Bu kitap, Nâzım Hikmet'in hayatı, sanatı ve kişiliği üzerine yazılmış ilk toplu eserdir. Maksim Gorki tarafından kurulan ve içinde Shakespeare, Goethe, Balsac, Tolstoy gibi dahi sanatçıların sıralandığı "Büyük Adamların Hayatları" adlı dizide, Kasım 1968'de Moskova'da yayınlanmış ve 150.000 adedi bulan ilk baskısı 2 ay içinde tükenmiş olan kitabın, Ocak 1969'da hemen 2. baskısına geçilmiştir.
Bu kitabın yazarı Radi Fiş, en ünlü Sovyet gazetecilerinden biridir. Aynı zamanda mükemmel Türkçe bilen Radi Fiş, "Büyük insan Nâzım Hikmet'e olan saygı ve vefa borcumu böylece ödüyorum" diye tanıttığı bu kitabını yazmadan önce, iki defa Türkiye'ye gelerek, şairin hemen bütün dost ve yakınlarıyla ilişkiye geçmiş, belge toplamış, araştırma yapmıştır.
Babası da bir yazar olan Fiş, önce Çin edebiyatına ilgi duydu, ancak Doğu Dilleri Enstitüsü'ne girdiğinde Türk Dili ve Edebiyatı bölümünü tercih etti. Burada Türkoloji okudu. Orhan Kemal, Melih Cevdet Anday ve Sabahattin Ali'nin şiirlerini rusçaya çevirdi. Nazım Hikmet'le yakın dost olan Radi Fiş, Nazımın Çilesi, Ben de Kendi Halimce Bedrettinem, Bir Anadolu Hümanisti Mevlana isimli eserleri vardır. İkinci mesleği gemiciliktir.
Hiçbir hayatı okuyup da bu kadar etkilendiğimi hatırlamıyorum. Mavz-u bahis Nazım Hikmet olunca etkilenmemek mümkün değil ancak bunda Radi Fiş'in rolünü de atlamamak lazım. Radi Fiş, Nazım Hikmet'in yakın bir dostu ve hayatına tanıklık edenlerden birisi olarak ustaca anlatmış Nazım'ın hayatını. Anlatırken, Kemal Tahir, Orhan Kemal gibi Nazım Hikmet'i çok yakından tanıyan, hatta birlikte hapishanede yattığı arkadaşlarının anılarına de yer vermeyi ihmal etmemiş. Öyle ki, Radi Fiş bu kitabı yazarken, Nazım Hikmet'in yaşadığı evi, yattığı hapishaneyi ziyarete giderek, yani bizzat geçmişe yolculuk yaparak anlatıyor o günleri. Nazım Hikmet'i anlamak için okunmasi gereken kitaplardan biri, Nazım'ın Çilesi.
Nazım Hikmet'in şiirleri daha da anlamlı bu kitabı okuduktan sonra. Şiirlerin altında yatan hikayeleri öğrenince hayranlığı bir kat daha artıyor insanın.