Φύλλα Κατοχής

by Ιωάννα Τσάτσου

Tούτο το ημερολόγιο δεν το προόριζα για τη δημοσιότητα. Έγραφα και κάθε τόσο έρριχνα τα φύλλα του μέσα σ' ένα τενεκεδένιο κουτί, θαμμένο σε μια γωνιά του κήπου μας, για να το διαβάσουν κάποτε τα παιδιά μου. Πέρασαν περισσότερα από είκοσι χρόνια και βλέπω πως τα γεγονότα που συντάραξαν το Έθνος ολόκληρο λησμονήθηκαν. Tο ψυχικό κλίμα της εποχής εκείνης έχει ολότελα εξαφανιστεί. Mυριάδες όμως τότε Eλληνίδες αισθάνθηκαν όπως εγώ και πράξανε όπως εγώ. Tο βίωμα το δικό μου υπήρξε βίωμα σχεδόν καθολικό της Eλληνίδας γυναίκας. Πιστεύω πως η διατήρησή του στη μνήμη μας αποτελεί καθήκον. Aκόμη, από τη θέση όπου έτυχε να βρίσκομαι την εποχή εκείνη, μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω την ψυχή και τις πράξεις μερικών ξεχωριστών, υπέροχων ανθρώπων, μερικών ηρώων. Θεώρησα χρέος μου να διασώσω τα όσα έζησα τότε από τη ζωή τους· σαν ένα παράδειγμα και σά μια διδαχή για τις ώρες όπου τα εθνικά ιδανικά δεν έχουν την κυρίαρχη θέση που τότε είχανε. Eλπίζω να μου συγχωρεθούν τα πολλά κενά και οι κάθε είδους ατέλειες. Παρουσιάζω αναλλοίωτο ένα κείμενο, που είναι ένα κομμάτι της ζωής μου. Όπως δεν μπορώ ν' αλλάξω τη ζωή μου που πέρασε, έτσι και αυτό δεν μπόρεσα και δεν θέλησα να τ' αλλάξω.

199 pages, Paperback

First published January 1, 1965

Reviews

[Antonio Papadourakis · Rating 3 out of 5]

Πρόκειται για το ημερολόγιο (;) που κράτησε στα χρόνια της κατοχής. Είναι μια Ελληνίδα αστή και χωρίς να μπορεί κανείς να αμφισβητήσει τον αγώνα που έκανε μέσω της Αρχιεπισκοπής, στην κατοχή δεν πείνασε και σε κανένα σημείο δεν αναφέρονται οι νεκροί από πείνα του χειμώνα του '42.
Το ημερολόγιο είναι ζωντανό, αλλά έντονα επηρεασμένο από την πολιτική της τοποθέτηση και τις προσωπικές της φιλίες: ο ήρωας του αντάρτικου είναι ο συν/χης Ψαρρός με τον Γ.Καρτάλη, ο Ζέρβας αναφέρεται μεμονωμένα, ενώ το ΕΑΜ και ο ΕΛ.ΑΣ. ενδιαφέρονται μόνο για τις εμφύλιες διαμάχες...
Και ένας προβληματισμός: πως είναι δυνατόν να κρατάς ημερολόγιο με ονοματεπώνυμα κλπ με κίνδυνο να πέσει στα χέρια του κατακτητή;
"Στον τόπο μας τουλάχιστον δεν πιστεύω σε αφηρημένες ιδέες. Θέλω να ξέρω ποιοι άνθρωποι αγωνίζονται γι' αυτές. Μόνον όταν οι άνθρωποι αξίζουν, οι ιδέες παίρνουν περιεχόμενο..."

[Roula T · Rating 4 out of 5]

Συγκλονιστικό χρονικό της Κατοχής, σημαντικότατη μαρτυρία που ζωντανεύει τα γεγονότα, τα πρόσωπα, τους νεκρούς και το κλίμα τρόμου της Κατοχής στην Αθήνα. Η Ιωάννα Τσάτσου, αδερφή του Σεφέρη και σύζυγος του Κων. Τσάτσου, συνεργάστηκε με τον Αρχιεπίσκοπο Δαμάσκηνο για τη φροντίδα και την περίθαλψη οικογενειών των εκτελεσθέντων της Κατοχής, αλλά και με όσους οργάνωσαν την αντίσταση στα αστικά κέντρα και δίνει μια εκ των έσω εικόνα.

[Despoina Despoina · Rating 4 out of 5]

Πολύ ενδιαφέρων βιβλίο. Βλέπεις την "άλλη πλευρά": αυτούς που δεν πείνασαν στην Κατοχή (πώς έγινε άραγε αυτό;) αλλά αγωνίστηκαν ως ευεργέτες (μοίραζαν φαγητά κλπ), λειτούργησαν σε συνεργασία με την Εκκλησία η οποία έδινε χρήματα, τρόφιμα και βοήθεια στο έθνος (πού τα έβρισκε; γιατί τα έδινε στις ευσεβείς και τίμιες κυρίες να τα μοιράσουν και δεν τα μοίραζαν σε όλους;).
Γενικά όσο περισσότερες πληροφορίες διάβαζα τόσο περισσότερες απορίες μου γεννήθηκαν.
Όμως το βρήκα πολύ χρήσιμο να ξέρω ότι έγιναν όλα αυτά, δεν το είχα διαβάσει αλλού.
Δεν αμφισβητώ ότι βοήθησαν, οι κυρίες και οι αρχιεπισκοπή, όμως με εκνεύριζε συνεχώς αυτός ο ρόλος "εμείς φάγαμε και τώρα θα μοιράσουμε και σε σας" και επίσης "ανησυχούμε για το έθνος μας και αγωνιζόμαστε γιαυτό" την ώρα που ο κόσμος πέθαινε από πείνα στο δρόμο.
Αναφέρονται πάρα πολλά ονόματα ανθρώπων που πέθαναν. Και χάρηκα που κάπου μνημονεύονται αυτά τα ονόματα.

[Kazantzi Eleni · Rating 4 out of 5]

Μου άρεσε πολύ διότι δεν είχα ακούσει για την κατοχή από αυτή την φωνή μιας γυναίκας σαν της πρωταγωνίστριας..