Νεοελληνική ιστορία της αρχαίας Ελλάδας

by Βασίλης Ραφαηλίδης

Νεοελληνική ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας
από την ελληνική αρχή στην αρχή της ελληνικής παρακμής


«...Τα «ιστορικά» μου κείμενα απέχουν έτη φωτός από τα κείμενα ενός ειδικού στην Ιστορία, και αυτό γίνεται εύκολα νοητό στον κάθε νοήμονα.

Διότι στην επιστήμη της Ιστορίας δεν έχει θέση ούτε το προκλητικό χιούμορ, ούτε, πολύ περισσότερο, η αδιάκοπη «αυτοκαταστροφή» του ιστορήματος με συνειρμικά εμβόλιμα από άλλες... ιστορίες.

Αποφάσισα λοιπόν να βάλω ως γενικό τίτλο σ αυτά τα αφηγήματα Νεοελληνική Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας, όχι μόνο από χιουμοριστική διάθεση, αλλά κυρίως για να δείξω πως ό,τι λέω δεν είναι τίποτα περισσότερο από τα ερεθίσματα που θα μπορούσε να πάρει ο οποιοσδήποτε Νεοέλληνα που θα διάβαζε αρχαία ελληνική Ιστορία, όταν είναι πλήρως και ολοκληρωτικά... προκατειλημμένος.
Εννοώ, τοποθετημένος σε μια συγκεκριμένη «θέση», που του επιτρέπει να βλέπει τα πράγματα από μια συγκεκριμένη «γωνία όρασης», και συνεπώς να τα «φωτίζει» με το φως που πέφτει μόνο από αυτή τη γωνία. Ένας άλλος, θα διάλεγε μια άλλη γωνία -και θα ήταν δικαίωμά του.

Genres: History, Nonfiction

368 pages, Paperback

First published January 1, 1988

About the author

Ο Βασίλης Ραφαηλίδης ήταν Έλληνας κριτικός κινηματογράφου, δημοσιογράφος, συγγραφέας και δοκιμιογράφος.

Γεννήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 1934 στα Σέρβια του νομού Κοζάνης και πέθανε στις 8 Σεπτεμβρίου 2000 στην Αθήνα. Η καταγωγή του πατέρα του ήταν από την Κωνσταντινούπολη, την οποία και ο ίδιος αναγνώριζε ως πατρίδα του (κυρίως διότι του άρεσε ως πόλη). Εξάλλου είχε και άλλες "πατρίδες". Κατεξοχήν, την Καστοριά στην οποία πέρασε την εφηβεία, λόγω μετάθεσης των γονέων του. Σημειωτέον, οι γονείς του ήταν αμφότεροι εκπαιδευτικοί - φιλόλογος ο πατέρας (Απόστολος), δασκάλα η μητέρα του (Ελένη).

Σπούδασε το 1959 κινηματογράφο στη Σχολή Σταυράκου στην Αθήνα και μετά την αποφοίτησή του εργάστηκε σαν βοηθός του Νίκου Κούνδουρου και του Ροβήρου Μανθούλη, ενώ το 1962 γύρισε και ο ίδιος δύο ταινίες - ντοκιμαντέρ μικρού μήκους, το Βυζαντινό μνημόσυνο και τους Γουναράδες της Καστοριάς και την τέχνη τους . Η πρώτη του ταινία, γυρισμένη με πενιχρά και πεπαλαιωμένα μέσα, ήταν εξαιρετικά φιλόδοξη, αλλά ο ίδιος την απέρριψε αμέσως ως αισθητικά απαράδεκτη και έκτοτε αδιαφόρησε παντελώς για την τύχη της παρότι βραβεύτηκε αργότερα από διεθνές φεστιβάλ.

Το 1963 αποφασίζει να εγκαταλείψει την προοπτική του επαγγελματία σκηνοθέτη για να γίνει επαγγελματίας κριτικός κινηματογράφου. Αρχικά εργάστηκε σ' αυτό το πόστο σε έντυπα της Αριστεράς στην οποία ιδεολογικά ανήκε, αρχικά την "Επιθεώρηση Τέχνης" και αργότερα στη "Δημοκρατική Αλλαγή". Στη συνέχεια εξέδωσε το περιοδικό "Ελληνικός Κινηματογράφος" το οποίο έκλεισε η Χούντα για να το επανεκδώσει στη συνέχεια με τον τίτλο "Σύγχρονος Κινηματογράφος".

Με τη Μεταπολίτευση εργάστηκε σε διάφορες εφημερίδες όπως "Το Βήμα" (1974 - 1983), το "Έθνος" (1983 - 1998) και η "Ελευθεροτυπία" (1998 ως το θάνατό του το 2000), μη περιοριζόμενος στην κριτική κινηματογράφου, αλλά γράφοντας σχόλια και επιφυλλίδες που άπτονταν ευρύτερων πολιτικών και κοινωνικών θεμάτων.

Επίσης παρέδιδε σεμινάρια και δίδαξε κινηματογράφο στη Σχολή Σταυράκου, στη σχολή του Θεάτρου Τέχνης, στο Ινστιτούτο Γκαίτε και αλλού. Επιπλέον εργάστηκε και σε ραδιοφωνικό σταθμό σε εκπομπές διαλόγου. Στη διάρκεια της επταετούς δικτατορίας των συνταγματαρχών βασανίστηκε και εκτοπίστηκε στις φυλακές της Αίγινας. Υπήρξε συνειδητοποιημένος μαρξιστής-κομμουνιστής και μέσα από τα βιβλία του ανέλυσε τη μαρξιστική θεωρία με τρόπο απλό αλλά όχι απλουστευτικό.

Απεβίωσε το 2000 σε ηλικία 66 ετών από καρκίνο και κηδεύτηκε στην Πάτρα. Κατοικούσε στα Εξάρχεια επί της οδού Ιπποκράτους.

Reviews

[Katerina Charisi · Rating 4 out of 5]

Απολαυστικότατος για άλλη μια φορά (και διαφωτιστικός)

[Ioannis Apostolopoulos · Rating 5 out of 5]

Ένα βιβλίο για τους Νεοέλληνες που πασχίζουν να γίνουν Έλληνες μέσα από τα σκοτάδια της θεοκρατικής Ρωμιοσύνης, τα ψεύδη και σκόπιμες παραλήψεις της "επίσημης" ιστοριογραφίας και κυρίως υπερνικώντας την εθνική μας σχιζοφρένεια του "Ελληνοχριστιανισμού". Πρέπει να το μελετήσουν όλοι οι πατριώτες που επιζητούν την Επανελλήνιση που είναι η μόνη δυνατότητα και οδός Εθνικής Παλιγγενεσίας.
Φυσικά υπάρχουν και κάποιες όχι τόσο "φωτεινές" περιοχές του βιβλίου, όπως η υιοθέτηση από τον Ραφαηλίδη της Ινδοευρωπαϊκης Θεωρίας που σε συνδυασμό με την μαρξιστική του θεώρηση σ΄ άλλα σημεία θα δώσουν στον καλόπιστο αναγνώστη "πάτημα" εναντίωσης ή και δυσφορίας.Σε κάθε περίπτωση είναι ένα αξιόλογο και "ωφέλιμο" βιβλίο από τον αγαπημένο κι αείμνηστο Βασίλη Ραφαηλίδη.
Το συνιστώ ενθέρμως!!!

[Παύλος · Rating 2 out of 5]

Δεύτερο βιβλίο του Βασίλη Ραφαηλίδη για μένα και πρώτο αναφορικά με τα ιστορικής φύσης γραπτά του. (το πρώτο ήταν Το ομιχλώδες τοπίο της ιστορίας)

Δε μπορώ να πω ότι ενθουσιάστηκα. Έντιμα ο συγχωρεμένος ο συγγραφέας αναφέρει στην εισαγωγή πως δεν είναι ιστορικό βιβλίο και καλό θα είναι να μη διαβαστεί ως τέτοιο, καθώς δεν είναι "ειδικός". Από την άλλη πλευρά, δε ξέρω ποιος μη "ειδικός" θα έμπαινε στη διαδικασία να παραθέσει τέτοιες λεπτομέρειες που μόνο ιστορικός μπορεί να είναι σε θέση να γνωρίζει.

Επειδή ούτε καταλαβαίνω τι γράφω παραπάνω, δε θα συνεχίσω. Αυτό το αίσθημα μου άφησε το βιβλίο. Το αίσθημα του μπερδεμένου και ενίοτε του αλληλοακυρωτικού με παραδείγματα που σε μία περίπτωση υποστήριζαν μια θεωρία και σε μία άλλη την κατακρεουργούσαν. Πολύς μαρξισμός και δε ταιριάζει παντού, με όλο τον σεβασμό σε οποιαδήποτε θεωρία και πολιτικά πιστεύω...

(readathon 2017 14/90)

[Kyriakos Sorokkou]

Ντισκλέιμερ: ελληνιστί δήλωση αποποίησης: Το βιβλίο αυτό μου άρεσε και ήταν η πρώτη μου επαφή με τον συγγραφέα

αλλά

Ο συγγραφέας λέει ότι δύσκολα μπορεί κάποιος ακόμα και ιστορικός να είναι αντικειμενικός προς την ιστορία επειδή ιστορία δεν γράφεται μόνο από ανθρώπους αλλά και φτιάχνεται από ανθρώπους
και συνήθως την γράφουν οι νικητές

Λέει ότι δεν είναι ιστορικός οπότε να ξέρουμε εξαρχής ότι οι απόψεις του δεν θα είναι αντικειμενικές και δεν θα είναι αυτές ενός ιστορικού, ενός ειδικού.

Και μετά από όλα αυτά τα ντισκλέιμερ ξεκινά και παραθέτει την ιστορία με την λεπτομέρεια ενός ιστορικού.
Κάπως φάσκει και αντιφάσκει μετά από αυτόν τον εκτενές πρόλογο

και επειδή αυτά τα κείμενα πρωτοδημοσιεύθηκαν σε εφημερίδα ως άρθρα,
διαβάζονται λες και τα λέει κάποιος από τα παράθυρα των εκπομπών στην τηλεόραση.

Αν έλειπε όλος αυτός ο μαρξισμός που πασπαλίζει ο συγγραφέας σε κάθε κεφάλαιο
τον οποίο βρήκα εντελώς αταίριαστο με τα γεγονότα της αρχαίας Ελλάδας
από τους προϊστορικούς μέχρι τον πελοποννησιακό πόλεμο θα έβαζα πιο εύκολα πέντε αστέρια.

Επίσης όντας πρώην φοιτητής γλωσσολογίας το κομμάτι εκεί που μιλά για τις ινδοευρωπαϊκές γλώσσες το βρήκα αν όχι λάθος, κάπως παρωχημένο.

Αυτά ήταν αρνητικά ας το πούμε του βιβλίου τα οποία δεν με απώθησαν από το να συνεχίσω και με άλλο δικό του φυσικά δεν θα είναι από τους συγγραφείς που θα παίρνω ό,τι δικό του βρεθεί μπροστά μου.

[Achilleas · Rating 5 out of 5]

Η αξία του συγκεκριμένου βιβλίου δεν είναι στις ιστορικές γνώσεις που προσφέρει (τη χρήση του αυτή άλλωστε αποκηρύσσει και ο ίδιος ο Ραφαηλίδης μέσα στο κείμενο), αλλά στην απλή, κατανοητή και ειλικρινή (έστω υποκειμενικά) οπτική που προσφέρει για αυτό που πολλοί έχουμε στο νου μας ως "Αρχαία Ελλάδα".

Το βιβλίο είναι περισσότερο για το σήμερα, παρά για το τότε.

Τολμώ να πω ότι θα ήταν πολύ πιο χρήσιμο να διαβάσουν αυτό - και παρόμοια βιβλία - έφηβοι παρά ενήλικες. Διότι οι ενήλικες με ανοιχτό μυαλό απλά θα το απολαύσουν, αλλά οι έφηβοι σχεδόν σίγουρα θα ωφεληθούν από αυτό.

[Pavel Pavlidis · Rating 5 out of 5]

Εξαιρετικό βιβλίο, το πρώτο που είχα διαβάσει του Βασίλη Ραφαηλίδη. Ευχάριστη γραφή ακόμα πιο ευχάριστη η ανάγνωση.

[Elina · Rating 5 out of 5]

Όσα βιβλία του Ραφαηλιδη κι αν διαβάσω, ποτέ δεν είναι αρκετά! Απίστευτα καυστικό χιούμορ και απολαυστικός τρόπος γραφής! Απλά τον λατρεύω!!!

[Makis Katsikogiannis · Rating 5 out of 5]

Υπέροχος και φοβερός Ραφαηλίδης, από τις λίγες φορές που δεν βαριέσαι καθόλου διαβάζοντας ιστορία .