Yunus Emre: Hayatın ve halkın dili ile gür bir lirizmi kaynaştırarak, tasavvuf şiirinin kurucularından biri olmayı başaran unutulmaz bir 13. yüzyıl sonu - 14. yüzyıl başı ozanıdır. Elinizdeki kitaptaysa, Yunus Emre'nin 1307-8 yıllarında yazdığı bilinen küçük mesnevîsi Risâletü'n-Nushiyye' nin (Öğüt Kitabı) yanısıra, Gölpınarlı'nın 1930'lardan 1981'e dek sürdürdüğü çalışmalarla, ozana ait olduğu kesinleşmiş "Bütün Şiirleri" yer almaktadır.
Abdülbâki Gölpınarlı (1900-1982); 20. yüzyılda ülkemizin yetiştirdiği en önemli edebiyat tarihçilerinden ve (şarkiyat) doğubilimcilerindendir. Hasan Âli yücel'in Bakanlık Klasiklerinden 1980'lere, dîvan, tasavvuf ve halk edebiyatımızdan ve Farsça yaptığı temel yapıt çevirileri ve incelemeleriyle de kültür hayatımızda unutulmaz bir iz bırakan Gölpınarlı'nın sayısız eseri arasında, Mevlâna Külliyatı, Fuzulî, Nedim ve Yunus Emre'nin dîvanları da vardır.
Yunus Emre (1238?–1320?) was a Turkish poet and Sufi mystic. He has exercised immense influence on Turkish literature, from his own day until the present. Because Yunus Emre is, after Ahmet Yesevi and Sultan Veled, one of the first known Turkish poets to have composed works in the spoken Turkish of his own age and region rather than in Persian or Arabic, his diction remains very close to the popular speech of his contemporaries in Central and Western Anatolia. This is also, it should be noted, the language of a number of anonymous folk-poets, folk-songs, fairy tales, riddles (tekerlemeler), and proverbs.
Yunus Emre 'yi bir de bu kaynaktan okuyun derim. Benim okuduğum en doyurucu kaynak buydu. Herkes Yunus Emre' ye sahip çıkıyor. Bunu bilmek en çok onu mutlu ederdi sanırım! Tavsiyemdir..
Hayatı, yaşadığı dönemin tarihi ve ne tür bir zamanda neler yazdığı ile ilgili en doğru kaynaklardan biri bu kitap. Şiirleri günümüz Türkçesi ile tam olarak anlamak biraz yorucu olabiliyor ama bir zaman sonra alışır hale geliyorsunuz.
Ayrıca, “Ölen hayvan imiş aşıklar ölmez” diyen Yunus, şimdi yaşasa acaba ne derdi diye düşünmeden edemeyeceğiz bir eser.
Hazırlayan: Abdülbâki Gölpınarlı 1.baskı, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi, 1971. 511 s. (bendeki, elimdeki, okuduğum baskı; 1983, 5.bs, 566 s.)
"Ben ayımı yerde gördüm, Ne isterim gökyüzünde. Benim yüzüm yerde gerek, Bana rahmet yerden yağar.”
Çağımızda kardeşliği, eşitliği, insanın insana sevgisini ısıtan ateşi yüzyıllar önce Yunus Emre yakmıştır. Bu ancak büyük şairlere, bu sanatçılara özgü bir yüceliktir. (arka kapak)
Yunus Emre (1240-1334), Abdülbaki Gölpınarlı, Mustafa İzzet Baki (1900-1982)
1. bs. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi, 1971. 511 s. 2. bs. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi, 1974. 568 s. 3. bs. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi, 1979. 568 s. 4. bs. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi, 1981. 567 s. 5. bs. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi, 1983. 566 s. 6. bs. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi, 1991. 566 s. 7. bs. İstanbul: Kapı Yayınları, 2015. 383 s. 8. bs. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2016, 568 s.
içindekiler;
-önsöz, yunusun yaşadığı çağ, s.7, -13. yy anadoluda tasavvuf, s.13, -yunus emre, s.17, -yunusun hayatı ve yolu, s.21, -vefatı yunus, emre sene 720, müddeti ömr 82, s.26, -emre ve emreler, s.30, -yattığı yer, s.31, -yunusun ümmiliği, s32, -yunusun dili, s37, -yunusla ve yunus emrenin yolunda gidenler, s.38, -risaletün nüshiyye, s.47, -destanı kanaat, s.55, -dastanı boşu yani gazeb, s.63, -dastanı akıl, s.85, -şiirler 1, ölüm-ölümsüzlük, s.97, -şiirler 2, zahitlik, s.131, -şiirler 3, mecazi aşk-gerçek aşk, s.151, -şiirler 4, gerçek yolculuğu (süluk), s.217, -şiirler 5, kendinden geçiş-türlü boyalara boyanış (cezbe-telvin), s.233, -şiirler 6, inanca ait kıssalar, s.299, -şiirler 7, gurbet, s.303, -şiirler 8, ilim-irfan, s.311, -şiirler 9, doğru yola çağrı (irşad), s.329, -şiirler 10, melamet, kendini kınayış, s.395, -şiirler 11, yunusun dünya görüşü, s.415, -açıklama [açıklamalar], s.467, -sözlük, s.525, -açıklamada geçen maddelerin alfabetik cetveli ve beyit no.ları, s.559, -bibiliyografya, s.565, ----------------------------------------- Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları 2016 ISBN: 975458804x
Yunus Emre: Hayatın ve halkın dili ile gür bir lirizmi kaynaştırarak, tasavvuf şiirinin kurucularından biri olmayı başaran unutulmaz bir 13. yüzyıl sonu 14. yüzyıl başı ozanıdır.
Elinizdeki kitaptaysa, Yunus Emre’nin 1307-8 yıllarında yazdığı bilinen küçük mesnevîsi Risâletü’n-Nushiyye’nin (Öğüt Kitabı) yanısıra, Gölpınarlı’nın 1930’lardan 1981’e dek sürdürdüğü çalışmalarla, ozana ait olduğu kesinleşmiş "Bütün Şiirleri" yer almaktadır. Abdülbâki Gölpınarlı (1900-1982); 20. yüzyılda ülkemizin yetiştirdiği en önemli edebiyat tarihçilerinden ve (şarkiyat) doğubilimcilerindendir. Hasan Âli Yücel’in Bakanlık Klasikleri’nden 1980’lere, dîvan, tasavvuf ve halk edebiyatımızdan ve Farsçadan yaptığı temel yapıt çevirileri ve incelemeleriyle de kültür hayatımızda unutulmaz bir iz bırakan Gölpınarlı’nın sayısız eseri arasında, Mevlâna Külliyatı, Fuzulî, Nedim ve Yunus Emre’nin dîvanları da vardır.
Kitabın formatının okuyucuya pek bir yardımı dokunmuyor. Mesela, eski kelimeler için her seferinde arkadaki sözlüğe bakmanız gerekiyor. Bunun yerine aynı sayfada açıklanabilirdi. En sondaki açıklamalarım da hangi metin için getirildiği veya numaralandırması biraz karışık geliyor. Yani aynı referans numarası ile sondaki nota baktığımda birbiri arasındaki bağlantıyı bazı yerlerde kuramadım. Yunus’un şiirini günümüz okuyucusuna daha uygun bir formatta tanıtmak gerekiyor. Yeterli açıklayacı notların olduğu çağdaş bir Yunus derlemesi tavsiyeniz olursa sevinirim.
Yunus’un bütün şiirlerin bir arada olduğu bir kaynak olarak düşünülürse güzel bir kaynak. Ama Yunus’a yeni başlayanların şiirin tadına varabilmesi için bence daha farklı ve yeni bir çalışma gerekiyor.
Sözlüğe bakmak için sürekli kitabın arkasına bakmak zorunda kalmak yorsa da güzel derlenmiş, genel hatlarıyla Yunus'un zamanına hülasa bir bakış açısı sağlayan önsözüyle, takdiri hak eden bir kitap.
"Hiç bilmezsem kezek kimin aramızda gezer ölüm Halkı bostan edinmiştir dilediğin üzer ölüm"
"Hemin geldim bu dünyaya nefsime kulluk eyleyi İyi amel işlemedim azaptam kurtulam deyi"
"Cennet cennet dedikleri bir ev ile birkaç hûri, İsteyene ver sen onu bana seni gerek, seni"
"İlim ilim bilmektir ilim kendin bilmektir Sen kendini bilmezsin ya nice okumaktır"
Yunus Emre'nin dizelerine, Abdülbaki Gölpınarlı hocanın çalışmasına puan vermek, yıldız vermek benim ne haddime.
Kitap Abdülbaki hocanın ön açıklamalarıyla başlıyor. Burada anlatılanlar Yunus'u ve yaşadığı çağı anlamak adına çok değerli bilgiler veriyor. Ardından Yunus Emre'nin beyitleri, en sonda da beyitlere ilişkin notlar, sözlük ve dizin var. Bu haliyle daha çok akademik düzeyde bir çalışma olduğunu söyleyebilirim. Otobüste, kumsalda, uyku öncesi okunacak bir kitap değil.
Yüzyıllar önce Yunus Emre'nin dudaklarından dökülen sözleri bugün büyük oranda anlıyor olabilmek çok heyecan verici. Bu değerli kaynak eser, iyi ki kitaplığımda var.