Η αρχαιότητα επί σκηνής

by Hellmut Flashar, Ιωάννα Μεϊτάνη (Μετάφραση), Γιώργος Διαμάντης (Επιμέλεια)

Το αρχαίο ελληνικό δράμα στο θέατρο από την πρώιμη νεωτερικότητα έως τις μέρες μας
Η αρχαία ελληνική τραγωδία έθεσε στην εποχή της, μέσα από τον καθρέφτη του μύθου, τα φλέγοντα ζητήματα σχετικά με τον άνθρωπο στους κόλπους της κοινωνίας. Περιέγραψε συγκρουσιακές καταστάσεις, έδειξε πώς αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι τη βία, την τελετουργία και τη λατρεία· παρουσίασε την πτώση σπουδαίων προσώπων και τους φόβους των ανθρώπων. Όλες οι προβληματικές καταστάσεις και οι συγκρούσεις που πραγματεύεται η αρχαία ελληνική τραγωδία παραμένουν άλυτες και αποτελούν ζητήματα και της δικής μας εποχής, τα οποία, στο πλαίσιο μιας δημοκρατικής κοινωνίας με διεθνή εξάπλωση (παρ’ όλα τα πισωγυρίσματα), συζητούνται ανοιχτά, γιατί είναι επίκαιρα. Η αρχαία τραγωδία λειτουργεί εν προκειμένω σαν ένα μεγάλο αντηχείο, και το θέατρο, αφομοιώνοντάς την, κάνει το παρελθόν μέρος του παρόντος. Η τραγωδία καθιστά ρητό το άρρητο, και από αυτό κερδίζει το θέατρο σήμερα, όπως και τότε, μια ανησυχαστική δύναμη, που μας αναγκάζει να στοχαστούμε και που, μέσα από τη γοητεία που ασκούν οι ξένοι για μας αρχαίοι μύθοι, προκαλεί όχι μόνο συναισθηματικό συγκλονισμό, αλλά και την «ηδονή που αποκομίζει κανείς από τα τραγικά θέματα». Μια κοινωνία χωρίς θέατρο θα έχανε έναν «δημόσιο χώρο πειραματισμού για μια εύθραυστη διευθέτηση των συγκρούσεων» και μαζί με αυτόν τη συναισθηματική της ισορροπία. Την αρχαία ελληνική τραγωδία την έχουμε ανάγκη.

(Από τον επίλογο του συγγραφέα)

Genres: Theatre

488 pages, Paperback

First published January 1, 2009

About the author

Hellmut Flashar (German: [ˈflashaɐ̯]; born 3 December 1929 in Hamburg) is a German philologist and translator.

Reviews

[Demetrios · Rating 4 out of 5]

Ένα πολύ ποιοτικό βιβλίο το οποίο σίγουρα θα βρουν εξαιρετικά ελκυστικό οι θεατρόφιλοι που ενδιαφέρονται για την ιστορία του θεάτρου και για την πρόσληψη του αρχαίου δράματος (κυρίως της τραγωδίας) από την Αναγέννηση μέχρι τις αρχές του αιώνα μας. Από την άλλη, όσοι ασχολούνται σοβαρά με το θέατρο (ηθοποιοί, σκηνοθέτες), θα βρουν πάρα πολύ ενδιαφέροντα και τα πολυάριθμα παραδείγματα που δίνει ο συγγραφέας από διάφορες σκηνοθετικές προσεγγίσεις αρχαίων δραμάτων. Ας έχουν υπόψη, πάντως, πως δίνεται αυξημένη βαρύτητα στη γερμανική πρόσληψή τους (πράγμα αναμενόμενο, δεδομένης της εθνικότητας του συγγραφέα.) Προσωπικά με άγγιξαν ιδιαίτερα και οι ποικίλες αναφορές σε όπερες που βασίζονται σε αρχαία δράματα. Η δε μετάφραση είναι άριστη.

Αν του έβαλα τέσσερα αντί για πέντε άστρα, αυτό οφείλεται στην τακτική μου να βαθμολογώ συγκεράζοντας την κατά το δυνατόν αντικειμενική κρίση με την προσωπική εντύπωση/απόλαυση. Εδώ το «ελάττωμα» ήταν καθαρά προσωπικό: τα περισσότερα από τα αρχαία δράματα δεν τα έχω δει ως παραστάσεις, δεν τα έχω διαβάσει, δεν γνωρίζω καν την υπόθεσή τους, και έτσι πολλά σημεία του βιβλίου τα διάβασα εν τάχει, χωρίς μεγάλη προσοχή, επιφυλασσόμενος να επιστρέφω σε αυτά κάθε φορά που εξοικειώνομαι με κάποιο δράμα, με τη βοήθεια του ευρετηρίου στο τέλος του βιβλίου.