Jak Polacy Niemcom Żydów mordować pomagali

by Stefan Zgliczyński

Mit Polski Niewinnej jest powielany od dziesięcioleci, wyrastają w nim kolejne pokolenia. Podważył go Jan Tomasz Gross – za co mu chwała – ale odkrył zaledwie czubek góry. Z kolei prace zawodowych badaczy Zagłady, które ukazują polskie w niej wspólnictwo, nie są znane szerokiej publiczności. W tym kontekście pojawia się książka Stefana Zgliczyńskiego, zaadresowana szczęśliwie – podobnie jak dzieła Grossa – do szerokiej publiki. Oby ta publika zdołała kiedyś przyjąć do wiadomości, że Polacy masowo donosili na żydowskich sąsiadów (tak, tak, to nie były pojedyncze, zatrute jabłka), szantażowali, zabijali. Cierpimy na niedostatek wiedzy i refleksji nad tym, co Polska i Polacy wyrządzili żydowskim sąsiadom. Nie dlatego, że wiedza ta jest niedostępna, lecz dlatego że większość przed nią się broni. Czy książki takie, jak poruszająca praca Zgliczyńskiego, oparta na ustaleniach badaczy Holocaustu, przyczynią się kiedyś do głębokiej zmiany? Czy raczej – zmiana taka pozostanie na zawsze życzeniem? Możliwe, że mit Polski Niewinnej jest nie do wykorzenienia.

272 pages, Paperback

First published January 1, 2013

Reviews

[Jezier · Rating 5 out of 5]

Wstrząsające.

[Mateusz Kulewicz]

Szokujące. Zbiór tekstów i opowieści świadków z okresu drugiej wojny światowej i powojennego pokazujący zdarzenia, w których Polacy wydawali, okradali, zabijali Żydów.

Opowieść jest jednostronna i wzbudza poczucie, że nienawiść do Żydów w Polsce była wtedy masowa. Czy rzeczywiście tak było, nie wiem, ale pewne sugestie mogą dać obecne komentarze w Internecie w związku z zaognianiem polsko-izraelskich relacji.

Przeczytanie książki bardzo pomaga w zrozumieniu, jak obecny konflikt o „polskie obozy” może być widziany z drugiej strony.

Oceny się nie podejmę, ale jest to jedna z książek, które zrobiły na mnie największe wrażenie.