Στα φεγγάρια της αλήθειας

Οι μεσημβρινοί της ζωής #2

by Μαίρη Κόντζογλου

Μέσα του 20ού αιώνα. Οι δυο ηρωίδες, η Βασιλική και η Ιλαρία, έχουν τραβήξει τους δρόμους της ζωής τους στα διαφορετικά σημεία του ορίζοντα. Η Βασιλική στην Αμερική γεμάτη από αγάπη, πλούτη και ενδιαφέρουσα ζωή, συναντάει έναν άγνωστο που τη γοητεύει και είναι αποφασισμένη να τον ακολουθήσει ως την άκρη του κόσμου. Ο έρωτας τους σκαλώνει πάνω σ' ένα χρυσό σταυρό μ' ένα γράμμα χαραγμένο. Ηρωίδα αρχαίας τραγωδίας, η Βασιλική ορκίζεται εκδίκηση για τον άδικο χαμό της παιδικής της φίλης, χωρίς να υποψιάζεται ποιος μπορεί να είναι ο αίτιος... Η Ιλαρία στη θεσσαλονίκη, παλεύοντας με τη σκληρή πραγματικότητα, γίνεται κοινωνός ενός συγκλονιστικού μυστικού που ξεκινάει από τη Δυτική Μακεδονία, περνάει από τη Σμύρνη και τη Μικρασιατική Καταστροφή και φτάνει ως το σπίτι της. Όλα όσα πίστευε ανατρέπονται και πρέπει να βρει κουράγιο και να αποδώσει δικαιοσύνη. Γιατί η αλήθεια έχει πάντα δύο πρόσωπα, ένα φωτεινό και ένα σκοτεινό; Τι κρύβεται στη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού αλλά και της αλήθειας; Ποιοι είναι όλοι αυτοί οι άνθρωποι που ακροβατούν στους Μεσημβρινούς της Ζωής και πού θα τους οδηγήσει το αέναο ταξίδι τους; Το σφιχτοδεμένο κουβάρι της μοίρας αρχίζει να ξεμπλέκεται στα "Φεγγάρια της Αλήθειας", και οι ήρωες του βιβλίου έκπληκτοι ανακαλύπτουν πόσο άρρηκτα είναι δεμένες οι ζωές τους στους "Μεσημβρινούς της Ζωής".

698 pages, Paperback

First published May 1, 2011

About the author

Η Μαίρη Κόντζογλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Εργάστηκε σε μεγάλες ελληνικές εταιρείες σε τομείς που αντικείμενό τους έχουν την επικοινωνία (μάρκετινγκ, δημόσιες σχέσεις, οργάνωση εκδηλώσεων/συνεδρίων, εκδόσεις). Σήμερα εργάζεται ως υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων και επικοινωνίας της εταιρείας "Εγνατία Οδός" Α.Ε. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά.

Reviews

[Μαρια Κουλουρη · Rating 5 out of 5]

Αν το πρώτο βιβλίο της τριλογίας με ενθουσίασε κάνοντάς με να περιμένω ανυπόμονα την έκδοση του δεύτερου, αυτό μου δημιούργησε τόσα συναισθήματα που δεν μπορούν να περιγραφούν. Αν θα μπορούσα να μιλήσω με ΄΄μουσική ΄΄ γλώσσα - που δεν τη διαθέτω- θα έλεγα ότι είναι ένα κρεσέντο συναισθημάτων και ψυχής. Αν θα μπορούσα να μιλήσω με κινηματογραφική γλώσσα -που επίσης δεν διαθέτω - θα έλεγα ότι οι πρωταγωνιστές και οι κομπάρσοι, αφέθηκαν στη μαγική σκηνοθετική μπαγκέτα της Μαίρης Κόντζογλου.
Μιλώντας όμως με τη γλώσσα μιας απλής αναγνώστριας, μπορώ να πω πως περνώντας μέσα από τις σελίδες του, έζησα και εγώ μαζί με την Ιλαρία, τη Βασιλική, την Ελένη, τη Χάιδω, έζησα τις αγωνίες τους, τις χαρές τους, τον πόνο τους. Κι αυτό είναι το πιο βασικό για μένα. Να μπορεί η συγγραφέας με την πένα της να σε κάνει να ζεις μέσα από τις γραμμές του βιβλίου της. Η γραφή της Μαίρης Κόντζογλου λογοτεχνική σε κρατά δέσμιά της.

[Πάνος Τουρλής · Rating 4 out of 5]

Όπως οι μεσημβρινοί της γης διατρέχουν παράλληλα την υδρόγειο σφαίρα και δε συναντιούνται παρά μόνο σε δύο σημεία, τους πόλους της, έτσι και οι δύο ηρωίδες της τριλογίας που συνεχίζεται με αυτό το βιβλίο, η Βασιλική και η Ιλαρία, συναντιούνται κάποια στιγμή. Νομίζεις ότι αυτές οι δύο γυναίκες δεν έχουν τίποτα κοινό κι όμως έρχονται η μία ενώπιον της άλλης. Το πώς μας το ξετυλίγει με μαεστρία η συγγραφέας. Πρόκειται για μια υπέροχη τριλογία, πυκνογραμμένη, γεμάτη πρόσωπα, καταστάσεις, περιπέτειες, ανατροπές, αγωνία, έρωτα, αποφάσεις και συνέπειες, που τη ρούφηξα κυριολεκτικά. Τον χαρακτήρα και τις περιπέτειες της Ιλαρίας και της Βασιλικής τα εμπνεύστηκε η συγγραφέας από τις δύο διαφορετικές γιαγιάδες της: διαφορετικοί τόποι καταγωγής, διαφορετικές εμπειρίες, διαφορετικές νοοτροπίες, διαφορετικές και παράλληλες ιστορίες που γέμισαν το μυαλό της συγγραφέως, το προκάλεσαν και το ερέθισαν. Το αποτέλεσμα το κρατάει στα χέρια του ο αναγνώστης.

Μόλις τελείωσα το δεύτερο βιβλίο και είμαι γεμάτος ασφυκτικά από εικόνες, αγωνία, οργή, λαχτάρα, λίγο μπλεγμένος με τόσους χαρακτήρες και πρόσωπα (αν και η συγγραφέας κάνει τα πάντα για να μη χαθεί ο αναγνώστης στον λαβύρινθο της ιστορίας της) και μπορώ να πω ότι επιτέλους το δεύτερο βιβλίο μιας τριλογίας είναι καλύτερο και πιο δυνατό από το πρώτο (συνήθως, το δεύτερο βιβλίο είναι ένας συνδετικός κρίκος που απλώς υπάρχει για να ενώσει μια ιστορία που άνετα μπορεί να ξετυλιχθεί σε ένα, το πολύ δύο βιβλία αλλά όχι εδώ, όχι στους Μεσημβρινούς της ζωής).

Το σκάκι στήθηκε, τα πιόνια πήραν τις θέσεις τους και το παιχνίδι ξεκίνησε. Ποιος είναι ο αξιωματικός, ποιος το πιόνι; Δύο οι βασίλισσες και δύο οι αξιωματικοί που τις σημάδεψαν, χιλιάδες τα πιόνια γύρω τους κι η παρτίδα ανελέητη, ατελείωτη, ανατρεπτική. Το βιβλίο προχωράει και εξελίσσει την ιστορία των δύο ηρωίδων, των συγγενών τους, των φίλων τους. Με φόντο τη Μικρασιατική καταστροφή, τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και το κύμα της μετανάστευσης που άδειασε και γονάτισε την Ελλάδα οι χαρακτήρες εξελίσσονται, παντρεύονται, χωρίζουν, αγαπούν, αγωνίζονται, ποθούν και πονούν, προσπαθούν να βελτιώσουν τη ζωή τους, να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους, να αγγίξουν την απαγορευμένη σάρκα.

Η Βασιλική στη Νέα Υόρκη μεγαλώνει τον προγονό της, Τζόνι και υποκύπτει στα θέλγητρα του απαγορευμένου έρωτα, όμως ο άντρας που την κέρδισε κρατάει ένα σοβαρό μυστικό που αφορά τη δική της οικογένεια. Η Ιλαρία μεγαλώνει και ανατρέφει τα παιδιά της χωρίς να καταφέρει να σπάσει τον πάγο από ενοχές και μυστικά που τη χωρίζει από τον άντρα της, Δαμιανό. Η Ελένη, ο νέος συνδετικός κρίκος, που έθαψε τον αγαπημένο της Δημητρό, τον αδελφό της Ιλαρίας, γνωρίζει τον Ζήση, τον αδελφό της Βασιλικής και τον παντρεύεται. Το σπιτικό τους το φτιάχνουν δίπλα στην οικογένεια του πατέρα του, Αχιλλέα, στην Κλεισούρα. Μέσα από χιλιάδες γεγονότα και ανατροπές, ο Σίμος και η Ελπίδα, τα παιδιά της Ιλαρίας, καταφεύγουν κι αυτά στην Αμερική, κατόπιν πρόσκλησης του Οκάν, αγαπημένου προσώπου της μητέρας τους. Η Ζωή γνωρίζει τον Τζόνι της Ιλαρίας.

Τι πραγματικά συνέβη τη μέρα της σφαγής στη Σμύρνη; Ποιος είναι πραγματικά ο Δαμιανός; Γιατί ορκίζεται η Βασιλική να εκδικηθεί όποιον εγκατέλειψε την αδερφική της φίλη, Χάιδω, στις δύσκολες στιγμές και πώς θα αντιδράσει όταν αντιληφθεί την τραγική ειρωνεία του όρκου της; Και γύρω από όλους αυτούς, ένα νόθο παιδί, ο Νικολά, γιος μιας πόρνης, που τον μεγάλωσε ο Τιμπό, ο πλούσιος Γάλλος για τον οποίο δουλεύει υπηρέτρια η Ζωή, ένα καμμένο εργοστάσιο, όνειρα που γκρεμίζονται, σπιτικά που ξαναστήνονται, έρωτες τη στιγμή που δεν πρέπει με τα πρόσωπα που δεν πρέπει...

Στο βιβλίο αυτό ξεχώρισα τη Ροδούλα, μια γυναίκα που δεν έπαψε να αγαπάει κρυφά έναν και μοναδικό άντρα, τον άνθρωπο που την είχε για καθαρίστρια και την εκμεταλλευόταν στεγνά, οπότε κι κεείνη δε δίστασε να βάλει φωτιά και να καούν κι οι δυο, και τη Ζήσαινα, μια περήφανη, ηλικιωμένη γυναίκα, που έζησε τις σφαγές από τους Γερμανούς στη Μακεδονία και στερήθηκε αδέρφια, σύζυγο, παιδιά, εγγόνια και δισέγγονα μέσα σε μια στιγμή και μισοτρελαμένη έκανε τον πόνο της δύναμη και συνέχισε να ζει στο σπιτικό που φρόντιζε η Ελένη με τον Ζήση της.

Ειλικρινά ένα από τα πιο γεμάτα, πιο δυνατά κείμενα που έχω διαβάσει, μια εξαιρετική τοιχογραφία χαρακτήρων, ανθρώπων, προσώπων, μια πλοκή απαράμιλλη και αξεπέραστη, που με τρομάζει να διαβάσω τη συνέχεια και τέλος, «όπου η αλήθεια απογυμνώνεται». Επίσης, αν και η συγγραφέας έγραψε αρκετές επαναλήψεις στο βιβλίο ούτε τα λεγόμενά της με κούρασαν, ούτε τις «περιλήψεις» βαρέθηκα, γιατί κάθε ιστορία επαναλαμβανόταν τότε που έπρεπε και ακριβώς όσο έπρεπε, οπότε δεν μπορώ να πω ότι αυτές οι αράδες υπάρχουν για να γεμίζουν το βιβλίο αλλά για να βοηθούν τον αναγνώστη στην όσο γίνεται πληρέστερη κατανόηση των αιτίων και των αιτιατών. Εμπιστευτείτε την πένα της συγγραφέως και αφοσιωθείτε στην υπέροχη γραφή της. Πάω ολοταχώς να διαβάσω το τελευταίο βιβλίο!

[Stella · Rating 5 out of 5]

Οσο εξαιρετικό ήταν το πρώτο βιβλίο άλλο τόσο και καλύτερο ήταν το δεύτερο Παρακολουθούμε τις δυο πρωταγωνίστριες να ζουν τις ζωές τους πολύ μακριά η μια απο την άλλη. Και γύρω απο τις δύο ηρωίδες όλοι οι άλλοι, οι δικοί τους και οι άγνωστοι, που μπορεί να μην είναι τόσο ξένοι όσο μοιάζουν ή όσο εκείνοι φαντάζονται, ούτε τόσο οικείοι όσο πιστεύουν και ελπίζουν, οι δικοί τους και οι άγνωστοι που καλπάζουν μαζί με τις δύο γυναίκες, δεμένοι στης μοίρας το άρμα. Της μοίρας που τους έδεσε για πάντα μαζί στις ακρογιαλιές της Σμύρνης, στο Κάστρο της Μυτιλήνης, στις κορυφές των ελάτων της Πίνδου, στα σκοτεινά νερά του Βόσπορου, στους ατέλειωτους χειμώνες της Νέας Υόρκης και στα αυτοκρατορικά ηλιοβασιλέματα της Θεσσαλονίκης. Ανυπομονώ να διαβασω την συνεχεια με μεγάλη αγωνία!!!

[Τασούλα Γεροστάθη · Rating 4 out of 5]

Βασιλική και Ιλαρία δύο γυναίκες με διαφορετική καταγωγή,κοινωνικό επίπεδο,που θα έλεγε κανείς πως είναι αδύνατον να συνδέονται κάπου.Η μοίρα πάντα έχει διαφορετική άποψη για τη ροή των πραγμάτων και έτσι όχι απλά συναντήθηκαν,αλλά έγιναν και οι συνδετικοί κρίκοι για τις ζωές πολλών ανθρώπων γύρω τους.
Οι νοητοί μεσημβρινοί των ιστοριών τους ενώθηκαν και αποκαλύφθηκαν,όταν σιγά σιγά άρχισαν να εμφανίζονται οι σταυροί που άφησε παρακαταθήκη η μητέρα της Βασιλικής στα πέντε παιδιά της,λίγο πριν πεθάνει,για να μη χαθούν ποτέ τους.Ονόματα και καταστάσεις καταλλήγουν με κοινό παρονομαστή κάποιον σταυρό και όπως λέμε βουνό με βουνό κόπο δε σμίγει.
Περίτεχνα πλεγμένο γαϊτανάκι η ιστορία μας,μέσα απο ωραίες περιγραφές μάθαμε και αγαπήσαμε τόπους,έθιμα και τους ήρωες μας έναν έναν ξεχωριστά.
Στο μόνο που θα σταθώ γιατί με συγκίνησε στο τέλος της ιστορίας,είναι ο Δαμιανός,που έζησε μια ζωή σαν φάντασμα του κανονικού του εαυτού,κυνηγημένος από τις ερινύες του παρελθόντος,χωρίς να μπόρεσε πουέντ του να φωνάξει την αλήθεια που ήταν καλά κρυμμένη πίσω από τη φαινομενική αταραξία του.Εξιλαστήριο θύμα για όλους,που πληγώθηκε ανεπανόρθωτα καθώς και πλήγωσε αντίστοιχα,καταφέρνοντας στο τέλος να βρει τη λύτρωση.
Οι μεσημβρινοί ήταν ένα ωραίο ταξίδι περιγραφικότατο,που σε ταξίδευε στην Ελλάδα του πολέμου,στη Σμύρνη και στην Αμερική...Λίγο κουραστικές οι επαναλήψεις ειδικά στο δεύτερο βιβλίο,αλλα αναγκαίες για τον αναγνώστη που διάβασε την τριλογία την εποχή που πρωτοεκδόθηκε,καθώς ήταν η σύνδεση των γεγονότων.

[Despina Manetta · Rating 4 out of 5]

Έχοντας γοητευτεί από το πρώτο βιβλίο της τριλογίας, Στους ήλιους του έρωτα, συνεχίζω ακάθεκτα την ανάγνωση του δεύτερου βιβλίου.

Η αρχή μου φαίνεται κάπως ανιαρή, καθώς γίνεται μια εισαγωγή - επανάληψη του πρώτου βιβλίου.

Σιγά σιγά όμως, βήμα βήμα,οι ζωές των πρωταγωνιστών συνδέονται μεταξύ τους, με έναν ιδιαίτερο τρόπο.
{Αόρατα τα νήματα που τους είχαν φέρει κοντά και τους έκαναν να αισθανθούν αυτό το θείο συναίσθημα..Κισμέτ}

Ο αναγνώστης θέλει χρόνο για να συνειδητοποιήσει πως οι Μοίρες ένωσαν τις ζωές των ατόμων που στρέφονται γύρω από την Βασιλική και την Ιλαρία. Οι πληροφορίες πολλές και τα συναισθήματα έντονα. Αγωνιάς να διαβάσεις τη συνέχεια,ώστε να συνδέσεις όλα τα κομμάτια του πλαζ.
Ο ιδιαίτερος τρόπος γραφής της συγγραφέας και ο απρόβλεπτος τρόπος σύνδεσης των γεγονότων καθιστούν το συγκεκριμένο μυθιστόρημα ιδιαίτερο.

Το μόνο αρνητικό που έχω να αναφέρω είναι η υπερβολικά λεπτομερής αφήγηση σε κάποια σημεία. Προσωπική μου γνώμη είναι πως κάποια κεφάλαια θα μπορούσαν να περιγραφούν πιο λακωνικά, χωρίς να χαθεί η μαγεία της ανάγνωσης.

[Antonis Giannoulis · Rating 2 out of 5]

2,5/5 είναι ένα αστικό ελληνικό μυθιστόρημα έχει έντονα στοιχεία και αφορά κυρίως το γυναικείο αναγνωστικό κοινό. Βρήκα να έχει πολλες επαναλήψεις , θα προτιμουσα να ήταν γύρω στις 200 σελίδες πιο μικρό γιατί δεν θεωρώ ότι τα πήγε και τόσο Καλα στο κομματι του να λέει την ίδια ιστορία μέσα από τους ανδρικούς της χαρακτήρες όταν το κάνουν αυτο καλοί ξένοι συγγραφείς προσθέτουν και νέες πληροφορίες σε κάθε κομματι η έχουν μια αποκαλυπτική ματια για τους χαρακτήρες φωτίζοντας τους διαφορετικά … θα το προτιμουσα αν δεν έμπαινε καν στην προσπάθεια να το κάνει.

Δεν ξερω σε πολλα σημεία ενοιωσα μια ωραιοποίηση της ιστορίας και δεν βρήκα βαθος στα σκοτεινά σημεία .

Μιλαει για αγάπη οικογένεια και την πατρίδα . Δεν είναι τραγικο αλλά είναι ελάχιστα ανώτερο από την μανταμιστικη λογοτεχνια που κυκλοφορεί κατά κόρον …

Παρολαυτα θα ολοκληρώσω και την Τρίτη ιστορία και ας με έχει κουράσει ηδη :)

[BloomyMommy · Rating 4 out of 5]

Όπως κ το πρώτο βιβλίο ήταν μια ιστορία που δεν χόρταινα. Αν κ ο αναγνώστης λόγω των πολλών χαρακτήρων μπορεί κάποιες στιγμές να μπερδευτεί παρόλα αυτά αυτό δε στερεί από την ιστορία τη δύναμη της. Το μόνο κουραστικό είναι οι συχνές επαναλήψεις που ίσως θα μπορούσαν να παραλειφθούν.
"Δε γερνάει εύκολα ο άνθρωπος όταν αγαπάει τόσο πολύ.(σελίδα 19)

[Delia · Rating 3 out of 5]

Το πρώτο βιβλίο της σειράς πραγματικά ΕΛΜΕ είχε συναρπάσει. Τώρα το δεύτερο ήταν καλό απλά ένιωθα συνέχεια επαναλήψεις από γεγονότα που ήδη ξέραμε από το πρώτο και λίγο με κούρασε. Φυσικά η πλοκή είναι τρομερή αλλά υπήρχαν φορές που προσπέρασα ολόκληρες σελίδες.

[Elena · Rating 5 out of 5]

Η ιστορία συνεχίζει φανταστική, αλλά λίγο επαναλαμβανόμενη! Θα ήθελα πολύ να το δω σε σειρά!

[Vichy · Rating 4 out of 5]

Τέτοια σταυροβελονιά ποιος την περίμενε. Έχουν μπλεχτεί τόσο μεταξύ τους οι χαρακτήρες, που πρέπει να αφιερώσεις λίγα λεπτά στο να σκεφτείς αν έχουν συγγένεια εξ αίματος ή όχι οι τα παιδιά που προκύπτουν.

Οι 2 γυναίκες συνεχίζουν τη συζήτηση. Χαζεύουν ένα κοκκινομάλλικο μωρό..

Η Ιλαρία μένει έγκυος (για τρίτη φορά). Το παιδί είναι του Οκάν (απ΄ ότι φαίνεται). Το ίδιο βράδυ συνευρίσκεται και με το Δαμιανό. Υποστηρίζει ότι το παιδί είναι του Δαμιανού και με πόνο ψυχής βάζει τέλος στη σχέση της με το Οκάν, μένοντας με τον αδύναμο κρίκο.

Ο Τζόνι αναπολεί την καλή ζωή του με τη μαμά Βασιλική. Μας λέει πώς αυτή αφοσιώθηκε στη μικρή Θεοδώρα όταν αυτός μεγάλωσε, καλύπτοντας περαιτέρω το μητρικό της ένστικτο.

Ο Οκάν παντρεύεται την κόρη του αφεντικού του Μαρία, κατόπιν προτάσεως του πατέρα της, χερ Γκερτ, που εκτίμησε τα προσόντα του και είδε το μέλλον του εργοστασίου του ακμαίο με την παρουσία του. Έχει προηγηθεί η αντίδραση της μάνας Αμαλίας, η οποία όχι μόνο κάμπτεται αλλά και ερωτεύεται το Δημητρό. Τη μέρα του γάμου του Οκάν, η Ιλαρία γεννά την Ελπίδα.

Στη Σμύρνη τώρα, λίγο πριν την καταστροφή και ενώ η Ελένη έχει κρυφτεί με το Δημητρό, τον Πολύδωρο τον στρατολογούν οι Τούρκοι και η Μαλαματένια δίνει την κόρη της, Ελισσώ, στη Χάιδω στέλνοντάς την να βρει τους υπολοίπους, καθώς από πληροφορίες, οι Τσέτες ετοιμάζονται για τη σφαγή. Η ίδια μένει πίσω μήπως βρει τον Πολύδωρα.

Η Βασιλική κάνοντας τη βόλτα της στα μαγαζιά με τη Θεοδώρα (που είναι κωφή) γνωρίζει έναν άντρα που της κάνει εντύπωση.. (Μήπως είναι ο Οκάν;)

Η Νενέ ενώ είναι έτοιμη να πεθάνει, (ο Οκάν έχει μετακομίσει οικογενειακώς στην Αμερική, η πεθερά του μαράζωσε και τον πεθερό του τον έκαψε η ερωμένη του-η σταθερή και ερωτευμένη μαζί του) αποκαλύπτει στην Ιλαρία την τραγική ιστορία της φυγής αυτής και του άντρα της από τη Σμύρνη, και την τραγική ιστορία μιας κοπέλας, της Χάιδως, (όπως η ίδια της την είπε) και πώς αυτή συνδέεται με την οικογένεια της Ιλαρίας. Ο Δημητρός πέθανε στην προσπάθειά του να σώσει την Ελένη, ο Μουράτ πέθανε πάνω στη συμπλοκή, το μωρό Ελισσώ είχε αρρωστήσει και πεθάνει ήδη, ο Αδάμος λάκισε με μια βάρκα εγκαταλείποντάς τους, η Χάιδω έλιωσε το κεφάλι ενός Τούρκου που πήγε να βιάσει την Ελένη αφού σκότωσε το Δημητρό. Η Νενέ με τον άντρα της περισυνέλλεξαν τις 2 κοπέλες σε άθλια κατάσταση. Η Χάιδω, που ήταν έγκυος στο παιδί του Αδάμου, απέβαλλε και πέθανε από τις κακουχίες αλλά και από τη προδοσία που της έκανε ο Αδάμος. Η Ελένη φροντίζοντας τους αρρώστους Έλληνες στρατιώτες γνώρισε (και αναγνώρισε από το σταυρό, που ήταν ίδιος με της Χάιδως και του Αδάμου) τον πληγωμένο Ζήση που την ερωτεύτηκε αλλά δεν του αποκάλυψε τίποτα. Το σταυρό της Χάιδως, η Ελένη τον δώρισε στον άντρα της Νενέ, η οποία τον έδωσε στον Οκάν. Τον ίδιο σταυρό φοράει και ο Δαμιανός. Ο άνθρωπος που έσωσε τον Αδάμο στα βάθη της Μικράς Ασίας ήταν ο Εκρέμ, ο αδελφός του Οκάν. Τώρα, η Ιλαρία γνωρίζει τις τύχες των αδελφών της και το πραγματικό πρόσωπο του Δαμιανού.

Ο Δαμιανός-Αδάμος θυμάται το παρελθόν. Τα αίσχη που έζησε στον πόλεμο, σκηνές φρίκης, ανεξίτηλες. Πώς τον έσωσε ο Εκρέμ, ο Τούρκος «εχθρός» του, πώς έγινε ο μοναδικός φίλος της ζωής του. Πώς λαβωμένοι και οι δυο πέσαν στην ομάδα Δημητρού και Μουράτ και σώθηκαν, πώς ο Εκρέμ πέθανε και πώς ξανασυνάντησε τη Χάιδω…

Εν γοργώ (γιατί πάει μακριά η βαλίτσα): Στη Νέα Υόρκη, η Βασιλική την ώρα που είναι έτοιμη να υποκύψει στο πάθος της για το Δημητρό, βλέπει το σταυρό του και γίνεται χαμός: ο Οκάν της λέει ποιος είναι και όσα ξέρει. Η Βασιλική μαθαίνει για την τύχη της Χάιδως και ορκίζεται να εκδικηθεί τον υπαίτιο. Η σχέση λαμβάνει άδοξο τέλος και γυρίζει στον άντρα της. Ο (άγιος) Σωτήρης τη δέχεται πίσω.

Ωστόσο, η Ζωή μεγαλώνοντας ερωτεύεται το Νικολά (κάτι της θυμίζει ο σταυρός που φορά αλλά δεν είναι και σίγουρη), του οποίου η αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά την πληγώνει. Αυτή και ο αδελφός της Σίμος, αποδέχονται την πρόσκληση του Δημητρού να πάνε στην Αμερική. Εκεί η Μαρία, εκτός του ότι έχει ξεσαλώσει, κάκιεψε κιόλας. Τα παιδιά μετά από κάποιο διάστημα οδυνηρής συγκατοίκησης μαζί τους φεύγουν, η Ζωή δουλεύει σκληρά, ώσπου τα 2 αδέλφια ανοίγουν ένα ελληνικό ταχυφαγείο. Ο Τζόνι ανακοινώνει στη Βασιλική ότι είναι ερωτευμένος με τη Ζωή.

Στην Κλεισούρα: Η Ελένη δε μιλά σε κανέναν για τον Αδάμο, έχει παντρευτεί το Ζήση και γεννοβολά παιδιά, στο τέλος, η νεράιδα φροντίζει πεθερά και το σόι όλο. Ο Ζήσης πάει κι ένα πόλεμο ακόμα. Ο αφέντης, οποία έκπληξη, έχει ερωτευτεί την Ελένη αλλά κάνει τουμπεκί. Στον πόλεμο χάνεται κι αυτός. Σημείωση: από ένα γράμμα της Ελένης που δεν έστειλε στους γονείς της, μαθαίνει τα πάντα για το παρελθόν της Ελένης και για το ρόλο του Αδάμου.

[Georgette Nanou · Rating 5 out of 5]

Ενα εξαιρετικό βιβλίο όπως και το πρώτο.Πολύ ενδιαφέρουσα πλοκή δημιουργώντας δυνατά συναισθήματα,να ζεις διαβάζοντάς το και συγχρόνως να ταξιδεύεις μαζί με τους ήρωες από την Σμύρνη,στην σημερινή Ελλάδα μέχρι και την Αμερική.

[Anna Patera · Rating 5 out of 5]

Υπέροχο!!!!

[Demi · Rating 3 out of 5]

Το βιβλίο αυτο έπεσε τυχαία στα χέρια μου όταν με είχε φιλοξενήσει μια θεία μου..Από όσο θυμάμαι η πλοκή ήταν ενδιαφέρουσα..Νομίζω πως θα μπορουσα με ανεση να διαβασω και τα άλλα δύο βιβλία.