Εισαγωγή στην ιστορία του μεταπολεμικού κόσμου

by Ευάνθης Χατζηβασιλείου

Το βιβλίο αυτό φιλοδοξεί να αποτελέσει μία ολοκληρωμένη εισαγωγή στη διεθνή πολιτική ιστορία της μεταπολεμικής περιόδου, από το 1945 έως τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991. Έχει διττό στόχο: αφενός να προσφέρει επαρκή πληροφόρηση για τα σημαντικότερα γεγονότα της μεταπολεμικής εποχής και αφετέρου (για όποιον ενδεχομένως επιδιώξει πληρέστερη ενημέρωση σε επιμέρους ζητήματα) να αποτελέσει τη βάση, το σημείο εκκίνησης, για μία παρόμοια αναζήτηση.

Το βιβλίο αποτελείται από τρία μέρη, που εξετάζουν, αντίστοιχα, τον Ψυχρό Πόλεμο, την αποαποικιοποίηση και την άνοδο του Τρίτου Κόσμου και, τέλος, την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Έτσι, εξετάζονται γεγονότα όπως η αγγλοσοβιετική "συμφωνία ποσοστών" του 1944 για τα Βαλκάνια, η επιβολή κομουνιστικών καθεστώτων στην Ανατολική Ευρώπη, η διαίρεση της Γερμανίας, το σχέδιο Μάρσαλ, η ίδρυση του ΝΑΤΟ, ο πόλεμος της Κορέας, η ανάπτυξη των πυρηνικών οπλοστασίων, η κρίση του Σουέζ του 1956, η σοβιετική εισβολή στην Ουγγαρία, η κρίση της Κούβας του 1962, ο πόλεμος του Βιετνάμ, οι πετρελαϊκές κρίσεις του 1973 και 1979, το ζήτημα του "πολέμου των άστρων", η άνοδος του Μ. Γκορμπατσώφ, ο πόλεμος του Κόλπου. Ακόμη, το μεσανατολικό ζήτημα στις διάφορες φάσεις του, η πτώση των αποικιακών αυτοκρατοριών και τα προβλήματα του Τρίτου Κόσμου (π.χ. η οικονομική αδυναμία, οι κρίσεις του Κονγκό, της Μπιάφρας και της Αιθιοπίας, η πτώση των ρατσιστικών καθεστώτων στην Αφρική), η άνοδος της Ινδίας, το κίνημα των Αδεσμεύτων.

Genres: History

512 pages, Paperback

First published August 1, 2001

About the author

Ο Ευάνθης Χατζηβασιλείου γεννήθηκε το 1966 στο Δοξάτο Δράμας. Αποφοίτησε το 1987 από τη Νομική Σχολή του ΑΠΘ και το 1992 αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Ιστορίας Διεθνών Σχέσεων από το London School of Economics. Σήμερα υπηρετεί ως καθηγητής της Ιστορίας του Μεταπολεμικού Κόσμου και πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το έργο του περιλαμβάνει μελέτες και βιβλία για την Ιστορία των Διεθνών Σχέσεων κατά την περίοδο 1870-1991, την ελληνική εξωτερική πολιτική, την ελληνική πολιτική ιστορία του 20ού αιώνα και το Κυπριακό. Είναι μέλος της επιστημονικής επιτροπής του Ιδρύματος της Βουλής για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής, μέλος του Ελληνοτουρκικού Φόρουμ και εταίρος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών "Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος". Διευθύνει τη σειρά "Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία" των Εκδόσεων Πατάκη και επιμελείται την ιστορική σελίδα της κυριακάτικης Καθημερινής.

Reviews

[Damianos Buttner · Rating 3 out of 5]

Ικανοποιητική συμπύκνωση των περισσότερων και κύριων γεγονότων του μεταπολεμικού κόσμου μεν, αρκετές παραλείψεις, διαστρεβλώσεις και αστοχίες δε. Είναι κατά κάποιο τρόπο βιβλίο που εμπεριέχει και θυμίζει τα προβληματικά σημεία των σχολικών βιβλίων ιστορίας όπως την ύπαρξή ενός λανθάνοντος εθνικού αφηγήματος (με την εστιάση στο πρόσωπο του Καραμανλή ή τον άστοχο υπερτονισμό του ελληνικού στοιχείου*), την αντιστροφή της πραγματικότητας σε θέματα που αφορούν τον ελληνικό εμφύλιο * και την υπεραπλούστευση της ουσίας του ψυχρού πολέμου μέσω μιας υποτιθέμενης "δίκαιης" ή "ίσης" θεώρησης των δύο υπερδυνάμεων. Πως μπορούν εξάλλου να εξισωθούν οι ΗΠΑ των 60 και πλέον πραξικοπημάτων ανά τον κόσμο με τη Σοβιετική Ένωση που ελάχιστα ενεπλάκη στην αυτοδιάθεση των λαών έξω από το σύμφωνο της Βαρσοβίας; Η πως μπορούν να παρουσιασθούν οι ΗΠΑ ως μια "αντιαποικιοκρατική" χώρα, έχοντας θριαμβέυσει πριν το 1900 μέσω της κυριολεκτικής εξόντωσης των ιθαγενών και της δουλείας ή και μετά το 1900 με τη νεοαποικιοκρατική της κυριαρχία σε όλοκληρη τη Λατινική Αμερική και αλλού;


* Σε κάποιο σημείο αναφέρεται πως "η Αίγυπτος έχανε με την αποχώρηση των Ελλήνων ένα από τα πλέον αξιόλογα κομμάτια του πληθυσμού της", φράση που μόνο απορία μπορεί να προκαλεί σε έναν αντικειμενικό αναγνώστη. Μεγάλο μέρος του εν λόγω πληθυσμού ζούσε με πλούτο και ανέσεις εις βάρος των γηγενών, κάτι που μπορεί τότε να θεωρούνταν φυσιολογικό, η εξύμνιση του όμως σήμερα είναι λυπηρή.
*"Η σύγκρουση των Δεκεμβριανών του 1944 αφενός επιβεβαίω­σε τους χειρότερους φόβους των ελληνικών αστικών κομμά­των για τις προθέσεις του ΚΚΕ" :
να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη σύγκρουση ξεκίνησε όταν αγγλικές μονάδες άνοιξαν πυρ κατά ειρηνικών διαδηλωτών ενώ με κανένα λογικό άλμα δε μπορεί να προκύψει τέτοιο συμπέρασμα. Στην πραγματικότητα το ΚΚΕ ήταν η κυρίαρχη πολιτική δύναμη στη χώρα κατά την αποχώρηση των Γερμανών τόσο από άποψη ισχύος αλλα και δημοτικότητας/αποδοχής. Η ελληνική δεξία μάλιστα, μαζί με τους πρώην συνεργάτες των ναζί, ουδέποτε θα κυριαρχούσαν στη χώρα χωρίς τη βοήθεια των Άγγλων αρχικά και των Αμερικανών λίγο αργότερα.

[Lila Dimaki · Rating 5 out of 5]

Το βιβλίο είναι αυτό ακριβώς που γραφει στον τίτλο «Εισαγωγή» στην ιστορία του μεταπολεμικού κόσμου.Η θεώρηση του ιστορικου γινεται μεσα από τη ρεαλιστική προσέγγιση της διεθνούς πολιτικής σκηνης.

[Chris Chronaios · Rating 5 out of 5]

Ένα πολύτιμο εργαλείο για όσους αποφάσισαν να διαβάσουν την ιστορία του Ψυχρού Πολέμου για πρώτη φορά. Το σύγγραμμα δεν παραθέτει απλώς ιστορικά γεγονότα, αλλά είναι πλούσιο σε αναλύσεις και θεωρητικές ενατενίσεις που τα ερμηνεύουν.Επίσης είναι απαραίτητο για όσους επιχειρούν να εισέλθουν στη Διπλωματική Ακαδημία (όπως εγώ).