Üvercinka

by Cemal Süreya

Cemal Süreya, ilk kitabı Üvercinka 1958'de çıktığında, 27 yaşında, ilk şiiri ("Şarkısı Beyaz") daha beş yıl önce yayımlanmış genç bir şairdi. Bu kitapla çağcıl Türk şiirinin en çok konuşulan, en çok tartışılan akımlarından İkinci Yeni'nin öncülerinden biri olacağını ne kendisi ne de bir başkası bilebilirdi.

Lirik, erotik, ideolojik... Sıcak, tılsımlı ve ölümsüz.

Türk şiirinin kavşak noktasında, tek başına ayakta duran bir kitap.

Genres: Poetry, Turkish Literature, Turkish, Fiction, Classics

64 pages, Paperback

First published February 1, 1958

About the author

He graduated from the Political Sciences Faculty of Ankara University. He was the editor-in-chief of the Papirus literary magazine. Cemal Süreya is a notable member of the Second New Generation of Turkish poetry, an abstract and postmodern movement created as a backlash against the more popular-based Garip movement. Love, mainly through its erotic entity, is a popular theme of Süreya's works. Süreya's poems and articles were published in magazines like Yeditepe, Yazko, Pazar Postası, Yeni Ulus, Oluşum, Türkiye Yazıları, Politika, Aydınlık, and Somut.

Reviews

[Murat Gonul · Rating 5 out of 5]

Sizin hiç babanız öldü mü?

benim bir kere öldü, kör oldum..

yıkadılar,
aldılar götürdüler,
Babamdan bunu beklemezdim bunu,
kör oldum.

[Magdalen · Rating 4 out of 5]

Adam yıldızlara basa basa yürüdü
Çünkü biraz önce yağmur yağmıştı.


Şimdi sen kalkıp gidiyorsun. Git.
Gözlerin durur mu onlar da gidiyorlar. Gitsinler.
Oysa ben senin gözlerinsiz edemem bilirsin


Ben bütün hüzünleri denemişim kendimde
Bir bir denemişim bütün kelimeleri
Yeni sözler buldum bir nice seni görmeyeli
Daha geniş bir gökyüzünde soluk aldıracak şiire


Ne güzel! Çok beğendim.

Ben ömrümde aşk nedir bilmedim

[Tuna Turan · Rating 5 out of 5]

'Şimdi bir güvercinin uçuşunu bölüşüyoruz
Gökyüzünün o meşhur maviliğinde'

[Merve Özcan Özkan · Rating 3 out of 5]

Şiir insanı hiç olmadım. Çözmeye çalışırken başım zonkluyor bazen. Ama insanların neden taparcasına şairden bahsettiğini anladım. Etkilendim. Afrika hariç değil.

[Beliz · Rating 5 out of 5]

" Gülün tam ortasında ağlıyorum
Her akşam sokak ortasında öldükçe
Önümü arkamı bilmiyorum
Azaldığını duyup duyup karanlıkta
Beni ayakta tutan gözlerinin."

"Önce ellerin vardı yalnızlığımla benim aramda
Sonra birden kapılar açılıverdi ardına kadar
Sonra yüzün ardından gözlerin dudakların
Sonra her şey çıkıp geldi."

"Yıldızlar kıyamet gibiydi kaldırımda
Çünkü biraz evvel yağmur yağmıştı."

"Gözlerin sabahın sekizinde bana açık
Ne günah işlediysek yarı yarıya."

"Şimdi sen kalkıp gidiyorsun.Git.
Gözlerin durur mu onlar da gidiyorlar. Gitsinler.
Oysa ben senin gözlerinsiz edemem bilirsin
....
Seni bir kere öpsem ikinin hatrı kalıyordu
İki kere öpeyim desem üçün boynu bükük."

"Ben nerede bir çift göz gördümse,tuttum onu güzelce sana tamamladım.Sen binlerce yaşayasın diye yaptım bunu."

İncecik bir kitap ama gelin görün ki tutamadım kendimi neredeyse tamamını not aldım bir köşeye.Nasıl güzel sözler,nasıl derin cümleler... Etkilenmemek elde değil.

[✿яσsαℓιη∂α✿ · Rating 5 out of 5]

Şimdi sen kalkıp gidiyorsun. Git.
Gözlerin durur mu onlar da gidiyorlar. Gitsinler.
Oysa ben senin gözlerinsiz edemem bilirsin

x x x

Önce bir ellerin vardı yalnızlığımla benim aramda
Sonra birden kapılar açılıverdi ardına kadar
Sonra yüzün onun ardından gözlerin dudakların
Sonra her şey çıkıp geldi

Bir korkusuzluk aldı yürüdü çevremizde
Sen çıkardın utancını duvara astın
Ben masanın üstüne kodum kuralları
Her şey işte böyle oldu önce

[Lacivard Mammadova · Rating 4 out of 5]

3 versən 4-ün xətri qalır, 4 versən 5-in boynu bükülür.

[Cem Yüksel · Rating 4 out of 5]

Tomas Sedlacek, Descartes ile matematik ve mekaniğin , aklın ve akılcılığın ve hatta gerçeğin simgesi haline geldiklerini söylüyor. Toplum modelleri, ekonomi matematik ile kurgulanıyor derken, Heidegger'in "şiirde ikamet eden insanı" yerine matematikte ikamet eden insanın geldiğini söylüyor. Belki matematikten ziyade mekanik ve rasyonel bakışın, duyguları bastırıp, aklın kalbe baskın geldiğini söylemek daha anlaşılır. Ancak tekrar tekrar tecrübe edilen duyguların , sertleşip rasyonel kalıplar hatta değişmez dogma Ve inançlara dönüştüğü düşüncesini masaya koyunca , konu tam sohbetlik hale dönüyor. Bu masada , şairlerin tarafında muhtemelen Cemal Süreya oturup, aslında aklın nasıl da duygunun , isteğin esiri olduğunu kendi diliyle anlatırdı. Ne de olsa , istasyonda tren olsa da biraz ,o bazen istasyonu bulamayan adamdı. Gökyüzünü katlayıp bir köşeye koyan , yıldızları kaldırıma döken. Belki de insan olarak asıl özümüz olan duygularımız "Sizin hiç babanız öldü mü , benim bir kere öldü kör oldum" dediğinde beraber ölüp gitmiş, bizi de hayata ve gerçeğe kör etmişti. Her ne ise de , bazen şiir okuyup oradaki ikametgaha dönmekte, bir nefes almakta fayda var . Belki de onun dediği gibi hepimiz sadece birer resimiz. O zaman bu telaş niye?
(Üvercinka 1958 basımlı ilk kitabı Ve yukarıdaki iliştirmeler , kitaptaki şiirlerden ilhamlı. )

[ruta · Rating 1 out of 5]

Cemal Süreya'nın daha önce bir şiir kitabını hiç okumamıştım. Ancak sosyal mecralarda ve okuduğum bazı kitaplarda birkaç öne çıkan/sevilen şiirine rastlamıştım. Bu kitabı, "Başka ne gibi şiirleri varmış," merakıyla elime aldım ancak beni hiç etkilemedi ve hayal kırıklığına uğradım. Bir çok şiirinde erotizm gereksiz bir şekilde ön plana atılmıştı. Normalde okuduğum kitaplarda erotizmden rahatsız olmam ancak erotizmi kadını bir seks objesi olacak şekilde göstererek işlemişti satır aralarına şair ve eminim bu, bu kitabı okuyan her kadını en az benim kadar rahatsız etmiştir. O şiirleri "Bu konuyu buraya nasıl bağladı!" dehşeti ile okudum.
Elimde birkaç kitabı daha var. Pek bir şey beklemesemde 'acaba bütün şiirleri böyle mi' merakından ilerleyen zamanlarda onlara da bir göz atacağım.

[Gülay Akbal · Rating 2 out of 5]

Özellikle puan vermedim çünkü bir etkinlik için okudum. Ama ben şiir insanı değilim. Maalesef dinlemeyi çok severken okumak eziyet.

[Sena Nur Işık · Rating 4 out of 5]

6/10

[Buse · Rating 5 out of 5]

Tum renkleri birlestiren beyaz ve ciplak kadinlar!

[Özge · Rating 5 out of 5]

Afrika dediğin bir garip kıta..

Cemal Süreya'nın en can alıcı şiirlerinin yer aldığı Üvercinka. Kitabın incecik olmasına aldanmayın, bazı dizeler ansiklopedi ağırlığında yüreğinize yük getirir.. ya da aksine, bazı dizeler tüm ağırlığınızı koltukta bırakıp ülkeler arası bir seyahate çıkarabilir.

[aslı · Rating 4 out of 5]

*Kanto:
"...
Sen belki de bir resimsin ne haber
Kırmızı bir Beykozun yanında duruyorsun
Yapan bir de ağaç yapmış yanına
Dallarına konsun diye kelimelerin
-Garson şarap getir
Garsonun hali harap"

*Üçgenler:
"...
İşte bu da kimbilir kiminki
Bir de dik açısı var ama ne dik açı
En ufak tepeleri o yaratmış sanırsınız
Çalgıcının biridir belki de macun satan
O şarkı senin bu şarkı benim İstanbul'da
Elinde bir keman var sadece bir keman
Ve alaturka
Eski
Üçgenler var üçgenlerde orta noktalar
Üçgeninizi çiziyorum var mı kendine güvenen
Baylar bayanlar"

*Aslan Heykelleri:
"...
En olmayacak günde geldin tazeledin ortalığı
Alıp kaldırdın bu kutsal ekmeği düştüğü yerden
Bunlar hep iyi şeyler ya öte yanda
Olsa yüreğim yanmıyacak aslan heykelleri
Delikanlı bir köpeği var onunla yatıyor
Adalet Hanım iki kişilik karyolasında
Bozulmuş burjuva ahlakına örnek"

*Nehirler Boyunca Kadınlar Gördüm
...
Dicle kıyılarına tiren varınca
Büyük bir gökyüzü git allahım git
Genel olarak önce kaşları görünür
Sonra bütünsüz uykuları kaşla göz arasında
Yanaklarında çıban izi taşıyan kadınlar
Gül kurusu


Bir gün sizin de yolunuz düşer memlekete
Siz de görürsünüz bunları kadnlarda
Ödevleri yenilmek olan hep
Bıçakla kemik arasında
Susmakla ağlamak arasında
Yenilmek
Kadınlar"

*Üvercinka

...
Burada senin cesaretinden laf açmanın tam da sırası
Kalabalık caddelerde hürlüğün şarkısına katlırkenki
Padişah gibi cesaretti o alımlı değme kadında yok
Aklıma kadeh tutuşların geliyor
Çiçek pasajında akşamüstleri
Asıl yoksulluk ondan sonra başlıyor
Bütün kara parçalarında
Afrika hariç değil."

[Yalım · Rating 5 out of 5]

"Na şunlar üç açısı üçü de yoksul
Biri sıfırın altında sekiz derece
Birine atan atmış tekmeyi işi yaş
Biri sizden bir sigara istiyor. Sadece bir sigara ne sandınız"

Ölüm yıldönümünde saygıyla anıyorum.

[Can Küçükyılmaz · Rating 5 out of 5]

Cemal Süreya kitabın adını, "Güvercin Kanadı" tamlamasının ilk harfini ve kanadının da son iki hecesini atarak, oluşturmuş. Hani, "beni mi seviyorsun, Atatürk'ü mü" diyor ya, Cemal Abi. O hesap, şiir kitapları arasında ayrım yapılmaz, ama ne yalan söyleyeyim, en sevdiğim şiirleri de bu kitapta.

[GAMZE ÖZTEKİN · Rating 5 out of 5]

Afrika dahil

[Gamze Kırıcı · Rating 4 out of 5]

ben nerde bir çift göz gördümse
tuttum onu güzelce sana tamamladım
sen binlerce yaşıyasın diye yaptım bunu
bir bunun için yaptım

[Gizem Söylemezoğlu · Rating 4 out of 5]

Yaşıyanlar unutmuştu bizi
Biz öldüğümüzle kalmıştık

[Mina · Rating 3 out of 5]

Yoğun bir cinsellik hakim çoğu şiirde. Pek bana hitap etmedi. Ancak bunlar dahi çocuksu bir haylazlık olarak tarifleyeceğim bir biçemde yazıldığından keyifliydi. Favorim: Sizin Hiç Babanız Öldü Mü?

[Nihan · Rating 2 out of 5]

cemal süreya..

genelde şiirlerine orda burda sosyal medyada rastlardım ve beğenirdim..
elime az sayfalı şiir kitabı 'üvercinka'
geçince isminin farklılığıyla dikkatimi çekmiş, "güvercin kanadı" nın birleşmesinden yeni bir kelime türetmiş şairimizin bu hamlesi de hoşuma gitmişti..
lakin okurken hüsrana kapıldım sanki bütün müstehcen şiirler bu kitapta toplanıvermiş..

"Sayın Tanrıya kalırsa seninle yatmak günah daha neler
Boşunaymış gibi bunca uzaması saçlarının
Ben böyle canlı saç görmedim ömrümde
Her telinin içinde ayrı bir kalb çarpıyor
Bütün kara parçaları için"

sanki kafası kıyakken karalama yaptığı sayfalar kendinden sonra kitaplaştırılmış gibi geldi bana..
ama neyse ki kısaydı ve fazla zamanımı almadı..

içindeki şu şiiri beğendim ve bunun buraya yanlışlıkla eklendiğini düşündüm bi an..

"Sizin hiç babanız öldü mü
Benim bir kere öldü kör oldum
Yıkadılar aldılar götürdüler
Babamdan ummazdım bunu kör oldum
Siz hiç hamama gittiniz mi
Ben gittim lambanın biri söndü
Gözümün biri söndü kör oldum
Tepede bir gökyüzü vardı yuvarlak
Şöylelemesine maviydi kör oldum
Taşlara gelince hamam taşlarına
Taşlar pırıl pırıldı ayna gibiydi
Taşlarda yüzümün yarısını gördüm
Bir şey gibiydi bir şey gibi kötü
Yüzümden ummazdım bunu kör oldum
Siz hiç sabunluyken ağladınız mı? "

[Laçin Tutalar · Rating 4 out of 5]

"Afrika dediğin bir garip kıta
El bilir âlem bilir
Ki şekli bozulmasın diye Akdeniz'in
Hâlâ eskisi gibi çizilir
Haritalarda"

...diye bir şiire de ev sahibi kitap. Ne dobra kitap.
Cem yayınevi'nden çıkan baskısındaki çizimlerle ne güzel çoğalmış bu kitap.

[Tuğçe · Rating 1 out of 5]

Hiçbir yerde istediğim etkiyi alamadım. Ciddi anlamda hiç-bir dizeyi bile- beğenmedim. Benlik değilmiş.

[Şirin · Rating 4 out of 5]

" Ben nerde bir çift göz gördümse
Tuttum onu güzelce sana tamamladım
Sen binlerce yaşıyasın diye yaptım bunu
Bir bunun için yaptım "

Cemal Süreya'nın şiirinin dolgunluğuna ve gücüne söz söylemeye ne hacet. Alabildiğine estetik şiir üretiyor. Keyif veriyor. Ama içimi gıcıklayan bir şey de yok değil. Kadını hiç anlamıyor. Cemal Süreya zaten erotizmiyle ünlü. Ki şiirini estetikleştiren şeylerden biri tam da bu erotizm. Ama kadın hem maşukken hem de istenenken, bir obje olmaktan öteye geçemiyor Cemal Süreya şiirinde. Bu yüzden beğensem de sevemiyorum.

[Nes · Rating 5 out of 5]

Kitaba ismini veren şiir başta olmak üzere çok güzel üç dört tane şiir ve yer yer de dizeler vardı. Sanırm bu beş yıldız vermem için yeterli oldu.

"Şimdi sen kalkıp gidiyorsun. Git.
Gözlerin durur mu onlar da gidiyorlar.
Gitsinler.
Oysa ben senin gözlerinsiz edemem bilirsin"

[Elif Sena · Rating 3 out of 5]

Balzamin

Sen el kadar bir kadınsındır
Sabahlara kadar beyaz ve kirpikli.
Bazı ağaçlara kapı komşu,
Bazı çiçeklerin andırdığı.
İş bu kadarla bitse iyi;
Bir insan edinmişsindir kendine,
Bir şarkı edinmişsindir, bir umut
Güzelsindir de oldukça, çocuksundur da
Saçlarınla beraber penceredeyken
Besbelli aradığından haberli
Gemiler eskirken, deniz eskirken limanda
Sevgili.

[ebrwr · Rating 3 out of 5]

ben seni çok sevemiyorum ya

[özge Inanç · Rating 2 out of 5]

sadece kadınları ve beyaz boyunlarını ve memelerini ve kadınlıklarını düsünen bir lavuk (2 yıldızı da sizin hiç babanız öldü mü benim öldü kör oldum dizelerine verdim yoksa feminizmime aykırı idi)

[Necdet Yücel · Rating 5 out of 5]

inanılmaz bir ilk kitap

[Hyperborean · Rating 4 out of 5]

San
Gül
Önceleyin
Sizin hiç babanız öldü mü?
Aşk
Dalga
Cıgarayı attım denize
Elma
Hamza
Hür Hamamlar Denizi
Afrika
Üvercinka