Passie, muziek en lust in de Italiaanse renaissance
Italië, 1698. Angelo wordt wakker in een nachtmerrie. Als arme leerlooierszoon is hij uitverkoren om een zangopleiding te volgen aan het conservatorium van Florence, maar hij niet wist, was dat hij daartoe ontmand zou worden. Zijn stem zal altijd zijn prachtige klank behouden, maar hij zal nooit kinderen krijgen of mogen trouwen.
In de vier jaar die volgen groeit Angelo uit tot een jongeman met behoeften als ieder ander. Hij leidt een bevoorrecht leven als een van de beste zangers van het conservatorium. En wanneer hij optreedt voor de voorname prins De' Medici worden de poorten naar een grootse muziekcarrière wijd opengezet. Maar is dat het leven dat hij zelf verkiest? En zal hij ooit nog kunnen liefhebben wanneer hij zich overlevert aan de grillen van de prins?
Could it be that the next craze in teen lit will be books about castrati? Honestly, I know nothing about this time period nor the practice of castration for musical purposes. I imagine that some of the sexual situations explored in the book were more common "back in the day" but they made me awfully uncomfortable.
Angelo een gewone dorpse jongen met een prachtige stem, maar door onfortuinlijke omstandigheden wordt Angelo’s wereld op z’n kop gezet. Na vele uren zingend te hebben gespendeerd in de kerk wordt hem een opleiding aan het conservatorium aangeboden. Deze kans is een uitweg voor Angelo en zijn familie die ze niet kunnen weigeren. Het enige addertje onder het gras is dat Angelo wordt ‘ontmand’ en een castraat wordt. Paolo, een mede castraat op het conservatorium, sleept Angelo door de pijn heen en raken bevriend. Wanneer de jongens de interesse van prins di Medici trekken begint het drama pas echt.
Jaren geleden had ik van Joyce Pool onder andere Sisa gelezen, ik herinner me het als een mooi boek. Historische thema’s en politieke onderwerpen zijn veelvoorkomend in haar boeken, Sisa gaat bijvoorbeeld over de plantages in het Suriname van begin 1700. De Castraat is een historische jeugdroman, en tevens Pool’s eerste Young-Adult boek, die zich afspeelt in het Italiaanse Fiesole en Florence anno 1700. Het alledaagse leven wordt duidelijk geschetst, zowel het dorpse als het stadse. Het boek is dus maatschappelijk betrokken. Onderwerpen zoals (homo)seksualiteit schroomt Pool niet, er wordt aardig wat afgeëxperimenteerd door de personages in het boek. Deze toevoeging maakt boek kennelijk tot het Young Adult genre behoren.
De Castraat leest heel fijn, het is goed geschreven. Ondanks dat het een historisch boek is, blijft een stortvloed aan historische feitjes uit. Dat is fijn, hierdoor kan je meer focussen op het verhaal. Het is interessant om te lezen over de muziek en cultuur van die tijd. Aan het einde van het verhaal miste ik toch wat, er naar mijn mening te veel losse eindjes of juist makkelijke oplossingen voor dilemma’s. Al met al een prima boek, mits je van historische romans houdt. Persoonlijk was het boek niet aan mij besteedt, maar ik geef elk boek van Lemniscaat een kans.
Citaat : En het was een feit dat ons uiterlijk, samen met onze stemmen, veel geld opbracht. Mensen betaalden er grif voor om ons te laten optreden bij trouwmissen, erediensten, processies en uitvaarten. Van alle florijnen die de optredens opleverden, kregen Paolo, ik en de andere sopranisten dan weer eten, onderwijs en onderdak. Review : Castraten waren in Europa volwassen mannelijke zangers die in hun jeugd (voordat ze 10 jaar oud waren) gecastreerd werden om hun hoge (sopraan-)stem te kunnen behouden. Het verwijderen van de testikels hield de stembanden klein, maar liet het lichaam en vooral de longen doorgroeien, waardoor goede castraten hun ’kinderstem’ met grote kracht konden laten klinken. In de periode van de barok werd castraatzang hogelijk gewaardeerd, onder meer in kerkkoren en opera's. Ze waren nodig omdat vrouwen niet in het openbaar mochten optreden. Hun rol werd dan ingenomen door castraten. In het protestantse Noord-Europa was castratie van jongens verboden en in de protestantse kerkmuziek speelden castraten geen rol. De praktijk van prepuberale castratie verminderde sterk in de laat 18e eeuw en werd in Italië verboden in 1870. Veel jongens overleden als gevolg van de castratie door het destijds ontbreken van hygiëne of antibiotica.
Een geromantiseerd beeld van een beroemde castraat is te vinden in de film Farinelli. De film handelt over de castraat Carlo Broschi, en onder meer Handel en Scarlatti schreven bekende werken voor castraten. In de historische jeugdroman De castraat van Joyce Pool komt de thematiek van castraten anno 1698 uitgebreid aan bod met als achtergrond klassieke muziek van ondermeer Scarlatti en de losbandige Toscaanse prins Fernando De’ Medici Angelo.
Eén van sopranisten - oftewel: castraatzangers, de twaalfjarige Angelo wordt zonder zijn medeweten ontmand. Al meent de pater aan zijn bed dat er ‘voor zijn eigen bestwil’ een ‘overbodig stukje’ van zijn lichaam is weggesneden door de lokale barbier. Zijn familie kan hem niet redden want zijn ouders zijn overleden en zijn zus is het enige directe familielid dat hij over heeft. Wel is er, in het internaat van het conservatorium, de vrolijke maar ook ambitieuze Paolo. Die helpt hem door de eerste moeilijke tijden heen. En dan is er Rosa Scarlatti nog, de brutale dochter van de componist...
Een hele tijd na de castratie worstelt Angelo nog voor zijn overleving want hij heeft een flinke infectie opgelopen, maar dan maakt hij furore als talentvolste conservatoriumstudent. Ondertussen worstelen hij en zijn jaargenoten met hun afwijkende lichamelijke ontwikkeling, ontluikende seksualiteit en vooral hun plaats in de wereld. Als de Toscaanse prins Fernando De’ Medici Angelo uitnodigt aan zijn hof, geraakt deze laatste in conflict met zichzelf.. De prins – die in de geschiedenis bekend staat om zijn affaires met mannen en castraten – mag dan de mecenas zijn van heel wat grote musici, wat Angelo betreft blijkt hij meer dan alleen muzikale interesse te hebben. Hij belooft Angelo een glansrijke carrière, er wordt zelfs speciaal voor hem een opera geschreven, en bijstand voor zijn armlastige zus als de jongen zijn minnaar wordt.
Joyce Pool schreef met De Castraat een heel intens en ook boeiend boek voor young adults maar dat ongetwijfeld ook heel wat volwassenen zal aanspreken en dat heel prettig leest. Je lijdt en leeft met Angelo mee in wereld vol contrasten van armoede en onvoorstelbare luxe naar het onthutsende einde.
Boeiend verhaal over Angelo die leeft in Italie, 1698 Door zijn prachtige stem trekt hij de aandacht van de kerk en later van een van de De Medici die in die tijd behoorlijk rijk en machtig waren. Er is een prijs die Angelo betaalt voor het behoud van zijn prachtige stem, hij wordt ontmand zodat zijn stem altijd deze hoogte blijft houden.
I'll admit my expectations for this book were very low. The blurb is just awful, the title is very boring (there are multiple books under this title or very close variants), and when I first picked it up, I soon realized the Dutch-to-English translation is also pretty sloppy. I don't read much YA since I grew out of it, and I wasn't sure I could get my ear down to it easily, especially in translation. But once I got past the first 10% or so I was over the problems, the author managed to turn out a lovely little book despite the outward trappings stacked against it.
The standout thing about this book is that, other than the characters being teens, there's not much about it that is really YA. The author comes from an adult writing background and that shows, as this has a lot more teeth than the usual historical YA treatments, with some decidedly messy sexual content that, while it certainly isn't erotica, it also isn't presented in the usual cheap fade-to-black fashion. Which is what really upgrades the book! Hard to find that kind of approach to teen sexuality in American YA fiction. Honestly if I were a public librarian I'd really expect a collection-challenge on this one, if any parents happened to read it, which is doubtful, those sort of people don't read.
As for the historical content, there's a couple of key plot points that ring inauthentic unfortunately - the general presentation of castrating a boy as something the boy was not complicit in, let alone as something that an Italian twelve-year-old had never even heard of and had to be tricked into, well, doesn't really fit the evidence around musical castration we have, especially for the 17th century. The plot points around sex between the putti castrati are also wiffy. It's set in Florence, and Florence in the 17th century had a very high tolerance of sodomy, it was something the city was kinda notorious for actually. (See: Forbidden Friendships: Homosexuality and Male Culture in Renaissance Florence) So the scenes where the conservatory clergy clutch their pearls and act like it's something extremely shocking that teen boys are touching each others privates... ehh, no. Both of these are things I'd expect from someone who's done good research but still not really got their brain around 17th century Italy yet, which puts heavy stress on the pithism "the past is a foreign country." It's a just a hard period to get, because it feels so "normal" you can easily miss where it's not. It doesn't make sense to us in the 21st century that a 12 year old boy would be willingly, even cheerfully castrated, nor that in dark-old-timey-times Italian Catholics would be relatively tolerant of homosexuality. So the author just didn't know enough to challenge her own modern assumptions there, and therefore, they made it into the book.
Still, far better than I was expecting, both in story and historical content. The author avoided reducing castrati to a 2-D masculinity metaphor to play with, chose to write in the undervalued 17th century instead of the much more fictionally trodden 18th, and in addition plotted out a reasonable happy ending, which I am always going to give extra credit points. Recommended for adults or exceptionally cool and open-minded teens.
My copy of this book was free from the publisher for the purposes of review.
Een prachtige historische jeugdroman, zo een die ik nu - net zoals vroeger heb verslonden. In de stijl en vertelsfeer van Thea Beckman. Erg mooi tijdsbeeld, goed uitgewerkte personages en een prettige verhaallijn.