İnancın En Güzel Tarihi

by Jean Bottéro, Marc-Alain Ouaknin, Joseph Moingt

Tektanrıcılık ne zaman ve nasıl başladı? Nuh, İbrahim, Musa ve İsa peygamberler hangi yönleriyle kutsal kelamın elçisi olmuşlardı? İnancın En Güzel Tarihi’nde yaklaşık 3300 yıl önce Ortadoğu’da ortaya çıkan tektanrı inancı ve bu inancın özellikle ilk iki büyük din bağlamında geçirdiği evrelerin öyküsü anlatılıyor. Bu öyküyü okurken, "insan"ın bazen sığınma, bazen ürkme, bazen de dilek ve şikâyetlerle başvurma ihtiyacıyla bağlılık duyduğu Tanrı fikrinin nasıl oluştuğuna da tanıklık edeceksiniz.

Genres: Religion, Nonfiction, History

162 pages, Paperback

First published May 1, 1997

About the author

Jean Bottéro (30 August 1914 – 15 December 2007) was a French historian born in Vallauris. He was a major Assyriologist and a renowned expert on the Ancient Near East.

http://en.wikipedia.org/wiki/Jean_Bot...
http://www.lemonde.fr/disparitions/ar...

Reviews

[Zeynep T. · Rating 1 out of 5]

DNF(didnotfinish). Önsözüyle canımı sıkmayı başarmış kitap. Alta koyuyorum açılış paragrafını. Hristiyanlıktan 500 yıl önce ortaya çıkmış Budizm küreselleşiyormuş, rağbet görüyormuş, aman da Batılılar ne hale gelmiş. Gerisi de propaganda şeklinde işte, merak eden açıp baksın.

"Biz [Batılılar] Kitabı Mukaddes'in çocuklarıyız. Bizim için "Bible" hala kültürümüzün temelini oluşturan en önemli metindir, her ne kadar günümüzde birçok Batılı insan kendi evlerinde bulamadıkları bir manevi doygunluğu, kimi simgeleri, tapınç ve törenleri gidip Doğu dinlerinde arama eğilimi içinde olsalar da ... Örneğin, Budizmin gördüğü rağbeti bir düşünün. Ekonomi gibi dinler de artık küreselleşiyor."

[Lulu's Life · Rating 4 out of 5]

"Tek Tanrıcılık" kavramı insanlık tarihinde nasıl ortaya çıktı? sorusundan yola çıkarak oldukça tatmin edici cevaplar bulabileceğiniz bilimsel bir çalışma diyebilirim kitap için.. İki büyük tek tanrıcı din olan Yahudilik ve Hıristiyanlık dinleri üzerinden sorulan sorulara verilen cevapları okurken; kendi sorularımıza da yanıt bulma şansı yakalatıyor bir bakıma.. Her iki dinin de aslında birbirinin uzantısı olduğunu, temelde aynı kavramları sahiplendiklerini, ama elbette ayrıştıkları ya da farklı algıladıkları noktaları da anlatıyor, oldukça anlaşılır bir şekilde.. Kitap bu anlatısını üç uzman kişi üzerinden soru cevap şeklinde ilerleterek ortaya koyuyor. Asurbilimci Jean Bottero ile "Kitab-ı Mukaddes"in tanrısını anlatıyor. Haham ve filozof Marc-Alain Quaknin ile Yahudilik dinine büyüteç tutuluyor.. Katolik ilahiyatçı Joseph Moingt ile ise; Tanrı'nın oğlu, diriliş ve Yahudilikten Hıristiyanlığa geçiş aşamalarını irdeliyor..

Açıkçası, kendi dinimizi de bu şekilde irdeleme isteği doğuran çok başarılı bir incelemeydi diye düşünüyorum ve meraklısına tavsiye ederim!

[Özer Öz · Rating 5 out of 5]

Konuyla ilgili daha önceden bir okumanız yoksa kitap manasız gelebilir. Bu kitap Yahudilik ve Hıristiyanlık hakkında, bu dinlerin temel inanç mantığı ve ilk doğuşlarından bahseden röportaj tarzında kısa bir kitap.
Cevapların çoğu tatmin etmese de sorular çok iyi : )

[Emre · Rating 3 out of 5]

Kitap, uc bolumden olusuyor. Ilk bolum, tek tanri fikrinin tarihsel gelisimi ve sumerlilerin bu konudaki etkisi, ki bu konuya ilgi duyanlar muazzez ilmiye cig'in kitaplarini okuyabilirler. Ikinci ve ucuncu bolum sirasiyla, yahudi ve hristiyan ilahiyatcilar ile soru cevap kismindan olusuyor. Bu iki dinede yabanci biri olarak bazi konularin benim icin cokda anlamli olmadigini soylebilirim. Ancak, yinede belli bir fikir olusturmasi acisindan yararli. Kitap cok doyurucu degil, bazi konulara sadece yuzeysel olarak dokunuyor. Ben dunyanin en guzel tarihini okuduktan sonra elime aldim kitabi, ki tavisyem boyle yapilmasidir. Iyi okumalar.

[Nilay Aslan · Rating 2 out of 5]

İlgi alanım olmayan bir konu aslında ama daha akıcı olacağını umarak ve birşeyler öğrenme umuduyla okudum. Evet birkaç temel nokta öğrenmiş oldum Yahudilik ve Hristiyanlık doğuşları ve aralarındaki temel farklar olarak ama yine de çok sıkıldım okurken :(

[Vedat Hayri Adivar · Rating 4 out of 5]

İbrani geleneğinde önemli olan ‘gerçekte nasıl olup bittiği’ değil, hikayenin bize nasıl anlatıldığıdır…
Esas olan, gerçek olayın öyküsü değil, olayın gerçek öyküsüdür…
Yahudilik ‘Tanrı’dan çok, ondan bahseden metin’le ilgilenir…
Neden Etle sütü karıştırmıyacaksın denilmemiş de (Tesniye,14,21’) ‘Oğlağı anasının sütünde pişirmiyeceksin’ denmiş; Hayvanı anasının sütünde ‘olgunlaştırmamak’ ana-babanın kategorileri içine kapanıp kalmamak demektir. Ana-baba olmuştur, çocuklar olmaktadır…
Maimonides’e göre (işiya kitabı 11. Bölüm) ‘Mesih bir insan değildir; insanlığın, Tanrı sözünün, peygamber sözünün ritmine göre yaşayacağı bir devirdir’…
İsa, Yahudi olsun pagan olsun herkesin kurtuluşu uğruna ölmüş ve dirilmiştir…
Konuşma özgürlüğü ve İsa’nın Tanrı’yı arayış şekli dinsel kurumları sarsıyor, aşırı özgüvenli dinsel uygulamaların inanırlığına zarar veriyordu…
Hıristiyanlığın yeniliği, kurtuluşun dindışı, dünyevi hayatta gerçekleşeceği fikridir. Selamet, Tanrı’nın sayısız kurallarına saygı göstermeye değil, “komşuya” edilen hizmete, iyiliğe bağlıdır. Başkalarının hizmetine koşmak: İncil’in yolu budur…
Dinler dünyasının kutsallıktan sıyrılması ve başkalarını sevmek, İsa’nın mesajının ayrılmaz iki yüzüdür. “Komşu sevgisi”, Tanrı sevgisi ile aynı sayılmıştır ve bu buyruğun üstünde buyruk yoktur; ayrıca Tanrı için özel ve belli bir tapınma ritüeline dair herhangi bir kural da yoktur…
Tanrı bizi kudretiyle ezerek değil, sevgisiyle kendine çekerek, bize karşı koşulsuz bir sevgi göstererek kurtaran bir imgedir…
Tanrı, sonsuzluktur. Her şeyden başka olan’dır…
Tanrı bizim yanımızdaysa karşımızda kim olabilir?..

[Cyrano · Rating 2 out of 5]

Kitabın yazarları arasında ünlü Mezopotamya tarihçisi Jean Bottero'nun adını görünce kitabın semavi dinlerin mezopotamya inancındaki kökenleri hakkında bilgi vereceğini, bu bağlamda semavi dinlere bir eleştiri getireceğini bekliyordum. Ancak kitap inanca bir eleştiri getirmediği gibi tam tersine bir antik çağ tarihçisi üzerinden tek tanrı inancını Kitabı Mukaddes ekseninde meşrulaştırma çabasına giriyor.
Bu nedenlerle rasyonel bakış açısına sahipseniz kitabı okumanız için tek motivasyon bir haham ve bir hıristiyan ilahiyatçının Kitabı Mukaddes'te yazan efsaneleri ve akıl dışı hikayeleri günümüz bilgi ve gerçeklerine uygun hale getirmek için metinler ve kavramları eğip bükme çabası ile zırvalamalarına şahit olmak olacaktır. Buna ilave olarak Tevrat, Talmud, İncil ve Teslis inançları hakkında yeni bilgiler edinebilirsiniz. Kitap her ne kadar belli bir çaba ile ortaya çıkmış olsa dahi buna rağmen haham ve hıristiyan tarihçinin anlattığı mitler ve kitaptan pasajlar sayesinde bu dinlerin ne kadar akıl dışı ve tarihsel gerçeklerden uzak olduğunu gözler önüne sermekten kaçamıyor.
Eğer günümüz semavi dinleri hakkında rasyonel, tarihsel gerçeklere dayanan bilgiler edinmek istiyorsanız bu kitapla zaman kaybetmek yerine Muazzez İlmiye Çığ Hanımefendinin herhangi bir kitabını okumanızı tavsiye ederim.

[Cem Yüksel · Rating 4 out of 5]

Bir Asur bilimci , bir Haham filozof ve katolik bir ilahiyatçının önemli sorulara cevap verdiği , tabu olarak dokunmak ve düşünmekten çekindiğimiz konulara dair düşüncelerini sundukları ufuk açıcı bir kitap. 3 bölümü ayrı değerlendirmek gerekirse , Bottero’nun bölümü konuyla ilgilenen ve üzerine okumuşların en fazla eleştirebilecekleri bölüm. Musa’yı tek tanrıcılığın bir tür mucidi saymak , ve İbrahim’i Israil oğulları gibi o dönemin çok tanrıcılığına dalmış diye nitelemek doğru gözükmüyor. Sadece kutsal kitaplar değil Yahudi mitlerine de aykırı bir tez. İbrahim tektanrıcılığının Eski Ahit’in MÖ 9 yy döneminde yazılmış yahveist metinlerden kurgulandığı konusu da, diğer tezlerin bazının aynı kitap olması nedeniyle tüm tezlerini belirsizliğe düşürüyor. Ayrıca Akhenaton gibi eski Mısır’da ortaya çıkan tek tanrıcı dönemi de ‘belli belirsiz , kişisel kullanımı için. yaymak için değil’ diye hafife almak , bu din için şehirler kurulmasını , diğer Tanrıların yasaklandığı önemli bir dönemi yok saymak demek. Yahve kutsal kitapta çok insani durumlarla tasvir edilirken , bunları sadece mecaz diye görmek de biraz ait olunan kültürün tutuculuğu gibi.
Buna karşın Quaknin ufuk açıcı bir düşünce akışı sunuyor. Yahudiliğin değişik evreleri üzerinden Tevrat’a odaklanan veya yerleştirilen Tanrı ve Talmud okumaları ile ortaya çıkan herkesin farklı Tanrısı ile Tanrıyı bir çerçeveye sıkıştırma günahını işlememe üzerine ilginç bir analiz yapıyor. Kabala yorumlarına da dokunurken , Yahudilerin Yasa karşısında tutumlarının , iman konusunu daha arka plana atması konusunda da ilginç bir tez sunuyor. Tabii Yasanın nedenselliği konusunda sunduğu , bugünün Yahudi pratiği ile pek ilgisi olmadığını rahatlıkla söyleyip, bu tezlerin niye yaygın uygulamaya yansımadığını tartışmak mümkün.
Moingt ise yine Hristiyan geleneğinde Tanrı , üçleme , Mesih ve Ruhulkudüs konularında tarihi evrimi, genel geçer ilk günah gibi kavramların oluşumu üzerine konuşurken, Tanrı’nın İsa üzerinde insanlaştırılması , inananların acı çekmeleri karşısında nasıl tavır aldığı ve nedeni üzerine düşünceler sunuyor. Sorulara cevapların hepsi tatmin edici olmasa da ve bazıları inançla ilgili temele dayansa da ilgi çekici düşünceler.
Neticede iki bölüm hayli ilgi çekici ve düşünceyi alevlendiren konuşmalar. Konu ile ilgili daha önce ilgisi olmayanlar için akışı zor olabilir ama ilgilenenler için ilgi çekici. Sadece Yahudi -Hristiyan geleneği ile sınırlı kalıp , aynı İbrahimi geleneğin bir diğer kolu İslam’a dokunmaması bir eksiklik ve kitabın başlığını bir miktar boşa düşürüyor. Nitekim sunuş yazısındaki ilk cümlenin ‘biz batılılar kutsal kitabın çocuklarıyız ‘ diye başlaması da tüm okumada bu inançsal baz için akılda tutulması gereken bir durum.

[Semih · Rating 2 out of 5]

Kitabı iki açıdan kısır buldum.
Bunlardan birisi sadece iki semavi din üzerinden inanç tarihi diye büyük bir meseleyi aydınlatma yönelimi, ikincisi ise bu semavi dinlerin içine derinlemesine girmesinin genel inanç tarihi açısından bana pek faydasının dokunmaması. Evet Musevilik ve Hristiyanlık hakkında detaylı bilgilere sahip olmak eğlenceli ve öğretici, keza tarih içinde birbirlerinden nasıl etkilendikleri, aslında İsa'nın nasıl da Kitab-ı Mukaddes'i kabul ederek yetişen bir Yahudi olduğu gibi alışılmadık bilgileri sunması güzel fakat kitap İsa'dan da ziyade Musa'nın tek tanrılı dinin mucidi olması ve onu bu sebeple çok önemli bir yere koymakla alakalı. Bu açıdan oldukça Musevilik yanlısı bir anlatım da bulunduğunu belirtmeliyim. Akıcılık da benzer sebebplerden ötürü sık sık sekteye uğruyor çünkü mezhepler ve dinlerin detaylarında çok kaybolunuyor. Bunlar bütünsel resmin çizilmesi için maalesef çok katkı sağlamıyor. Serinin en zayıf bulduğum kitaplarından birisi oldu diyebilirim.

Ah tabi Yahve adının nereden geldiği, bu ismin Mezopotamya kökenleri, İbranice'de yazılmış sessiz harf sistemi bunun üzerinden yorumlamanın çeşitlenmesi, putların nasıl ortadan kaldırıldığı, suretin yok edildiği konuları enteresandı. İlerleyen sayfalarda aslında tanrıya değil kutsal yazıya tapılması, yazının tanrılaştırılması, tanrının erotikliği tartışmaları da bir hayli enteresandı.

Sanırım en başta yaptığım eleştirileri sadece Hristiyanlık ile ilgili anltılarla kısıtlamalıyım ya da ikinci kısmı tekrar okumalıyım. Aynı zamanda Atlaslı uygarlıklar tarihi ansiklopedisinden de Yahudi Dünyası üzerine geniş bir okuma yapacağım. Anlatılanları karşılaştırmak istiyorum.

[Işıl · Rating 4 out of 5]

This book is about grasping the tenets of judaism & christianity, and it's in the form of q&a's but more in a discussion style. the thing is, with Ouaknin (a rabbi) and Moingt -who is a catholic theologian - you see that when left unattended, these guys have an incredible capacity of just going on and on and on about their religion and their perception of it to the point of bs. I like how the "interviewer-moderator" intervened and asked the right question when they embarked on such things. I call him a moderator because that's what these guys need. to be moderated. their making shit up as they go along is pretty pro. stay woke.

yet you may ask then why did you give the book a whooping 4-star review? Because I learnt a thing or two not about those two religions per se but about how adherents view them and interpret them and bend them through centuries. It was like reading the inside story of how we did end up here globally (or half globally as these are not the only religions in the goddamn world).

[Ismail Erk Deliormanli · Rating 3 out of 5]

Mezopotamya uzmanı olan Jean Bottero, Yahudi camiasından bir rabbi olan Marc-Alain Ouaknin ve son olarak Hristiyan Joseph Moingt'in söyleşi (soru-cevap) tarzında ilerleyen bir kitap.

Ben başlığına ve birkaç sayfasına bakarak tektanrılı dinlerin genel ve objektif bir tarihi sanarak kitabı almıştım. Ancak kitap sadece Yahudiliğin ve Hristiyanlığın tarihine ve günümüzdeki haline odaklanıyor. Bu anlamda bir hayalkırıklığı yaşadım ama tam bu hayalkırıklığını yaşadığım sırada kitabın odaklandığını söylediğim konulara -Yahudilik ve Hristiyanlık tarihi- derin bir şekilde nüfuz edebildiğini fark ettim.

Yahudiliğin başlarda daha evrensel olduğu sonraları Talmud'un yorumlamalarıyla şimdiki etnik haline geldiği ve bunun Hristiyanlığa ne gibi bir etkisi olduğu, İsa'nın bir Yahudi olarak doğup öldüğü, Hristiyanlık dininin aslında İsa tarafından değil Paulus tarafından kurulduğu, İsa'nın tek yaptığının Yahudiliğin Talmud'cu yorumlarla evrenselliğini kaybedip etnik bir düzeye inmesini eleştirmek olduğu gibi birçok konu hakkında fikir edinebilirsiniz.

Sonuç olarak Birinci ve İkinci Ahit'in yani Kitabı Mukaddes'in bir tarihinden ibaret bir kitap. Bunun bilincinde olarak okumak lazım.

[Yasin Çetin · Rating 5 out of 5]

Jean Bottero'nun Musa'yı tek tanrıya ilk inanan peygamber olduğu(ondan önce bahsedilen peygamberlerin antropomorfik ve çok tanrılı inanca sahip olduğunu, söyler) iddiası ile başlarız söyleşiler serisine; Jean Bottero'nun tarihçi gözü ile baktığı Sami inançları söyleşisine, Talmudçu bir hahamın söyleşisi ile devam ederiz, sadece Yahudilik ve Talmud ile sınırlı kalmayarak, Yahudi tarihinin sorunlarına, kendi bakış açısından bir söyleşi okuruz. Hahamın ardından Katolik ilahiyatçı gelse de kendi inancına eleştirel bakabilen, genel paradigmadan kimi zaman ayrılan bir din adamını dinleriz. Konu tanrı olunca, Hristiyanlık tanrısı için İsa'ya babaya ve kutsal ruha odaklanılır. İsa'nın bir Yahudi olduğunu, Yahudiliğe içerden bir eleştiri getirdiği, Esseniler gibi gruplar gibi Yahudi ortodoksluğuna farklı bir bakış getirdiği anlatılır. İsa'nın tanrılığı, Meryem'in tanrı anneliği gibi konulara da değinilir. Eser, Musa'dan İsa'ya Yahudilik ve Hristiyanlık inancı açısından tanrıya bir yolculuk sunuyor.

[Carolina Neuhaus buzaglo · Rating 5 out of 5]

He disfrutado este libro muchísimo, muchísimo. Te ofrece una mirada desde distintos ángulos (el del historiador, el rabino representante del judaísmo, y desde el lado del catolicismo) sobre cómo se conformó la idea del Dios único y abstracto. Abrir la cabeza a entender la revolución cultural que conformó en esa época, y por casualidad histórica, sigue hasta ahora. Muy agradable tanto para el lector interesado en la religión y espiritualidad, como para el lector interesado en el campo de las ideas.

[nisan · Rating 4 out of 5]

I think it was okay from many perspectives. It helped me a lot while my searching about the term religion. The book is based on two religion: Judaism and Christianity. Its subject was something that i was curious about, thus, it made the book more fastmoving and fascinating for me.

I wish there were some information about Islam or other monotheistic religions because Jews and Christians are not the only ones about having belief in monotheistic religion.

[Murat Turfan · Rating 4 out of 5]

Beklentilerimi karşılamasada dinlerin, Tanri inancinin zaman içinde degisimini guzel anlatıyor. Inananlarin çoğu bunu hic değişmez sansa da... Ve aslında belki topu taca atmak icin soylenen bir söz durumu kurtarıyor, "Yaratıcı bizim özgür olmamizi istiyor". O böyle isterken kulları prangaya vurmak istiyor ama diger kullarını...

[Sude Nur · Rating 1 out of 5]

Adeta bir zaman kaybıydı, konular aşırı taraflı bir biçimde ele alındığı için hiç tatmin etmedi, inancın tarihi adlı bir eserde islamın yok sayılması da cabası. Bence alanında uzman bir yazar tarafından islam da ele alınmalıydı, dili zorlayıcıydı din hakkında genel bilgi edinmek isteyenler ve önceden bilgi sahibi olamayanlar için bir anlam ifade edeceğini sanmıyorum.

[Ustun · Rating 5 out of 5]

İslam dünyasında çok anlaşılmayan Musevi amentüsü ve aynı fikirlerin nasıl Hristiyanlığı etkilediği hakkında çok güzel bir kitap. Kitabın Müslümanlıkla ilgili bir bölümünün olmaması üzücü, aynı bakış açısından Müslümanlık'ın da yorumlanması çok güzel olabilirdi.

[Niun · Rating 3 out of 5]

regards croisés d'un historien, d'un rabbin et d'un jésuite sur qui est Dieu pour eux. Assez intéressant ? à quoi sert Dieu ? à nous faire comprendre que la vie est gratuite. Et qu'elle n'a donc de sens que donnée.

[Öykü Coşkun · Rating 2 out of 5]

beklentilerim daha farklıydı ve bu kitap diğer en güzel tarih kitaplarının yanında çok sönük bence içeriği gereği. konu çok sınırlı, sadece Hıristiyanlık ve Yahudilik. akıcı da değildi, okurken zorlandım.

[Béatrice · Rating 3 out of 5]

Intéressant, mais j'avoue avoir beaucoup mieux suivi la partie chrétienne...sans doute parce que je ne suis pas juive !

[Gülşah · Rating 5 out of 5]

Çok keyifle okuduğum bir kitaptı. İnanca ve dinlere akılcı ve felsefik bir yaklaşım okumak isteyenlere tavsiye ederim

[Mazen Alloujami · Rating 4 out of 5]

C’est un joli livre qui parle d’une vision moderne de Dieu et de la religion juive et chrétienne. Les points de vue exprimés restent personnels.

[Deni · Rating 3 out of 5]

Interesante libro sobre la Biblia. Se toman aquí tres posturas a partir de las preguntas de dos entrevistadores. El primero, Jean Bottéro, un asiriólogo muy reconocido y que inclusive prologa un libro sobre la Mesopotamia que estoy leyendo, dice muchas cosas de vital importancia para comprender ciertos rasgos de las Escrituras, que a su vez dialogan muy bien con el teólogo Von Rad, de quien también conseguí un libro muy ilustrativo sobre la situación cultual e histórico-política de la Biblia. Me dio pena que tuvieran tan poco lugar en comparación con los otros dos entrevistados las palabras de Bottéro, pero a su vez la posición ideológica del judío Marc-Alain Ouaknin me parecieron más que elocuentes. En el caso del cristiano Moingt, lo que me sucedió es que al haber asistido a un colegio firmemente católico muchas de las cosas que decía ya me eran familiares y poco novedosas. De todas maneras la parte final de sus reflexiones me parecieron las mejorcitas. En resumen, el libro está bueno para quien tenga interés tanto sobre la Biblia misma como para cuestiones teológicas o inclusive la mera curiosidad.

[Oğuzhan · Rating 3 out of 5]

kitabi eline alirken biliyorsun aslında ama insan yine de hayiflaniyor dördüncü bölümü de olsaymis da islam alimi biriyle de devam etseymis diye.