie van Filips II, in casu de Bloedplakkaten, de deels gelukte pogingen van landvoogdes Margaretha van Parma om de gemoederen te bedaren, de komst van de hertog van Alva en de Bloedraad die uiteraard olie op het vuur gieten, de executie van de graven van Egmont en Horne, de bouw van de (Spaanse) citadel, het terugroepen van Alva na de nederlaag bij Den Briel, de komst van Requesens die gematigd was en naar het herstel van de orde streefde, maar onverwacht stierf in 1576. Een paar maand later was er de Spaanse furie door losgeslagen Spaanse troepen. Hoe de Antwerpse schuttersgilden er dan in 1577 in slaagden de citadel te veroveren en de Spanjaarden te verdrijven, wordt helaas niet zo goed uitgelegd. Nadien ontstond even de Vrije Protestantse Republiek Antwerpen, waaraan door Farnese een einde werd gemaakt.
Voor deze tribulaties kan ik gelukkig teruggrijpen naar het uitstekende boek In Opstand! Van Pieter Serrien (zie aldaar).
21. Stad van God: Antwerpen wordt terug katholiek na de val van 1585.
22. Van neergang tot omwenteling: de afsluiting van de Schelde door de Noordnederlandse Republiek en de uittocht van talloze Antwerpenaren naar Amsterdam veroorzaken een economische neergang. De Oostenrijkse tijd en de Brabantse Omwenteling.
23. Tijd van revoluties: de Franse bezetting vanaf 1792, de ondergang van Napoleon, de Verenigde Nederlanden onder Willem I en de Belgische revolutie.
24. Weg met de kasteelen: de aanloop tot de afbraak van het Zuidkasteel (de Spaanse citadel) in de 19de eeuw. Het ontstaan van de Meetingpartij, de eerste Vlaamsgezinde, antimilitaristische en ideologisch brede partij volgens De Wever. De Brialmontversterking en de fortengordel. Het falen daarvan bij de Duitse inval in 1914.
25. Het zwarte goud: de ontploffing van de Corvilainmunitiefabriek in 1889. Overbrengen van de petroleumhaven naar het Zuid.
26. De kunstentempel: de kunstmarkt van de wereld sinds de 16de eeuw. Bouw van het Museum van Schone Kunsten op het Zuid.
27. De spoorkathedraal: bouw van het Centraal Station, de Middenstatie.
28. Veelbesproken standbeelden: het getouwtrek over de plaatsing van diverse standbeelden. Rubens op de Groenplaats, Leopold I op de Leopoldplaats, Brabo op de Grote Markt. Een minder bekende anekdote is de voorgenomen plaatsing rond 1880 van een monument voor de Franse soldaten die in 1832 het laatste Nederlandse garnizoen hielpen verdrijven uit de Antwerpse Citadel.
De Wever wijst hier bij monde van de toenmalige burgemeester De Wael fijntjes op de Grootnederlandse gedachte, (economisch en cultureel waren de banden met Nederland intussen alweer sterk aangehaald), en op de Franse overheersing van 1792-1815. Moeten we dan ook de bevrijders van 1815, waaronder de Nederlanders, niet gedenken? Het monument voor de Fransen werd uiteindelijk in Doornik geplaatst.
29. Polariserende pers. In de 19de eeuw katholieken tegen liberalen.

In de laatste hoofdstukken komt De Wever pas goed onder stoom.
30. Vlaamse stad. Hier komt de flamingant De Wever aan het woord. Een vrij lang hoofdstuk dat begint bij het ontstaan van het eentalig francofone België en de Vlaamse ontvoogding op de voet volgt.
31. Het mystieke huwelijk. Bij de eerste gemeenteraadverkiezingen na WO I, in 1921, kregen de katholieken in Antwerpen 15 zetels, de socialisten 14 en de liberalen 13. De coalitievorming verliep uiterst moeizaam en wordt door De Wever met veel smaak gedetailleerd uit de doeken gedaan. Met drie partijen, zoals de regering van Nationale Eenheid in Brussel? Maar de liberalen wilden niet met de socialisten. De katholiek Van Cauwelaert wou met de socialisten in zee gaan, het rooms-rode mystieke huwelijk, maar de conservatieve fractie van de katholieken verkoos de liberalen. Om toch nog aan een meerderheid te geraken, probeerde Van Cauwelaert de liberaal de Lausnay los te weken uit zijn fractie, maar bij de stemming bleek deze plots onvindbaar. In Brussel stond men ook nog wat op de rem. Het dispuut culmineerde in de splitsing van de katholieke fractie in een Vlaamsgezinde progressieve onder Van Cauwelaert, en een Belgicistische conservatieve onder Rijckmans. Bij de beschrijving van de intriges en het bochtenwerk voelt de politicus De Wever zich als een vis in het water. Nil novi sub sole dixit De Wever.
32. Stad op beide oevers. Vanaf de helft van de 19de eeuw hadden projectontwikkelaars hun begerig oog op de linker Scheldeoever laten vallen, maar Antwerpen hield lang de boot af, uit schrik dat de stad aan de overkant, horend bij Oost-Vlaanderen, een concurrent ging worden. Pas toen door de Aanhechtingswet van 1923 het dorp Sint-Anna deel ging uitmaken van de stad Antwerpen, en de gemeenten Zwijndrecht en Burcht van de provincie Antwerpen, kwam er een doorbraak. Administratief althans. Voor de fysieke verbinding zelf kon het getouwtrek opnieuw beginnen. Brug of tunnel ? En waar dan precies ? Op de uiteindelijke realisatie van twéé tunnels, een voetgangerstunnel en de IMALSO-tunnel, was het nog 10 jaar wachten. Het hedendaagse probleemdossier Oosterweel doet heel deze problematiek nog eens over. En niet dunnetjes. Nil novi sub sole, bis.

33. Terugkijken naar de toekomst

De Wever en Vermant zetten in vele hoofdstukken datgene in de verf wat geschiedenis boeiend maakt: de individuele ambities, de ego’s, de terughoudendheid of de koppigheid van politici, ondernemers, militairen en handelaars.
Heel interessant is de constante verwijzing naar de hedendaagse topografie van gebouwen, straten en pleinen die ter sprake komen (en het zijn er veel). Een stadsplan bij de hand houden is aangewezen. Ook een aanrader: het boek met oude foto’s uit de 19de eeuw: Antwerpen, Verloren Stad 1860 – 1880, samengesteld door Ronny Van de Velde, met teksten van Jan Ceuleers (ISBN 978-94-9181-965-0). Met name twee belangrijke ijkpunten, het rechttrekken van de Scheldekaaien en de afbraak van de Spaanse Wallen worden hier uitgebreid gedocumenteerd.

Intussen blijkt dat heel wat verhalen gefocust zijn op de Gouden Eeuw van Antwerpen, de zestiende. Onwillekeurig ging ik hierbij een parallel trekken met het boek van Michael Pye, Antwerpen, de Gloriejaren, eveneens over de zestiende eeuw. En ik moet zeggen dat Bart De Wever en Johan Vermant helemaal niet slecht uit die vergelijking komen. Misschien is dat minder hun eigen verdienste dan het tekortschieten van Michael Pye, wiens boek op mij een rommelige indruk maakte, en nog pretentieus bovendien. De Wever heeft ook het voordeel een Antwerpenaar te zijn, die de gevoeligheden van de Antwerpenaars perfect capteert, terwijl de blik van Pye toch altijd die van de buitenstaander blijft.

Qua stijl voel je dat hier geen schrijver aan het woord is. Welk deel door wie van de twee auteurs geschreven is, weet ik niet, maar de stijl is erg sober, soms zelfs wat rudimentair, met korte zinnen, en vele dubbele punten. Nu, dit komt alleszins de duidelijkheid ten goede, maar het voelt soms wat aan als gekapt stro. Toe te juichen is het overvloedige citeren uit kranten en andere publicaties. Hierbij blijkt dat grof taalgebruik, persoonlijke aanvallen en fake news ook lang geleden al bestonden, hoewel toen een wat meer gezwollen, pathetisch register gehanteerd werd.

Kortom, een inhoudelijk erg interessant boek, zeker voor Antwerpenaren zelf. Een onvermijdelijk onvolledig, maar toch evenwichtig mengsel van historische feiten met hun evolutie en interpretatie, meer anekdotische verhalen, en heel wat parallellen naar het heden. Politiek gekonkelfoes is van alle tijden...

[Ans Schapendonk · Rating 4 out of 5]

STERKE VERHALEN: TOEN JONAS IN DE WALVIS (sterrenbeeld CETUS) ZAT, WAS HIJ VERDRONKEN MAAR TOCH NIET NAT (gewoon Schrödingers KAT)!
Op 27 oktober ontmoette ik Bart de Wever tijdens de samenkomst van literaire genootschappen. Na zijn toespraak sprak ik hem aan op het bestaan van de universele klankhelix. Nu ik zijn boek heb gelezen, zou ik per hoofdstuk – maar dat zijn er teveel – een toelichting willen geven met toepassing van de klankhelix. Dat begint al bij het Antwerps gezegde ‘Antwerpen dankt de Schelde aan God, en al de rest aan de Schelde’. Op historische kaarten heet de Schelde bij Antwerpen nog De Hondt die via HONDSCH helixt in SCHELDE, want woorden worden van achteren langer (adjectio) en lossen van voren op (detractio). Leest men het Engelse DOG van achteren naar voren (permutatie) staat er GOD, waardoor het gezegde op zijn minst dubbelzinnig wordt, maar toch logisch blijft, want De Hondt liep ten tijde van de ijstijd (toen de Noordzee nog land was) als een riviertje langs de nu overstroomde DOG > DOGGERSBANK. De mythe dat (H)Antwerpen met de HAND GODS te maken heeft in samenhang met de HAND van de REUS BRABO laat zich ook verklaren via detractio van de H voor Antwerpen. De klank die voor HA(N)T verdween, is de K van KAT die helixt in KANT > (h)HANTwerpen > Antwerpen) net als in Katwijk, Katzand of Kattegat. Het KAT helixt uit SKAT in SKY alias HORIZON alias KIM > KIMBRIËRS, maar KAT helixt ook in GAT > GALT > GALLIË(t) > GALLIËRS naast KAT > KELT, want klinkers helixen alfabetisch. De (s)KELT herinnert dan ook aan SCHELDE(N), dat verwijst naar NOEMEN, wat met NAAM > NOEM > NOMADEN te maken heeft, maar NOEM / MOEN (permutatie) helixt in MOENEN: de duivel die Mariken van Nieumegen de NIGERMANSIE (necromantie) niet wil leren. Die ‘zwarte’ kunst is gevaarlijk, want slechts één lettertje verschil kan haren nek al breken. De naam van de duivel LUCIFER heeft echter met HET CIJFER / LE CHIFFRE te maken, want bij de joodse Kimbriërs die geloofden in EET EVA EEN APPEL ging het al om (H)EET Eva een APPEL(ER), waardoor HETEN en APPELER verwijzen naar NAAM > NOEM > NOEMER die samen met de TELLER naar BRAK > BREUK verwijst, want de HONDEN hadden met BRAK WATER te dealen toen het einde van de ijstijd HET LAND onder de Noordzee deed vollopen met zout water uit (H)AT-LANT(is) > ATLANTIS! De BREUK > (b)REUK alias SMEL(t)END (denk aan GEUR) veroorzaakte de teloorgang van de krijtrots (vgl. SANSKRIET alias ‘zonder krijt’: oraal taalgebruik) tussen Dover en Duinkerken, waardoor er een doorgang ontstond: het NAUW van CALAIS, dat helixt uit MOUW waardoor Duitsers van het Ärmelkanal spreken! De KATTEN werden > (k)HONDEN, die na het vollopen van de Noordzee (waarin ‘noor’ helixt in ‘nouriture’ alias voet > voedsel) in alle richtingen nieuw land zochten. Maar klinkers helixen alfabetisch waardoor de HON(den) de HUNNEN werden, die volgens historici uit het OOSTEN afkomstig waren. Maar nu de academici aan Vlaamse en Nederlandse universiteiten, onder wie de taalkundigen, ook de klankhelix toepassen, weten ze dat uit NAAR niet alleen NOURITURE, maar ook MOOR > NOOR helixt dat helixt in (n)OOSTEN, waardoor historici massaal de plank missloegen. Academici hebben geen boodschap aan politici als Bart de Wever, maar hij zou eens kunnen nahaken waarom de voormalige voorzitter(s) van de Taalunie, Kris van den Poel (of Jo Verhoeven) en Geert Joris, hem nooit geïnformeerd hebben over het bestaan van de klankhelix. Al die ruzies hier gingen over de KLANKHELIX. Katten en honden vechten en hebben er BAAT (goed) bij of het vergaat hun > BAD (slecht), maar HUN helixt in HUNNEBEDDEN, waardoor dit volk - waarvan de naam helixte via BAAT > BAAR(t) > BRABA(nt) > BRABO - bestond uit MADOGS (moeder en dochters) die baby’s BAARDEN en waar REUS Brabo net zo min als REUS Goliath qua lengte ‘groot’, omdat het of om een WALVIS (Cetus) ging of om hun intelligentiem, want Goliath was een VROUW die haar kennis ontleende aan CETUS (walvis) in de sterren! Deze vroedvrouwen waren GROOTS omdat het land KANA niet alleen naar KANO’s verwees, maar via KENAU of KINA (> China) ook naar GYNAKOLOGIE waarin het LOGIE net als in ASTROLOGIE naar de LOGISTIEK verwijst. Zij ontleenden aan de sterren het bestaan van de klankhelix! Het natuurwetenschappelijke GELOOF in ZEEPMOLECULEN veranderde via de helix van MADOG (matriarchaat) in > DOGMA (dit is een metathesis) ook in een joods > christelijk > moslims BIJGELOOF. Men vindt dan ook aan de sterrenhemel Mrs. HATSCHEPNUT (Auriga, Gemini, Taurus, Orion en Cetus) wier naam ook te lezen valt als HET SCHEPNET waarmee ze ‘hengelt’ in Cetus. Geen vissende Jezus alias Vaderlijke God, maar een hengelende Moeder Natuur, dat helixt in (h)ENGELEN die alleen in onze woordenschat voorkomen ten gevolge van de klankhelix en de daarmee samenhangende interferentie. Uit ANGEL helixt ook ANGLE omdat het de HOEKEN gaat, waardoor namen voor gebeurtenissen als de HOEKSE en KAVEL > KABELjauwse TWISTEN alias RUZIE(s) helixten. Het BAAT (goed) > BAD (slecht) helixt in BAARD > (b)REUS > RUZIE. Kijken we nu naar namen als PALE(s)TIN(t) of IJZER > ISRA-el weten we ook dat de BLEEKGEZICHTEN eeuwen geleden al uit de IJZERHOEK verdreven werden, waarna hun verre nakomelingen na de Holocaust in Europa zich in hetzelfde ‘Beloofde Land’ mochten vestigen, waar de TWIST zich voortzet. Wat een ironie. Maar Palestijnen of Israëliërs maakt niet uit, want tenslotte stammen we ALLEMAAL > ALLEMAN > ALEMAGNE uit het LAND OP PAAL > OPAALSE KUST, waar geloven als het jodenDOM, het christenDOM én de ISLAM ontstonden, want het Lam Gods helixt in Islam en dan in Dalai Lama, waardoor helixen als die van het LAM > LAMA met SPAAK > SPEEK(sel) > SPOOK > SPUKE > SPUGEN > SPUWEN samenhangen, die illustreren dat SPOUWMUUR al de eerste ‘klaagmuur’ was. De KAT > KEIZER alias CAESAR kwam niet uit het Italiaanse ROMA, want het eerste ROOM is OMER (i.c. Sint-Omaars) in Pas de Calais, waar na de KRAK > KRIEK (kriekzwart) > GRIEKEN de ROMEINEN leefden, want ROOM / MOOR heeft met KIM > CHIMNEY (hoogovens) te maken, waar PAT (vgl. Melkweg) > PEET > PETRUS > (p)ETRUSKEN woonden, die massaal vluchtten uit Pas de Calais en Vlaanderen toen dit land, NET ALS NU HET GEVAL IS, overstroomd werd. Deze MOREN, beste Bart de Wever, waren de voorouders van de EBURONEN wier naam nog naar ‘zwart’ verwijst, want het waren ROETWERKERS, METAALBEWERKERS uit de IJZERTIJD. Uit KRIJT > (k)RIJT helixt IJZER. Het SINJOOR klinkt Spaans, maar dat helixt uit SPA alias BRONWATER via SPAAK > SPAN(k), waardoor ‘de’ Spanjaarden pas Spanjaarden werden toen mensen al van KAL (zoutkristal) > GAL (> GALLIË) en POORT (haven > heaven) naar PORTUGAL en SENEGAL zeilden (dat wordt bedoeld met ‘kruisvaarders’) en zelfs naar Namibië en Zuid-Afrika, want de KAT > (k)HAT > HATTIETEN (heeft borsten) waren verhalenvertellers die nu HOTTENTOTTEN heten! De geschiedenis van Europa is VERMINKT omdat taalkundigen tot voor 2013 de universele klankhelix niet begrepen. Daarmee werken academici nu wel, maar ze zijn corrupt omdat ze niet aan BRONVERMELDING doen. Vrouwelijke kennis wordt door mannen nog steeds onder het tapijt geschoven! Goed dat er een herdruk komt van deze verhalen. Waar dat fabeltje over die voorhuid van Christus vandaan komt, kan ik graag later toelichten met behulp van de klankhelix!

[Benny · Rating 3 out of 5]

Bart De Wever is nou niet bepaald mijn favoriete politicus. Zeker, de man is intelligent, spits en vaak grappig, maar geniet net iets te veel van polarisering, denkt al te vaak in termen van wij en zij en blinkt uit in selectieve verontwaardiging. Maar zijn liefde voor het stad staat buiten kijf. Die liefde hebben we gemeen. En vrienden van me (die nog minder fan zijn van BDW) zeiden me dat dit boek wel OK is, dus logeerde het ook een tijdje bij mij op het nachtkastje.

De titel is misleidend, want Het Verhaal van Antwerpen is niet hét verhaal van Antwerpen, maar een fragmentarische verzameling min of meer chronologisch geordende teksten waarin diverse thema's aan bod komen.

Dat is tegelijkertijd de sterkte en de zwakte van het boek. Het ontbreken van een sterke overkoepelende verhaallijn maakt het een aardig boek om af en toe wat in te grasduinen. Dat niet elk hoofdstuk even boeiend (of even goed geschreven) is, dat neem je er dan maar bij.

Voor de geïnteresseerde lezer is het natuurlijk een interessante oefening na te gaan welke delen door Johan Vermant en welke delen door Bart De Wever zelf geschreven zijn. Als Vlaams-nationalist benadrukt De Wever gretig de rol die Antwerpen in de Vlaamse strijd geleverd heeft. Dat levert –naar het einde van het boek toe – de meest politiek-gekleurde, maar ook de meest bevlogen passages op. Zelf ben ik het - uiteraard - niet altijd eens met deze Vlaamse framing van mijn stad.

Over de belangrijkste periode in onze geschiedenis (die niets met Vlaams te maken heeft), met name over de glorierijke barok en de pijnlijke splitsing van de Nederlanden, heb ik elders al meer en beter gelezen.

Dit is zeker niet het ultieme boek over de geschiedenis van mijn stad, maar als de naam BDW op de cover ervoor kan zorgen dat het brede publiek meer in de geschiedenis van mijn stad geïnteresseerd wordt, dan klaag ik daar niet over.

[Serge · Rating 5 out of 5]

It was my first scientific historical reading of the history of Antwerp by the brilliant minds of the mayor of Antwerp and historian Bart De Wever and the historian Johan Vermant. I read this masterpiece with great interest, enthousiasm and astonishment: the fluent writing itself, the many anecdotes, the relations between the historical facts and figures within their different contexts : politically, economically, architectural, cultural and social. Readable by everyone - not only the different elites - funny, horrific and all that is in between both categories. The many references testify the amount of research and objectivity; the accountability of these stories which are interwoven to eachother. A great book!

[Jelle · Rating 4 out of 5]

Hoewel de Antwerpse blik op de Belgische politieke geschiedenis en in het bijzonder de Vlaamse beweging mogelijk niet bij iedereen in de smaak zal vallen, is dit toch vooral een prachtig verhalende bloemlezing die het Antwerpen van vroeger een levendig en herkenbaar gezicht geeft. De Wever is en blijft een meesterverteller.

[Carolien · Rating 4 out of 5]

Als full time Antwerps stadsgids moest ik dit boek uiteraard gelezen hebben. Het was zeker de moeite en ik heb er nog veel uit geleerd. Vooral de hoofdstukken over ziekenzorg en de lange lijdensweg tot het krijgen van drinkwater vond ik uitermate interessant. Ook 1 van de latere hoofdstukken, over Linkeroever, hebben me eea. bijgebracht. 

Knap boek. Aanrader, je moet er wel tijd voor maken.

[Patrick Van den Berghe · Rating 4 out of 5]

Een geschiedenisles over Vlaanderen en België door middel van gebeurtenissen in Antwerpen.

[Michel Schellekens · Rating 4 out of 5]

Verry intresting

[Job Hoven · Rating 5 out of 5]

Voor iedereen (en zeker voor Antwerpenaars) een zeer interessant boek om te lezen over de rijke geschiedenis van Antwerpen.

[Rubentollet · Rating 3 out of 5]

Leuke structuur in verschillende thema’s. Soms heel erg gedetailleerd. Jammer van de paar taalfouten tegen het AN, maar verder een goed boek.

[Jan Dierckx · Rating 2 out of 5]

onleesbaar