İntermezzo - Asmalımescit 74

by Fikret Adil

Çok sayıda sanatçı yazar, ressam, aktör ve tiyatrocunun yakın dostu, destekçisi, Sanat Dostları Derneği'nin kurucu ve yöneticisi Fikret Adil'in bireysel hayatını İstanbul'un şehir hayatından ayırt etmek neredeyse imkansızdır. Ömrünü geçirdiği bu şehrin tarihsel zenginliğine renkli ikişiliğiyle katkıda bulunmuş bir simadır Fikret Adil. Bir tür İstanbulluluğun doğal ve gösterişsiz bir temsilcisidir. Galatasaray Sultanısi'nde okumuş, Batı'yı, özellikel Batı sanatını anlama yolunda büyük çabalar sarf etmiştir. Aynı insan, lise son sınıftayken Anadolu'ya geçmiş ve Kurtuluş Savaşı'na katılmıştır. Yetiştirilişi, alışkanlıklarıyla seçkin bir İstanbulludur, ama bu kimliğin dayattığı kalıpları kırarak sanatçının kural tanımazlığını benimsemiştir. Beyoğlu civarındaki evi bir küçük müze görünümündedir ve çok sayıda sanatçının vazgeçilmez uğrak yeridir. İstiklal Caddesi'nde, İstanbul'un o dönemdeki bütün ünlü restoran ve kültür merkezlerinde hemen her gün farklı sanatçılarla beraber olan Fikret Adil, ülke dışından gelen sanatçılarla da kişisel dostluğunu şaşırtıcı bir içtenlikle geliştirmiştir. Her zaman sık ve temiz giyinen, nazik, insanları 'olduğu gibi kabul etme' olgunluğuna sahip bir insan olan Fikret Adil, sanat dünyaşına adım atmaya çabalayan gençlere kapısını ve yüreğini açmaktan hiç kaçınmamış bir alçakgönüllü 'efendi'dir. Bu nitelikleriyle, tükenmekte olan bir neslin başlıca özelliklerini kişiliğinde biraraya getirmiştir. Ama hiçbir özelliği, onun İstanbul'un kültür-sanat, eğlence geçmişinin bir dönemiyle özdeşliğinin önüne geçemez. İşte bu nedenle İstanbul Dizimizde özel bir 'Fikret Adil Kitapları' altbaşlığı açıyoruz.

INTERMEZZO (Bohem Hayatı) /
ASMALIMESCIT 74 (Bohem Hayatı)
Bir zamanlar İstanbul'da, sefih ve düşkün, ama kendine göre gustosu olan bir bohem hayatı yaşanıyordu. Bu hayatın aktörleri, ünleri ve eserleri günümüze dek gelen yazarlar, şairler, ressamlar, sinema sanatçıları ve dönemin ünlü gazetecileriydi. Bu zengin kadronun 'yardımcı' aktörleri ise, bu şehrin insan ve kültür mozayiğini renklendiren azınlıklar, levantenler ve yabancılardı. Kaybolan bu hayatı yaşamış, anılarını paylaşmış ve de dile getirmiş ender kişilerden biri olan Fikret Adil Intermezzo ve Asmalımescit 74'te, 1930'lu yılların Pera'sındaki bu sıradışı dünyayı 'kurgulayarak' anlatıyor.

203 pages, Paperback

First published January 1, 1955

About the author

(Istanbul, 1901 - Switzerland, 1973)

Fikret Adil was a journalist, writer and translator who made very important contributions to Turkish literature. He used the abbreviation of his name, Fa as a penname. He worked at magazines, newspapers and a variety of government institutions.

Fikret Adil made his name as a journalist in 1920's and 1930's. During the Second World War he worked at the American News Bureau. He also worked as a translator at the Tass and Stefani Agencies. From 1927 onwards he worked in Hungary, Greece, Italy, Cyprus, Tunisia, Algeria, Morocco, Libya, Egypt, England, India, the Netherlands and Pakistan at different times. He wrote down his impressions about the places he lived, and these were later published.

He published a weekly illustrated art magazine called the "Artist." His first book published in 1931 was on Charlie Chaplin. He interviewed artists who visited Turkey and adapted plays from French which were later performed by the Kent Oyuncuları, the Istanbul City Theatres and the Ankara State Theatre. After his retirement, he devoted all his time to literature. Via the Friends of Art Society, he became a founding member of the PEN Club.

Reviews

[sude · Rating 5 out of 5]

Kitapta iki farklı Adil hikayesi var. İki hikayede inanılmaz zevkli. Kitapta birkaç tanıdık isme göndermelerle birlikte; gece hayatı, kumar gibi dönemin bir kesiminin vazgeçilmez ögelerini de barındırarak 1930 bohem Beyoğlu ruhunu çok net yansıtıyor. Ayrıca lezbiyen bir çift, kokainmanlık gibi dönemin kapalı kapıları arkasında, izole ve ve kendine özgü kesiminden de söz ediliyor. Kitap oldukça ince ve akıcı, ayrıca Adil'in hikayelerin içine başarıyla yerleştirdiği metaforik sorgulamaları da mevcut:
"yaşadığımız dakikalarda 'sahi' zannettiğimiz nice şeyler bir müddet sonra, bize 'yalan' görünüyor.
biz, bir nehir gibi durmadan akan, 'sahi' dediğimiz bir şeyin arkasından koşuyoruz, nasıl o nehir denize dökülüp kayboluyorsa, 'sahi' de deniz kadar derin, onun kadar geniş, bizi, onu içerek tatmak ve tanımaktam men eden acı bir boşlukla kayboluyor.
'sahi' yoktur demiyorum. çünkü 'yalan' da mevcut değildir. hangi yalan vardır ki, yalan olduğu meydana çıkmamıştır? işte nasıl 'sahi' yok demekle 'yalan' vardır demiyorsam, 'yalan' yok demekle de 'sahi' vardır demiyorum.
yalnız yaşanılan dakikanın 'sahi'si ve 'yalan'ı vardır."