Φίδια στο Σκορπιό

by Κώστας Μουζουράκης, Δημήτρης Λυμπερόπουλος (Editor)

"Ο θλιμμένος Μπούφος ετοιμαζόταν να ξεφορτωθεί για πάντα το μισητό Φλοκ, το κοπρόσκυλο του Mίστερ Μπλουφ, πετώντας το σάκο στο ποτάμι, όταν ένας αντίχειρας προσγειώθηκε στο πρόσωπό του και του τσάκισε το λαιμό, διπλώνοντας τη γωνία της σελίδας και πετώντας ξανά το εικονογραφημένο τεύχος της "Περιπέτειας" στο ταμπλό του αυτοκινήτου. Απ' το ραδιόφωνο οι Μπίστι Μπόις στριγγλίζανε το "Sabotage". Μόλις ένα δευτερόλεπτο πριν, είχε ακουστεί η φωνή του Kάρλο: "Παρά πέντε, Έκτορα. Πάμε". Οι δυο άντρες βγήκαν απ' το αυτοκίνητο, τεντώθηκαν και ίσιωσαν τις μακριές τους καμπαρντίνες. Πήραν από μια δερμάτινη καλοραμμένη τσάντα, ο Kάρλο κλείδωσε το αυτοκίνητο και πέρασαν στην απέναντι πλευρά του δρόμου."

Σ' αυτή την πλευρά του δρόμου, συμβιώνουν κι αλληλοσπαράσσονται οι ήρωες του βιβλίου: ληστές τραπεζών, διεφθαρμένοι μπάτσοι, πόρνες, μπράβοι και νταβατζήδες, σε ήσυχα μπαρ, παλιά ξενοδοχεία και βρόμικα νυχτερινά στέκια, όπου το δίκιο κρύβεται στις κάννες των όπλων κι ο θάνατος τριγυρίζει αθέατος. Ένα πολιτικό νουάρ μυθιστόρημα, μια ματωμένη ιστορία εκδίκησης, ταγμένη στην παράδοση των παλπ αναγνωσμάτων, των ρόουντ μούβι και των ταινιών του Σαμ Πέκινπα, του Σέρτζιο Λεόνε και του Κουέντιν Ταραντίνο.

307 pages, Paperback

First published February 1, 2010

About the author

Ο Κώστας Μουζουράκης γεννήθηκε το 1974 στην Αθήνα και μεγάλωσε στους Αγίους Θεοδώρους Αλμυρού του νομού Μαγνησίας. Ζει στην Αθήνα και ασχολείται με τη συντήρηση έργων τέχνης, ενώ παράλληλα συμμετέχει ως κιθαρίστας σε μουσικά σχήματα. Κατά καιρούς, έχει εργαστεί ως μπάρμαν, ηλεκτρολόγος, διακοσμητής, αποθηκάριος, πλανόδιος μουσικός, αφισοκολλητής, διανομέας διαφημιστικών φυλλαδίων, ταχυμεταφορέας, σερβιτόρος, μεταφορέας χαλιών και βιβλιοδέτης.

Reviews

[George K. · Rating 2 out of 5]

Βαθμολογία: 5/10

Το βιβλίο πιθανότατα δεν θα έπεφτε ποτέ στα χέρια μου, αν δεν το έβρισκα χθες με πέντε ευρώ σε παλαιοβιβλιοπωλείο, και τώρα που τελικά έπεσε στα χέρια μου και το διάβασα, μάλλον καλύτερα να μην το έβρισκα τελικά. Κακό βιβλίο δεν το λες, πληροί τις περισσότερες προϋποθέσεις για ένα ψυχαγωγικό παλπ αστυνομικό μυθιστόρημα. Υπάρχουν μπόλικες δυναμικές σκηνές, η ατμόσφαιρα είναι τεταμένη, οι υπερβολές στην πλοκή αρκετές, οι χαρακτήρες μαύροι. Κλασικά πράγματα. Και η γραφή είναι αρκετά ικανοποιητική και ιδιαίτερα ευκολοδιάβαστη, με κάποιες ωραίες περιγραφές τοπίων.

Όμως η μονόπλευρη κοινωνικοπολιτική ματιά, η επιλεκτική εμπάθεια απέναντι σε ανθρώπους και οι καρτουνίστικοι χαρακτήρες, είναι στοιχεία που με ξενέρωσαν. Κακοί διευθυντές τραπέζης, κακοί ιδιοκτήτες κωλάδικων με φασιστικές/ακροδεξιές/παρακρατικές διασυνδέσεις και καταβολές (μόνο!), βρόμικοι και διεφθαρμένοι μπάτσοι, αλλά καλοί ληστές τραπεζών, καλές πόρνες και πονεμένοι ξένοι... Με λίγα λόγια οι κακοί και οι "καλοί" της υπόθεσης είναι μέσα στις υπερβολές και τα κλισέ, δοσμένοι μονόπλευρα, καθόλου πειστικοί. Και οι όποιες ανατροπές στην πλοκή επίσης δεν με έπεισαν καθόλου, ούτε μου έκαναν εντύπωση (εκτός, ίσως, από αρνητική).

Και είναι κρίμα γιατί ξεκίνησε αρκετά καλά το βιβλίο, με την ληστεία στην Αθήνα και την σκηνή βίας στην Βάλια Κάλντα, μετά όμως άρχισε το μπλέξιμο με το υπόβαθρο των χαρακτήρων και κάπου εκεί η ιστορία με έχασε σαν αναγνώστη. Αν υπήρχε μεγαλύτερη ισορροπία στους χαρακτήρες και το περιβάλλον τους, πιθανότατα θα έβλεπα με άλλο μάτι το βιβλίο μετά το τέλος της ανάγνωσής του. Τέλος πάντων, δεν έχασα και τον χρόνο μου, ούτε και κάνα τρομερό ποσό, όμως περίμενα κάτι καλύτερο από αυτό που διάβασα.

[Lefteris Bouros · Rating 3 out of 5]

Πολύ τη γουστάρω τη γραφή του Μουζουράκη. Θυμάμαι ξεκάθαρα ότι το πρώτο δικό του κείμενο έπεσε στα χέρια μου κάπου το 2018 - ήταν ένα διήγημα στο συλλογικό «Ελληνικά Εγκλήματα 4» από τις εκδόσεις Καστανιώτη, και ήταν πραγματικά ένα διήγημα-πύραυλος. Επίσης, πριν από λίγους μήνες διάβασα και το μυθιστόρημά του «Κακό Χαρτί» το οποίο είχα καταευχαριστηθεί.
Εκτός των άλλων, χαίρομαι να τον διαβάζω γιατί μέσα από τα έργα του, μπορώ να καταλάβω πολύ καλά αυτή την ''ευγενική'' οργή που ξεκινάει από τις κοινωνικοπολιτικές ασθένειες της εποχής και που κλιμακώνει την ένταση στις ιστορίες του. Είναι πάντοτε ενδιαφέρουσα και λυτρωτική.

Τώρα, μιλώντας για αυτό το βιβλίο (που μάλλον ήταν και το πρώτο του που κυκλοφόρησε, το μακρινό 2010), υπάρχουν κάποια στοιχεία που μου ''κλώτσησαν''.
Το βασικότερο ήταν η αρχική αφορμή/σύμβαση, με την οποία ξεδιπλώνεται το δράμα της ιστορίας. Η παράτολμη κίνηση του πρωταγωνιστή, παρόλο που ιδεολογικά δικαιολογείται, δεν είναι επαρκώς ολοκληρωμένη από ''πρακτικής'' απόψεως. Ένα αντιδιαμετρικό παράδειγμα μπορεί να βρει κανείς σε παρόμοια κλασσικά έργα: Στην «πρηνή θέση του σκοπευτή» του Μανσέτ, ο ήρωας θέλει να ''φύγει'' αλλά ''μπαίνει'' διαρκώς στην ιστορία από ανάγκη. Έτσι, η υπόθεση γίνεται αναγκαστικά Προσωπική του, και συνεπώς δικαιολογείται ''αναίμακτα'' το όλο δράμα. Εδώ, αν εξαιρέσει κανείς τους ευγενείς ιδεολογικούς σκοπούς του Μάρκου, η υπόθεση δεν είναι προσωπική του, αλλά γίνεται - και γίνεται κάπως ''αυθαίρετα''. Αυτό, σε πρώη ανάγνωση μπορεί να φαίνεται (και να είναι) ηρωικό, αλλά όπως και να το κάνουμε, δεν είναι επαρκώς δικαιολογημένο για έναν αντιήρωα με τις δικές του συνήθειες (που φαίνονται στα πρώτα κεφάλαια της ιστορίας). Αντίστοιχα, στο ΝΑΔΑ (το οποίο έχιε πολλά κοινά με το μυθιστόρημα του Μουζουράκη), οι ήρωες έχουν στόχο που ξεπερνάει τα στενά σύνορα ενός μικρού μαγαζιού όπως ο «Σκοπριός», και έτσι η πράξη τους/αφορμή της πλοκής δικαιολογείται από τον αναγνώστη ως Κινηση-Συμβολο.

Το δεύτερο στοιχείο προς συζήτηση είναι το κατά πόσο είναι μονόπλευρη η οπτική του βιβλίου.
Γιατί, μπορεί προσωπικά να συμφωνώ 100% στο ότι οι φασίστες και οι σωματέμποροι είναι για κρέμασμα, αλλά αυτό, μιλώντας για ένα λογοτεχνικό έργο, περιμένω να μου το πει ο ήρωας σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση και όχι να μου το δώσει έτοιμο στο πιάτο ο συγγραφέας. Το ζήτημα αυτό θα άλλαζε εντελώς εάν ο αφηγητής συμμετείχε στην ιστορία. Τότε, η όλη του οπτική θα έμπαινε σε ''υφολογικά'' πλαίσια, και ο συγγραφέας θα έπαιρνε διαφορετική υπόσταση από τον αφηγητή του - και θα δινόταν και η ευκαιρία της συμμετοχής στον αναγνώστη, για να καταλάβει από μόνος του ότι (π,χ «οι σωματέμποροι είναι άθλιοι τύποι»).

Σε γενικές γραμμές πάντως, ο Μουζουράκης γράφει καλά και πρωτότυπα, γράφει από τις καλύτερες σκηνές με πιστολίδι και δράση που έχω διαβάσει, και έχει προθέσεις που τις σέβομαι και που τις εκτιμώ πάρα πολύ.
Περιμένω με αγωνία το επόμενο βιβλίο του.

[Πάνος Τουρλής · Rating 4 out of 5]

Όταν το τελείωσα αναφώνησα ένα μεγάλο μπράβο (ευτυχώς ήμουν σπίτι κι όχι στο λεωφορείο). Ξεκινάς χαλαρά (σχετικά) με μια ληστεία τράπεζας από μια συμμορία τεσσάρων ατόμων. Πλοκή, αμεσότητα, αλήθεια και ειλικρίνεια, μια εύγλωττη σκηνή από τις λίγες που έχω διαβάσει σε ελληνικό βιβλίο. Γίνεται η ληστεία, φτάνουμε στο λημέρι τους και μαθαίνουμε λίγα πράγματα για τους χαρακτήρες.
Μετά ανεβαίνουμε στη Ζεστή Κοιλάδα όπου μια γυναίκα, η Ρία, κάνει μπάνιο γυμνή στους καταρράκτες κι αναγκάζεται να σκοτώσει δυο τύπους που τη λιγουρεύονται. Εξίσου καλή περιγραφή και γράψιμο. Μετά ένας τύπος φτάνει στον Σκορπιό, παρακμιακό μαγαζί της Αθηνών-Λαμίας κοντά στη Θήβα και γνωρίζει μια Ρωσίδα που έχει πέσει θύμα εμπορίου σαρκός και κάνει τα πάντα για να τη γλυτώσει και να τη φυγαδεύσει για Ιταλία, στην οικογένειά της.
Μετά..... ε μετά όλα αυτά συνδέονται μεταξύ τους και διαπιστώνουμε ποιος είναι ποιος και πώς συναντιέται με ποιους και τι γίνεται στο τέλος (μακελειό). Το γράψιμο πολύ καλό, χωρίς λογοτεχνικές νότες αλλά τόσο αληθοφανές, τόσο στέρεο και άμεσο που όντως μου θύμισε κινηματογραφικά πλάνα. Η πλοκή από τις ελάχιστα καλές, με ανατροπές (με την κυριολεκτική σημασία του όρου) και καθόλου προβλεψιμότητα.
Άριστος χειρισμός του θέματος και των χαρακτήρων και πώς θα τους παρουσιάσει ο συγγραφέας στον αναγνώστη. Από τα λίγα βιβλία που με ξάφνιασαν πραγματικά κατά την πορεία του διαβάσματος. Πολλές φορές δεν μπόρεσα να σταματήσω να διαβάζω. Περιγραφές τοπίων και της Αθήνας σαν να τα είχα δίπλα μου. Ομορφιές τοπίου και σκληρότητα ανθρώπων. Δεν θα ασχοληθώ με το αν η πλοκή είναι αληθοφανής, δε με νοιάζει, μυθιστόρημα διαβάζω κι όχι δοκίμιο. Γλυκόπικρο το τέλος και πάρα πολύ ωραία συνδυάζονται όλα, μέχρι να μάθουμε ότι υπάρχει κι ένας προδότης ανάμεσα στους χαρακτήρες.
Καλοδουλεμένο και έξυπνο βιβλίο. Δυστυχώς διαπίστωσα κάποια μελαγχολία και απαισιοδοξία του συγγραφέα ανάμεσα στις γραμμές και κάποιον φευγαλέο ρομαντισμό (από τους τελευταίους ρομαντικούς της πόλης και της εποχής μας δυστυχώς). Και ειλικρινά δεν ήξερα τι να διαλέξω από έξυπνες ατάκες και σκεπτικά χωρία. Και φυσικά να αναφέρω το ανατρεπτικότατο και ευρηματικότατο χωρίο στο οπισθόφυλλο του βιβλίου με τον Θλιμμένο Μπούφο και τον Φλοκ!
Επίσης:
"Η βλακεία είναι σαν τη σκόνη. Κάθεται παντού γύρω σου και δεν μπορείς να κάνεις τίποτα για να την προλάβεις" (σελ. 91).

"Ο θάνατος μοιάζει με ένα γερο-μαέστρο. Ένα γέρο ψηλό κι αδύνατο, που περιδιαβάζει ανάμεα στους ανθρώπους φορώντας το ψηλό του καπέλο και το μακρύ μαύρο παλτό του, αυτά δηλαδή που φοράει πάντα, από τότε που οι άνθρωποι δεν είχαν τίποτα να φορέσουν. Στις μύτες απ' τις μπότες του υπάρχει ακόμα χιόνι κι ας είναι κατακαλόκαιρο... Η παρουσία του κάνει πάντα αίσθηση, ο ίδιος περνάει απαρατήρητος...Ο θάνατος είναι η παύση. Και μοιάζει μ' ένα γερο-μαέστρο που περιδιαβάζει ανάμεσα στους ανθρώπους" (σελ. 277).

Από τα σχετικά λίγα μειονεκτήματα: πολύ αίμα (ναι αλλά καλογραμμένες οι αιματοχυσίες), πολλά τεχνικά χαρακτηριστικά όπλων που εμένα με κούρασαν (οκ θα ρημάξουν το σύμπαν οι τύποι αλλά μη με προετοιμάζεις με αυτόν τον τρόπο) και λίίίγο μου θύμισε η σφαγή στο Σκορπιό Kill Bill. Κατά τα άλλα το συνιστώ ανεπιφύλακτα (και είναι και το πρώτο του βιβλίο).

[Δημητρης Παπαγεωργιου · Rating 5 out of 5]

Πολύ δυνατό βιβλίο

[Fenia Vazaka · Rating 2 out of 5]

Η ιδέα, στην οποία βασιζότα, δεν ήταν άσχημη. Σαν πλοκή θυμίζει πολύ Tarantino με τις σπλατεριές. Και ο συγγραφέας προσπαθεί να κάνει τον αναγνώστη να συμπαθήσει την παρέα των ληστών τραπεζών (λίγο σε στιλ La casa de papel).
Λίγο με κούρασαν πάλι οι πολλές αναφορές σε τραγούδια (όπως και στην Παπαδημητρίου), αν και σε σύγκριση οφείλω να ομολογήσω ότι ίσως προτιμώ τον Μουζουράκη.
Δεν είναι κακό ως βιβλίο, τουλάχιστον διαβάζεται γρήγορα και σε κρατάει σε αγωνία. Αλλά έχει πολύ αυξημένο το στοιχείο της υπερβολής. Έχει βέβαια και εκπλήξεις και ανατροπές, αλλά από ένα σημείο και μετά μπαίνεις λίγο σε κλίμα Kill Bill. Εμφανίζει μανιωδώς τους κακούς ως "καλούς" δίνοντάς τους σε σύγκριση με τους διεφθαρμένους επιχειρηματίες, νονούς της νύχτας, αστυνομικούς κ.τ.λ.
Θα μπορούσε να ανακατέψει λιγότερα θέματα μέσα στην πλοκή και να αφήσει καλύτερη εικόνα στον αναγνώστη.

[Katerina · Rating 4 out of 5]

Ένα ωραίο βιβλίο μυστηρίου. Ξεκινά έντονα με μια θεαματική ληστεία τράπεζας. Τέσσερις πρωταγωνιστές. Στην συνέχεια παρουσιάζονται άλλοι δύο: η Ρία και ο Μάρκος. Τρεις ιστορίες που δεν είναι σίγουρο πώς ακριβώς συνδέονται. Και είμαστε ήδη στα μισά του βιβλίου. Από εκεί και πέρα ξεκινά η σύνδεση και ξαφνικά δεν μπορώ να το αφήσω από τα χέρια μου. Απλά αυτό!

[Φώτης Μ. · Rating 4 out of 5]

Το είχα αρκετά χρόνια στη βιβλιοθήκη μου και ευτυχώς δεν το ξέχασα-έχασα.
Μου κράτησε ωραία παρέα στην παραλία φέτος..

[Nikos Nomikos · Rating 5 out of 5]

Πολύ ωραία γραφή, κινηματογραφική, θυμίζει καλές ταινίες δράσης.

[Λότσος Πουτσουράκης · Rating 1 out of 5]

Πραγματικά ό,τι πιο κοινότοπο και κλισέ έχω διαβάσει ποτέ. Κρίμα. Αν και αναμενόμενο, από τον συγκεκριμένο "συγγραφέα".

[Κώστας Χρήστου · Rating 1 out of 5]

Πολύ ανώριμη γραφή, γεμάτη κλισέ. Το άφησα στη μέση.

[Eirini Papadima · Rating 1 out of 5]

Μονόπλευρο, εμπαθές, εμμονικό, αφελές, λες και το έγραψε 15χρονος με "έλλειψη" ή υπο την επήρεια...
Ίσως να έπρεπε να δοκιμάσει κάτι διαφορετικό ο συγγραφέας, διαφορετικό από τη συγγραφή.

[Eftihia Ag. · Rating 1 out of 5]

Ερασιτεχνική και αφελής γραφή. Εφηβική. Χαρακτήρες από καρτούν, κοινοτοπίες και ιδέες χιλιοειπωμένες...
Δε θα το συνιστούσα γενικά.

[D.S. · Rating 4 out of 5]

Πολύ Tom Waits.
Chi mai, Ennio Moricone
Bank robber blues, Tiger Lillies.
Πολύ καλό.
Σαν τη γλυκιά συμμορία του Νικολάϊδη

[Δήμος Καραχάλιος · Rating 4 out of 5]

Ενδιαφέρουσα ιστορία. Καλή γραφή παρά τα πολλά κλισέ.