Jump to ratings and reviews
Rate this book

De verrekijker

Rate this book
Kees van Kooten besluit voor de laatste keer zijn boekenkast op te schonen. Hierbij stuit hij op het fotoalbum dat zijn vader, dienstplichtig sergeant der artillerie, aanlegde gedurende de mobilisatie van augustus 1939 en de oorlogsjaren 1940-1945.

Achter in dit monumentale boekwerk vindt de zoon een verontrustende brief van de destijdse legerleiding: C.R. van Kooten senior wordt gesommeerd te verklaren waarom hij een verrekijker zou hebben gevorderd van een zekere mijnheer J. Treurniet uit het dorp Berkel en Rodenrijs…

C.R. van Kooten junior is verbijsterd. Is dit soms dezelfde kijker waarmee de in 1941 geboren schrijver is opgegroeid en die hij nog altijd in zijn bezit heeft?
Kees van Kooten weigert dit te geloven en onderneemt een zoektocht naar het antwoord op de vraag die hem steeds heviger beklemt: heeft hij gedurende zijn kleuterjaren wellicht met een stuk oorlogsbuit gespeeld?

95 pages, Hardcover

First published March 1, 2013

11 people are currently reading
317 people want to read

About the author

Kees van Kooten

67 books38 followers

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
44 (5%)
4 stars
208 (24%)
3 stars
414 (48%)
2 stars
158 (18%)
1 star
38 (4%)
Displaying 1 - 30 of 94 reviews
Profile Image for Reyer.
470 reviews42 followers
January 23, 2025
Het valt me niet mee een oordeel te vellen over het boekenweekgeschenk van 2013 van Kees van Kooten, die ik – al ben ik eigenlijk van de generatie erna – vooral ken van zijn satirische televisieprogramma met wijlen Wim de Bie. In De verrekijker zoekt de schrijver naar de toedracht achter een schadeclaim die in augustus 1940 door ene J. Treurniet werd ingediend tegen zijn vader wegens het vorderen van een verrekijker. Gaandeweg mijmert Van Kooten daarbij over de moderne tijd. Dat zijn inspanningen leiden tot , mag bijzaak heten. In zekere zin zou je zijn werk kunnen vergelijken met dat van bijvoorbeeld Patrick Modiano ( Dora Bruder ), zij het dat Van Kooten aan de oppervlakte blijft.

Moderne mensen van mijn leeftijd verklaren om de haverklap dat zij het belangrijk vinden om regelmatig contact met jongeren te houden.
Hierdoor blijven zij zelf immers ook zo heerlijk jong. Bij mij werkt die weeromstuit andersom: ik ga bij voorkeur om met oude mensen, liefst nog ouder dan ik zelf ben. Enorm jong voel ik mij dan.


Ook in zijn schrijven tracht Van Kooten voortdurend grappig te zijn. Dat pakt soms goed uit, maar is vaker vervelend. Zijn overpeinzingen zijn bovendien interessant, maar schieten alle kanten op in een novelle van nog geen honderd pagina’s. In zijn verzet tegen de toepassing van technologie had de schrijver ten slotte scherper uit de hoek kunnen komen. Desondanks heb ik zijn verhaal gewaardeerd.
Profile Image for José Van Rosmalen.
1,433 reviews26 followers
May 2, 2025
Kees van Kooten schreef in 2013 het boekenweekgeschenk. Hij erfde van zijn vader die werkte als militair een verrekijker. In een fotoalbum van zijn vader vond hij een brief dat hij de verrekijker in de oorlog oneerlijk zou hebben verkregen. Dit laat Kees niet los, hij wil weten hoe het zit. Dat brengt hem in Berkel en Rodenrijs, de plaats waar eens Annie M.G. Schmidt woonde. De vader van Kees zou de verrekijker hebben gevorderd van een jongen, die Treurniet heette en in Berkel en Rodenrijs woonde. Na een serieuze zoektocht komt Kees in contact met de inmiddels bejaarde dochter van Treurniet en die vertelt een voor Kees ontwapenend verhaal over hoe het echt was gegaan. Van diefstal was zeker geen sprake, er was hoogstens sprake van een valse beschuldiging. Het boekje is vooral een ode aan de vader, maar ook een ode aan lezen en schrijven. Van Kooten hield ook een literaire jaaragenda bij, waarin hij onder meer de sterfdata van veel schrijvers noteerde, zoals bijvoorbeeld van Mulisch, Bernlef, Carmiggelt en Claus. Van Kooten heeft een onderhoudende schrijfstijl.
Profile Image for Petra.
699 reviews11 followers
February 20, 2024
Charmant Boekenweekgeschenk met een verhaal met een kop en een staart. Een ietwat afleidend of dwalend middenstuk, maar misschien juist wel passend bij een verhaal waarin een zoon op zoek gaat naar keuzes die zijn vader gemaakt heeft in oorlogstijd. Want dat blijft toch altijd gissen.

De literagenda, handgeschreven agenda van alle gebeurtenissen dat jaar rondom literatuurzaken, was voor mij niet nodig. Zoveel gebeurtenissen zijn er ook eigenlijk niet, dus voegt niet zo heel veel toe. Maar is wellicht kenmerkend voor van Kooten die graag tekent bij zijn verhalen?
Profile Image for Hendrik Dejonckheere.
640 reviews13 followers
August 1, 2024
Kees fabuleert er op los met als basis een briefje over een gevorderde verrekijker. Ik vond het vooral plezierig om de observaties over boeken versus digitale media te lezen. Voor het overige is de jonge Kees iets te braaf om waar te zijn. Toevallig las ik dit boekje niet zo ver van L’harmas de Fabre maar ik kan er me niet toe bewegen het museumpje te bezoeken, ondanks de uitnodiging van Kees. Kortom leuk maar ook niet meer dan dat.
Profile Image for Ruben.
49 reviews4 followers
August 2, 2020
Ach Kees, wat schrijf je toch lief, en klein, en wat dwalen je woordjes toch mooi van de ene bladzijde naar de andere. Een verhaal over een verrekijker waarbij je eens even goed naar binnen kan kijken. En alles bij elkaar was het niet eens zo sterk, in het midden raakte de schwung er een beetje uit. Maar wie het kleine niet eert. Precies; 3 sterren dus.
Profile Image for katja.
22 reviews
July 20, 2025
gaat helemaal nergens over, maar fantastisch mooi geschreven
Profile Image for Jan.
1,058 reviews67 followers
January 23, 2015
De auteur heeft warempel een product afgeleverd dat te maken heeft met het thema van de Boekenweek 2013. Afgezet tegen de novellen van zijn voorgangers verdient dat op zichzelf waardering. De inhoud van de novelle kent geen grote diepgang, de gebezigde taal is veeleer die van een causeur dan die van een literator. Na weging en in verhouding tot boeken die ik drie sterren heb gegeven, moet ik hier de tweeënhalve ster naar beneden afronden.
Los daarvan staat de volgende opmerking over een uiterlijke bijkomstigheid: het boekje is aan de bovenzijde van elke pagina voorzien van geschreven opmerkingen bij wijze van literaire agenda die loopt van boekenbal 2013 tot en met boekenbal 2014. Enerzijds heb ik waardering voor deze uiting, anderzijds overheerst bij mij een negatief gevoel over de gekozen vorm, die zorgt voor een ‘onrustig’ beeld. JM
Profile Image for Guido.
149 reviews
July 8, 2013
"De verrekijker", een aardig tussendoortje. En je leert er ook nog wat van, zoals bv. het Dubbelspel. Van Kooten doceert: 'Om het Dubbelspel te kunnen spelen zijn en waren nodig: 1 goedkope hotelkamer voor vierentwintig uur, met een manshoge spiegel die is bevestigd aan de binnenzijde van de half opengeknarste deur van een plusminus honderd jaar oude kledingkast van kromgetrokken eikenhout; 1 slanke, behoorlijk opgewonden jongeman, van de beste bedoelingen bezield; 1 slanke, nieuwsgierige stewardess, caissière, studente, kleuterjuffrouw of tandartsassistente met gevoel voor humor; en ten slotte 1 verstijfd, verwachtingsvol kloppend, maar stevig in toom gehouden mannelijk lid.' Hoe het verder gaat? Sorry, zelf lezen! Maar het eindigt zo: 'Eenmaal terug in Holland keurig samen trouwen, haar nooit meer loslaten en elkander regelmatig stukjes voorlezen.' Schattig, toch?
Profile Image for Maria.
480 reviews47 followers
March 30, 2013
Vond het een teleurstellend boekenweekgeschenk. Warrig en van de hak op de tak springend, zeker in het begin. Wilde het bijna wegleggen.
Enkele leuke gedachten zoals een tablet of e-reader met tweezijdig scherm zodat je in de trein tenminste nog kunt zien wat iemand leest en de vraag wat mensen doen met liefdesmailtjes of sms'jes. Hoe kun je die bewaren met een paarsfluwelen lint eromheen zoals vroeger? Maar echt vernieuwende gedachten zijn dit ook niet.

Het leukst om over te lezen waren zijn jeugdherinneringen zoals: voor ’t eerst in de lange broek
Wat ik bijzonder irritant vond, was de Literagenda met handgeschreven notities boven aan de bladzijdes, leidde me steeds af.
Profile Image for Marloes Baren.
78 reviews5 followers
September 28, 2016
Charmant boekenweekgeschenkje waarin langs de bovenzijde van de bladzijden de literaire agenda voor het komend jaar is opgenomen. Hoe meer boekenweekgeschenken ik lees, hoe meer ik dat soort eigen-aardig-heidjes ga waarderen.

Ook in de tekst zelf staan her en der erg leuke vondsten. En toch mis ik een beetje de 'auteur'. In de lezersrecensie van Jan hieronder las ik: 'de gebezigde taal is veeleer die van een causeur dan die van een literator'. En dat drukt precies mijn gedachte over dit boekje uit. Na even geprobeerd te hebben hier mijn eigen woorden voor te vinden heb ik dus maar gewoon besloten ze hier over te nemen.
Profile Image for Marco.
131 reviews2 followers
December 1, 2013
Flauwekul boekje van Kees van Kooten. Een nietszeggend verhaaltje en slecht opgemaakt met de literagenda aan de bovenkant van de bladzijdes. Alsof iemand dat daadwerkelijk gaat gebruiken.

Misschien wel het slechtste boekenweekgeschenk van de afgelopen 25 jaar. En ja, ik kijk een gegeven paard in de bek.
Profile Image for Marjet.
Author 31 books13 followers
May 4, 2013
Jammer, ik vond het een warrig, plotloos verhaal met een zwak einde. Er wordt lekker op los geassocieerd met een hoog OH-gehalte van Kooten eigen. Toch genoten van de goeie stukken en taalkundige vondsten. De plusfour bijvoorbeeld en kleeftijd, verderkijker...
Profile Image for Ingrid.
1,552 reviews127 followers
September 8, 2013
De jeugdherinneringen waren aardig om te lezen, maar ik vond het geheel rommelig. Mijn ogen gingen ook steeds naar die agenda bovenaan de bladzijden, dat leidde af.
Profile Image for Tim.
8 reviews
August 25, 2013
De jeremiërende passages over de moderne cultuur zijn nogal oppervlakkig en ondermijnen wellicht de vertelling van een beter verhaal.
Profile Image for Syreeta.
2 reviews2 followers
January 11, 2017
Alleen de laatste twee pagina's waren leuk om te lezen.
Profile Image for André.
2,514 reviews31 followers
February 7, 2023
Citaat : We zijn toch allemaal gevormd naar de matriarchale wezenstrekken van ons vaderland? Wilhelmina was ons aller rare oma, Juliana was al onze moeders , Beatrix de gedroomde, gezellig beschermende zuster en Irène het begeerlijke maar onbereikbare buurmeisje.
Review : In 2012 werkte Boek.be voor het eerst samen met CPNB om de campagne met het Geschenkboek ook in Vlaanderen te lanceren met een heel persoonlijk verhaal van Tom Lanoye. Dit jaar neemt Kees van Kooten de fakkel over.

Kees van Kooten (°1941) verwierf vooral faam in het cabaretduo Van Kooten en De Bie (samen met Wim de Bie) uit het Simplisties Verbond, Koot & Bie of Keek op de week. Maar van Kooten schreef ook heel wat cabaretteksten, romans, columns, liedjes en toneel. De verrekijker is na Heldere hemel  van Tom Lanoye vorig jaar het geschenkboek van de Nederlandse boekenweek dat boekverkopers ook in Vlaanderen cadeau geven. Tijdens de Literaire Lente, dit jaar van 16 tot en met 31 maart, krijgt iedereen het mee bij aankoop van 12,50 euro aan Nederlandstalige boeken.

Of het Vlaamse lezerspubliek evenzeer gaat stormlopen voor De verrekijker als voor Heldere hemel betwijfel ik ten zeerste, ook al omdat Kees van Kooten een veel minder sterke pr voert dan Tom die met zijn laatste roman Sprakeloos vriend en vijand verstomd had.



De Verrekijker is een ontroerende en eigenzinnige zoektocht naar een voorbij leven gelardeerd met veel jeugdherinneringen aan de vaderfiguur. Van Kooten vindt bij het opruimen van zijn boekenkast het fotoalbum dat zijn vader, sergeant der artillerie, aanlegde tijdens de oorlogsjaren 1940-1945. In dit monument voor het nageslacht vindt hij een verontrustende brief van de legerleiding van toen: C.R. van Kooten senior dient te verklaren waarom hij een verrekijker zou hebben gevorderd van een zekere J. Treurniet. Van Kooten junior is verbijsterd – gaat het soms over dezelfde kijker waarmee hij is opgegroeid en die hij nog altijd in zijn bezit heeft? Hij onderneemt een spannende, ontroerende en hilarische zoektocht naar het antwoord op de vraag die hem steeds heviger beklemt: heeft hij in zijn kleuterjaren met een stuk oorlogsbuit gespeeld?



Gedurende het verslag van zijn speurtocht ventileert Van Kooten voortdurend meningen over ouder worden, boeken en communicatie, sociale media en taalgebruik. Hij heeft een uitgesproken hekel aan e-readers, vooral omdat je dan in de trein niet kunt zien wat de persoon tegenover je leest. En tijdens een visite kun je de mentale wereld van de gastheer niet peilen met een blik op de boekenkast als deze zijn bibliotheek digitaal heeft opgeslagen. Een verarming, vindt Van Kooten. Het is voor hem niet alleen de inhoud die telt, hij is ook gehecht aan ‘de uithoud; aan al hun vertrouwde en zo geduldige ruggetjes’.



Het boek is opgefrist met vele spitsvondige woordgrappen en dat de doorbreekt de Hollandse stroefheid die toch ook zeer zeker aanwezig is. De bovenste rand van De verrekijker  bevat een literaire agenda 2013-2014. En dàt is een mooi idee, dat ook keurig is uitgewerkt. Een leuk tussendoortje meer moet je van dit boekje echt niet verwachten
Profile Image for John Tetteroo.
278 reviews3 followers
March 7, 2021
Een boekje van Kees van Kooten. Terugkijkend op zijn leven en met name de herinneringen aan zijn vader catalogiserend besluit Kees een Petit Histoire rond een oude verrekijker van zijn vader te onderzoeken en de aanleiding voor een mysterieuze brief in het knipselboek van zijn vader te achterhalen.

Ik lees Kees graag en ook dit boekenweekgeschenk stelt niet teleur. Desondanks is het wel een heel andere Kees van Kooten dan van zijn boeken van vroeger. Het klinkt allemaal zo bedaagd en vertraagd. Geen oudere jongere of zelfs een jongere oudere, maar een oudere heer die tussen leeftijdsgenoten graag als de jongst aandoende uit de bus zou willen komen, maar steeds meer begint te klinken als Philip Bloemendal en daarmee zijn senioriteit bevestigend.

Zo nu en dan zie je glimpen van de oude Kees als hij een erotische scene in een Parijse hotelkamer beschrijft vanuit zijn ijdelheid of hoe hij meelacht met medebejaarden omdat hij liever een confrontatie uit de weg gaat over het wegdrukken van zijn herinneringen aan de oorlog. Niet willen toegeven aan de realiteit in de realiteit en een deel van zijn humor zit hem toch vooral in een genadeloos inzicht in zijn eigen beperkingen.

Ik heb er wel plezier in gehad om dit boekenweek geschenk tot mij te nemen. Desondanks gaat ie weer lekker terug naar de mini-bieb om andere proto-bejaarden (eh jongere ouderen) mee te verblijden. Leuk voor een avondje melancholia.
Profile Image for Peter Boot.
279 reviews3 followers
March 31, 2021
Eigenlijk wist ik wel toen ik dit boek ging lezen dat ik er weinig aan zou vinden. Oudemannenpraat en meligheid, en zoals we weten: 'ouwe lullen moeten weg' (https://www.youtube.com/watch?v=Le66u...). Het is raadselachtig hoe iemand die ons jarenlang op de buis heeft kunnen vermaken op papier zo flauw kan zijn. Ergens in dit boek schrijft Van Kooten dat er een tijd is geweest waarin hij dacht dat de humor van zijn vader en die van hemzelf niet verder van elkaar vandaan konden liggen. Dat suggereert dat hij zijn vaders humor meer is gaan waarderen, maar het kan ook zijn dat zijn eigen gevoel voor humor zijn scherpte heeft verloren.
Het verhaal meandert wat heen en weer tussen herinneringen aan zijn vader, een soort speurtocht gemotiveerd door een verrekijker die zijn vader in de eerste oorlogsdagen gevorderd lijkt te hebben en gedachten over de samenleving en het leven. Bovenaan de pagina's staat een soort agenda voor het literaire jaar (veel sterfdata vooral) en wat gedachten vooral over stijl. Ik vind het rommelig, maar dat komt misschien door mijn ergernis, je zou het ook speels kunnen vinden.
Profile Image for Eric.
24 reviews1 follower
August 29, 2018
Het verhaal zelf leest makkelijk weg, maar met heel veel zijsporen waar je als lezer scherp bij moet blijven.

De agenda bovenaan de pagina’s is een gedrocht. De tekstjes boven de agenda zijn vaak ook lastig leesbaar, te meer omdat er steeds (een deel van) een woord in de vouw verdwijnt, net als bij de bestemming Panningen.
Profile Image for Grada (BoekenTrol).
2,290 reviews3 followers
April 17, 2020
Didn't like the book very much. It was a bit incoherent. Mixed subjects (descriptions, memories, could-have-been notes by his father, 'real' war-time memories from his father's scrap book or note books. Often not otherwise to be distinguished as by their typography.
And the calendar on the upper side of all pages was constantly distracting me.

All in all: happy to be done with it.
Profile Image for Flowernl.
82 reviews
July 24, 2018
Ja, er is een rode draad (De verrekijker), maar verder maakt de schrijver allerlei uitstapjes, gedachtenkronkels, hersenspinsels.... Niet een topboek maar ik heb me er prima mee vermaakt (en ook gelachen).
109 reviews1 follower
February 27, 2025
Speels boekje waarin de schrijver moderniteiten op de hak neemt en al associërend verhalen en herinneringen opdist die niet met de verrekijker te maken hebben. Dit Boekenweekgeschenk behoort vanwege het rommelige karakter zeker niet tot zijn beste werk.
Profile Image for Marjanneke.
469 reviews29 followers
May 4, 2017
Prettige schrijfstijl. Het verhaal gaat wel van de hak op de tak, maar is goed te volgen en de hoofdlijn (waar komt de verrekijker vandaan) is interessant.
Profile Image for Sarah.
1,407 reviews42 followers
April 3, 2018
Verrassend fijn om te lezen eigenlijk, zeker voor een boekenweekgeschenk.
Profile Image for Raya.
114 reviews1 follower
October 17, 2018
Aardig boekje om even snel te lezen
Profile Image for Klaas.
182 reviews
October 25, 2018
Unusual autobiographical musings. Bit all over the place but a pleasant read with quite a touching conclusion.
Profile Image for Petra.
67 reviews1 follower
October 17, 2019
leuk kort boekje. Ik heb een paar keer gelachen.
Displaying 1 - 30 of 94 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.